S p r zedaż eksportowa na rachunek własny przedsiębiorstw województwa katowickiego /s pr z e d a ż na rachunek dostawcy - producenta za pośrednictwem
jednostki handlu zagranicznego będź przez producenta samodzielnie oraz sprzedaż central handlu zagranicznego z terenu województwa na swój rachunek/ w okresie styczeń-sierpień 1934 r. osięgnęła w cenach transakcyjnych 192,3 mld złjZ togo do I obszaru płatniczego 74,1 mld zł, do II obszaru 11 8,2 mid zł.
Akumulacja na eksporcie rozumiana jako różnica między sprzedaży w cenach transakcyjnych a kosztem włas n ym sprzedaży, wyniosła ogółem 22,0 mld zł.
Największą dodatnię akumulację dotyczęcę sprzedaży eksportowej na rachunek własny sposród przedsiębiorstw przemysłowych województwa posiadały takie przed
siębiorstwa jak; Fabryka Obrabiarek “R a f a m e f , Ra ciborska Fabryka Kotłów "Rafako", Fabryka Zmechanizowanych Obudów ścian "Fazos", Fabryka Maszyn Górniczych “Famur", Sposród przedsiębiorstw budowlanych - Przedsiębiors-twc Robót Górnicz ych w Katowicach^
Przedsiębiorstwo Eksportu Budownictwa "Piecoekeport" w Gliwicach.
Najmniejsze ujomnę akumulację legitymowały s i ę tsposród przedsiębiorstw przemysłowych 1 b u d o w l a n y c h (następujęce przedsiębiorstwa: Zakłaay Mechaniczno “Ł a o ę d y ”, “Motostal"
Zabrze, Huta "Silesia".
W s k aź n ik poziomu kosztów własnych sprzedaży eksportowej kszćałtowai się na poziomie 88,i>% /dla I oaszaru 98,2%, dla II oSszaru 82,4%/.
Efektywność sprzedaży liczona Jako akumulacja na 1000 zł sprzedaży wyniosła ogółem 114,8 /dla I obszaru płatniczego 17,5%, dla II obszaru 175,8/.
Lopsze wskaźniki poziomu kosztów i efektywności sprzedaży uzyskujemy z II obsza
rem płatniczym.
Na rachunek własny /oprócz MHZ/ tradycyjnie już najwięcej eksportowały przedsiębiorstwa resortów hutnictwa i przemysłu maszynowego - około 15,2 mld zł oraz górnictwa i energetyki ponad 10 mld zł. Ws k aźnik poziomu kosztów dotyczący eksportu na rachunek własny wyniósł w tych resortach odpowiednio 86, b % i 63,3%, natomiast efektywność sprzedaży 133,9 i 366,7.
S p r zedaż eksportowa na rachunek Ministerstwa HandjLu Zagranicznego wyniosła w okresie I-VIII 1984 r. 159,0 mld zł, tj. 82 ,8% eksportu województwa.
Oprócz MHZ znaczący udział w eksporcie na rachunek własny posiadały resorty górnictwa i energetyki, hutnictwa i przemysłu maszynowego, przemysłu chemicznego i lekkiego, budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych. Na wymienione
4 resorty w okresie 8 miosięcy 1984 roku przypadało 1 7,1% sprzedaży eksportowej na rachunek własny tj. 32,9 mld zł.
Największą wartością sprzedaży eksportowej na rachunek własny według działów gospodarki narodowej /pomijając handel zagraniczny, którego sprzedaż .eksportowa wyniosła 159,0 mld zł/ legitymują się przedsiębiorstwa z działu
przemysł /27,9 mld z,ł/, a w szczególności przemysłu maszynowego /16,6 mld zł/, 'chemicznego / 3 , 3 mld zł/, precyzyjnego /2,5 mld zł/ oraz z działu budownictwa
/5,3 mld zł/.
Eksport przedsiębiorstw na rachunek własny w okresie I-VIII 1984 r.
w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego wzrósł z 155,7 mld zł do 192,3 mld zł, tj. o 23,5% w cenach bieżących. Wi ęks z y wzrost eksportu nastąpił do drugiego obszaru płatniczego / o 32,2%/ n i ż do I obszaru /o 11,8%/. Pogorszeniu uległ wskaź n ik poziomu kosztów sprzedaży eksportowej z 84,5% w okresie I-VIII 1983 r. do 88,5% w analogicznym okresie br. Analizując eksport na rachunek
własny przedsiębiorstw woj. katowickiego należy mieć na uwadze fakt.że eksporterem węgla jest CHZ "Węglokoks" a nie poszczególne kopalnie.
Eksport tej centrali w okresie 8 miesięcy br w yniósł /wraz z koksem/ 126,0 mld zł, tj. około 66% eksportu na rachunek własny przedsiębiorstw województwa.
S p r zedaż wg cen realizacji towarów i usług z importu na rachunek
własny central handlu z ag raniczego wyniosła w okresie i - V H I 1984 r. 90,2 rald zł.
Towarów i usług pochodzących z I obszaru płatniczego sprzeda no za 66,7 mld zł, z-II obszaru za 23,5 mld zł. Akumulacja dotycząca sprzedaży towarów i u s ł u g v z importu Jest ujemna i wyniosła za 8 miesięcy br -4,7 mld zł, co wpływa niekorzystnie na wskaźnik poziomu kosztów /1 0 8 , 0 % / i efektywności sprzedaży
/-80.4/.' 7
Sprzedaż towarów i usług z importu wzrosła z 75,6 mld zł w ciągu 8 miesięcy 1983 .r. do 90,2 mld zł w analogicznym okresie br^tj. o 19,3%. Sprzedaż towarów i usług z I obszaru płatniczego wzrosła o 18,5%, z II obszaru o 21,3%.
W skaźnik poziomu kosztów dotyczący sprzedaży towarów i usług z importu wynosił w okresie I-VIII 1983 r. 1 1 1 , 6 % oraz 1 0 8, 0 % w analogicznym okresie roku bieżącego.
ZATRUDNIENIE I WYNAGRODZENIA
Kształtpwanie się przeciętnego zatrudnienia w podstawowych działach gospodarki przedstawia poniższe zestawienie:
Przeciętne zatrudnienie
WYSZCZEGÓLNIENIE 1983 \
1984
I-XII I Ili VI IX I-IX
W PRZEDSIĘBIORSTWACHi —
PRZEMYSŁUVYCH OGOŁEM
049,7 850,2 850, 1 040,8 842,0 845,7 odpowiedni okres ubiegłego
99,3 99,5 99,9 99,5 99,2 99,6
w tym w przeds. przemysłu: 1
412,9
436,8 415,7
434,5 416.0
434.1 413,1
427,7 414,3
427,7 414,9 430,7 BUDOWLANO-MONTAŻOWYCH
>■ t y s ... 163,7 163,0 164,3 ' 163,1 165,0 166,1 odpowiedni okres ubiegłego
98,3 99,9 100,6 100,5 99,5 100,1
w tym przedsiębiorstwa budowni
ctwa:
1
p r od u kcyjno-usługowego ..
specjalistycznego ...
45,5 46,065,9
45,6 45.965.9
45,5 46,066,3
44.8 65.8 4 6 , 7 _
46,666,4 46,9
47,066,7 46,5 TRANSPORTU SAMOCHODOWEGO OGOŁEM
w t y s ... 42 ,U 42,2 39,6 38,0 38,0 39,1
odpowiedni okres ub. r.=100 96,6 96,7 96,2 94,9 94,5 95,1
w tym w transporcie
publicznym / PKS/ ... 7,8
34,2 8,0
32,5 7,6
32,0 7,5
31,3 7,5
31,3 7,5
31,6
116,3 116,2 117,2 115,2 116,2 116,3
odpowiedni okres ub. r.=100 104,0 98,2 100,7 100,4 1 01,2 100,8
Przedsiębiorstwa przemysłu uspołecznionego zatrudniały we wrześniu 1984 r.
842,0 tys. osób, tj. o 0,8% /6,5 tys. ooób/ mniej niż we wrześrtiu poprzedniego roku. W porównaniu do stycznia 1984 r. przeciętne zatrudnienie w przemyśle uspo
łecznionym zmalało o 1,0%. Przeciętne z a trudnienie w okrosie 3 kwartałów br wynios ło 845,7 tys. osób, tj. o 0 , 4 % / 3 , 2 tys. osób/ mniej w stosunku do analogicznego okresu 1984 roku. We wszys tk ic h gałęziach przemysłu,podobnie jak w przemyśle ogółem występił spadek przeciętnej liczby zatrudnionych za w y jętki em przemysłu:
węglowego, energetycznego, precyzyjnego, odzieżowego i skórzanego. Najgłębszy spadek zatrudnienia występ ił w przemyśle paliw o 3 , 4 % oraz drzewnym o 4,6%.
Szczegóły w tym zakresie przedstawiono w części tabelarycznej.
_Prze d s ięOiorstw a budow lno-montażowe zatrudniały we w rze śniu 1984 r. lfab.U tys.
osób, w tym 80,7 tys. robotników produkcji podstawowej. 0e3t to odpowiednio
o 0 , 5 % mniej i o 0 , 5 % więcej niż we wrześniu ub. roku. Przeciętne zatrudnienie w okresie 9 miesięcy 1904 roku w przedsiębiorstwach budowlano-montażowych
w yn iosło lbb,l tys. osób, o 227 osób /0,1 %/ więcej niż w analogicznym okresie
roku ubiegłego, natomiast zatrudnienie robotników produkcji podstawowej kształtowało się na poziomie 80,7 tys. osób i było wyższe o 1001 osób /o 1,4%/ od liczby
robotników*produkcji podstawowej zatrudnionych w okresie 9 miesięcy 1983 roku. ^ Kształtowanie się tendencji wzrostowych udziału zatrudnienia robotników produkcji
podstawowej w ogólnym poziomie zatrudnienia, ilustruje poniższe z o s t a w i o n i o ;
MIESIĄCE Udział roootnlków produkcji pod
stawowej w zatrudnieniu ogółem w %
1982 1983 1984
45,9 47,6 47,7
45,9 , 47,5 47,9
46,4 47,5 48,0
46,6 47,8 48,2
Maj ... 46,8 47,9 48,4
47,3 47,7 48,4
47,4 48,2 48,6
47,3 48,1 48,5
Wrzesień ... 47,4 48,2 - 48,7
W ujęciu branżowym udziały robotników produkcji podstawowej w zatrudnieniu ogółem kształtowały się następująco:
WYS Z CZ EGÓLNIENIE
Udział robotników produkcji podstawowej w zatrudnieniu
ogółem w % "
w rzesień styczeń- wrzesień
1983 1984 1983 1984
P RZ E D S ItBIORSTWA
BUDOWLANO-48,2 48,7 48,0 4 8,6
w tym:
przedsiębiorstwa budownictwa
o g ó l n e g o ... ... 44,4 43,9 43,6 44,2
produkcyjno-usługowego 47,4 48,4 47,7 48,3
s p ec jalistycznego ... 59,7 59,8 59,5 59,6.»
W okresie 3 kwartałów 1984 roku przedsiębiorstwa budownictwa specjalistycz
nego zatrudniały więcej osób niż w tym san^yir. okresie ub. roku o 0,9%. tj.
o 4 29 osób, przy wzroście liczby robotników produkcji podstawowej o l , l % (tj.
309 osób. Spad e k poziomu zatrudnienia ogółem wykazały przedsiębiorstwa budow
nictwa ogólnego o 1,2%, tj. o 590 osób.
Przeciętne zatrudnienie w uspołecznionych prz e d s iębiorstwach handlu d etalicznego wynio sł o w okresie 9 miesięcy 1984 roku 116,3 tys. osób. We w r z e
śniu 1984 roku w stosunku do września 1983 roku zatrudnienie w handlu w zro s ł o o 1,2%
Zatrudnienie ogółem w uspołecznionych przedsiębiorstwach handlu w ewnętrznego w okresie X-IX br w z r osło w porównaniu do a nal ogicznego okresu roku poprzedniego
o 0 ,8/0«
W okresie 9 miesięcy 1984 roku stosunkowo znacznie wzrosły wypłaty w ynagrodzeń osobowych w gospodarce uspołecznionęj województwa^ zasilanych dodatkowo wypłatami, z zysku do podziału i nadwyżki b i l a n s o w e J , co ilustruje
^ poniższe zestawienie:
/
WY SZCZEGÓLNIENIE
a - IX ^
D - I-IX
Wypłaty wynagrodzeń osobowych
o g ó ł e m ^ w tyra wy płaty z zysku i nad
w yżki bilansowej
r 1 w min zł
udział w wy pła
tach ogółem W %
ogółer7
bez w y płat z zysku i' nadwyżki bilanso
wej
P RZEMYSŁ ... 20399,5 94,2 0,5 111,3 111,9
b 188257,2 6464,3 3,4 . 117,5 116,5
BUDOWNICTWO ... 3633,2 64,2' 1,8 ł 117,1 116,5
b 31766,6 1559,3 4,9 125,4 123.7
TRANSPORT SAMOCHUDOWY G 7 8 ,0 0,6 0,1 106,3 1 06,8
b 6053,1 334,9 5,5 113,9 111,9 .
HANDEL ... 1696,1 5,9 0,3 119,0 119,8
14347,0 667,9 4,7 119,4 118,0
1/ Z wypłatami z zysku do podziału i nadwyżki bilansowej w spółdzielniach.
dynamika wynagro
dzeń osobowych /analogiczny okros ub. r. = 100/
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie 1 zatrudnionego w przedsiębiorstwach przemysłowych, budowlano-montażowych, transportu samochodowego oraz handlu
ilustruje poniższe zestawienie: ,•
- Przeciętne wynagrodzenie miesięczne 1 zatrudnionego
WYSZCZEGÓLNIENIE 1983 1 9 « 4 a/
I-XII III : VI IX I-IX'
W PRZlOSIEUIORSTWACH p r z e m y s ł o w y c h
C GUŁ fcM
22316 28914
Ż6Ó30 24096
2520Ż 24227
" z m ! f
24734 23805 odpowiedni okres ubiegłego 123,2 118,4
114,3 114,9 lib,£Ś
112,2
liii,ii' • 117,9 ilb.y / tym w przedsiębiorstwach przemysłu
29111 38703
37901 30026
29722 30495
^0^89 31295 30 V7Ó odpowiedni okros ubiegłego
roku = 100 118,8 114.2
112.3 115.9
llb , 2 110,0
111,5 116.3
lisia
15581 19534 175y7 18155 1U414
lb23b i/o e ż 10037 1/253
odpowiedni okres ubiegłego
roku = 1 0 0 ... ... 130,3 126,2 117,6
112,5 116,4
113,4 113,9
119.9 118,5 W PRZEDSIĘBIORSTWACH BUDOWLNO-
MONTAżOWYCH w złotych ... 10208 21127
irJ68b 19054 I9b33
21908
2ib2i 21240
ŹU20!J odpowiedni okres ubiegłego 132,1 125.4
121 |o
116.3
' 1 24 ,2 117,7 117,1
125.2 i 23^5 i/ tym w przedsiębiorstwach budowni-
c t w a :
ogólnego ... 16050 18011
lb4:S4 17U70
17803 20120
2 0 0 /I 19051 1816S
dok. tabi.
Przeciętne wynagrodzenie miesięczne 1 zatrudnionego
WYSZCZEGÓLNIENIE 1903 1984®/
1-XAI Iii VI IX I-IX
odpowiedni okres ubiegłego >
135,9 127.7
1 2 0 118,0
iił7,1 119,0
119,2 124,7
izsyz 16560 10107
T S ć E T 17955
T7 8 Z B 19905
T y > " T 19573 10615 odpowiedni okres ubiegłego 135,3 124,0
,110,6 118,5 122,3
114,9
lii, 6 127,4 126,6 23085 29258
2/'5 25 24027 ,
r o r c . 27053
2 5 ^ 8 7 26352 215031 odpowiedni okres ubiegłego ^ 125,9 126,4
120,/ 114,3 I ^ t l
119,4 11"/,&
124.0 12 1.1 W TRANSPORCIE S AMOCHODOWYM w
zło-14975 17000 I 4 T Z 5
16374 16504
17433
17463 17106
T 6 2 3 3 odpowiedni okres ubiegłego
roku ■= 100 ... . 123,1 114,2
119,1 109,2
r r r , 7 112,5
Tl?.! 119,7
llV ,7 publicznym ... 14604' 19396
1:5990 16702
'16614 16574
16558 16960
160Ó9
15060 16426 16914 17701 17240
14i53 16^72 "l76Uy 1Ć2Ś4 11949 12906
122S5 14022
1 4 4 3 ? 14598 1 3 5 * 7
13712 13(573"
odpowiedni okres ubiegłego 126,0 110,9 liT.S
117,1
119,5 117*6
r i u t r 110,5 H V 7 o a/ W liczniku z rekompensatami pracowniczymi i wypłatami z zysku do podziału i nadwyżki bilansowej w mianowniku bez wypłat z zysku i nadwyżki bilansowej.
Zmiany przeciętnego wynagrodzenia Mie sięcznego we wrześniu br w stosunku do sierpnia kształtowały się następująco:
w przedsiębiorstwach przemysłowych spadek o 1,0 tys. zł
w przedsiębiorstwach b ud owlano-montażowych spadek o 0,1 tys. zł w przedsiębiorstwach transportu samochodowego wzrost o 0,1 tys. zł w przedsiębiorstwach handlowych wzrost o 1,3 tys. zł
Nadal dynamika wzrostu płacy nominalnej przewyższa dynamikę wydajności pracy. Kształtowanie się dynamiki wydajn o ści pracy w przemyśle i budownictwie oraz przciętnego miesięcznego wynagrodzenia przedstawia poniższe zestawienie:
W YSZCZEGÓLNIENIE
W ydajnodć pracy
Przeciętne wyna grodzenie mie
sięczne
Różnica dynamik w punktach odpowiedni okres
p rzedniego = 100 roku
po-Przedsiębiorstwa przemysłu uspo 1982 106,5 t 168,5 62,0
łecznionego 1983 109,1 123,2 14,1
I kwartał 1984 106.8 120.9 14,1
I półrocze 1984 105,8 118,7 12,9
3 kwartały 1984 105,8 117,9 12,1
Przedsiębiorstwa budowlano-mon 1982 102.9 155,2 52,3
tażowe 1983 118.8 132,1 13,3
I kwartał 1984 121.6 I2u,b 7.U
I półrocze ,1984 116,1 127,6 11,5
3 kwartały 1984 111,5 125.2 13.7
Z powyższego wynika pozytywny trend zmniejszania się różnic pomiędzy dynamikę wydajności pracy i przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
We wrześniu br obserwowano na rynku pracy spadek liczby zapotrzebowań zakładów pracy na nowych pracowników. Liczba wolnych miejsc pracy wyniosła w końcu września br 51,2 tys./we w rześniu ubiegłego roku 53,8 tys./( a w końcu sierpnia br 57,4 tys. Z ogólnej liczby wolnych miejsc pracy 46,1 tys.,tj. 90,0%
przypadało na robotników /wobec 89,7% we wrześniu 1983 rt Abs olwentom oferowano 4,9 tys. wolnych miejsc pracy, wobec 30 rejestrowanych poszukujących pracy.
Według stanu w końcu września poszukiwało pracy tylko 80 osób, w tym 9 3,8% stanowiły kobiety.
Poszukujących pracy nie objętych rejestrację szacuje się na 2,3 tys., z czego 4 6 ,4 % /1,1 tys. to kobiety.
Liczba osób skierowanych do pracy *ve w r ześn iu br zwiększyła się w porównaniu z analogicznym miesiącem 1983 r. w 1 0 ,4% osiągając poziom
37',5 t y s. fz czego 23,8 tys. mężczyzn i 13,7 tys.kobiat. W okresie 3 kwartałów 1984 r. do pracy skierowano 196,5 tys. osób, w tym 136,0 tys. mężczyzn