Holonothrus minusculus Łochyńska, 2008

Protonimfa (Tab. 104, 108)

Długość ciała: 315 µm; szerokość ciała: 160 µm; kolor: biały do jasnobrązowego. Rostrum zaokrąglone. Powierzchnia prodorsum pokryta fałdkami.

Szczeciny ro (15 µm). Szczeciny le (40 µm) kolczaste, w pochewce, zagięte, osadzone na apofizach. Szczeciny in drobne, 1/3 długości ro, na małych apofizach, które zlokalizowane są na podłuŜnych fałdach kutikuli. Sensilusy całkowicie ukryte wewnątrz botridiów. Notogaster najszersze na poziomie szczecin c. Powierzchnia płytki pokryta nieregularnymi, małymi płytkami. Szesnaście par szczecin notogastralnych; większość szczecin lekko kolczastych i krótkich (najkrótsze c1 i c2: 15 µm, najdłuŜsze f1: 20 µm), z wyjątkiem h1 i h2, które pokryte są liściastą pochewką (długość obu szczecin: 20 µm).

Szczeciny c2 zlokalizowane pośrodku c1 i c3. Szczeciny d2, e2 i f2 osadzone na wyraźnych płytkach. Szczeciny f1 i h osadzone na duŜych apofizach. Ujścia gruczołów opistosomalnych (gla) znajdują się w pobliŜu szczecin f2. Pary epimerów rozdzielone bruzdą środkową. Chetotaksja epimeralna: 4-1-2-1. Płytka genitalna z 1 parą szczecin.

Brak szczecin analnych i adanalnych; 3 par szczecin pseudoanalnych (najdłuŜsze p1 tak długie jak c1, najkrótsze p3 tak krótkie jak in). Cztery pary nóg z jednym pazurkiem.

Deutonimfa (Tab. 105, 109)

Długość ciała: 560 µm; szerokość ciała: 250 µm; kolor: jasnobrązowy.

Powierzchnia prodorsum pokryta fałdkami. Szczeciny ro, le i in (25, 35-40, 12 µm) podobne do protonimfalnych. Sensilusy całkowicie ukryte w botridiach. Notogaster najszersze na poziomie szczecin d₂. Powierzchnia płytki pokryta nieregularnymi, małymi płytkami. Szesnaście par szczecin notogastralnych; większość szczecin lekko kolczastych i krótkich (najkrótsze c: 15 µm, pozostałe szczeciny 25-30 µm), z wyjątkiem h₁ i h₂, które są kolczaste, w liściastych pochewkach (długość obu szczecin: 35 µm). Szczeciny c₂ zlokalizowane pośrodku c₁ i c₃. Szczeciny d₂, e₂ i f₂ osadzone na wyraźnych płytkach. Szczeciny f₁ i h osadzone na duŜych apofizach.

Ujścia gruczołów opistosomalnych (gla) znajdują się w pobliŜu szczecin f₂. Pary epimerów rozdzielone bruzdą środkową. Chetotaksja epimeralna: 4-1-2-3. Płytki genitalne z 3 parami szczecin; 1 para szczecin aggenitalnych. Brak szczecin analnych;

3 pary szczecin adanalnych (ad₁ najdłuŜsze, ad₃ najkrótsze). Cztery pary nóg z jednym pazurkiem.

Tritonimfa (Tab. 106, 110)

Długość ciała: 685 µm; szerokość ciała: 360 µm; kolor: jasnobrązowy.

Powierzchnia prodorsum pokryta fałdkami. Szczeciny ro, le i in podobne do deutonimfalnych. Sensilusy dobrze wykształcone, całkowicie ukryte w botridiach.

Notogaster najszersze na poziomie szczecin d2. Powierzchnia płytki pokryta nieregularnymi, małymi płytkami. Szesnaście par szczecin notogastralnych; większość lekko kolczastych (najkrótsze szczeciny c: 30 µm, pozostałe szczeciny: 30-40 µm), z wyjątkiem h1 i h2 (długość obu szczecin: 40-50 µm), które są kolczaste, w liściastych pochewkach. Szczeciny c2 zlokalizowane pośrodku pomiędzy nasadami szczecin c1 i c3. Szczeciny d2, e2 i f2 osadzone na wyraźnych płytkach. Szczeciny f1 i h osadzone na duŜych apofizach. Ujścia gruczołów opistosomalnych (gla) znajdują się w pobliŜu szczecin f2. Pary epimerów rozdzielone bruzdą środkową. Chetotaksja epimeralna: 4-1-2-3. Płytki genitalne 6 par szczecin; 2 par krótkich set aggenitalnych. Płytki analne z 2 parami szczecin; 3 pary set adanalnych. Szczeciny p1 i p2 osadzone na tuberkulach.

Cztery pary nóg z jednym pazurkiem.

Postać dorosła (Rys. 107, 111)

Długość ciała: 740-770 µm (holotyp: 740 µm); szerokość ciała: 340-380 µm (holotyp: 365 µm) (n=10); kolor: jasnobrązowy do brązowego. Rostrum zaokrąglone.

Powierzchnia prodorsum gładka i błyszcząca. Szczeciny ro (35-40 µm) zgięte na końcach, gładkie, osadzone na tuberkulach. Szczeciny le (50-55 µm) kolczaste, zgięte, w pochewce, osadzone na apofizach. Szczeciny in 1/3 długości ro, osadzone na podłuŜnych fałdach zgrubiałej kutikuli. Sensilusy całkowicie ukryte w botridiach.

Notogaster wklęsłe po bokach na poziomie szczecin c i d, najszersze na poziomie set e2. Powierzchnia płytki błyszcząca i gładka, centrum z parą podłuŜnych fałd, łączących się w części tylnej. Szesnaście par szczecin notogastralnych; większość lekko kolczastych (szczeciny c: 20-25 µm, pozostałe – 25-30 µm), z wyjątkiem h1 i h2 (długość obu szczecin: 35-40 µm), które są kolczaste, w liściastych pochewkach. Szczeciny c2

zlokalizowane pośrodku c1 i c3. Ujścia gruczołów opistosomalnych (gla) znajdują się w pobliŜu szczecin f2. Pary epimerów rozdzielone bruzdą środkową. Chetotaksja epimeralna: 4-1-3-3. Płytki genitalne z 6-7 parami set; 2 pary krótkich szczecin aggenitalnych. Płytki analne z 2 parami krótkich szczecin; 3 pary szczecin adanalnych (ad1 najdłuŜsze; ad2 i ad3 tak krótkie jak szczeciny analne). Cztery pary nóg z trzema pazurkami.

Ontogeneza

Opisane stadia mają 16 par drobnych i gładkich szczecin prodorsalnych i notogastralnych podobnej długości, osadzonych w alweolach. Jedynie szczeciny le, h1

ih2 są kolczaste, pokryte liściastymi pochewkami. Szczeciny c2 zlokalizowane pośrodku c1 i c3, a ujścia gruczołów opistosomalnych znajdują się na poziomie szczecin f2. Apofizy szczecin f1 i h są zlokalizowane w podobnej odległości od siebie.

Charakterystyczną cechą gatunku jest brak zabrudzeń i pozostałości wylinki na ciele.

U protonimfy pojawiają się trzy pary szczecin pseudoanalnych p, obecne w kolejnych stadiach rozwojowych. Uszczecinienie notogaster rozwija się więc następująco: u larwy występuje 13 par szczecin, w stadiach następnych – 16 par. Formuła genitalna (od protonimfy do postaci dorosłej) wynosi 1-3-6-7. Płytki aggenitalne pojawiają się w stadium deutonimfy, a ich formuła w dalszym rozwoju wynosi 1-2-2. Trzy pary szczecin adanalnych pojawiają się w stadium deutonimfy, dwie pary szczecin analnych – w stadium tritonimfy; formuły te powtarzają się w kolejnych stadiach. Uszczecinienie epimeralne (od protonimfy do postaci dorosłej) rozwija się następująco: 1, 4-1-2-3, 4-1-2-4-1-2-3, 4-1-3-3.

Uwagi

Holonothrus minusculus wykazuje największe podobieństwo do dwóch gatunków tasmańskich: H. mitis Olszanowski, 1991 i H. robustus Olszanowski 1991.

Wymiary ciała badanych osobników są podobne lub mniejsze od wymiarów H. mitis.

JenakŜe, większość postaci dorosłych (z wyjątkim dwóch, tablica 106 i 110) ma liściaste pochewki na szczecinach h1 i h2, podobnie jak u H. robustus. Ujścia gruczołów gla u okazów H. minusculus są zlokaizowane na poziomie f2, podobnie do H. mitis.

Długość szczecin notogastralnych u badanego gatunku jest podobna do H. robustus:

przednie i boczne szczeciny są równie długie jak ro, natomiast szczeciny tylne są dłuŜsze.

Znaczne róŜnice natomiast są widoczne w morfologii stadiów młodocianych porównywanych gatunków. Wszystkie stadia młodociane H. minusculus posiadają liściaste szczeciny h1 i h2, jednakŜe są one znacznie krótsze od tych, występujących u H.

robustus. U H. minusculus szczeciny f₁ są takŜe nieco krótsze od h₂ (u H. robustus szczeciny te są znacznie krótsze od h2). Porównanie wybranych cech morfologicznych stadiów nimfalnych H. minusculus, H. mitis i H. robustus przedstawiono w tabeli nr 2.

Tabela 2. Porównanie wybranych cech morfologicznych stadiów nimfalnych H. minusculus, H. mitis i H. robustus (za Olszanowskim 1991 i Łochyńską 2008a).

Nimfa Cecha H. minusculus H. mitis H. robustus

Długość ciała 315 µm - 400-520 µm

Szczeciny h2 20 µm - 50 µm

Szczeciny f₁ f₁ = 2/3 h₂ - f₁ = 1/4 h₂

Szczeciny

genitalne 1 1 1

Protonimfa

Formuła

epimeralna 4-1-2-1 3-1-2-1 3-1-2-1

Długość ciała 560 µm 520-600 µm 600-750 µm

Szczeciny f1 f1 = 1/2 h2 f1 = h2 f1 = 1/5 h2

Szczeciny

genitalne 3 - 2-3

Deutonimfa

Formuła

epimeralna 4-1-2-3 4-1-3-3 4-1-3-3

Długość ciała 685 µm 580-700 µm 760-1010 µm

Szczeciny f1 f1 = 2/3 h2 f1 = h2 f1 = 1/4 h2

Szczeciny

genitalne 6 5 4-7

Szczeciny

notogastralne równej długości c, d, e < f1 -

Tritonimfa

Formuła

epimeralna 4-1-2-3 4-1-3-3 4-1-3-3