Chapter 4: Corpus analyses and the interpretation of findings
1. The description of research areas and findings
1.3 Linguistic means used to render ideological contents
The techniques used to manipulate translations of original western press articles described in the preceding sections do not constitute a whole image of ideological influence on the reader planned by the censors and forced on translators. Some attention must be paid to propaganda tools executed within the language itself, not due to the use of translation techniques but accompanying them and expressed through the means of Newspeak. The use of some linguistic features developed by the communist propaganda adds up to the way TTs are perceived by the reader.
First and foremost, it must be borne in mind that after choosing a particular technique applied to some part of ST other than those eliminating its contents, translators were not free of language features that were of propaganda nature, either forced on them or simply acquired unconsciously due to the overwhelming language style in that epoch. It had to infiltrate the language of translators even if it had not been imposed by censors. That is why so many cases of Newspeak occur in the analysed texts even in the last period of censorship organs’ activity, when their power was weakened compared with the years of its flourishing.
How these features shape the language of Forum articles and how powerful the language is will be the concern of the subsequent section. We will also try to refer the language to the periods of censorship activity to judge if there are any observable differences between the texts in different periods of their publication.
As has already been stated in Chapter 3 (Section 2.1.1), 3 periods of existence of the People’s Republic of Poland have been enumerated, conditioned by different influence of communist regime on the freedom of thought and style of propaganda language:
1945 - 1956 - Stalin’s dictatorship, ideology and communist system crystallization and the publishing market restrain,
1956 – 1981 - ideologization of publications, thinking and religious attitudes, emergence of the “second circulation” publishing (since 1976 - Bates 2004: 141),
1981 – 1989 – more liberal attitude to the second circulation publishing, but also attempts to preserve the communist system.
As the publication of Forum originates in 1965 there can only be two periods of communist propaganda influence on language taken into consideration. To be precise, the two periods and articles published in them should be analysed separately and some analogies or contrasts should be pointed out. But in fact there are not many traits showing reasons for such
186
a differentiation and it seems most practical to discuss the Newspeak elements in Forum translations altogether.
No such rule as the prevailing measure of propaganda features in language was observed in the 2nd period group, to which only 7 articles can be ascribed (see the list of articles in Introduction). On the contrary – more Newspeak features can be spotted in the articles published in the 3rd period, which may be also due to their extended length. The fact that the number of translations from western press in the 2nd period is scarce and the translations are shorter, can possibly be connected with the activity of the censorship apparatus All in all, as is shown below, the number of Newspeak features in the translated articles is comparable in all periods, or even grows in number with period 3. There are 135 observed cases of Newspeak features implemented in the analysed Polish texts. Their amounts in particular articles and represented types are as follows:
Article 4. (number of Newspeak attributes: 1) Names-labels (1)
5. (4)
Names-labels (4) 7. (3)
Nominalizations (1) Names-labels (2) 8. (3)
One-word names-labels (2) Subject-predicate inversions (1) 9. (1)
Names-labels (1) 10. (1)
Markers of universality (1) 11. (4)
Names-labels (2)
Subject-predicate inversions (1) Majority quantifiers (1)
12. (4)
Names-labels (1) Military metaphors (1) Metaphors: (1)
187 Post position of attributes (1)
13. (2)
Military metaphors (2) 14. (7)
Names-labels (3) Nominalizations (4) 15. (3)
Post-position of attributes in names (2) Nominalizations (1)
17. (7)
Names-labels (6) Military metaphors (1) 18. (1)
Names-labels (1) 19. (4)
Names-labels (2) Military metaphors (1) Metaphors (1)
20. (1)
Names-labels (1) 22. (4)
Subject-predicate inversion (1) Names-labels (2)
23. (1)
Names-labels (1) 24. (5)
Names-labels (2)
Inversion of an attribute (1) Nominalizations (2)
25. (7)
Names-labels (5)
Post-position of verbal structure in the connection with an object (1) Possessive adjective - 1st person plural nasz (1)
28. (3)
Names-labels (1)
188 Nominalizations (2)
29. (1)
Nominalizations (1) 31. (4)
Military metaphors (1) One-word names-labels (1) Periphrases – labels (2) 32. (2)
Military metaphors (1) Inversive structures (1) 34. (1)
Periphrases (1) 35. (3)
Military metaphors (2) Names-labels (1) 37. (3)
Metaphors (of a wave) (1) Markers of universality (1) Stylistically marked plurals (1) 38. (3)
Pleonasms of propaganda nature (1) Military metaphors (1)
Nominalizations (1) 39. (4)
Names-labels (3)
Markers of universality (1) 40. (2)
Military metaphor (1) Names-labels (1) 41. (1)
Names-labels (1) 42. (7)
Military metaphors (1) Metaphors (2)
Names-labels (2)
189 Nominalizations (2)
43. (3)
Names-labels (2) Nominalizations (1) 45. (13)
Inversions (2)
Post-position of an attribute (1)
Metaphorical structures (military metaphors, road metaphors) (5) Names-labels (3)
Inclusive ‘we’(2) 46. (1)
Names-labels (1) 47. (5)
Names-labels (2) Metaphors (3) 48. (4)
Names-labels (1) Nominalizations (1) Metaphors (2) 49. (7)
Inversions (1)
Post position of an adjective (3) Military metaphors (1)
Nominalizations (2) 50. (5)
Names-labels (2) Metaphors (1) Nominalizations (2)
The mostly represented Newspeak features are names-labels (56), metaphors, mainly of a war, road, wave (29), the next group is constituted by nominalizations (20), there are also 17 cases of different types of inversions, 4 cases of inclusive 1st person plural pronouns and apart from the enumerated Newspeak features, there can be also markers of universality (3), periphrases – labels (3), majority quantifiers (1), pleonasms of propaganda nature (1), and stylistically marked plurals (1) elicited.
190
Even if some features of nowomowa are not numerous, their presence shows tendencies in the language, and reflects around half of all the types of features of grammar and lexis typical of propaganda language described in Chapter 3.
Obviously, mainly the most characteristic and catching attention examples have been elicited in the analyses, but they prove not only the fact that the language of translations is rooted in the communist language habits, but also that its rules are applied in a consistent way.
The whole collection of Newspeak elements consists of:
Names-labels/established phrases (56):
4.
- „but to help bring East and West together” → „lecz by dopomóc w zbliżeniu między Wschodem a Zachodem”;
5.
- “West Germany” → “NRF” (3x);
- “informed sources here” → “dobrze poinformowane źródła bońskie”;
7.
- “kwestii nierówności”;
- „dotyczącą napięć w świecie”;
8.
- „Zachód”, „Zachodu”;
9.
- “best-case scenarios” → “scenariusza sukcesu”;
11.
- „the Russians” → „strona radziecka”;
- „the Government” – „władze”;
12.
- „is a problem for the future” → “jest problemem na jutro”;
14.
- “elements of political pluralism” → „elementów pluralizmu politycznego”;
- „party officials” → „funkcjonariuszy partyjnych”;
- „by hardliners in the party” → „przez partyjną konserwę”;
17.
- “Twardogłowych”;
191 - “grupę nacisku”;
- funkcjonariusze partyjni, stara gwardia: “w samej partii nie będzie miejsca dla zasiedziałych funkconariuszy partyjnych starej gwardii.”;
- twarda linia: „Po stronie zwolenników twardej linii”;
- „załamanie prawa i ładu publicznego”;
18.
- „the 16,000-strong labour force in the huge complex” →“16-tysięczna załoga tego olbrzymiego kombinatu przemysłowego”;
19.
- „as officials like to say”→ “jak lubią to określać czynniki oficjalne”;
- „of economic pluralism” → „pluralizmu ekonomicznego”;
20.
- “art establishment” → “establishment świata sztuki”;
22.
- “the “law-and-order” forces” → „siły porządku i prawa”;
- „that the authorities have the means to contain these youth” → “że władze rozporządzają środkami pohamowania takiej młodzieży”;
23.
- „the Polish regime senior sources here believe” → “w kołach półoficjalnych panuje przekonanie”;
24.
- “other western countries” → “innymi krajami Zachodu”;
- „speaking about East-West relations” → “Mówiąc o stosunkach Wschód-Zachód”;
25.
- „krok historyczny”;
- „zagrożenie pokoju”;
- „pewne koła”;
- „porozumienie”;
- „Zachód”;
28.
- “and abolition of the nomenklatura” → “o likwidacji nomenklatury”;
31.
- “nomenklatura”,
192 35.
- „marnotrawstwem i brakiem wydajności”;
39.
- “motorów i hamulców rozwoju”;
- „allarmed officials” → „zaniepokojone koła oficlane”;
- „clashes with Bonn” → „starć na linii Bonn-Waszyngton”;
40.
- “pakiet porozumień”;
41.
- “hard-line allies” → “twardolinijnych sojuszników”;
42.
- „explained the costs to the election committee” → “przedstawił komitetowi wyborczemu (opozycji) wielkość kosztów”;
- “well-known establishmet names” → “dobrze znanym postaciom establishmentu”;
43.
- “a farm labourer” → “robotnica rolna”;
- “Communist colleagues” → “towarzyszami partyjnymi”;
45.
- „możliwość <<całkowitego pluralizmu politycznego>>”;
- „Jedyną możliwością jest dialog i kompromis”;
- „Mamy zdecydowaną wolę przeprowadzenia dalekosiężnych reform”;
46.
- “from its own apparatchiks” → “ze strony swoich własnych aparatczyków”;
47.
- “a pillar of the establishment” → “filarem establishmentu’ (naturalisation);
- “a hardline counterthrust” → “kontruderzenia zwolenników twardej linii”;
48.
- “to the defection of party hard-liners” → “do dezercji zwolenników twardej linii”;
50.
- “bureaucracy” → “apparat biurokratyczny”;
- “the nomenklatura” → “nomenklatura”;
Metaphors (18 + 11):
Military:
193 12.
- „organizacji lokalnych, które uparcie bronią interesów partyzanckich”;
13.
- “that a similar exercise will be necessary” → “że podobna operacja będzie niezbędna”;
- “if the Soviet Union were to invade Poland the chances of such an agreement would be suddenly reduced to zero.” → “gdyby Związek Radziecki miał interweniować, to szanse tego porozumienia spadłyby natychmiast do zera.”;
17.
- „W efekcie przyniósł raczej zwarcie szeregów partii niż ich rozbicie.”;
19.
- „but the second half of the battle ahead of the Jaruzelski regime will be far tougher” → “jednakże druga część batalii będzie dla rządu Jaruzelskiego znacznie trudniejsza”;
31.
- “Nie można pozbyć się obawy, że być może wolny związek zawodowy, podejmując swą akcję nie w porę, zranił się śmiertelnie.”;
32.
- “poniedziałkowy apel ‘Soliarności’”;
35.
- “bo w przeciwnym razie, jak to ujął Wałęsa i półgłosem powtórzyło wielu przedstawicieli władzy, będzie ‘krwawa rewolucja’”;
- “Rozmowy na temat pojednania muszą zakończyć się sukcesem”;
38.
- “and made it both a chronic trouble soot and testing point of the Soviet Bloc” →
“zarówno miejscem wstrząsów jak i poligonem w bloku radzieckim”;
40.
- „zarówno Wałęsa jak i Jaruzelski będą generałami bez armii”;
42.
- “in providing the campaign’s infantry” → “w zapewnianiu (opozycyjnej kampanii) wyborczej niezbędnej ‘piechoty’”;
45.
- „Nie jest to eksplozja miłości do opozycji”;
194 - „pomimo rewolucji wyborczej z 4 czerwca”;
- „Nie można rozwiązać problemu bez udziału wszystkich sił społecznych i politycznych.”;
47.
- “was more a pistol duel with dummy bullets than the High Noon” → „były tu raczej pojedynkiem na ślepe naboje, a nie na ostre”;
- “they stuck to their guns”→ ”nie odstąpili od swego stanowiska”;
49.
- „wybuchowych politycznie wyrzeczeń”;
Other metaphors (of the wave, road and others):
12.
- “to break the hold of their bigger brothers” → “by podzielić się władzą ze swymi silniejszymi braćmi”;
19.
- “this is even before western trade sanctions had time to bite” → “zanim jeszcze zachodnie sankcje ekonomiczne zaczęły naprawdę doskwierać.”;
37.
- “to deal with a spate of strikes” → “za środek rozładowania fali strajków”;
42.
- „Have acted as Lech Walesa’s advisory committee agreed to front the election campaign for Solidarity” → “działająca dotąd jako komitet doradczy Lecha Wałęsy, zgodziła się dać swój szyld kampanii wyborczej”;
- „for the man in the street” → “dla szarego człowieka”;
45.
- „W swoim pierwszym wywiadzie, a zarazem pierwszym komentarzu po wyborach generał Jaruzelski powiedział: <<Jesteśmy zdecydowani iść dalej tą drogą wspierając się na szerokiej umowie na rzecz reform>>”;
- „ponieważ podkreśla słuszność naszej drogi reform”;
47.
- “Michnik […] replies in kind” → “Michnik […] odpowiada pięknym za nadobne”.
48.
- “how to combine economic progress with a heavy dose of austerity.” → „jak połączyć postęp w gospodarce z zaciskaniem pasa”;
195
- „unwilling to be seen as pulling the party’s chestnuts out of the fire” → “nie chcąc widzieć się w roli ratownika partii.”;
50.
- “trying to pick up the pieces” → ”perspektywa zbierania później rozbitych skorup”;
Nominalizations (20):
7.
- „teaching children the newsstyle catechism” → „którzy ochoczo prowadzą z dziećmi lekcje katechizmu”;
14.
- “It deserves to be admired” → „Zasługuje ona na podziw”;
- “It is attempting to graft” → “oznacza to próbę zaszczepienia”;
- „that sacrifices and work” → „że obowiązek poświęceń i pracy”;
- „began to collaborate” → „zaczęły współpracę”;
15.
- “This was the main reason why exports to the West had dropped” → “że jest to główna przyczyna spadku eksportu polskiego na Zachód”;
24.
- “his country wanted to repair its relations with the United States and other western countries” → “że jego kraj chce poprawy stosunków ze Stanami Zjednoczonymi i innymi krajami Zachodu”;
- „in which the economy was ‘decomposing’” → “katastrofalną sytuację, którą charakteryzował ‘rozkład gospodarczy’”;
28.
- “less central planning and management” → “zmniejszenie roli centralnego planowania i zarządzania”;
- „does not necessarily guarantee that the economy will become proportionately more efficient” → “wcale nie daje gwarancji proporcjonalnego wzrostu wydajności gospodarki”;
29.
- “the reorganization should curtail some of the detailed management of state industries by ministry officials in Warsaw” → „iż ograniczenie uprawnień centrum w sprawach dotyczących gospodarki”;
196 38.
- “the process here lacks the meticulous planning and control from above” → “Proces zmian w Polsce […] charakteryzuje brak dokładnego planowania i szczegółowej kontroli.”;
42.
- „once denounced as dangerous radicals” → „potępianymi niegdyś za niebezpieczny radykalizm”;
- “among the established parties led by communists” → “między już istniejące partie na czele z komunistyczną”;
43.
- “Ochab tried to improve wage levels, democratized the Party” → “Ochab próbował poprawić warunki płacowe, dokonał demokratyzacji w partii”;
48.
- “signals may help navigate” → „przyszłość kryje niebezpieczeństwa, toteż nawigatorzy Polski muszą wiedzieć na czym one polegają.”;
49.
- “when they meet in Paris” → “na spotkaniu paryskim”;
- “Solidarity’s senior adviser who was in London yesterday to meet Mrs Thatcher” →
“jeden z głównych doradców <<Solidarności>> który złożył w Londynie wizytę Premierowi Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher”;
50.
- “conciliate the population” → “aby zajął pojednawczą postawę względem ludności”;
- „to make Poland self-sufficient in food” → “doprowadzić do samowystarczalności Polski w dziedzinie żywności”;
Inversions (17):
Subject-predicate inversions:
8.
- „jest to możliwe”;
11.
- „jest rzeczą znamienną”;
45.
- „Jest logiczne, że”;
197 - „byłoby rzeczą przedwczesną”;
49.
- „by mógł go przyjąć rząd polski”;
Inversion of an attribute (post-position of an attribute):
12.
- „Working out Polish democracy” → “Wypracowanie demokracji polskiej”;
15.
- „next year” → „w roku przyszłym”;
- “last year” → “roku ubiegłego”;
22.
- „charakter gwałtowny”
24.
- “Our society” → „społeczeństwo nasze”;
49.
- „wybuchowych politycznie wyrzeczeń”;
Post-position of verbal structure in the connection with an object:
25.
- „porozumienia nie szukamy”;
45.
- „którzy lata spędzili w więzieniu”;
Other inversions:
22.
- „zajścia tylko na względnie ograniczoną skalę miały charakter gwałtowny.”;
32.
- “Gdy Wałęsa we wtorek wieczorem po opuszczeniu powiedział”;
49.
- ”złożył w Londynie wizytę Premierowi”;
- „a zasiłki socjalne za pomocą systemu indeksacji związane byłyby z poziomem kosztów utrzymania.”;
Inclusive 1st person plural pronouns (4):
25.
- “naszym kanonom”;
198 24.
- “our society” → „społeczeństwo nasze”;
45.
- „<<Ludzie szli do urn z różnych powodów, nie zawsze dlatego, że nas popierali>>”;
- „ponieważ podkreśla słuszność naszej drogi reform”;
Markers of universality (3):
10.
- „a radical increase in the credits” → “radykalne zwiększenie masy kredytów dla rolników”;
37.
- “threatened the return of mass industrial unrest “→ “może spowodować wybuch masowych strajków”;
39.
- „a series of visits” → „całą serię wizyt”;
Periphrases – labels (3):
31.
- „niepokoje robotnicze”;
- „wielka rewolta”;
34.
- “breaking the most serious outbreak of labor strike here” → “opanowania najpoważniejszych zaburzeń społecznych w Polsce”;
Majority quantifiers (1):
11.
- „z całym Biurem Politycznym”;
Pleonasms of propaganda nature (1):
38.
- “the process here lacks the meticulous planning and control from above” → “Proces zmian w Polsce…charakteryzuje brak dokładnego planowania i szczegółowej kontroli.”;
Stylistically marked plurals (1):
37.
- “how to tackle the problem of a national economy” → “w sprawie sposobu rozwiązywania problemów”.