Informacja w organizacji gospodarczej

Budowanie postawy przedsiębiorczej w organizacji wymaga zmiany orientacji organizacji na szybkość działania, innowacyjność, poszukiwanie

 Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie.

1 G. Pinchot, The Pinchot Perspective, 2013. Available at: http://www.pinchot.com/

[Accessed 2013-09-26].

2 V. Maier, C. Pop Zenovia, Entrepreneurship versus Intrapreneurship, „Review of International Comparative Management Volume”, 12(5)/2011, pp. 971–977.

optymalizacji oraz unikanie imitacji³. Przemiany te mogą być wspierane przez technologie informatyczne. Wykorzystanie technologii informatycznych w organizacji rozpatrywać można w dwóch ujęciach. Po pierwsze techno- logie IT wspierają procesy biznesowe. Obecnie wszystkie procesy biznesowe w przedsiębiorstwach podlegają informatyzacji. Co więcej, także procesy reali- zujące zadania na styku organizacji z jej otoczeniem są domeną wspieraną przez IT. Pojawiają się złożone systemy informatyczne realizujące procesy pomiędzy firmami (np. elektroniczna obsługa łańcucha dostaw) czy pomiędzy przedsiębiorstwem a klientem (personalizacja produktów, monitorowanie wytwarzania produktu, monitorowanie dostawy produktu, itp.). Po drugie systemy informatyczne są narzędziem pozyskiwania, składowania oraz dystry- bucji informacji. Domeną kontroli organizacji nie są wyłącznie aspekty finan- sowe (przychody, koszty, marża, itp.), ale także monitorowanie celów zarząd- czych (np. Management by Objectives) czy analizowanie kondycji organizacji w różnych perspektywach (np. Balanced Scorecard).

W latach 80-tych XX wieku Russell Ackoff zdefiniował tzw. hierarchię wiedzy, nazywaną także DIKW (Data, Information, Knowledge, Wisdom), wiążącą w logiczny sposób pojęcia danych, informacji wiedzy oraz mądrości organizacyjnej. Definiował on dane jako symbole oraz właściwości obiektów i zdarzeń: produkty obserwacji. Organizacje działające na rynku, wykonujące transakcje z klientami i dostawcami, otrzymują wiele bodźców z wewnątrz organizacji oraz z jej otoczenia. Ich składowanie, dystrybucja i jakość stanowią o sprawności podejmowanych decyzji⁴. Zarządzanie zasobami danych obej- muje rozwój architektury, procesów i procedur mających na celu zwiększenie szybkości i efektywności przetwarzania danych w systemach informatycznych⁵.

Kolejny element hierarchii DIKW, informacja – określana jest jako zbiór danych, które uzyskały kontekst organizacyjny, to znaczy że są rozpatrywane w konkretnym ujęciu⁶. Na przykład dane o sprzedaży produktów, jeśli ujęte w czasie, porównawczo pomiędzy kategoriami produktów czy kanałami sprze- daży, zyskują walory informacyjne. Griffin dodaje, iż o użyteczności informacji świadczy jej adekwatność, prawdziwość, dostarczenie na czas, dokładność oraz czytelność⁷. Ogół działań dążących do realizacji tych postulatów składa się na zarządzanie informacją. Zarządzanie informacją obejmuje spójne podejście do planowania, organizowania, budżetowania, kierowania, monitorowania

3 B. Antoncic, R.D. Hisrich, Clarifying the intrapreneurship concept, „Journal of Small Business and Enterprise Development”, 10(1)/2003, pp.7–24.

4 R. Ackoff, From Data to Wisdom, „Journal of Applied Systems Analysis”, 16(1)/1989, pp. 3-5.

5 C. Choo, Information management for the intelligent organization: The art of environmen-tal scanning 3rd ed., Information Today, Medford 2002.

6 R. Ackoff, From Data…, op. cit., pp. 6–9.

7 R.W. Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, PWE, Warszawa 2002, pp. 676-678.

oraz kontrolowania ludzi, funduszy, technologii i aktywności związanych z pozyskaniem składowaniem, przetwarzaniem i dystrybucją zasobów infor- macyjnych⁸. W szczególności, zarządzanie informacją dotyczy zarządzania systemami informacyjnymi oraz zasobami informacyjnymi. Z uwagi na fakt iż większość danych, dostępnych dziś w organizacjach, składowana jest w postaci cyfrowej⁹, zarządzanie informacją jest ściśle związane z technolo- gią IT. Jakość infrastruktury IT, jej integracja oraz poziom dostosowania do zmiennego otoczenia wpływają na jakość, zakres oraz dostępność czasową informacji. Innym aspektem zarządzania informacją jest jej funkcja kontrolna.

Monitorowanie otoczenia oraz wnętrza organizacji a także weryfikacja funkcjo- nujących procesów są istotnymi cechami zarządzania organizacją¹⁰.

Wiedza to wytworzona i zorganizowana informacja, zakotwiczona w doświadczeniach jej właścicieli¹¹. Lin identyfikuje wsparcie w dystrybucji wiedzy w organizacji jako infrastrukturę informatyczną, bazy danych, sieć intranetową i platformy komunikacji. Jest to podejście zorientowane techno- logicznie, upatrujące przewagi konkurencyjnej w rozwiązaniach IT¹². Inna definicja¹³ określa zarządzanie wiedzą jako czynności zarządcze dotyczące danych i informacji, wzmocnione procesami pozyskiwania i współdzielenia ukrytych (tacit) doświadczeń członków organizacji. Perspektywa ta opiera się na zwiększaniu produktywności organizacji poprzez pozyskiwanie i współ- dzielenie wiedzy.

Odmiennym podejściem do wiedzy i jej dystrybucji w organizacji są metafory pozyskiwania wiedzy oraz uczestniczenia w procesach wiedzy.

Metafora pozyskiwania skupia się wokół procesów zdobywania wiedzy. Bazuje na osobie, która ucząc się uzyskuje nową wiedzę. Metafora ta mówi, iż wiedza to konkretny „składowalny” i „zarządzalny” zasób, który organizacja może pozyskać i wykorzystać. Metafora uczestniczenia, skupia się natomiast na czyn- ności uczenia się. W tym podejściu zasób wiedzy nie jest kwantyfikowany, nie ma określonych granic, początku ani końca procesu pozyskiwania. Określa

8 B.R. Lewis, C.A. Synder, R. Rainer JR., An Empirical Assessment of the Information Resource Management Construct, „Journal of Management Information Systems”, 12(1)/1995, pp. 199-223.

9 G. Davis, S. Hamilton, Managing information: How information systems impact organizational strategy, Business One Irwin, Homewood 1993.

10 T.D. Wilson, Information management, (in:) International encyclopedia of information and library science, Routledge, London 2003. Także Drucker w swojej książce z 1988 roku

„Management and World’s Work”

11 I. Nonaka, A dynamic theory of organizational knowledge creation, „Organization science”, 5(1)/1994.

12 H.-F. Lin, Antecedents of the stage-based knowledge management evolution, „Journal of Knowledge Management”, 15(1)/2011, pp. 136–155.

13 What is knowledge management? 2014. Available at: http://www.gdrc.org/kmgmt/what-is-km.html [Accessed March 18, 2014].

tylko ogół czynności, które składają się na większą całość¹⁴. Wiedza ukryta (tacit) znajdująca się w organizacji, może świadczyć o jej przewadze konku- rencyjnej. Jest bowiem unikalna, trudna do imitacji oraz mało mobilna. Samo jej posiadanie nie daje jeszcze gwarancji uzyskania przewagi nad konku- rentami. Dopiero umiejętne wykorzystanie wiedzy oraz zintegrowanie jej z wiedzą posiadaną w innych obszarach pozwala na czerpanie korzyści¹⁵.