Piotr Ścigalski*, Przemysław Kosobucki
6. INNE GODNE ODNOTOWANIA SORBENTY
Wiele różnorodnych związków chemicznych przebadano pod kątem użyteczności w dSPE jako sorbenty i nie wszystkie z nich należą to najbardziej popularnych typów materiałów wymienionych wyżej. Jedną z takich substancji jest disiarczek molibdenu (MoS2), tlenowiec metalu przejściowego tworzący cienkie warstwy siarczkowe z molibdenem uwięzionym pomiędzy nimi. Publikacje opisujące zastosowanie MoS2 w pomiarze sulfonamidów obejmującym detekcję techniką CZE [39,40] przedstawiły metodę analityczną z wartościami odzysku analitu w szerokich przedziałach (Tabela 6). Disiarczek molibdenu modyfikowany przy pomocy kwantowej kropki węglowej (MoS2/CD) użyty do ekstrakcji środków opóźniających palenie [41] pozwolił na uzyskanie wyników znacznie bliższych cytowanym danym literaturowym oraz znacząco przewyższył efektywnością niemodyfikowane materiały MoS2 i CD. Kompozyt ten wykazał też wytrzymałość do 7 cykli ekstrakcji.
Jako że tlenki metali wykazują selektywne powinowactwo to ugrupowań cis-diolowych opublikowano prace opisujące badania skupiające się na oznaczeniach pochodnych rybozy w płynach ustrojowych, zawierające etap kondycjonowania próbki metodą dSPE z użyciem tlenku ceru CeO2 jako sorbentu [42,43].
Selektywność potwierdzono prowadząc ekstrakcję czterech standardowych
rybonukleozydów z roztworu zawierającego potencjalnie interferujące 2’-dezoksynukleozydy, jednak należy zaznaczyć niskie wartości odzysku analitów.
Mimo to dzięki zastosowaniu dwóch reagentów znakowanych trwałymi izotopami po rozdziale HPLC z detektorem MS/MS udało się zidentyfikować 50 potencjalnych pochodnych rybozy.
Tabela 6. Inne godne odnotowania sorbenty Table 6. Other sorbents of note
Materiał Analit Próbka Odzysk
[%] Czułośća
[ng L-1] Detektor Lit.
MoS2 sulfonamidy środowiskowa 73.20 –
111.51 50 – 120 CZE-DAD [39]
MIM]Br-ATP insektycydy środowiskowa 90.28 –
107.56 0.3 – 0.6 HPLC-DAD [45]
NANOMATERIAŁY OPRACOWANE NA POTRZEBY DYSPERSYJNEJ EKSTRAKCJI DO FAZY STAŁEJ 55 UWAGI KOŃCOWE
Artykuły przeanalizowane na użytek niniejszego przeglądu prezentowały badania nad wielce zróżnicowanymi próbkami: od próbek gleby i wody, poprzez świeże produkty rolne, zboża, zioła czy mięsa, aż do przetworzonej żywności, próbek biologicznych i medycznych oraz produktów farmaceutycznych. Wachlarz oznaczanych ksenobiotyków był równie urozmaicony: barwniki, jony metali ciężkich i metali ziem rzadkich, liczne pestycydy, w tym fungicydy, herbicydy i insektycydy, związki farmakologiczne i ich metabolity, WWA, i inne. Także metodyki pomiarowe znacząco różniły się pomiędzy sobą ze względu na założone cele badawcze, mogąc służyć zarówno do wysoce selektywnego poszukiwania jednego konkretnego związku chemicznego, jak i oznaczeń całych grup, nawet do kilkudziesięciu analitów jednocześnie, a wszystko to przy zachowaniu wysokiej wydajności pomiaru. Świadczy to o nadzwyczajnej elastyczności techniki dSPE oraz łatwości, z jaką można dostosować ją do potrzeb konkretnego oznaczenia, i wskazuje na dalszy wzrost możliwości praktycznego zastosowania tej metody w przyszłości.
Jednocześnie ta różnorodność stosowanych materiałów oraz celów, do jakich mogą być wykorzystane sprawia, że nie da się określić żadnego sorbentu ani charakterystyki mianem najlepszych czy najważniejszych. O ile jak najwyższa pojemność sorpcyjna jest zawsze pożądana, to przy wyborze sorbentu do konkretnego procesu ekstrakcji decydujące znaczenie mogą mieć cechy takie jak selektywność, powinowactwo do analitu, odporność fizykochemiczna, łatwość desorpcji czy wytrzymałość.
Należy jednak podkreślić, że znakomita większość zaprezentowanych badań opisujących metody analityczne przy użyciu nowych materiałów w procedurach dSPE przedstawiła bardzo dobre wyniki końcowe. W wielu przypadkach wartości odzysków analitu czy czułości pomiaru rywalizowały z najprecyzyjniejszymi metodykami dotychczas opublikowanymi, natomiast w większości z nich nieznaczne poświęcenie zdolności analitycznej przekładało się na znaczące uproszczenie procedury, skrócenie czasu trwania analizy oraz oszczędności wynikające ze zmniejszonego zapotrzebowania rozpuszczalnika, sorbentu czy próbki niezbędnych do przeprowadzenia oznaczenia.
Popularność techniki dSPE jako standardowej metody przygotowania próbki wydaje się być więc uzasadniona, a można nawet przypuszczać że będzie ona wzrastać,
szczególnie w dużych laboratoriach otrzymujących do analizy większe ilości próbek, a zatem tam, gdzie redukcja kosztu i czasu oznaczenia daje najwięcej korzyści.
PIŚMIENNICTWO CYTOWANE
[1] Y. Pashaei, F. Ghorbani-Bidkorbeh, M. Sherkachi, J. Chromatogr. A 2017, 1499, 21.
[2] X. Qi, S. Gao, G. Ding, A.N. Tang, Talanta 2017, 162, 345.
[3] J. González-Sálamo, B. Socas-Rodríguez, J. Hernández-Borges, M.A. Rodríguez-Delgado, Food Chem. 2017, 215, 362.
[4] J. González-Sálamo, B. Socas-Rodríguez, J. Hernández-Borges, M.A. Rodríguez-Delgado, J. Chromatogr. A 2017, 1530, 35.
[5] G. Jiménez-Skrzypek, J. González-Sálamo, D.A. Valera-Martínez, M.A. González-Curbelo, J. Hernández-Borges, J. Chromatogr. A 2020, 1611, 460620.
[6] H. Ahmad, A. Ahmad, S.S. Islam, Microchim. Acta 2017, 184, 2007.
[7] F. Hajilari, K. Farhadi, H. Eskandari, B. Environ. Cotnam. Tox. 2019, 102, 581.
[8] D. Li, T. Li, L. Wang, S. Ji, J. Chromatogr. A 2018, 1581–1582, 1.
[9] B. T. Zaman, A.F. Erulaş, , D.S. Chormey, S. Bakirdere, Food Chem. 2020, 303, 125396.
[10] E. Akkaya, G.D. Bozyiğit, S. Bakirdere, Microchem. J. 2019, 146, 1190.
[11] R.E. Majors, Sample Preparation Fundamentals for Chromatography, Agilent Technologies, Mississauga, ON, Canada, 2013.
[12] M. Faraji, Y. Yamini, M. Gholami, Chromatographia 2019, 82, 1207.
[13] A. Azizi, F. Shahhoseini, C.S. Bottaro, J. Chromatogr. A 2020, 1610, 460534.
[14] X. Liu, Y. Wang, J. Wang, L. Li, R. Li, Iran. Polym. J. 2019, 28, 725.
[15] M.G. Kavakandi, M. Behbahani, F. Omidi, G. Hesam, Food Anal. Methods 2017, 10, 2454.
[16] M. Behbahani, F. Omidi, M. G. Kakavandi, G. Hesam, Appl. Organomet. Chem. 2017, 31, C.M.S. Izumi, J. Tronto, F.G. Pinto, Microchem. J. 2019, 146, 650.
[22] Y. Hami, R.M. Fat’hi, New J. Chem. 2018, 42, 5489.
[23] M. Rajabi, S. Arghavani-Beydokhti, B. Barfi, A. Asghari, Anal. Chim. Acta 2017, 957, 1.
[24] K. Khonkayan, S. Sansuk, S. Srijaranai, T. Tuntulani, C. Saiyasombat, W. Busayaporn, W. Ngeontae, Microchim. Acta 2017, 184, 2965.
[25] A. Amiri, R. Tayebee, A. Abdar, F.N. Sani, J. Chromatogr. A 2019, 1597, 39.
[26] Y. Wang, Y. Tong, X. Xu, L. Zhang, J. Chromatogr. A 2018, 1533, 1.
[27] A. Taghvimi, A.B. Tabrizi, S. Dastmalchi, Y. Javadzadeh, J. Chromatogr. B 2019, 1109, 149.
[28] M. Ghani, Anal. Methods 2019, 11, 4184.
[36] P. Arnnok, N. Patdhanagul, R. Burakham, Talanta 2017, 164, 651.
[37] J. Li, L. Zeng, Q. Wu, L. Yang, T. Xie, Food Anal. Methods 2018, 11, 1608.
NANOMATERIAŁY OPRACOWANE NA POTRZEBY DYSPERSYJNEJ EKSTRAKCJI DO FAZY STAŁEJ 57
[45] X. Yang, X. W. Lin, Y.D. Mi, H. Gao, J. Li, S. Zhang, W. Zhou, R. Lu, J. Chromatogr. B 2018, 1089, 70.
[46] M. Gao, Q. Fu, M. Wang, K. Zhang, J. Zeng, L. Wang, Z. Xia, D. Gao, Anal. Chim. Acta 2019, 1084, 21.
[47] F.F. Wu, Q.Y. Chen, X.J. Ma,. T.T. Li, L.F. Wang, J. Hong, Y.H. Sheng, M.L. Ye, Y. Zhu, Anal. Methods 2019, 11, 3381.
Praca wpłynęła do Redakcji 4 listopada 2021 r.
DOI: 10.53584/wiadchem.2022.1.4 2022, 76, 1-2