jednym z podstawowych sposobów zwiększenia zainteresowania inwestorów akcjami groszowymi, a tym samym poprawy płynności i dokładności kwotowań jest przeprowadzenie tzw odwrotnego splitu (reverse split), tj konwergencji okre‑ ślonej liczby akcji w jedną o wyższej cenie nominalnej, a tym samym rynkowej jako przykład można podać konwergencję 100 akcji spółki A o cenie giełdowej równej 0,06 zł w jedną akcję tej samej spółki 6 zł tego typu operacje przeprowadzane są na giełdach całego świata21 Przeprowadzenie konwergencji odbywa się na wniosek
emitenta i wiąże się ze zmianą statutu spółki oraz odpowiednimi uchwałami walnego zgromadzenia akcjonariuszy, a także rejestracją zmiany statutu w odpowiednim sądzie rejestrowym Na gPW w Warszawie tego typu operacja dokonana została przez spółkę fON, która musiała przeprowadzić dodatkową emisję akcji dla tych inwestorów, którzy nie posiadali na swoich rachunkach inwestycyjnych wielokrot‑ ności 100 akcji Po uzupełnieniu akcji na rachunkach tych inwestorów do krotności 100 akcji, został przeprowadzony odwroty split
Z uwagi na to, że odwrotny split jest uzależniony od zgody akcjonariuszy danej spółki, pojawia się pytanie o inne możliwości poprawienia atrakcyjności inwesto‑ wania na gPW w Warszawie w segmencie spółek groszowych, które nie byłyby zależne od zgody władz spółki, a jedynie od władz gPW można tutaj zaproponować następujące rozwiązanie, w postaci wprowadzenia na części notowanych akcji han‑ dlu pakietami akcji, do czego wymagana byłaby zmiana regulaminu gPW w War‑ szawie Rozważamy to na przykładzie, w którym uczynimy założenie, że w skład pakietu akcji wchodzi 100 akcji jego minimalna cena wynosi na początku notowań co najmniej 1 zł (= 0,01 zł razy 100 akcji) W ten sposób cena pakietu 100 akcji może zniżkować nawet do 0,01 zł, co pozwala uzyskać rynkową wycenę pakietu akcji (a tym samym pośrednio pojedynczej akcji) Przed wprowadzeniem handlu pakietami, akcje muszą przejść pierwszy okres dostosowawczy, trwający np miesiąc Inwestorzy mogliby wtedy nabywać lub zbywać pewne ilości akcji, tak aby na koniec miesiąca posiadać pełne pakiety W okresie tym kluczowe znaczenie miałby ani‑ mator odpowiadający na zlecenia klientów, którego zadanie polegałoby na łączeniu akcji w pakiety Po miesiącu walor wszedłby do drugiego okresu dostosowawczego, w którym zlecenia sprzedaży mogłyby być składane na pojedyncze akcje i pełne pakiety (wielokrotność 100 akcji), przy czym pakietów nie wolno byłoby rozbijać na pojedyncze akcje Zlecenie sprzedaży złożone z takim samym limitem cenowym na niepełny pakiet, byłoby zawsze traktowane jako złożone później niż zlecenia pakietowe A zatem zlecenia sprzedaży niepełnych pakietów stałyby zawsze na końcu kolejki zleceń z tym samym limitem cen Z uwagi na to, że zlecenia kupna mogłyby być składane tylko na pełne pakiety, stojące w kolejce zlecenia sprzedaży tych niepełnych pakietów byłyby stopniowo realizowane i stawałyby się w ten sposób pełnymi pakietami Po pewnym czasie liczba niepełnych pakietów zostałaby ogra‑ niczona Po drugiej fazie dostosowawczej na giełdzie odbywałby się obrót jedynie pełnymi pakietami Inwestorzy, którzy pozostali z niepełnymi pakietami walorów po drugiej fazie dostosowawczej, powinni mieć zapewnioną możliwość „łączenia” na wspólnym rachunku inwestycyjnym swoich akcji w pakiety i dopiero przeka‑ zywanie takich zleceń na giełdę – w tym miejscu pojawiłby się problem łączenia w pakiety jedynie tych akcji, dla których ich właściciele ustalili taką samą minimalną
cenę sprzedaży W przeciwnym bowiem razie nie byłoby możliwe złożenie jednego zlecenia sprzedaży na wszystkie akcje, które stworzyły pakiet Warto podkreślić, że w wielu przypadkach takie łącznie akcji wielu inwestorów w pakiety, po to, aby je sprzedać na rynku, byłoby ekonomiczne nieuzasadnione biorąc pod uwagę prowi‑ zje maklerskie, jakie trzeba zapłacić od sprzedaży tych akcji22 Niemniej z punktu widzenia komisji Nadzoru finansowego, dbającej o interes uczestników rynków finansowych, inwestorzy musieliby mieć zapewnioną możliwość przeprowadzenia takiego łączenia akcji w pakiety jeśli okazałoby się, że cena akcji gwałtownie wzrosła, a tym samym cena jednego pakietu akcji przekracza określony poziom, np 30 zł, z sesji na sesję można przywrócić handel pojedynczymi akcjami
Na koniec warto zauważyć, że ustalenie pakietu akcji równego 100 sztukom jest czysto teoretyczne, dlatego że tak naprawdę podczas ustalania wielkości pakietu, musi być spełniona zależność:
i k jest liczbą całkowitą, (6)
gdzie:
A – liczba wszystkich akcji wprowadzonych do obrotu giełdowego, p – wielkość pakietu (np 100 akcji),
k – liczba pakietów po przeprowadzeniu procesu scalania akcji
jeśli k nie należy do zbioru liczb całkowitych, wtedy wartość p została ustalona na niewłaściwym poziomie W takim przypadku nie da się scalić wszystkich noto‑ wanych akcji na gPW w pełne pakiety – pozostanie bowiem pewna liczba akcji, które nie tworzą pełnego pakietu Innym rozwiązaniem jest przeprowadzenie przez spółkę emisję akcji, tak aby warunek (6) został spełniony
Wnioski
W literaturze światowej zagadnienie inwestowania w akcje groszowe jest sto‑ sunkowo szeroko dyskutowane Dominuje podejście o wyższych stopach zwrotu uzyskiwanych przez inwestorów w dłuższych horyzontach inwestycyjnych w akcje
22 W przypadku inwestorów posiadających łączenie 100 akcji spółki X, wartość zlecenia sprzedaży wynosi 4 zł, a 0,19 % prowizja od wartości zlecenia jest równa 0,0076 zł, co przy zaokrągleniu jej do 0,01 zł oznacza, że inwestor musiałby uiścić prowizję w wysokości 0,25 % wartości zlecenia Ponadto w wielu biurach maklerskich umieszcza się warunek dotyczący prowizji minimalnej, tak że jest ona równa 0,19 % wartości zlecenia, ale nie mniej niż 5 zł Przy takim zapisie sprzedaż 100 akcji po 0,04 zł jest nieopłacalna ekonomiczne – wysokość prowizji (5 zł) jest większa niż kwota uzyskana ze sprzedaży tych akcji (4 zł)
groszowe niż w akcje o wysokiej cenie giełdowej O ile w przypadku akcji o wyso‑ kiej cenie nominalnej zarządy poszczególnych firm mogą dokonać podziału akcji (split), tak aby ich wartość giełdowa była kilkakrotnie mniejsza, o tyle w przypadku spółek groszowych zarząd spółki może przeprowadzić co najwyżej scalenie akcji (reverse split), którego konstrukcja wydaje się być zdecydowanie bardziej złożona zarówno pod względem prawnym, jak i czysto operacyjnym od zwykłego splitu Problemem, który trapi zarządy prowadzące giełdy papierów wartościowych na całym świecie, jest możliwość przeprowadzenia operacji scalenia akcji niezależnie od zgody zarządu spółki akcyjnej W opracowaniu zaprezentowany został sposób postępowania możliwy do implementacji na gPW w Warszawie
Bibliografia
bacidore j , battalio R , jennings R , order submission strategies, liquidity supply, and tra‑
ding in pennies on the new york stock exchange, „journal of financial markets” 2003,
no 6
battalio R , jennings R , Getting ‘Pennied’: the effect of decimalization on traders’ willin‑
gness to lean on the limit order book at the new york stock exchange, New york stock
Exchange Working paper 01–01/2001
blume m , husic f , Price, beta, and exchange listing, „journal of finance” 1973, no 28 brown s , Rhee g , Zhang l , The return to value in Asian stock market, „Emerging markets
Review” 2008, no 9
Edmister R , greene j , Performance of super‑low‑price stocks, „journal of Portfolio mana‑ gement” 1980, no 7
Edwards A , harris j , stepping ahead of the book, securities and Exchange commission, New york 2000
fritzemeier l , Relative price fluctuations of industrial stock in different price groups, „journal of business” 1936, no 9
harris l , Decimalization; a review of the arguments and evidence, university of southern california, 1997
harris l , Does a large minimum price variation encourage order display, university of southern california, 1996
jaffe j , keim D , Westerfield R , earnings yields, market values, and stock returns, „journal of finance” 1989, no 40
kross W , The size effect is primarily a price effect, „journal of financial Research” 1985, no 8
kucharczyk k , Inwestowanie w bankrutujące spółki to igranie z ogniem, gg Parkiet, 16–17 02 2013
levis m , stock market anomalies: a re‑assessment based on UK evidence, „journal of ban‑ king and finance” 1989, no 13
Nofsinger j , Psychologia inwestowania, Wydawnictwo helion, gliwice 2006 Robinson D , Advances in Accounting, „Elsevier” 2007, no 23
tseng k , Low price, low‑earnings ratios, market value, and abnormal stock returns, „finan‑ cial Review” 1988, no 23
Zając P , niepłynne akcje, czyli nie kupuj kota w worku, gg Parkiet, 25 02 2013
Netografia
http://www mystock pl/newsy/nadchodzi ‑moda‑na‑odwrotne ‑splity ‑158198/ (28 02 2013)