Jakość życia

Opisane powyżej możliwości wypoczynku i spędzania wolnego czasu wyraźnie przyczyniają się do po-prawy warunków życia w mieście. Analiza wybranych składowych jakości życia wskazuje na relatywnie dobrze rozwinięty sektor usług dla mieszkańców.

W Suwałkach w 2018 r. odnoto-wano znaczący udział dzieci obję-tych wychowaniem przedszkol-nym – powyżej średniej krajowej i wojewódzkiej oraz najbliższego otoczenia (Wykres 4). Pomimo tego, że pozycja Suwałk jest niż-sza od grupy kontrolnej dynamika zmiany w relacji do wartości kra-jowej i wojewódzkiej jest wyższa.

Udział dzieci objętych opieką żłobkową oraz dynamika zmian wskaźnika w Suwałkach są zna-cząco wyższe względem wszyst-kich jednostek referencyjnych (Wykres 5). Wskaźnik wzrósł na przestrzeni lat 2013-2019 prawie 4-krotnie.

Dostęp do opieki zdrowotnej, mierzony liczbą lekarzy przypada-jących na 10 tys. mieszkańców, w Suwałkach jest na wysokim po-ziomie. Choć wartość wskaźnika jest niższa względem grupy kon-trolnej, w Suwałkach odnoto-wano dodatnią dynamikę zmian, także w relacji do wartości krajo-wej i wojewódzkiej (Wykres 6).

Wykres 4. Odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym (%)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.

Wykres 5. Odsetek dzieci objętych opieką w żłobkach (%)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.

-6

grupa kontrolna Suwałki otoczenie Suwałk (30 km)

zmiana % wartości krajowej (prawa oś) zmiana % wartości woj. podlaskiego (prawa oś)

0

Suwałki grupa kontrolna otoczenie Suwałk (30 km)

zmiana % wartości krajowej (prawa oś) zmiana % wartości woj. podlaskiego (prawa oś)

Analizując powyższe 3 wskaźniki warto podkreślić niskie wyniki tzw.

otoczenia Suwałk. Niewątpliwe świadczy to o silnym znaczeniu miasta Suwałki jako ośrodku po-nadlokalnym, zapewniającym do-stęp do usług, także mieszkańcom gmin sąsiednich.

Powyższe elementy stanowią z całą pewnością silną stronę miasta. Na-leży mieć jednak na uwadze, że pewne składowe jakości życia roz-winięte są słabiej, np. poziom edu-kacji. W tym miejscu warto odnieść się bezpośrednio do opinii suwal-skiej młodzieży (ankiety przepro-wadzone przez Młodzieżową Radę Miasta). Wyraźnie widoczne są braki zarówno w zakresie profilowania szkół średnich, jak i ofert uczelni wyższej (Wykres 7). Niepokojący jest fakt, że prawie 80 % osób, które brało udział w badaniu zadekla-rowało, że nie planuje powrotu do Suwałk po zakończeniu studiów.

Powyższe opinie potwierdzają przeprowadzone w 2019 r. badania społeczne oświaty Miasta Suwałki.

W opinii respondentów badania (rodziców i uczniów) szkoły w mieście są „(…)tradycyjne, nastawione na sztywną realizację programu nauczania, zatrudniające mało aktywnych nauczycieli, stosujących schematyczne metody nauczania”. ¹²

Wyniki zdawalności egzaminów maturalnych w szkołach zawodowych oraz liceach pozwalają stwier-dzić, że poziom edukacji w mieście jest na poziomie przeciętnym – nieznacznie poniżej średniej krajo-wej i wojewódzkiej w liceach oraz nieznacznie poniżej średniej krajokrajo-wej i powyżej średniej

12 Wyniki badań społecznych oświaty Miasta Suwałki, Instytut Badań w Oświacie na zlecenie Miasta Suwałki, Suwałki 2019 r.

Wykres 6. Lekarze (wg podstawowego miejsca pracy) na 10 tys. mieszkań-ców

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.

Wykres 7. Ocena oferty edukacyjnej przeprowadzona wśród młodzieży Suwałk

Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników ankiety przeprowadzonej przez Młodzieżową Radę Miasta Suwałk wśród suwalskiej młodzieży w 2020 r.

Czy profile szkół średnich spełniają oczekiwania?

Czy oferta dla potencjalnych studentów jest odpowiednia?

Czy planujesz powrót do Suwałk po zakończeniu studiów?

grupa kontrolna Suwałki powiat suwalski

[%]

2013 2018 Polska 2018 woj. podlaskie 2018

zmiana % wartości krajowej (prawa oś) zmiana % wartości woj. podlaskiego (prawa oś)

kiej w szkołach zawodowych (Tabela 2). W latach 2013-2018 odnotowano spadek poziomu zdawalno-ści egzaminów w szkołach zawodowych (z 82,9% do 78,2%) i nieznaczny wzrost w liceach (87,3% do 88,2%).

Tabela 2. Zdawalność egzaminów maturalnych (%)

szkoły zawodowe licea ogólnokształcące

2013 2018 2013 2018

m. Suwałki 82,9 78,2 87,3 88,2

województwo podlaskie 74,5 77,1 91,8 90,4

Polska 77,4 79,1 91,1 89,5

grupa kontrolna 72,3 76,0 93,5 91,2

powiat suwalski 80,0 50,0 - -

otoczenie Suwałk (30 km) 59,9 50,6 73,4 70,3

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.

Pozytywnym aspektem w obszarze edukacji jest zaangażowanie władz lokalnych, które przejawia się między innymi wysokim nakładem wydatków majątkowych oraz zewnętrznych środków finansowych na oświatę w mieście. W przeprowadzonej w 2019 r. analizie finansowo-organizacyjnej oświaty Miasta Suwałki, na tle wybranych do badania 45 podobnych miast liczących od 50 do 100 tys. mieszkańców Miasto zajmowało trzecią pozycję pod względem pozyskiwania środków zewnętrznych na działalność oświatową. Suwałki znajdują się również wśród połowy miast, które inwestują najwięcej tj. osiągają najwyższy udział wydatków majątkowych w wydatkach na oświatę.¹³

W ostatnich latach realizowano szereg działań prorozwojowych na rzecz poprawy warunków życia, określonych w Strategii Zrównoważonego Rozwoju Miasta Suwałki do roku 2020. W ocenie przedsta-wicieli Grup Roboczych ds. Strategii najlepiej realizowane były cele z zakresu rozwoju sportu, kultury oraz budownictwa mieszkaniowego (Wykres 8)¹⁴. Słabszą ocenę osiągnęły działania rozwojowe w za-kresie edukacji, zabezpieczenia socjalnego i zdrowotnego oraz procesów rewitalizacyjnych. Zdaniem respondentów wszystkie cele należy kontynuować w kolejnych latach, a szczególnie istotny będzie dal-szy rozwój edukacji, zabezpieczenie socjalne i zdrowotne oraz rozwój budownictwa mieszkaniowego.

13 Analiza finansowo-organizacyjna oświaty Miasta Suwałki, Instytut Badań w Oświacie na zlecenie Miasta Suwałki, Suwałki 2019 r.

14 Rozwinięcie kategorii wykresu: 2.1. Rozwój budownictwa mieszkaniowego oraz modernizacja istniejącego komunalnego zasobu miesz-kaniowego, 2.2. Edukacja na najwyższym poziomie i różnorodna oferta zajęć pozaszkolnych i pozalekcyjnych, 2.3. Kultura i sztuka jako wyznaczniki subregionalnego znaczenia Suwałk, 2.4. Tworzenie i modernizacja bazy sportowo-rekreacyjnej, rozwój sportu oraz poszerze-nie oferty aktywnego spędzania czasu wolnego, 2.5. Rozwój bazy i podposzerze-niesieposzerze-nie jakości działań zabezpieczenia socjalnego i zdrowotnego, 2.6. Przeprowadzenie procesów rewitalizacyjnych.

W rankingu jakości życia w miastach przy-gotowywanym cyklicznie przez tygodnik Polityka, Suwałki osiągnęły w 2018 r. 54 miejsce. Mając na uwadze, że ranking uwzględnia wyłącznie miasta na prawach powiatu jest to pozycja relatywnie niska¹⁵. Ponadto względem poprzedniego rankingu (2014) miasto odnotowało spadek o 9 po-zycji¹⁶. Szczególnie wysoko Suwałki oce-nione zostały w 2018 r. w obszarze środo-wisko, dostępność i jakość mieszkań, a także (w mniejszym stopniu) edukacji oraz zdrowia. Najniższe wyniki osiąga w obsza-rze komunikacja, czas wolny oraz rynek pracy¹⁷.

15 Na tle regionalnych ośrodków osiąga pozycję niższa niż Łomża i Suwałki

16 https://www.polityka.pl/niezbednik/1597651,1,indeks-jakosci-zycia-mieszkancow-miast.read (stan na 11.05.2020 r.)

17 https://rankingmiast.polityka.pl/ (stan na 11.05.2020 r.)

Wykres 8. Ocena stopnia realizacji oraz istotności celów operacyj-nych zapisaoperacyj-nych w Strategii Zrównoważonego Rozwoju Miasta Suwałki do roku 2020 – cel 2. Poprawa warunków życia

Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiet z uczestnikami Grup Ro-boczych, n=67

0% 50% 100%

2.1. Rozwój budownictwa mieszkaniowego oraz…

2.2. Edukacja na najwyższym poziomie i różnorodna oferta zajęć…

2.3. Kultura i sztuka jako wyznaczniki subregionalnego…

2.4. Tworzenie i modernizacja bazy sportowo-rekreacyjnej, rozwój…

2.5. Rozwój bazy i podniesienie jakości działań zabezpieczenia…

2.6. Przeprowadzenie procesów rewitalizacyjnych

Istotność 2021-2030

bardzo niski niski przeciętny

wysoki bardzo wysoki trudno powiedzieć

brak odpowiedzi

0% 50% 100%

2.1. Rozwój budownictwa mieszkaniowego oraz…

2.2. Edukacja na najwyższym poziomie i różnorodna oferta…

2.3. Kultura i sztuka jako wyznaczniki subregionalnego…

2.4. Tworzenie i modernizacja bazy sportowo-rekreacyjnej, rozwój…

2.5. Rozwój bazy i podniesienie jakości działań zabezpieczenia…

2.6. Przeprowadzenie procesów rewitalizacyjnych

Realizacja 2014-2020