Jakość udzielonego wsparcia

 Z badań ankietowych wynika, że uczestnicy deklarowali bardzo wysoki ogólny poziom zadowolenia z udziału w projekcie, praktycznie niezależnie od podmiotu aktywizującego.

 Zdecydowana większość uczestników deklarowała, że otrzymane wsparcie było dobrze dopasowane do ich indywidualnych potrzeb. Wyraźnie lepiej dopasowanie do potrzeb oceniały osoby, z którymi przed rozpoczęciem udziału w projekcie wspólnie ustalono, jakie formy wsparcia byłyby dla nich najbardziej odpowiednie. Co 6 uczestnik nie przypomina sobie przeprowadzenia diagnozy potrzeb.

 Przy pogłębionej analizie przeprowadzonej w ramach badań jakościowych uczestnicy wskazywali jednak na istotne problemy z odpowiednim dostosowaniem wsparcia do ich indywidualnych potrzeb.

 Uczestnicy staży w PUP wskazywali, że w ich przypadku diagnoza potrzeb nie była przeprowadzona, przy czym większości przypadków były to osoby, które same znalazły staż u pracodawcy i przyszły do PUP z zamiarem jego sfinansowania. Nie uzyskały one jednak informacji o możliwości skorzystania z innej niż staż formy wsparcia w ramach programu aktywizacji osób młodych; nie mieli również możliwości uzyskania bardziej kompleksowego wsparcia, np. łączącego specjalistyczny kurs ze stażem zawodowym, nawet jeśli łączny koszt takiej aktywizacji byłby taki sam, jak koszt realizacji stażu (badania jakościowe).

 Z badań ilościowych wynika, że aktywizowani przez PUP najlepiej oceniali formy wsparcia, które dawały im duży wpływ na decyzje o ostatecznym przeznaczeniu środków: bon szkoleniowy, bon na zasiedlenie oraz dotację na założenie działalności gospodarczej.

Uczestnicy byli bardzo zadowoleni również z udziału w najpopularniejszych formach wsparcia pogłębionego: staży oraz szkoleń/kursów. Pozytywne oceny staży i dotacji zostały potwierdzone w wywiadach jakościowych.

 Wśród słabych stron otrzymanego wsparcia, uczestnicy projektów PUP w wymieniali m.in.

zbyt niski poziom stypendium stażowego, brak możliwości podjęcia legalnej pracy dorywczej podczas stażu, brak możliwości sfinansowania z dotacji ważnych biznesowo wydatków, długi czas między złożeniem wniosku a podpisaniem umowy o dotację (badania jakościowe).

 Uczestnicy projektów OHP dość wysoko oceniali diagnozę potrzeb oraz dopasowanie do nich otrzymywanych form wsparcia. Jednak wskazywali oni na potrzebę większej

123

indywidualizacji tematyki kursów zawodowych oraz większej dostępności niektórych szkoleń fakultatywnych (badania jakościowe).

 Ankietowani uczestnicy projektów OHP szczególnie wysoko oceniali kursy zawodowe i staże oraz wsparcie doradcze. W Uczestnicy również bardzo dobrze oceniali unikatową dla OHP formę wsparcia, w postaci warsztatów kreowania wizerunku i usług stylisty, które były ukierunkowane na zmianę wizerunku uczestników na bardziej profesjonalny m.in. poprzez zakup stroju biznesowego, wizytę u fryzjera czy kosmetyczki.

 Największymi minusami otrzymanego wsparcia, według osób aktywizowanych przez OHP były: zbyt długi czas od rekrutacji do uruchomienia projektu, zbyt małe skondensowanie zaplanowanych działań w czasie, brak ubezpieczenia NFZ w trakcie trwania projektu oraz brak stypendium w pierwszej fazie realizacji projektu.

 W badaniach jakościowych, uczestnicy projektów konkursowych wskazywali, że diagnoza potrzeb nie miała dużego znaczenia, gdyż formy wsparcia oraz tematyka dostępnych szkoleń były z góry ustalone już w momencie rekrutacji do projektu.

 Uczestnicy projektów konkursowych w badaniu ilościowym deklarowali największe zadowolenie z udziału w kursach/szkoleniach oraz stażach, czyli w dwóch formach wsparcia pogłębionego obecnych niemal we wszystkich projektach. Przy pogłębieniu oceny wsparcia w trakcie badań jakościowych część uczestników wskazywała jednak na słabe strony uzyskanego wsparcia: niską jakość szkoleń oraz zróżnicowany poziom uczestników, a także brak wysokiej jakości wsparcia psychologicznego lub coachingowo-mentoringowego, dostępnego w trakcie całego udziału w projekcie.

 Wyniki przeprowadzonego eksperymentu, w którym to uczestnicy decydowali o sposobie wydania środków na swoją własną aktywizację, wskazują na dobre rozeznanie znacznej części uczestników w ich sytuacji na rynku pracy oraz potrzeb w zakresie aktywizacji.

Uczestnicy wskazywali na potrzebę rzeczywistej indywidualizacji wsparcia, zwłaszcza w zakresie łączenia różnych jego form dla uzyskania optymalnego dla siebie efektu (np.

łączenia specjalistycznych szkoleń, certyfikatów ze stażem zawodowym lub zakupem sprzętu do pracy) czy lepszego dopasowania szkoleń organizowanych często w formie grupowej do ich indywidualnych potrzeb.

 Zdecydowana większość uczestników (84%) w trakcie udziału w projekcie otrzymało lub znalazło samodzielnie ofertę pracy, stażu, przygotowania zawodowego lub dalszej nauki.

Wśród osób, które nie uzyskały takiej oferty, co trzecia uzyskała dotację na założenie działalności gospodarczej.

 Odsetek osób odrzucających otrzymaną ofertę pracy, stażu, przygotowania zawodowego lub nauki był niewielki. Osoby, które rozpoczęły daną formę aktywizacji, rzadko decydowały się ją przerwać. W przypadku osób, które przyjęły ofertę pracy, co trzecia w momencie przeprowadzenia ankiety nie pracowała już u tego samego pracodawcy, przy czym odsetek ten był większy w przypadku osób aktywizowanych przez OHP i w projektach konkursowych.

 Oferty pracy otrzymywane przez uczestników były dosyć dobrej jakości (średnia ocena 3,8 na 5-stopniowej skali). Silną stroną otrzymanych ofert była stabilność (dominowały umowy o pracę), a słabszą – niskie wynagrodzenie. Zadowolonych z otrzymanej oferty było dwóch na trzech uczestników.

124

 Uczestnicy wysoko oceniali otrzymywane oferty stażu, z których zadowolonych było 88%

uczestników. Staże były dobrze dopasowane do potrzeb i umożliwiały zdobycie nowej wiedzy. Natomiast w opinii uczestników ich najsłabszym elementem była zatrudnialność – jedynie dwóch na trzech stażystów uważało, że staż pomógł im w znalezieniu stałej pracy, mimo że 75% stażystów otrzymało ofertę pracy u tego samego pracodawcy, u którego odbywali staż.

 Oferty szkoleń były umiarkowanej jakości (średnia ocena 2,9 na 4-stopniowej skali). Ich silną stroną była możliwość zdobycia nowej wiedzy, natomiast jedynie co drugi uczestnik stwierdził, że udział w szkoleniu pomógł im w znalezieniu trwałej pracy.

9.1.4 Skuteczność i trwałość udzielonego wsparcia

 Odsetek osób pracujących wśród uczestników projektów zakończonych między lipcem 2016 a czerwcem 2017 (populacja III raportu tematycznego) wzrósł w stosunku do poziomu w 6 miesięcy po zakończeniu tych projektów, odsetek kształcących się spadł, natomiast odsetek prowadzących własną działalność nie uległ zmianie.

 Odsetki osób pracujących po projektach finansowanych ze środków EFS i YEI nie różnią się od siebie znacząco.

 Odsetek pracujących po udziale w projekcie jest mniejszy wśród kobiet.

 Osoby w wieku 15-17 lat w większości powracały do kształcenia się – 66% uczęszczało do jakiejś szkoły w czasie przeprowadzenia ankiety.

 Wśród uczestników projektów PUP największy odsetek pracuje wśród osób, które otrzymały dotację lub bon na zasiedlenie - ponad 90%.

 W projektach OHP najwyższe wskaźniki zatrudnienia ok. 90% osiąga doradztwo edukacyjno-zawodowe i porady prawne. Są to jednocześnie jedne z rzadziej stosowanych form wsparcia w tych projektach.

 W projektach konkursowych wszystkie stosowane formy wsparcia mają podobne wskaźniki zatrudnienia w przedziale 69-75%.

 Staże i praktyki wiążą się z wyższym odsetkiem osób zatrudnionych głównie wśród osób bez wcześniejszego doświadczenia zawodowego i wśród tych, którzy ofertę stażu znaleźli sami.

 Koordynatorzy projektów wszystkie formy wsparcia oceniają systematycznie jako bardziej skuteczne niż uczestnicy, ale obie grupy są przeważnie zgodne, które formy są najbardziej skuteczne, a które najmniej, przy czym najlepiej oceniane formy wsparcia pokrywają się z formami wsparcia, po których największy odsetek uczestników pracuje.

 Kobiety wyżej niż mężczyźni oceniają większość form wsparcia pod względem wpływu na umiejętności i motywację. Wyjątkiem były szkolenia i kursy w ramach projektów PUP, których wpływ na umiejętności kobiety oceniły gorzej niż mężczyźni, prawdopodobnie z powodu mniejszego wyboru dostępnych dla nich szkoleń.

9.1.5 Dopasowanie wsparcia do potrzeb pracodawców

 Pracodawcy generalnie pozytywnie oceniają współpracę z podmiotami wdrażającymi projekty POWER oraz wsparcie oferowane w ramach tych projektów. Uważają, że

125

współpraca umożliwiła im znalezienie odpowiednich pracowników i przyniosła firmie/instytucji korzyści, szczególnie finansowe. Niemniej wydaje się, że współpraca z podmiotami realizującymi projekty polega w głównej mierze na obsłudze pracodawców w zakresie realizacji poszczególnych form wsparcia.

 Najczęstszą formą współpracy jest organizacja staży, czyli najmniej kosztowna i najbardziej elastyczna forma wypełniania zapotrzebowania na pracowników. Mała popularność pozostałych form wsparcia może wynikać zarówno z braku wiedzy, jak i niechęci ich stosowania ze względu na fakt, że są to instrumenty bardziej skomplikowane w realizacji.

Może to oznaczać, że staże de facto pełnią funkcję narzędzia zatrudnienia subsydiowanego, które wypierają inne, mniej dogodne dla pracodawców formy pracy subsydiowanej.

 Pracodawcy generalnie mają wpływ na wybór osób, które realizują staż/zatrudnienie, ponieważ mogą wybierać najbardziej odpowiednich kandydatów w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej lub składać imienne wnioski, w których wskazują kandydatów na staż/zatrudnienie. Pracodawcy mogą również samodzielnie znajdować kandydatów i we wniosku wskazywać konkretną osobę, którą chcą przyjąć na staż. Stwarza to ryzyko, że osoby mogą rejestrować się w urzędach pracy jedynie w celu otrzymania wsparcia.

 Pracodawcy mają ograniczony wpływ na termin organizacji stażu i praktycznie nie maja wpływu na inne formy wsparcia oferowane osobom młodym w ramach projektów POWER przed skierowaniem na staż.