Jakość wód - wody podziemne

Informacje na temat stanu jakości wód podziemnych JCWPd nr 147, JCWPd nr 157 oraz JCWPd nr 158 przedstawiono w poniższej tabeli.

Tabela 33. Wyniki oceny stanu wód podziemnych dla JCWPd nr 147, JCWPd nr 157 i JCWPd nr 158.

Kod JCWPd Stan chemiczny Stan

ilościowy Status

Zagrożenie nieosiągnięciem celów

środowiskowych

PLGW2000147 dobry dobry dobry zagrożona

PLGW2000157 dobry słaby słaby zagrożona

PLGW2000158 dobry dobry dobry niezagrożona

źródło: Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju.

Zgodnie z wynikami monitoringu diagnostycznego JCWPd nr 158, z roku 2019, uzyskanymi w punkcie PL2000158_010 znajdującym się Oświęcimiu, jakość wód we wskaźnikach fizykochemicznych odpowiada klasie III. O klasyfikacji wód zdecydowały stężenia we wskaźnikach: NH₄, Mn, O₂. Ponadto w punkcie badawczym stwierdzono stężenia na poziomie klasy IV we wskaźniku żelazo (Fe), zidentyfikowane jako zanieczyszczenia pochodzenia geogenicznego.

65 5.4.5 Zagadnienia Horyzontalne

Adaptacja do zmian klimatu

Przeprowadzone analizy wskazują na zwiększenie się prawdopodobieństwa występowania powodzi błyskawicznych, wywołanych gwałtownymi zjawiskami pogodowymi, mogących spowodować zalewanie obszarów, na których gospodarka przestrzenna prowadzona jest w sposób nieodpowiedni. Przewidywane jest również skrócenie się okresu zalegania warstwy śnieżnej co może mieć skutki pozytywne (mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi roztopowych) jak i negatywne (niedobór wód i susze).

Planowane działania mają na celu usprawnienie funkcjonowania w warunkach nadmiaru, jak i niedoboru wody. Osiągnięcie tego planowane jest poprzez zreformowanie struktur gospodarki wodnej z uwzględnieniem adaptacji do zmian klimatu, opracowanie i wdrożenie metod oceny ryzyka powodziowego a także opracowania metod ograniczających prawdopodobieństwo wystąpienia suszy.

Nadzwyczajne zagrożenia środowiska Susza

Susza jest zjawiskiem ciągłym o zasięgu regionalnym i oznacza dostępność wody poniżej średniej w określonych warunkach naturalnych. Suszą nazywa się nie tylko zjawiska ekstremalne, ale wszystkie, które występują w warunkach mniejszej dostępności wody dla danego regionu. Ze względu na warunki meteorologiczne i klimatyczne, problemy rolnicze, warunki hydrologiczne i skutki gospodarcze wyróżnia się kolejne etapy rozwoju suszy:

 Susza meteorologiczna - określana jako okres trwający na ogół od miesięcy do lat, w którym dopływ wilgoci do danego obszaru spada poniżej stanu normalnego w danych warunkach klimatycznych uwilgotnienia;

 Susza rolnicza - definiowana jako okres, w którym wilgotność gleby jest niedostateczna do zaspokojenia potrzeb wodnych roślin i prowadzenia normalnej gospodarki w rolnictwie;

 Susza Hydrologiczna - odnosząca się do okresu, gdy przepływy w rzekach spadają poniżej przepływu średniego, a w przypadku przedłużającej się suszy meteorologicznej obserwuje się znaczne obniżenie poziomu zalegania wód podziemnych;

 Susza w sensie gospodarczym - będącą skutkiem wymienionych procesów fizycznych odnoszącą się do zagadnień ekonomicznych w obszarze działalności człowieka dotkniętego suszą. ⁸

Dużym zagrożeniem dla wód jest spływ zanieczyszczeń z powierzchni ziemi. Można do nich zaliczyć spływ rolniczy, którego źródłem są przede wszystkim nawozy, oraz spływ zanieczyszczeń osiadających na podłożu (w taki sposób osiadać mogą także zanieczyszczenia powietrza). Spływ rolniczy powoduje przedostawanie się do wód dużego ładunku nawozowego co może sprzyjać niekontrolowanemu wzrostowi glonów, czego skutkiem jest zmniejszenie się ilości tlenu w wodach i pogorszenie się warunków życia dla fauny wodnej. Spływ zanieczyszczeń osiadających na powierzchni ziemi może powodować pogorszenie się stanu chemicznego wód.

8 www.posucha.imgw.pl

66 Zagrożenie powodziami oraz podtopieniami

Zgodnie z informacjami udostępnianymi w ramach Informatycznego Systemu Osłony Kraju, na terenie Miasta Oświęcim znajdują się obszary zagrożone powodzią oraz podtopieniami. Ich zasięg przedstawiono poniżej.

Rysunek 13.Obszary zagrożone podtopieniami na terenie Miasta Oświęcim.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych przestrzennych udostępnianych przez PIG-PIB Działania edukacyjne

Działania edukacyjne dotyczące gospodarowania wodami powinny dotyczyć zagadnień takich jak: racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi, ochrona wód przed zanieczyszczeniami oraz zwiększenie świadomości na temat wpływu rolnictwa na stan wód.

Monitoring środowiska⁹

Sieć monitoringu wód w województwie została zaplanowana zgodnie z projektem aktualizacji Planów Gospodarowania Wodami na obszarach dorzeczy Wisły i Dunaju. Punkty pomiarowo-kontrolne monitoringu zlokalizowane zostały w oparciu o wykazy wód, zaktualizowane charakterystyki jednolitych części wód, a także wykazy wielkości emisji substancji, o których mowa w art. 113. Decyzja o ewentualnym rozpoczęciu w danej jednolitej części wód monitoringu badawczego, mającego na celu przede wszystkim określenie wielkości i wpływu przypadkowego zanieczyszczenia, będzie podejmowana w trakcie realizacji wojewódzkich programów monitoringu środowiska, jako że nie wymaga akceptacji Głównego Inspektora Ochrony Środowiska i aneksowania wojewódzkich programów monitoringu środowiska. W przypadku realizacji takiego monitoringu

9 „Program Państwowego Monitoringu Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2016-2020"

67

sprawozdanie z działalności Inspekcji Ochrony Środowiska będzie zawierało opisanie celu, a także terminów i zakresu badań realizowanych w ramach dodatkowego monitoringu badawczego.

5.4.6. Analiza SWOT

Gospodarowanie wodami

Silne strony Słabe strony

 Dobrze rozwinięta sieć hydrograficzna miasta;

 Dobry status ogólny 2 JCWPd;

 Dobry stan ogólny 1 JCWP;

 Zagrożenie wystąpienia powodzi;

 Słaby status ogólny 1 JCWPd

 Zły stan ogólny 5 JCWP;

Szanse Zagrożenia

 Zwiększenie retencji powierzchni terenu;

 Poprawa stanu wód na terenie Miasta Oświęcim;

 Ograniczenie zanieczyszczeń przedostających się do wód

 Zagrożenie powodziami;

 Zanieczyszczenie wód wraz ze spływem powierzchniowym,

5.4.7 Tendencje zmian

Tendencje korzystne Tendencje niekorzystne

 Aktualizowanie planów i programów dotyczących gospodarki wodnej , takich jak plany zarządzania ryzykiem powodziowym czy plany utrzymania wód,

 Stały monitoring wód powierzchniowych oraz podziemnych.

 Utrzymywanie się złego stanu ogólnego dużej części jednolitych części wód

powierzchniowych.