kalendarz astronomiczny ’99

Wrzesień

Słońce

Słońce w swym ruchu rocznym po ekliptyce 23 wrze śnia przekracza równik niebieski w punkcie równonocy je siennej, wstępując w znak Wagi, co rozpoczyna astrono miczną jesień. Dni stają się ciągle coraz krótsze. W War szawie 1 września Słońce wschodzi o 3h46m, zachodzi o 17h25m, a 30 września wschodzi o 4h34m, zachodzi o 16h17m.

Księżyc

Bezksiężycowe noce będziemy mieli w pierwszej poło wie miesiąca, bowiem kolejność faz Księżyca jest w tym miesiącu następująca: ostatnia kwadra 2d22h17m, nów 9d2 2 h0 2 m, p ie rw sza kw ad ra 17d2 0 h0 6 m o ra z p ełnia 25d10h51m. W perygeum Księżyc znajdzie się 2 września o 18h07m, w apogeum 16 września o 18h43m i ponownie w perygeum 28 września o 10h51m.

Planety i planetoidy

Merkury znajduje się na niebie w pobliżu Słońca i jest niewidoczny.

Nad ranem coraz wyżej nad wschodnim horyzontem wznosi się Wenus. Pod koniec miesiąca możemy ją obser wować około godzinę przed wschodem Słońca na wyso kości 30° jako „Gwiazdę Poranną” o jasności -4 ,6 m. W cią gu miesiąca możemy obserwować szybko rosnącą fazę planety (od 4% do 33%). W tym samym czasie średnica kątowa tarczy planety maleje od 55' do 33', co umożliwia jej obserwacje nawet przez niewielkie teleskopy amator skie. Pamiętajmy jednak, że w celu zaobserwowania fazy

należy obserwacje wykonywać na już jasnym niebie, w celu zmniejszenia kontrastu między planetą i otoczeniem.

Marsa możemy próbować zaobserwować wieczorem około godzinę po zachodzie Słońca, jednak bardzo nisko, je d y n ie 7° nad zachodnim horyzontem , ja k o obiekt 0,5m.Średnica tarczy planety jest bardzo mała (zaledwie 7”), tak więc obserwacja szczegółów na tarczy planety jest bardzo mała.

Jowisz widoczny jest całą noc na granicy gwiazdozbio rów Ryb i Wieloryba jako jasna „gwiazda” -2 ,9 m.

Także całą noc możemy obserwować Saturna na gra nicy gwiazdozbiorów Barana i Wieloryba. Planeta osiągnie jasność 0,0"\ przy średnicy tarczy blisko 20”. W związku z maksymalnym nachyleniem bieguna planety w kierunku Ziemi, układ pierścieni Saturna osiąga maksymalną roz wartość, ułatwiając obserwacje m.in. przerwy Cassiniego nawet przez niewielkie teleskopy amatorskie.

Uran i Neptun widoczne są w pierwszej połowie nocy 110 od siebie w gwiazdozbiorze Koziorożca jako „gwiazdy” o jasnościach odpowiednio 5,7m i 7,9m. Do obserwacji tarcz planet niezbędny jest teleskop o średnicy przynajmniej 15cm (i oczywiście spokojna atmosfera w miejscu obser wacji).

Pluton zachodzi wkrótce po zapadnięciu zmroku i jego obserwacja jest raczej niemożliwa.

We wrześniu w pobliżu opozycji nie znajdują się żadne jasne planetoidy.

Meteory

Od 6 do 10 września promieniują meteory z roju Dra- konid, związanego z kometą Giacobini-Zinnera. Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Smoka i ma współrzęd ne: rekt. 17h28m, deki. +54°. Warunki obserwacji znakomi te w związku z przypadającym wtedy nowiem Księżyca. Można spodziew ać się zw iększonej aktyw ności roju w związku z niedawnym powrotem macierzystej komety.

* * *

1d01h39m Księżyc II (Europa) wyłania się zza tarczy Jowisza. 1d07h Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 3°.

1d19h55m Zejście III księżyca Jowisza (Ganimedesa) z tarczy pla nety.

fi

Rys. 1. Wenus nad wschodnim horyzontem (w Warsza wie) na początku świtu cywilnego we wrześniu i paździer niku 1999 (około godziny przed wschodem Słońca). Dane dla obserwatorów Słońca (na 0h UT)

Data 1999 P [°] _{B0 n} _L0_[°] IX 1 20,95 7,19 176,92 3 21,45 7,21 150,50 5 21,93 7,23 124,08 7 22,39 7,25 97,67 9 22,82 7,25 71,26 11 23,23 7,25 44,85 13 23,62 7,23 18,44 15 23,98 7,21 352,03 17 24,31 7,18 325,63 19 24,63 7,14 299,23 21 24,91 7,10 272,83 23 25,17 7,04 246,43 25 25,41 6,98 220,03 27 25,61 6,91 193,63 IX 29 25,79 6,83 167,24 X 1 25,95 6,74 140,84

P — kąt odchylenia osi obrotu Słońca mierzony od północnego wierzchołka tarczy;

B0, L0 — heliograficzna szerokość i długość środka tarczy;

14d09h31m — heliograficzna długość środka tarczy wynosi 0°

kalendarz astronomiczny ’99

2 d2 0 h4 5 m Z ejście II księżyca Jow isza (E uropy) z tarczy planety. 2d21h Z akrycie gw iazdy a Tau (Aldebaran) przez Księżyc, w idoczne

w całej P olsce (K rosno 21 h3 1 m — G d a ńsk 2 1 h37m). 4 a Księżyc S aturna Tytan w m aksym alnej elongacji zachodniej. 4 d0 2 h17m C ień I księżyca Jow isza (lo) w chodzi na ta rczę planety. 4 d0 3 h2 5 m W ejście I księżyca Jow isza (lo ) na tarczę planety. 4 d2 3 h38m P oczątek za ćm ien ia I księżyca Jow isza (lo) przez cień

planety.

5d0 2 h5 4 m Księżyc I (lo) w yła n ia się zza ta rczy Jow isza.

5d03h2 0 m P oczątek za ćm ien ia III księżyca Jow isza (G anim ede- sa) przez cień planety.

5d2 0 h4 6 m C ień I księżyca Jow isza (lo) w chodzi na ta rczę planety. 5d2 1 h52m W ejście I księżyca Jow isza (lo) na tarczę planety. 5d2 2 h56m Z ejście cienia I księżyca Jow isza (lo) z ta rczy planety. 5d2 4 h0 0 m Z ejście I księżyca Jow isza (lo ) z tarczy planety. 6d2 1 h2 1 m K się życ I (lo) w yła n ia się zza ta rczy Jow isza. 7d16h Z łącze n ie W e n u s z K siężycem w odl. 8°.

7d2 3 h31m P oczątek za ćm ienia II księżyca Jow isza (E uropy) przez cień planety.

8'104"01"1 K siężyc II (E uropa) w yła n ia się zza tarczy Jow isza. 8 d15h M erkury w koniunkcji górnej ze Słońcem .

8d19h3 0 m Z ejście cienia III księżyca Jow isza (G an im e d e sa) z ta r czy planety.

8 d2 1 h53m W ejście III księżyca Jow isza (G an im e d e sa) na ta rczę planety.

8 d2 3 "2 9 m Z ejście III księżyca Jow isza (G an im e d e sa) z ta rczy pla nety.

9 d2 0 h W enus nieruchom a w rektascensji.

9 d2 0 h4 6 m W ejście II księżyca Jow isza (E uropy) na ta rczę planety. 9 d2 1 h05m Z ejście cienia II księżyca Jow isza (E u ro p y) z tarczy pla

nety.

9 d23" Z łącze n ie M erkurego z K siężycem w odl. 2°.

9 d2 3 h07m Z ejście II księżyca Jow isza (E uropy) z ta rczy planety.

12d K siężyc S aturna Tytan w m aksym alnej elongacji w schodniej. 12d0 1 h32m Początek za ćm ien ia I księżyca Jow isza (lo) przez cień

planety.

12d2 2 h4 0 m Cień I księżyca Jow isza (lo) w chodzi na tarczę planety. 12d23h3 9 m W ejście I księżyca Jow isza (lo ) na tarczę planety. 13d0 0 h4 9 m Z ejście cienia I księżyca Jow isza (lo) z tarczy planety. 13d0 1 h4 7 m Z ejście I księżyca Jow isza (lo) z ta rczy planety. 13d2 0 h0 1 m Początek za ćm ien ia I księżyca Jow isza (lo) przez cień

planety.

13d2 3 h0 7 m K siężyc I (lo ) w yłania się zza ta rczy Jow isza. 14d19h18m Z ejście cienia I księżyca Jo w isza (lo ) z ta rczy planety. 14d2 0 h14m Z ejście I księżyca Jo w isza (lo) z ta rczy planety. 15d0 2 h06m P oczątek zaćm ienia II księżyca Jow isza (Europy) przez

cień planety.

15d21 h29m C ień III księżyca Jow isza (G an im e d e sa) w ch o d zi na ta rczę planety.

15d2 3 h2 8 m Z e jś c ie c ie n ia III ks ię ż y ca J o w is z a (G a n im e d e s a ) z ta rczy planety.

16d0 1 h2 3 m W ejście III księżyca Jo w isza (G an im e d e sa) na tarczę planety.

16d0 2 h5 7 m Z ejście III księ życa Jo w isza (G an im e d e sa) z ta rczy planety.

16d10h Z łącze n ie M arsa z K siężycem w odl. 7°.

1 6d2 1h1 7m Qje ń || księżyca Jo w isza (E uropy) w chodzi na ta rczę planety.

16d2 3 h0 7 m W e jście II księ życa Jo w is z a (E u ro p y ) na ta rc z ę pla nety.

16d2 3 h4 2 m Z ejście cienia II księżyca Jow isza (E uropy) z tarczy planety.

17d0 1 h2 8 m Z ejście II księżyca Jow isza (E uropy) z tarczy planety. 18d19h3 2 m K się życ II (E uropa) w yła n ia się zza ta rczy Jow isza. 19d0 3 h2 7 m P oczątek zaćm ienia I księżyca Jo w isza (lo) przez cień

planety.

Rys. 2. Konfiguracja galileuszow ych księżyców Jow isza we w rześniu 1999 (I - lo, II - Europa, III - G anim edes, IV - C alli- sto). Przerw a w trasie księżyca oznacza przebyw anie satelity w cieniu planety. Zachód na praw o od środkow ego pasa (tar czy planety), w schód na lewo.

Rys. 3. Konfiguracja pięciu najjaśniejszych księżyców S atur na we wrześniu 1999 (III - Tethys, IV - Dione, V - Rhea, VI - Tytan, VIII - lapetus). Zachód na lewo od środkow ego pasa (tarczy planety), w schód na prawo.

°y° U 25 Ą nty E S ijflj X* \)o H kalendarz astronomiczny ’99

20d Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji zachodniej. 20d00h35m Cień I księżyca Jowisza (lo) wchodzi na tarczę pla

nety.

20d01h25m Wejście I księżyca Jowisza (lo) na tarczę planety. 20d02h44m Zejście cienia I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 20d03h33m Zejście I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 20d21h56m Początek zaćmienia I księżyca Jowisza (lo) przez cień

planety.

20d22h Złączenie Neptuna z Księżycem w odl. 1 °. 21a00h53m Księżyc I (lo) wyłania się zza tarczy Jowisza. 21d19h03m Cień I księżyca Jowisza (lo) wchodzi na tarczę planety. 21d19h52m Wejście I księżyca Jowisza (lo) na tarczę planety. 21d20h Złączenie Urana z Księżycem w odl. 1°.

2 1d2 1h1 2m zejście cienia I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 21d22h00m Zejście I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 22d19h20m Księżyc I (lo) wyłania się zza tarczy Jowisza. 23d01h33m Cień III księżyca Jowisza (Ganimedesa) wchodzi na

tarczę planety.

23d03h28m Zejście cienia III księżyca Jow isza (G anim edesa) z tarczy planety.

23d11h31.5m Słońce wstępuje w znak Wagi, jego długość eklip- tyczna wynosi wówczas 180°, mamy zrównanie dnia z nocą i początek jesieni astronomicznej.

23d19h Jowisz w opozycji ze Słońcem.

23d23h53m Cień II księżyca Jowisza (Europy) wchodzi na tarczę planety.

24d01h25m W ejście II księżyca Jowisza (Europy) na tarczę pla nety.

24d02h17m Zejście cienia II księżyca Jowisza (Europy) z tarczy planety.

24d03h45m Zejście II księżyca Jowisza (Europy) z tarczy planety. 25d21h49m Księżyc II (Europa) wyłania się zza tarczy Jowisza. 26d18"24m Początek zakrycia III księżyca Jowisza (Ganimedesa)

przez tarczę planety.

26d19h59m Księżyc III (Ganimedes) wyłania się zza tarczy Jowi sza.

27d Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji wschodniej. 27d02h30'" Cień I księżyca Jowisza (lo) wchodzi na tarczę pla

nety.

27d03h11m Wejście I księżyca Jowisza (lo) na tarczę planety. 27d13h Złączenie Jowisza z Księżycem w odl. 4°.

27d23h50m Początek zaćmienia I księżyca Jowisza (lo) przez cień planety.

28d02h38m Księżyc I (lo) wyłania się zza tarczy Jowisza. 28d12n Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 3°.

28d20h58m Cień I księżyca Jowisza (lo) wchodzi na tarczę planety. 28d21h37m Wejście I księżyca Jowisza (lo) na tarczę planety. 28d23h07m Zejście cienia I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 28d23h45m Zejście I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 29d18h18m Początek zaćmienia I księżyca Jowisza (lo) przez cień

planety.

29d21h04m Księżyc I (lo) wyłania się zza tarczy Jowisza. 30d18h10m Zejście I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety.

Październik

Słońce Dni s ą c o ra z kró tsze , co w id a ć po m o m e n ta c h w s c h o du i z a c h o d u S ło ń ca . W W a rs z a w ie 1 p a ź d z ie rn ik a S ło ń c e w s c h o d z i o 4 h3 6 m, z a c h o d z i o 16 h15m, a 31 p a ź d z ie rn ik a w s c h o d z i o 5 h2 9 m, z a c h o d z i o 15 h10m.

D a ne dla o b s e rw a to ró w S ło ń c a (na 0 h c za su UT) D ata 1999 P [ ° ] B 0 [°] L0 n X 1 2 5 ,9 5 6,7 4 14 0,84 3 26 ,0 7 6 ,6 4 114,45 5 26 ,1 7 6 ,5 4 88 ,0 6 7 26 ,2 4 6,4 3 61 ,6 8 9 2 6 ,2 8 6,31 35 ,29 11 2 6 ,2 9 6,1 8 8,91 13 2 6 ,2 8 6,0 4 3 4 2,52 15 26 ,2 3 5,9 0 3 1 6 ,1 4 17 26 ,1 5 5,7 5 2 8 9 ,7 6 19 26 ,0 4 5,6 0 2 6 3 ,3 8 21 2 5 ,9 0 5,43 2 3 7 ,0 0 23 2 5 ,7 3 5,2 6 2 1 0 ,6 2 25 2 5 ,5 3 5,0 9 184,24 27 25 ,3 0 4 ,9 0 157,87 29 25 ,0 4 4,71 131,49 X 31 2 4 ,7 5 4 ,5 2 105,12 XI 2 24 ,4 2 4 ,3 2 78 ,7 4 P — ką t o d c h y le n ia osi o b ro tu S ło ń c a m ie rz o n y od p ó łn o c n e g o w ie rz c h o łk a ta rc z y ;

B 0, L0 — h e lio g ra fic z n a s z e ro k o ś ć i d łu g o ś ć ś ro d k a tarczy;

11 d16h13m — h e lio g ra fic z n a d łu g o ś ć ś ro d k a ta rc z y w y n o s i 0°.

Księżyc

B e z k s ię ż y c o w e n o c e b ę d z ie m y m ie li w p ie rw s z e j p o ło w ie p a ź d z ie rn ik a , b o w ie m k o le jn o ś ć fa z K s ię ż y c a je s t w tym m ie siącu na stępu ją ca: o sta tn ia kw a dra 2d0 4 h0 2 m, nów 9d 11 h3 4 m, p ie rw s z a k w a d ra 17d15h0 0 m, p e łn ia 2 4 d2 1 h0 2 m o ra z o s ta tn ia k w a d ra 31 d12h0 4 m. W a p o g e u m K s ię ż y c z n a j d z ie się 14 d13h5 0 m, a w p e ry g e u m 2 6 d12h5 9 m.

Planety i planetoidy

M e rk u ry na da l z n a jd u je s ię na n ie b ie w p o b liż u S ło ń c a i je s t n ie w id o czn y.

P rze z c a ły m ie s ią c nad ranem , s to s u n k o w o w y s o k o nad w s c h o d n im h o ry z o n te m (30° na g o d z in ę prze d w s c h o d e m S ło ń c a ) m o ż e m y o b s e rw o w a ć W e n u s ja k o o b ie k t - 4 , 5 m. P rz e z te le s k o p m o ż e m y z a o b s e rw o w a ć z b liż a n ie s ię ta r c z y p la n e ty d o „k w a d ry ” (fa z a 50% ). W arun ki o b s e rw a c ji M arsa p o z o s ta ją ró w n ie n ie k o rz y s t ne ja k w e w rz e ś n iu , c h o c ia ż w y s o k o ś ć p la n e ty nad w ie c z o rn y m h o ry z o n te m ro ś n ie do 10°.

N adal p rze z c a łą no c w id o c z n y je s t Jow isz. W dru giej po ło w ie pa ź d z ie rn ik a ś re d n ic a ta rc z y plan ety o s ią g a w a r to ś ć m a k s y m a ln ą : 4 9 ",7 , c o u ła tw i o b s e rw a c je u k ła d ó w c h m u r w a tm o s fe rz e Jow is z a n a w e t za p o m o c ą n ie w ie lk ie go sprzę tu a m a to rs k ie g o . M o że m y ta k ż e o b s e rw o w a ć z ja w iska w u kła d zie czterech g a lile u s z o w y c h sa te litó w planety. W a ru n ki o b s e rw a c ji S a tu rn a , U ra n a i N e p tu n a nie z m ie n ia ją się.

P lu to n z a c h o d z i w ie c z o re m i je s t n iew ido czny.

W p a ź d z ie rn ik u na d a l w p o b liż u o p o z y c ji nie z n a jd u ją się ż a d n e ja s n e p lan etoid y.

kalendarz astronomiczny "99

Meteory

Od 2 października do 7 listopada prom ieniują meteory z roju Orionidów, zw iązanego z kom etą Halleya. Radiant m eteorów leży na granicy gw iazdozbiorów Oriona i Bliź niąt i ma w spółrzędne: rekt. 6h20 m, deki. +16°. Maksimum aktyw ności przypada 22 października. W arunki obserw a cyjne w tym roku s ą niekorzystne w zw iązku z pełnią Księ życa w tym okresie.

***

1d02h30m Cień II księżyca Jowisza (Europy) wchodzi na tarczę planety.

1d03h42m Wejście II księżyca Jowisza (Europy) na tarczę planety. 2d20h38m Początek zaćmienia II księżyca Jowisza (Europy) przez

cień planety.

3d00h06m Księżyc II (Europa) wyłania się zza tarczy Jowisza. 3d19h30m Początek zaćmienia III księżyca Jowisza (Ganimede-

sa) przez cień planety.

3d21h20m Koniec zaćmienia III księżyca Jowisza (Ganimedesa) przez cień planety.

3d21h43m Początek zakrycia III księżyca Jowisza (Ganimedesa) przez tarczę planety.

3d23h19m Księżyc III (Ganimedes) wyłania się zza tarczy Jowi sza.

4d04h23m Cień I księżyca Jowisza (lo) wchodzi na tarczę planety. 4d18h11m Zejście cienia II księżyca Jowisza (Europy) z tarczy pla

nety.

4d19h10m Zejście II księżyca Jowisza (Europy) z tarczy planety. 5d01h44m Początek zaćmienia I księżyca Jowisza (lo) przez cień

planety.

5d04h22m Księżyc I (lo) wyłania się zza tarczy Jowisza.

5d Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji zachodniej. 5d17h Złączenie Wenus z Księżycem w odl. 5°.

5d22h52m Cień I księżyca Jowisza (lo) wchodzi na tarczę planety.

5d23h20m Wejście I księżyca Jowisza (lo) na tarczę planety. 6d01h01m Zejście cienia I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 6d01h28m Zejście I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 6d20h13m Początek zaćmienia I księżyca Jowisza (lo) przez cień

planety.

6d22fl48m Księżyc I (lo) wyłania się zza tarczy Jowisza.

7d17h21m Cień I księżyca Jowisza (lo) wchodzi na tarczę planety. 7d17h47m Wejście I księżyca Jowisza (lo) na tarczę planety. 7d19h30m Zejście cienia I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 7d19h55m Zejście I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 8d17h15m Księżyc I (lo) wyłania się zza tarczy Jowisza.

9d23h15m Początek zaćmienia II księżyca Jowisza (Europy) przez cień planety.

10d02h21m Księżyc II (Europa) wyłania się zza tarczy Jowisza. 10d23h33m Początek zaćmienia III księżyca Jowisza (Ganimede

sa) przez cień planety.

11d02h38m Księżyc III (Ganimedes) wyłania się zza tarczy Jowi sza.

11d03h Złączenie Merkurego z Księżycem w odl. 7°.

11d18h25m Cień II księżyca Jowisza (Europy) wchodzi na tarczę planety.

11d19h04m Wejście II księżyca Jowisza (Europy) na tarczę pla nety.

11d20h47m Zejście cienia II księżyca Jowisza (Europy) z tarczy planety.

11d21h24m Zejście II księżyca Jowisza (Europy) z tarczy planety. 12d03h39m Początek zaćmienia I księżyca Jowisza (lo) przez cień

planety.

13d00h47m Cień I księżyca Jowisza (lo) wchodzi na tarczę planety. 13d01h04m Wejście I księżyca Jowisza (lo) na tarczę planety. 13d02h55m Zejście cienia I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 13d03h12m Zejście I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 13d Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji wschodniej. 13d18h Neptun nieruchomy w rektascensji.

Rys. 4. Konfiguracja galileuszowych księżyców Jowisza w paź dzierniku 1999 (I - lo, II - Europa, III - Ganimedes, IV - Calli- sto). Przerwa w trasie księżyca oznacza przebywanie satelity w cieniu planety. Zachód na prawo od środkowego pasa (tar czy planety), wschód na lewo.

\ W

2 y-Ą--- 18

3 -A;-)--- 19

4 --- 20

5 f W --- 21

6 Vl iv(; ^ --- 22 a 2

9 ---W- 25

1 0 ---/ - 26

1 1

£

-/-

27 1 2

T / Y

— 28

1 3 7'~TT\---- 29

1 4 LA— 30

1 5

’i i

— 3 1

16--- 32

Rys. 5. Konfiguracja pięciu najjaśniejszych księżyców Satur na w październiku 1999 (III - Tethys, IV - Dione, V - Rhea, VI - Tytan, VIII - lapetus). Zachód na lewo od środkowego pasa (tarczy planety), wschód na prawo.

^ ^5" U S Ą tT[) — X A 'y3 o ^ H kalendarz astronomiczny "99

13d22h08m Początek zaćmienia I księżyca Jowisza (lo) przez cień

planety.

14d00h32m Księżyc I (lo) wyłania się zza tarczy Jowisza. 14d19h16m Cień I księżyca Jowisza (lo) wchodzi na tarczę pla

nety.

14d19h30m Wejście I księżyca Jowisza (lo) na tarczę planety. 14d21h24m Zejście cienia I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 14d21 h39m Zejście I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 15d13h Złączenie Marsa z Księżycem w odl. 5°.

15d18h57m Księżyc I (lo) wyłania się zza tarczy Jowisza. 17d01 h52m Początek zaćmienia II księżyca Jowisza (Europy) przez

cień planety.

17d04h36m Księżyc II (Europa) wyłania się zza tarczy Jowisza. 18d03h36m Początek zaćmienia III księżyca Jowisza (Ganimede-

sa) przez cień planety.

18d07h Złączenie Neptuna z Księżycem w odl. 1°.

18d21h01m Cień II księżyca Jowisza (Europy) wchodzi na tarczę planety.

18d21h17m Wejście II księżyca Jowisza (Europy) na tarczę planety. 18d23h23m Zejście cienia II księżyca Jowisza (Europy) z tarczy

planety.

18d23h39m Zejście II księżyca Jowisza (Europy) z tarczy planety. 19d05h Złączenie Urana z Księżycem w odl. 0,4°.

20d02h42m Cień I księżyca Jowisza (lo) wchodzi na tarczę planety. 20d02h48m Wejście I księżyca Jowisza (lo) na tarczę planety. 20d04h50m Zejście cienia I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 20d04h56m Zejście I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 20d17h43m Księżyc II (Europa) wyłania się zza tarczy Jowisza. 21d00h02m Początek zaćmienia I księżyca Jowisza (lo) przez cień

planety.

21d02h15m Księżyc I (lo) wyłania się zza tarczy Jowisza. 21d Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji zachodniej. 21d17h42m Cień III księżyca Jowisza (Ganimedesa) wchodzi na

tarczę planety.

21d17h56m Wejście III księżyca Jowisza (Ganimedesa) na tarczę planety.

21d19h24m Zejście cienia III księżyca Jowisza (G anim edesa) z tarczy planety.

21d19h36m Zejście III księżyca Jowisza (Ganimedesa) z tarczy planety.

2 i d2 i hi o m Cień I księżyca Jowisza (lo) wchodzi na tarczę planety. 21d21h13m Wejście I księżyca Jowisza (lo) na tarczę planety. 21d23h19m Zejście cienia I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 21d23h22m Zejście I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 22d18h31m Początek zaćmienia I księżyca Jowisza (lo) przez cień

planety.

22d20h41m Księżyc I (lo) wyłania się zza tarczy Jowisza. 23d07h Uran nieruchomy w rektascensji.

23d17h48m Zejście cienia I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 23d17h48m Zejście I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 23d20h51m Słońce wstępuje w znak Skorpiona, jego długość eklip-

tyczna wynosi wówczas 210°.

24d04h28m Początek zakrycia II księżyca Jowisza (Europy) przez tarczę planety.

24d17h Złączenie Jowisza z Księżycem w odl. 4°.

24d22h Merkury w maksymalnej elongacji wschodniej od Słońca w odl. 24°.

25d18h Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 3°.

25d23h30m W ejście II księżyca Jowisza (Europy) na tarczę pla nety.

25d23h37m Cień II księżyca Jowisza (Europy) wchodzi na tarczę planety.

26d01h52m Zejście II księżyca Jowisza (Europy) z tarczy planety.

26d01h59m Zejście cienia II księżyca Jowisza (Europy) z tarczy planety.

27d17h35m Początek zakrycia II księżyca Jowisza (Europy) przez tarczę planety.

27d20h11m Koniec zaćmienia II księżyca Jowisza (Europy) przez cień planety.

28d01h51m Początek zakrycia I księżyca Jowisza (lo) przez tarczę planety.

28d04h06m Koniec zaćmienia I księżyca Jowisza (lo) przez cień planety.

28d21h10m Wejście III księżyca Jowisza (Ganimedesa) na tarczę planety.

28d21h45n' Cień III księżyca Jowisza (Ganimedesa) wchodzi na tarczę planety.

28d22h55m Zejście III księżyca Jowisza (Ganimedesa) z tarczy planety.

28d22n57m Wejście I księżyca Jowisza (lo) na tarczę planety. 28d23h06m Cień I księżyca Jowisza (lo) wchodzi na tarczę pla

nety.

28d23h26m Zejście cienia III księżyca Jow isza (G anim edesa) z tarczy planety.

29d01h06m Zejście I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 29d01h15m Zejście cienia I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 29d Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji wschodniej. 29d20h16m Początek zakrycia I księżyca Jowisza (lo) przez tarczę

planety.

29d22h35m Koniec zaćmienia I księżyca Jowisza (lo) przez cień planety.

30d17h23m Wejście I księżyca Jowisza (lo) na tarczę planety. 30d17h34m Cień I księżyca Jowisza (lo) wchodzi na tarczę pla

nety.

30d19h32m Zejście I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 30d19h43m Zejście cienia I księżyca Jowisza (lo) z tarczy planety. 31 d01h Wenus w maksymalnej elongacji zachodniej od Słońca

w odl. 46°.

31d17h03m Koniec zaćmienia I księżyca Jowisza (lo) przez cień planety.

UWAGA: Momenty wszystkich zjawisk podane są w cza sie uniwersalnym UT (Greenwich).

A by otrzymać datę w obowiązującym we wrześniu w Polsce „czasie letnim ”, należy dodać 2 godziny, po wpro wadzeniu w październiku „czasu zimowego” należy dodać 1 godzinę.

Momenty złączeń planet z Księżycem podane są dla geocentrycznych złączeń w rektascensji. Podane są

wszystkie złączenia, nie tylko widoczne w Polsce. Opracował T. Ścięior

W dokumencie Urania nr 4/1999 (Stron 48-52)