• Nie Znaleziono Wyników

kalendarz astronomiczny 2011 ^

W dokumencie Urania nr 1/2011 (Stron 50-53)

3d19h38m Gwiazda zmienna rj Aql (cefeida) osiąga maksimum ja­ sności (3,5m) [mapka zamieszczona w „Uranii-PA" 6/2007], 3d21h Złączenie Jowisza z Księżycem w odl. 5°.

3d21h Złączenie Marsa z Uranem w odl. 0,2°. 4d10h Złączenie Merkurego z Księżycem w odl. 0,7°.

5d Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji zachodniej. 5d22h Minimalna libracja Księżyca (6,2°) w kierunku krateru Schic-

kard (zacieniony).

6d17h Jowisz w koniunkcji ze Słońcem.

8d Gwiazda zmienna długookresowa T Her (miryda) (18h09,1m, +31°01’) osiąga maksimum jasności (8,1m).

8d23h48m Gwiazda zmienna zaćmieniowa 1143 Cyg osiąga mini­ mum jasności. Jasność gwiazdy spada od 5,9m do 6,4m [mapka zamieszczona w „Uranii-PA” 1/2005].

9d19h Merkury w koniunkcji dolnej ze Słońcem.

10d23h52m Gwiazda zmienna rj Aql (cefeida) osiąga maksimum jasności (3 ,5 m) [m apka zam ieszczona w „U ra n ii-P A "

6/2007],

11d00h40m Gwiazda zmienna <5 Cep (cefeida) osiąga maksi­ mum jasności (3,5m) [mapka zamieszczona w „Uranii-PA” 5/2007],

12d20h Maksymalna libracja Księżyca (8,4°) w kierunku Sinus Iri­ dium (zacieniona).

12d22h Złączenie Jowisza z Merkurym w odl. 3°.

13d Gwiazda zmienna długookresowa R Cyg (miryda) (19h36,8m, +50°12’) osiąga maksimum jasności (7,5m) [mapka zamiesz­ czona w „Uranii-PA” 4/2007],

13d Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji wschodniej. 17d05h Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 8°.

18d17h Minimalna libracja Księżyca (5,8°) w kierunku Mare Hum- boidtianum (zacienione).

19d18h Złączenie Marsa z Merkurym w odl. 0,5°.

nej T Her (18h09m06,2s, +31°01’16"). Podane jasności gwiazd po­ równania (pole widzenia wynosi 7°, północ u góry)

20d10t’16m Słońce wstępuje w znak Byka, jego długość ekliptycz- na wynosi wówczas 30°.

21d Gwiazda zmienna długookresowa T Aqr (miryda) (20h49,9m, -5°09') osiąga maksimum jasności (7,7m) [mapka zamiesz­ czona w „Uranii-PA” 3/2009],

22d Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji zachodniej. 22d05" Merkury nieruchomy w rektascensji.

23d02h Złączenie Wenus z Uranem w odl. 1°.

24d23h Maksymalna libracja Księżyca (7,6°) w kierunku Mare Australe (zacienione).

27d Gwiazda zmienna długookresowa RU Her (miryda) (16h10,2m, +25°04') osiąga maksimum jasności (8,0m) [mapka zamiesz­ czona w „Uranii-PA” 3/2008],

27d05h Złączenie Neptuna z Księżycem w odl. 4°.

29d Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji wschodniej. 29d22h10m Gwiazda zmienna zaćmieniowa U Oph osiąga mini­ mum jasności. Jasność gwiazdy spada od 5,9m do 6,6m [mapka zamieszczona w „Uranii-PA” 1/2008],

30d Gwiazda zmienna długookresowa U Cyg (miryda) (20h19,6m, +47°53’) osiąga maksimum jasności (7,2m) [mapka zamiesz­ czona w „Uranii-PA” 1/2006],

30d20h Złączenie Wenus z Księżycem w odl. 6°.

UWAGA: M om enty wszystkich zjawisk podane s ą w czasie uniwersalnym UT (Greenwich).

Aby otrzymać datę w obowiązującym w marcu w Polsce czasie zimowym, należy dodać 1 godzinę, aby otrzymać datę w obowiązującym od 27 marca w Polsce czasie letnim, na­ leży dodać 2 godziny.

M om enty złączeń planet z Księżycem podane s ą dla w spółrzędnych Warszawy. Dla każdego złączenia podano m om enty największego zbliżenia obiektów na niebie. Poda­ ne są w szystkie złączenia, nie tylko widoczne w Polsce.

W spółrzędne równikowe podane są dla Epoki 2000.0. O pracow ał T. Ś ciężor Rys. 10. Konfiguracja pięciu najjaśniejszych księżyców Satur­

na w kwietniu 2011 (III — Tethys, IV — Dione, V — Rhea, VI — Tytan, VIII — lapetus). Zachód na lewo od środkowego pasa (tarczy planety), wschód na prawo

F.P.U.H. A s tro k ra k ul. Mogilska 51 31-545 Kraków e-mail: astrokrak@astrokrak.pl - ww w .astrokrak.pl tel. (12) 413 55 26 sklep czynny : pon. - pt. 9 -17 , sob. 10 -14

Dołącz do grona odkrywców, już dziesiąta gwiazda supernowa została odkryta naszym teleskopem I

Sky-Watcher

Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher Sky-Watcher DOB 6 '...849 DOB 8"...1189 DOB 10*... 2079 DOB 12"... 3119 DOB 8"rozsuwany... 1499 DOB 10" rozsuwany... 2219 DOB 12" rozsuwany... 3769 BKP13065 EQ2... 769 zł SK1309 EQ 2... 599 zł BKP15075EQ3-2.. 1149 zł BKP2001EQ5... 2279 zł 909 AZ3 ...589 zł 1021EQ3-2... 1709 zł 1206EQ3-2... 2029 zł BKMAK102... 789 zł BKMAK127... 1299 zł BKMAK150... 2599 zł M AK180... 3999 zł Crayford 2 ' do Newtona CRF001 ... 349 . Crayford 2’ z mikrofokuserem 10:1 M-CRF086... 549 Crayford 2" z mikrofokuserem 10:1 M-CRF230... 459 Crayford 2’ z mikrofokuserem 10:1 M-SCT001... 459 Crayford 2* z mikrofokuserem 10:1 M-MLP230... 459

Tuba optyczna GSO MT-800... 1999

Tuba optyczna GSO MT-1000...1999

NLA001 Newtonian Kolimator 1.25"... 199

Filtry Baader S em iA P O 1,25"...279 zł Semi APO 2 “... 409 zł Solar C ontinuum 1,25\.. 209 zł Solar Continuum 2’ ... 339 zł UV / IR cut 1,25*... 165 zł UV / IR cut 2‘ ... 249 zł UHC-S 1,25"... 199 zł UHC-S 2’ ... 379 zł O-III 1,25"....255 zł O-III 2 ’ ... 419 zł Neodymium Moon&Skyglow 1,25*....155 zł Neodymium Moon&Skyglow 2’ ... 269 zł Filtr słoneczny folia... 10 z ł / dm2

Wyciągi Baader

Lornetka Nikon Action VII 8x40... 240 zł Lornetka Nikon Action VII 7x50... 289 zł Lornetka Nikon Action VII 10x50... ?99 zł Lornetka Nikon Action VII 12x50... 340 zł Lornetka Nikon Action VII 16x50... 390 zł Lornetka Nikon Action EX 7x35... 460 zł Lornetka Nikon Action EX 8x40... 500 zł Lornetka Nikon Action EX 7x50... 535 zł Lornetka Nikon Action EX 10x50... 565 zł Lornetka Nikon Action EX 12x50... 630 zł Lornetka Nikon Action EX 16x50... 680 zł

M E A D E

Meade LightBridge 8" Pyrex De Lux...1999 zł Meade LightBridge 10" Pyrex De Lux....2995 zł Meade LightBridge 12" Pyrex De Lux....3995 zł Meade LightBridge 16" Pyrex De Lux....9995 zł Meade LX200 ACF 8 '...10899 zł Meade LX200ACF 1 0 '...17899 zł Meade LX200ACF 12"...26899 zł Meade LX200ACF 14"...41699 zł Meade LX200ACF 16’ ...88999 zł Meade" SN LXD-75 6"... 5899 zł Meade" SN LXD-75 8"... 6899 zł Meade" SN LXD-75 10"...7899 zł Meade ETX 80 AT... 1299 zł Meade ETX 90 PE... 2899 zł Meade ETX 125 PE... 4099 zł

LUMICON

Filtr kometarny "Lumicon" Swan Band 1,25"....375 zł Filtr kometarny "Lumicon" Swan Band 2"... 730 zł Filtr mgławicowy "Lum icon" Deep Sky 1,25".... 375 zł Filtr mgławicowy "Lum icon" Deep Sky 2"... 730 zł Filtr mgławicowy "Lum icon" H-beta 1,25"... 375 zł Filtr mgławicowy "Lum icon" H-beta 2 "... 730 zł Filtr mgławicowy "Lumicon" OIII 1,25"... 375 zł Filtr mgławicowy "Lum icon" OIII 2"... 730 zł Filtr mgławicowy "Lumicon" UHC 1,25"...375 zł Filtr mgławicowy "Lum icon" UHC 2"...730 zł

I B S 13’

WILLIAM OPTICS

s

W ■ ■ l i i i

O kular W -0 SWAN 9 mm 1,25"

f l

299 zł Okular W -0 SWAN 15 mm 1,25" .... 299 zł Okular W -0 SWAN 20 mm 1,25" ,309 zł Okular W -0 SWAN 25 mm 2" 449 zł Okular W -0 SWAN 33 mm 2". 449 zł Okular W -0 SWAN 40 mm 2" 459 zł Wyciąg 2’ Crayford NT... ...8 2 9 Zł Wyciąg 2’ Crayford RT... ... 909 zł Wyciąg 2 ’ Crayford SCT... ... 809 zł Wyciąg 3’ Crayford RT... ..1139 zł Korektor komy 2’ ... ...469 zł

r> O

ii/u rn

Teleskop Słoneczny LUNT LS60THa/B1200...8179 zł Teleskop Słoneczny LUNT LS60THa/B600... 4779 zł

SKY PUBLISHING

Starry Night Enthusiast 6.0... 399 zł Starry Night Pro 6.2... 650 zł Starry Night Pro Plus 6.2... 1050 zł Pocket Sky Atla s... 879 zł Sky Atlas 2000.0 - wersja deluxe...219 zł Sky Atlas 2000.0 Field - laminowany...269 zł

T b le c k n n c łn

Filtr Słoneczny Orion 4,57’ ....345 zł Filtr Słoneczny Orion 5,81"....339 zł Filtr Słoneczny Orion 9,25’ ....635 zł

Kamera StarShoot AutoG uider...1099 zł Kamera StarShoot Pro V2.0 Deep space CCD Color...7299 zł Sterownik grzałki Dew Zapper Pro 4 Channel

Dew Prevention System ...679 zł

COR NADO V i x e n

Teleskop słoneczny "Coronado" SolarMax 40/10... 8489zł

Teleskop słoneczny "Coronado" PST... 2799zł

Astrokrak

Złączki , redukcje i wyciągi

R edukcja M42x1 / Canon E O S .. 49 zł Redukcja M42x1 / N iko n ... 49 zł Redukcja M42x1 / S o ny A lfa ... 49 zł R edukcja M 42x1 / O lym p u s...4 9 zł R edukcja M 42x1 / P e ntax... 49 zł R edukcja T 2 / C anon E O S ... 4 9 zł R edukcja T 2 / N iko n ... 4 9 zł R e dukcja T 2 / M inolta AF... 49 zł R edukcja T2 / O lym p u s... 49 zł R edukcja T2 / P e n ta x ...49 zł R edukcja S C T / M 4 2 x1 ... 49 zł R edukcja M42x1 / W EB d o S P C 90 0 ... 79 zł Z łączka 2" / M42x1 z gw intem filtro w y m ... 59 zł Złączka 1,25" / M42x1 z gw intem filtro w y m ...4 9 zł R edukcja M 42x1 / W E B d o S P C 90 0 ... 59 zł Redukcja 1,25" / W EB do S P C 90 0 ... 49 z ł R edukcja 23,2m m / W E B ... 39 zł R edukcja 23,2m m / W EB do S P C 90 0...39 zł Złączka okularow a M 42 / 2" z Clam ping rin g ie m ... 69 zł W yciąg przesuw ny 1,25" d o N e w tona... 149 z ł W yciąg przesuw ny 1,25" d o re fra kto ra ... 159 zł W yciąg przesuw ny 2" do N e w tona... 199 z ł W yciąg przesuw ny 2" do re fra k to ra ... 219 zł

I

Okulary NPL Plóssla “Vixen-NPL 6m m ...109 zł Plóssla "Vixen-NPL 10mm...109 zł Plóssla "Vixen"NPL 15mm.... 115 zł Plóssla "Vixen"NPL 20mm...135 zł Plóssla "VixenHNPL25m m . .. 115 zł Plóssla "Vixen"NPL 30mm...165 zł Plóssla "Vixen"NPL 40m m ...165 zł Okulary NLV Lantanowy NLV 2,5mm....519 zł Lantanowy NLV 4m m ...489 zł Lantanowy NLV 5mm... 449 zł Lantanowy NLV 6m m ...429 zł Lantanowy NLV 9mm... 449 zł Lantanowy NLV 10mm...429 zł Lantanowy NLV 12mm...449 zł Lantanowy NLV 15mm...449 zł Lantanowy NLV 20mm ...519 zł Lantanowy NLV 25mm ...519 zł Okulary LVW Lantanowy LVW 3,5mm....879 zł Lantanowy LVW 5mm...879 zł Lantanowy LVW 8mm... 819 zł Lantanowy LVW 13mm...849 zł Lantanowy LVW 17mm...879 zł Lantanowy LVW 22mm...879 zł Lantanowy LVW 42m m ..1289 zł

Niniejszy cennik nie stanowi oferty w mysi przepisów prawa handlowego

recenzje U-PA

Andrzej Manecki, Meteoryty - oblicza

gości z Kosmosu, album z płytą CD i oku­

larami 3D, Wydawnictwo Bosz, ISBN 978-83-7576-115-3, Olszanica 2010, for­ mat 210x280, stron 120, cena 59 zł.

W

'listopadzie 2010 r. ukazała się piękna książka-album z płytą CD i okularami po­ zwalającymi podziwiać ciekawe okazy meteorytów w trzech wymiarach. Au­ torem jest Andrzej Manecki, profesor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krako­ wie, mineralog, petrograf, polarnik i au­ tor wielu publikacji o materii kosmicz­ nej, a autorką fotografii meteorytów i płyty CD Janina Wrzak, absolwentka AGH, geolog i speleolog zajmujący się makro fotografią przyrodniczą. To nowa pozycja Wydawnictwa BOSZ, które nie wsławiło się dotychczas pozycjami o te­ matyce astronomicznej. Zostało założo­ ne w 1994 r. i specjalizuje się w wydaw- nictw ach album ow ych. Ma sw oją siedzibę w Olszanicy, a biura w Lesku. Jego nowa pozycja zawiera obszerne in­ formacje o meteorytach, ich genezie i budowie, opisy najsłynniejszych spad­ ków i ciekawe dane o materii Układu Słonecznego i historii jego badań.

Rozpoczyna ją rozdział ustalający terminologie: co to są meteory, meteory­ ty i meteoroidy, ilustrowany pięknymi okazami różnych meteorytów z ich krót­ kim omówieniem. Tu spotykamy się z meteorytem łowickim i Baszkówką. Następnie Autor przypomina historię „kamienia z nieba” w Einsisheim, która zdarzyła się w roku 1492. W kronikach zapisano: 16 listopada 1492 r. o godzi­

nie 11.30 pewien chłopiec, wędrując przez pola w okolicach miasteczka En- sisheim w Alzacji, usłyszał huk, a następ­ nie był świadkiem, ja k wielki, ciemny kamień uderzył o ziemię i zarył się w miękkiej glebie na głębokość 1,5 m. Przerażony chłopiec pobiegł do domu, by zawiadomić rodziców i sąsiadów o tym diabelskim zdarzeniu. W kilka go­ dzin później wydobyto nieuszkodzony meteoryt o wadze 127 kg. W stanie nie­ naruszonym nie pozostał on długo, bo­ wiem mieszczanie zaczęli odłupywać jego fragmenty, jako talizmany, sądząc, że to znak od Boga. Następnie przenie­ siono go do miejscowego kościoła, gdzie był podziwiany jako cud. Sędzia w

En-sisheim był innego zdania, uważał, że spadły kamień może być dziełem szata­ na, kazał więc go przenieść do miastecz­ ka i zakuć w kajdany w obawie, by nie uleciał z powrotem do swego pana. Po­ wstał spór, który rozstrzygnął przybyły dziesięć dni później cesarz Maksymilian. Uznał on, że kamień jest jednak darem od Boga i rozkazał, by umieścić go na chórze miejscowego kościoła.

Historia spadku stała się powszech­ nie znana, drukowano ulotki i pisano wiersze na temat tego meteorytu. W cza­ sie rewolucji francuskiej został przenie­ siony na krótko do Biblioteki Narodo­ wej w Colm ar, później w rócił do kościoła w Ensisheim. Po zawaleniu się kościoła w 1854 r. meteoryt ten został umieszczony w miejscowym ratuszu,

gdzie znajduje się do dzisiaj. Jest on me­ teorytem kamiennym, chondrytem, o wieku ekspozycji na promieniowanie kosmiczne ocenianym na 20 min lat.

Naukowa historia badań meteorytów zaczęła się dopiero ok. 200 lat temu, na przełomie XVIII i XIX w. W następnych rozdziałach Autor prowadzi nas przez różne etapy tych badań. Poznajemy mi­ nerały materii pozaziemskiej, klasyfika­ cję meteorytów i ich strukturę krysta­ liczną. W szystko w tow arzystw ie pięknych zdjęć wybranych okazów i ich przekrojów. W tym miejscu spotykamy się z pięknymi zdjęciami i krótkim opi­ sem meteorytu Morasko znalezionym w tej podpoznańskiej wsi w 1914 r. w czasie kopania okopów. Dalej rozdział jest poświęcony kraterom uderzenio­

wym na Ziemi i na Księżycu. Autor opo­ wiada też o znanych spadkach meteory­ tów, takich jak pod Pułtuskiem w 1868 r., o którym polscy Uczeni zawiadomili prawie cały świat naukowy, co w okre­ sie zaborów było ich świadomym aktem patriotycznym. Ale w książce jest też opis spadku meteorytu tunguskiego z 1908 r., deszczu meteorytów pod Łowiczem z 1935 r. i w pobliżu gór Si- chote-Aliń z 1947 r. oraz niewyjaśnio­ nego wybuchu w podkrakowskich Jerz­ manowicach w 1993 r. Dalej mamy krótkie rozdziały o meteorytach pocho­ dzących z Księżyca i Marsa z opowie­ ścią o skamienielinach bakterii znalezio­ nych w przedstawicielu tej ostatniej grupy meteorów. Spadające na Ziemię meteory w lwiej części mogą pochodzić z rozbitych we wzajemnych zderzeniach planetoid i rozsypujących się komet, stąd króciutkie rozdziały o naturze tych obiektów i o amorficznym lodzie wod­ nym, znalezionym ostatnio w kometach, a istniejącym też na niektórych sateli­ tach planet i w materii międzygwiazdo- wej. Autor zwraca uwagę Czytelnika na materię niezwykłych księżyców: Io, Tytana i Enceladusa. W rozdziale „Ko­ niec «monopolu» Ziemi na wodę” Au­ tor analizuje konsekwencje odkrycia wody poza Ziemią dla procesów powsta­ wania różnych minerałów, a w szczegól­ ności tych, które są odkrywane w mete­ orytach. Kończy te rozważania krótkim przypomnieniem o wykorzystywaniu „kosmicznej technologii” w produkcji syntetycznych diamentów na Ziemi. Całą zaś książkę kończy „kilka słów” do potencjalnych poszukiwaczy i kolek­ cjonerów meteorytów, przypomnienie, że kolekcjonerstwo to nie tylko zbierac­ two i prezentacja meteorytów z kolek­ cji Kazimierza Mazurka, kolekcjonera entuzjasty z Zabrza. Część tych zdjęć, aby zobaczyć je w trzech wymiarach, trzeba oglądać przez dołączone do książ­ ki okulary. W sumie książka zawiera 215 obrazów meteorytów i ich przekrojów pochodzących ze zbiorów muzealnych Polskiej Akademii Nauk, Polskiej Aka­ demii Umiejętności, Uniwersytetu Ja­ giellońskiego, Akademii Górniczo- Hutniczej oraz kolekcji prywatnych Kazimierza Mazurka i Autora. Jej wielką zaletą jest płyta CD, która zawiera dokończenie na s. 48

W dokumencie Urania nr 1/2011 (Stron 50-53)

Powiązane dokumenty