1995–2014
Według statystyk prowadzonych od 1995 r. w GUNB na 6368 wszystkich zarejestrowanych w ostatnim dwudzie-stoleciu katastrof budowlanych 332 spowodowanych było wybuchem gazu, co stanowi 5% ogółu [8] (rys. 1).
W wyniku wszystkich katastrof, jakie wydarzyły się w latach 1995–2014, poszkodowane zostały ogółem 1654 osoby, w tym: 405 poniosło śmierć, a 1249 zostało rannych (rys. 2).
Rys. 1 Ι Wszystkie zgłoszone katastrofy budowlane oraz katastrofy spowodowane wybu-chem gazu w latach 1995–2014
Rys. 2 Ι Poszkodowani w katastrofach budowlanych w latach 1995–2014
Natomiast w wyniku katastrof budow-lanych spowodowanych wybuchem gazu zostało poszkodowanych co naj-mniej2 389 osób, w tym: 57 zginęło, a 330 zostało rannych (rys. 3).
Liczba osób, które poniosły śmierć w wyniku katastrof budowlanych spo-wodowanych wybuchem gazu, stano-wi 14% wszystkich zmarłych w wyni-ku katastrof budowlanych (rys. 4), a liczba rannych – aż 39% osób, które ucierpiały w katastrofach budowla-nych (rys. 5).
Jedynie 5% wszystkich katastrof sta-nowią katastrofy spowodowane wybu-chem gazu, ale dowodem na ich dużą siłę i tragiczne skutki jest wskazany niewspółmiernie wysoki odsetek ran-nych (39%) i zabitych (14%). A jeśliby doliczyć poszkodowanych w wyniku jednego z najtragiczniejszych wybu-chów gazu w Polsce, który wydarzył się w 1995 r. w Gdańsku Wrzeszczu, a jego skutkiem była śmierć 22 osób oraz zranienie 12 osób3, to statys-tyka ta miałaby jeszcze bardziej tra-giczną wymowę.
Wśród wszystkich katastrof spowo-dowanych wybuchem gazu statys- tycznie większość stanowią te, któ-rych przyczyną był gaz płynny. Na 332 katastrofy „gazowe”, które miały miejsce w latach 1996–2014, aż 218 spowodowanych było wy-buchem gazu płynnego, co stanowi 66% ogółu, a 114 – gazu ziemnego, co stanowi 34%. Oczywiście w po-szczególnych latach proporcje te nieco się różnią, ale w zdecydowanej większości wskazują na wyraźną do-minację gazu płynnego jako przyczynę katastrofalnych zdarzeń (rys. 6).
2 Brak danych dotyczących osób, które poniosły śmierć w wyniku wybuchu gazu w latach 1995 i 2006, oraz rannych w latach: 1995, 1996, 1997, 2006 i 2007.
3 Wydarzenie to nie zostało potraktowane jako katastrofa budowlana i nie zostało włączone do statystyki Głównego Urzędu Nadzoru Budow-lanego ze względu na to, że jego przyczyną było – jak stwierdziła prokuratura – celowe działanie przestępcze, więc nie spełniło warunków definicji ustawowej katastrofy budowlanej, w szczególności dot. braku zamierzenia (art. 73 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane).
Rys. 3 Ι Poszkodowani w katastrofach budowlanych spowodowanych wybuchem gazu
Rys. 4 Ι Porównanie liczby osób, które poniosły śmierć we wszystkich katastrofach budowla-nych, do liczby osób, które zginęły w katastrofach spowodowanych wybuchem gazu
Rys. 5 Ι Porównanie liczby osób, które zostały ranne we wszystkich katastrofach budowla-nych, do liczby rannych w katastrofach spowodowanych wybuchem gazu
Podsumowanie
Przedstawione statystyki, obejmu-jące okres minionego dwudziestole-cia, pokazują, że mimo iż udział ka-tastrof spowodowanych wybuchem gazu w ogólnej liczbie odnotowanych katastrof nieznacznie się zmniejszył, to jednak zagrożenie występuje i na-leży zwracać szczególną uwagę na bezpieczeństwo użytkowania przede wszystkim instalacji i urządzeń gazo-wych, a także sieci. Ważną rolę od-grywa tu właściwa eksploatacja oraz nadzór nad nią, a szczególnie wyko-nywanie rzetelnych przeglądów przez osoby uprawnione.
Bilans 20 lat objętych badaniem to 332 odnotowane katastrofy budow-lane spowodowane wybuchem gazu oraz 389 poszkodowanych w ich wy-niku, w tym 57 osób, które poniosły śmierć, oraz 332 rannych. Wymo-wa tych danych z jednej strony jest zatrważająca, ponieważ jakakolwiek podana liczba ofiar będzie nie do przyjęcia, jednakże – z drugiej stro-ny – należy zauważyć, że katastrofy budowlane są zdarzeniami niezwy-kle rzadkimi, zarówno w skali ist-niejącego zasobu budowlanego, jak i nowo budowanych obiektów. Fakt, że są one wydarzeniami wyjątkowy-mi, nie oznacza jednak możliwości lekceważenia problemu, gdyż każ-de ze zdarzeń odpowiadające liczbie w statystyce jest tragiczne zarówno Rys. 6 Katastrofy, których przyczyną był wybuch gazu płynnego oraz wybuch gazu ziemnego
w aspekcie materialnym, jak i czy-sto ludzkim. Dotyczy bowiem strat najistotniejszych z punktu widzenia potrzeby bezpieczeństwa: utraty życia – najboleśniejszej ze strat, bo nie do odzyskania, utraty zdrowia – wiążącej się często z dotkliwym cierpieniem i obniżeniem komfortu życia, lub wreszcie strat najczęst-szych – zniszczenia budynku, czyli utraty mienia, często będącego do-robkiem całego życia [19].
Literatura
9. Ustalenia komisji ds. przyczyn i okolicz-ności katastrofy budowlanej gazociągu wysokiego ciśnienia DN500 Odolanów-Gustorzyn, jaka miała miejsce 14 listo-pada 2013 r. w miejscowości Janków Przygodzki, w gminie Przygodzice, po-wołanej przez Wielkopolskiego Woje-wódzkiego Inspektora Nadzoru Budow-lanego, Poznań, 22 stycznia 2014 r.
10. http://www.psp.wlkp.pl/?art=10619 11. http://www.pap.pl/
12. Rozporządzenie Ministra infrastruk-tury z dnia 12 kwietnia 2002 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.).
13. PN-C-04750 Paliwa gazowe. Klasyfi-kacja, oznaczenia i wymagania.
14. http://www.poznan.psgaz.pl
15. Spalanie paliw gazowych, fluid.wme.
pwr.wroc.pl
16. J. Kotowicz, ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w ener-getyce, www.planrozwoju.pcz.pl 17. PN-C-96008 Przetwory naftowe.
Gazy węglowodorowe. Gazy skroplone C3-C4.
18. Karta charakterystyki. Gaz płynny LPG.
19. J. Szer, Analiza ryzyka w budownictwie i jego skutki, materiały XII Konferencji Naukowo-Technicznej „Warsztat Pracy Rzeczoznawcy Budowlanego”, Cedzy-na k. Kielc 2011.
MOSTY RUCHOME Thakaa Al-Khafaji, Henryk Zobel
Wyd. 1, str. 280, oprawa twarda, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2015.
Bogato ilustrowana książka ukazuje wybrane rozwiązania polskie i światowe różnego rodzaju mostów ruchomych. Autorzy zajęli się głównie sprawami związanymi z konstrukcją nośną części ruchomej mostów, opisując m.in. zakresy odpowie-dzialności konstruktorów, proces kształtowania mostów z przęsłami ruchomymi oraz stałymi i podstawy analizy obliczenio-wej konstrukcji mostów ruchomych, systemy otwierania i zamykania tych mostów, systemy obsługi ruchu mostów.
Medialny
Patrona t
Medialn
PŁYTY I MEMBRANY ORAZ SKRĘCANIE PRĘTÓW PRYZMATYCZNYCH
y
Stanisław Jemioło, Aleksander Szwed
Wyd. 1, str. 362, oprawa miękka, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2015.
Książka polecana dla projektantów. Opisuje m.in.: elementy klasycznej teorii sprężystości materiałów i teorii membran oraz swobodnego skręcania prętów pryzmatycznych, teorię płyt Kirchoffa, podstawowe sformułowania zagadnień brzegowych i metody ich rozwiązywania, zastosowanie szeregów Fouriera, a także zagadnienia dotyczące płyto-tarcz, płyt warstwowych i stateczności płyt. Ukazuje liczne przykłady rozwiązań zadań, uzupełnione interpretacją i przykłada-mi potencjalnych zastosowań w budownictwie.
NOWOCZESNY STANDARD ENERGETYCZNY BUDYNKÓW Robert Geryło
Wyd. 1, str. 248, oprawa miękka, Wydawnictwo Polcen, Warszawa 2015.
Poradnik omawiający obowiązujące wymagania techniczne, jakim powinny odpowiadać nowe i przebudowywane bu-dynki, aby uzyskać maksymalną oszczędność energii. Autor przedstawia również zasady oceny opłacalności stoso-wania energoefektywnych rozwiązań.
WPROWADZENIE DO GEOTECHNIKI Jacek Pieczyrak
Wyd. 1, str. 262, oprawa twarda, Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, Wrocław 2015.
W książce omówione zostały grunty, ich pochodzenie, budowa i skład, zjawiska fizykochemiczne zachodzące w gruncie, problemy wody w gruncie i wysadzin mrozowych, naprężenia w ośrodku gruntowym, nośność i odkształcalność podłoża gruntowego, a także polowe badania gruntu.
Dodatek klimatyzacja