Kierunki rozwoju naukowo–gospodarczego regionu lubelskiego wypracowane w ramach warsztatów Smart Lab zakwalifikowane do

opracowania Business Technology RoadMap

Do każdego z wtypowanych 7 scenariuszy wiodących przeprowadzono warsztaty metodą Smart Lab. Warsztat do każdego scenariusza podzielony był na II tury.

W trakcie warsztatów nad scenariuszem wiodącym wypracowywano scenariusze szczegółowe, opisujące potencjalne kierunki rozwoju naukowo-gospodarczego regionu.

Niektóre z tych scenariuszy mogą wykazywać wysoki potencjał realizacyjny. Możliwość realizacji zależeć będzie od właściwej alokacji wsparcia ze strony Samorządu Województwa, a to z kolei wymagać będzie prac przygotowawczych (itp. w postaci opracowania kolejnych raportów BTR lub przeprowadzenia kolejnych warsztatów Smart Lab).

Poniżej zaprezentowano scenariusze szczegółowe wypracowane do każdego ze scenariuszy wiodących.

Tabela 5. Scenariusze wiodące i szczegółowe rozwoju naukowo-gospodarczego województwa lubelskiego żywność funkcjonalna, nowe technologie przetwórstwa

1. Rozwój nowoczesnych technologii w zakresie rolnictwa precyzyjnego, np. wykorzystania dronów

2. Rozwój grantów na rzecz badania i rozwoju upraw ekologicznych

3. Rozwój wiedzy i technologii związanych z zapobieganiem skutkom susz

4. Rozwój wiedzy z zakresu bioróżnorodności upraw oraz tzw. międzyplonów

5. Realizacja pilotażowych/demonstracyjnych projektów wśród dużych gospodarstw i popularyzacja ich wyników wśród gospodarstw mniejszych

6. Zwiększenie oferty w zakresie doradztwa rolniczego

2 Zielona i biała biotechnologia – w tym zaspokajanie popytu na surowce dla branży spożywczej, medycznej, chemicznej i energetycznej itp. Nowe produkty: biopaliwa, biologiczne materiały budulcowe, biogenne tworzywa, bio-surfaktanty itp.

1. Rozwój biotechnologii dla zachowania hodowli lokalnych ras zwierząt i wykorzystania surowców pochodzenia zwierzęcego.

Zwiększenie właściwości odżywczych przez wykorzystanie np. mikroorganizmów w przetwórstwie.

2. Rozwój biotechnologii dla pozyskiwania energii odnawialnej z zasobów pochodzących z rolnictwa (odpady rolne, rośliny energetyczne) biopaliwa, biogaz, biometan 3. Rozwój biotechnologii dla rolnictwa

ekologicznego oraz przetwórstwa spożywczego

4. Rozwój biotechnologii dla gospodarki obiegu zamkniętego

5. Rozwój biotechnologii w zakresie pozyskiwania i wykorzystania substancji czynnych w farmacji, kosmetyce i uprawach ekologicznych (np. środki ochrony roślin)

Lp. Scenariusz wiodący Scenariusze szczegółowe

6. Rozwój biotechnologii dla wykorzystania nadprodukcji serwatki w farmacji, kosmetyce i produkcji spożywczej

7. Rozwój biotechnologii dla produkcji specjalnych opakowań, które są biodegradowalne oraz umożliwiają przedłużenie ważności produktów spożywczych

3 Telemedycyna – w tym technologie czujników i detektorów (np. czujniki

„wearable”), zdalna diagnostyka, zdalne porady medyczne, aplikacje wspomagające prewencję, terapię i rekonwalescencję.

Zastosowania medyczne technologii Internetu rzeczy, blockchain, analizy dużych zbiorów danych „Big data”

1. Rozwój systemu wymiany informacji (informacje o pacjencie, biblioteka, rejestry medyczne, zasoby wiedzy, materiały dydaktyczne) pomiędzy 40 szpitalami regionu, a także uczelniami związanymi z medycyną 2. Rozwój systemu umożliwiającego rekrutację

pacjentów do badania, realizację badań, archiwizację badań i wykorzystanie tej wiedzy do nauki i edukacji (a także sprzedaż na zewnątrz zanonimizowanych danych)

3. Rozwój technologii, które umożliwią realizację wczesnej diagnostyki w małych ośrodkach regionu (realizacja przez osoby niemedyczne, realizacja w ośrodkach niemedycznych), a także kontynuowania leczenia czy rehabilitacji w ośrodkach o niższej referencyjności

4. Prowadzenie screeningu rozmaitych schorzeń i tworzenie oprogramowania umożliwiającego rozpoznanie wielu chorób wspólną diagnostyką

5. Wdrożenie na lubelskich uczelniach rozwiązań, które mogą prowadzić do powstawania na nich biosensorów i elementów fotoniki dla przedsiębiorstw i medycyny

6. Stworzenie centrum rozwojowego prototypów/modeli do wykorzystania w telemedycynie, medycynie precyzyjnej wraz z systemem ich testowania

7. Stworzenie systemu na rzecz integracji interdyscyplinarnych środowisk i łączenia baz danych różnych dziedzin medycyny

1. Opracowanie nowych kosmetyków luksusowych wzbogacanych o składniki o wyjątkowej aktywności

2. Rozwój badań pod kątem kosmetyków innowacyjnych (opracowywanie nowych formuł na życzenie)

Lp. Scenariusz wiodący Scenariusze szczegółowe

3. Rozwój produkcji surowców dla kosmetyki (ekstrakcja nadkrytyczna), tworzenie nowych formulacji na bazie lokalnie uprawianych ziół, a następnie opracowywanie na ich bazie gotowych produktów i ich sprzedaż

4. Rozwój technologii dla opakowań biodegradowalnych w kosmetyce

5. Izolacja związków z odpadów rolniczych do wykorzystania w kosmetyce

5 Nowe leki – w tym nowe formulacje, nowe systemy dostarczania leków, nowe substancje aktywne oparte o produkty pochodzenia naturalnego oraz będące wynikiem modelowania molekularnego i analiz genomu

1. Rozwój oferty badawczej (poszukiwanie substancji aktywnych) na rzecz produkcji leków

2. Rozwój badań na rzecz formy ostatecznej leku i metod jego podania, realizacja badań przedklinicznych

3. Rozwój badań i technologii na rzecz wzmocnienia upraw (a potem również kwalifikacji) roślin o wysokim potencjale do wykorzystania w lecznictwie

6 Nowe materiały w energetyce solarnej – w tym materiały

1. Rozwój kooperatyw lokalnych służących produkcji energii odnawialnej i uzyskaniu niezależności energetycznej w ramach gospodarki obiegu zamkniętego;

2. Produkcja biogazu i biometanu, jako uzupełnienia dla uzyskania równowagi energetycznej pozyskiwanej ze źródeł solarnych;

3. Rozwój energetyki prosumenckiej

4. Rozwój technologii na rzecz elektromobilności 7 Systemy i urządzenia

internetu rzeczy – w tym pozyskiwanie danych, transfer, bezpieczeństwo i integralność danych w sieci.

„Inteligentne” miasta, domy, urządzenie, „inteligentne”

rolnictwo itp.

1. Rozwój technologii (aplikacji) związanych z opieką senioralną oraz opieką zdrowotną 2. Rozwój technologii dla Przemysłu 4.0.

3. Rozwój technologii na rzecz nowoczesnego rolnictwa (w tym ekologicznego)

4. Rozwój technologii Smart City (szczególnie w zakresie zarządzania urzędem i spółkami miejskimi) oraz Smart Wieś

5. Rozwój Hubu naukowo-badawczego dla przedsiębiorstw (także spoza regionu i kraju) szukających badań i ekspertyz z zakresu Internetu Rzeczy

6. Rozwój technologii dla zarządzania energią Źródło: opracowanie własne na podstawie warsztatów Smart Lab styczeń 2021.

Następnie uczestnicy warsztatów dyskutowali i głosowali nad najbardziej perspektywicznym ich zdaniem scenariuszem, który powinien być realizowany w ramach danego obszaru w województwie lubelskim.

Rezultat warsztatów Smart Lab w postaci wskazania scenariusza szczegółowego przedstawiał się następująco (przedstawiono w układzie zgodnym z pierwotnym układem chronologicznym warsztatów Smart Lab):

BTR1. Scenariuszem szczegółowym – ustalonym w trakcie warsztatu Smart Lab w obszarze IS Biogospodarka, zrealizowanego w dniu 16 grudnia 2020 – jest scenariusz: „Rozwój rolnictwa ekologicznego z zastosowaniem narzędzi rolnictwa precyzyjnego, przy wsparciu w zakresie promocji i dystrybucji produktów ekologicznych”.

BTR2. Scenariuszem szczegółowym – ustalonym w trakcie warsztatu Smart Lab w obszarze IS Informatyka i automatyka, zrealizowanego w dniu 16 grudnia 2020 – jest (Internet rzeczy) rozwój technologii (aplikacji) związanych z opieką senioralną oraz opieką zdrowotną.

BTR3. Scenariuszem szczegółowym – ustalonym w trakcie warsztatu Smart Lab w obszarze IS Energetyka niskoemisyjna, zrealizowanego w dniu 17 grudnia 2020 – jest (Energetyka) tworzenie i zarządzanie innowacyjnym systemem energetycznym czerpiącym ze źródeł energii solarnej i źródeł biologicznych (biogazu /biometanu) na rzecz równowagi energetycznej i niezależności energetycznej społeczności lokalnych. UWAGA: Scenariusz bazowy brzmiał: Nowe materiały w energetyce solarnej – tematyka ustalona w trakcie warsztatów Smart Lab.

BTR4. Scenariuszem szczegółowym – ustalonym w trakcie warsztatu Smart Lab w obszarze IS Medycyna i zdrowie, zrealizowanego w dniu 17 grudnia 2020 – są (Kosmetyki) rozwój produkcji surowców dla kosmetyki (np. ekstrakcja nadkrytyczna), tworzenie nowych formulacji na bazie lokalnie uprawianych ziół, a następnie opracowywanie na ich bazie gotowych produktów i ich sprzedaż.

BTR5. Scenariuszem szczegółowym – ustalonym w trakcie warsztatu Smart Lab w obszarze IS Medycyna i zdrowie, zrealizowanego w dniu 22 grudnia 2020 – są (Leki) realizacja badań nad substancjami czynnymi pochodzenia roślinnego prowadzące do opracowania „pakietu” złożonego z gotowej technologii oraz badań przedklinicznych z wszystkimi właściwymi certyfikatami.

BTR6. Scenariuszem szczegółowym – ustalonym w trakcie warsztatu Smart Lab w obszarze IS Biogospodarka, zrealizowanego w dniu 21 grudnia 2020 – jest (Zielona i biała biotechnologia) rozwój biotechnologii w zakresie pozyskiwania i wykorzystania substancji czynnych w farmacji, kosmetyce i uprawach ekologicznych (np. środki ochrony roślin).

BTR7. Scenariuszem szczegółowym – ustalonym w trakcie warsztatu Smart Lab w obszarze IS Medycyna i zdrowie, zrealizowanego w dniu 4 stycznia 2021 – jest scenariusz: (Telemedycyna) rozwój technologii, które umożliwią realizację wczesnej diagnostyki w małych ośrodkach regionu (realizacja przez osoby niemedyczne,

realizacja w ośrodkach niemedycznych), a także kontynuowanie leczenia czy rehabilitacji w ośrodkach o niższej referencyjności.

W oparciu o zebrane dane przygotowano 7 raportów BTR. Struktura raportów jest jednolita, zgodna z Raportem Metodologicznym. Każdy raport kończy mapa BTR zawierająca zastawienie wniosków i rekomendacji z warsztatów Smart Lab. Część opisowa raportu (spełniająca funkcję Studium Możliwości) wskazuje na szanse lub bariery wdrożenia scenariusza szczegółowego. Wszystkie opracowane mapy stanowią załączniki do niniejszego Raportu Końcowego.

Szczegółowe sprawozdania z przebiegu poszczególnych warsztatów Smart Lab stanowią załączniki do raportów BTR.

4. Analiza i ocena uwarunkowań strategicznych kierunków