W
1938 r. Burrhus Skinner wprowadził.NAUKOWCY.ORG.PL 4 (22)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 4 (22)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 4 (22)/2018
błędnych naciśnięć dźwigni oraz otrzymują więcej nagród w krótszym czasie (SADOWS-KI, 2012).
Podsumowanie
T
esty behawioralne związane z pro-cesami uczenia się i pamięci wykorzystywane są w badaniach nad chorobami neurodegen-eracyjnymi, takimi jak choroba Alzheimera.Istnieje wiele mysich modeli AD, są to m.in.
mysz z wprowadzonym ludzkim genem APP z mutacją V717F (Indiana) pod kontrolą promo-tora PDGFβ, linie myszy PSAPP i JNPL–3.
Podłoże genetyczne tych modeli jest związane z obecność trzech dominujących, autosomal-nych mutacji w genach APP (amyloid precur-sor protein), preseniliny 1 i 2 (PS-1 i PS-2) oraz MAPT (microtubule associated protein tau). Myszy uczestniczą w testach behawioral-nych, które oceniają ich zdolności do uczenia się i pamięci. Do najczęściej wykorzystywanych testów należą labirynt wodny Morrisa, labirynt ramion promienistych, wodny labirynt ramion promienistych, test biernego unikania, labirynt Y-kszałtny, test rozpoznania przedmiotów, klatka Skinnera i test warunkowania strachem w badaniach pamięć.
Literatura
ABDULBASIT A., STEPHEN M., SHUKU-RAT O., ABDULMUSAWWIR A., AMINU I., NNAEMEKA T., WAHAB I., OLUWA-SEUN A., FOLAJIMI O., BILIKIS A., RID-WAN B., VICTOR B. 2018. Glucocorticoid receptor activation selectively influence perfor-mance of Wistar rats in Y-maze. Pathophysi-ology: the official journal of the International Society for Pathophysiology. 41-50.
BRYAN K., LEE H., PERRY G. 2009. Trans-genic Mouse Models of Alzheimer’s Disease:
Methods of Behavior Analysis in Neurosci-ence. BUCCAFUSCO J. (red.). Wydawnic-two CRC Press/ Taylor& Francis. Augusta.
CHAI X., WU S., MURRAY T., KINLEY R., CELLA C., SIMS H., BUCKNER N., HANMER J., DAVIES P., O’NEILL M., HUTTON M., CITRON M. 2011. Passive immunization with anti-Tau antibodies in two transgenic models: reduction of Tau pathology and delay of disease progression. Journal of Bi-ological Chemistry. 34457– 34467.
CICHOCKI M., BAER-DUBOWSKA W.
2006. Organizmy transgeniczne w farmacji i medycynie. Wydawnictwo Naukowe Akademii Medycznej im. K. Marcinkowskiego w Pozna-niu. Poznań. 42-49.
DASTGERDI A., RADAHMADI M., POURSHANAZARI A., DASTGERDI H. 2017. Effects of Crocin on Learning and Memory in Rats Under Chronic Restraint Stress with Special Focus on the Hippocampal and Frontal Cortex Corticosterone Levels. Ad-vanced Biomedical Reseach.
DELCOURT J., MILLER N., COUZIN I., GARNIER S. 2018. Methods for the effec-tive study of colleceffec-tive behavior in a radial arm maze. Behavior Research Methods.
DINELEY K., XIA X., BUI D., SWEATT J., ZHENG H. 2002. Accelerated plaque ac-cumulation, associative learning deficits, and up-regulation of a 7 nicotinic receptor protein in transgenic mice co-expressing mutant hu-man presenilin 1 and amyloid precursor pro-teins. Journal of Biological Chemistry. 22768–
22780.
EGGER J. 1972. Age effects in the acquision and retention of active and passive avoidance learning by rats. Developmental Psychobiology.
WybranetestybehaWioralneWbadaniachnad
uczeniemsięipamięciąumyszylaboratoryjnych str. 50 - 61
.NAUKOWCY.ORG.PL 4 (22)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 4 (22)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 4 (22)/2018 FERRI C., PRINCE M., BRAYNE C.,
BRO-DATY H., FRATIGLIONI L., GANGULI M., HALL K., HASEGAWA K., HENDRIE H., HUANG Y., JORM A., MATHERS C., MENEZES P., RIMMER E., SCAZUFCA M. 2005. Alzheimer’s Disease International:
Global prevalence of dementia: a Delphi con-sensus study. Lancet. 2112–2117.
GAMES D., ADAMS D., ALESSANDRI-NI R., BARBOUR R., BERTHELETTE P., BLACKWELL C., CARR T., CLEMENS J., DONALDSON T., GILLESPIE F. 1995.
Alzheimer-type neuropathology in transgenic mice over expressing V717F b-amyloid precur-sor protein. Nature. 523–527.
GOETHEM P. 2012. Object recognition test-ing: Methodological considerations on explora-tion and discriminaexplora-tion measures. Behavioural Brain Research. 335-347.
HADDADI H., RAJAEI Z., ALAEI H., SHAHIDANI S. 2018. Chronic treatment with carvacrol improves passive avoidance memory in a rat model of Parkinson’s disease.
Arquivos de neuro-psiquiatria. 71-77.
KRABBE S., GRÜNDEMANN J., LÜTHI A. 2017. Amygdala Inhibitory Circuits Regu-late Associative Fear Conditioning. Biological Psychiatry.
KRZANOWSKA H., PREIBISCH J., KORDY P. 1974. Zastosowanie zwierząt laboratoryjnych do badań biologicznych i medycyny teoretycznej. [W:] Zwierzęta lab-oratoryjne – hodowla i użytkowanie. KRZA-NOWSKA H., PREIBISCH J., KORDY P. (red.).Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Warszawa. 11-17.
LEGER M., QUIEDEVILLE A., BOUET V., HAELEWYN B., BOULOUARD M.,
SCHUMANN-BARD P., FRERET T. 2013.
Object recognition test in mice. Nature Proto-cols. 2531-2537.
LIU L., TAPIOLA T., HERUKKA S., HEIK-KILÄ M., TANILA H. 2003. Abeta levels in serum, CSF and brain, and cognitive deficits in APP + PS1 transgenic mice. NeuroReport.
163–166.
MALINOWSKA T. 2015. Doświadczenia i procedury z wykorzystaniem zwierząt w nowych regulacjach prawnych. Życie wetery-naryjne. 358-360.
MATSUMOTO J., UEHARA T., URAKA-WA S., TAKAMURA Y., SUMIYOSHI T., SUZUKI M., ONO T., NISHIJO H. 2014.
3D video analysis of the novel object recogni-tion test in rats. Behavioural Brain Research.
16-24.
MATTHEWS G. 2000. Neurobiologia od cząsteczek i komórek do układów. Wydawnic-two Lekarskie PZWL. Warszawa.
ODDO S., CACCAMO A., SHEPHERD J., MURPHY M., GOLDE E., KAYED R., ME-THERATE R., MATTSON P., AKBARI Y., LAFERLA F. 2003. Triple-transgenic model of Alzheimer’s disease with plaques and tan-gles: intracellular Ab and synaptic dysfunction.
Neuron. 409–421.
OGREN S., STIEDL O. 2010. Passive avoid-ance. [W:] Encyclopedia of psychopharmacol-ogy. STOLERMAN P. Springer publishing company. Berlin. 960–967.
PENLEY S., GAUDET C., THRELKELD S. 2013. Use of an Eight-arm Radial Water Maze to Assess Working and Reference Mem-ory Following Neonatal Brain Injury. Journal of Visualized Experiments.
.NAUKOWCY.ORG.PL 4 (22)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 4 (22)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 4 (22)/2018
PUZZO D., LEE L., PALMERI A., CALA-BRESE G., ARANCIO O. 2014. Behavioral assays with mouse models of Alzheimer’s dis-ease: practical considerations and guidelines.
Biochemical Pharmacology. 450-467.
RADAHMADI M., ALAEI H., SHARIFI M., HOSSEINI N. 2013. The effect of syn-chronized running activity with chronic stress on passive avoidance learningand body weight in rats. International Journal of Preventive-Medicine. 430-437.
SADOWSKI B. 2012. Biologiczne mecha-nizmy zachowania się ludzi i zwierząt. Polskie Wydawnictwo Naukowe. Warszawa.
VETULANI J. 2008. Starzenie, Choroba Al-zheimera i butyrylocholinoesteraza. Psychoge-riatria polska. 1-13.
VORHESS C., WILLIAMS M. 2014. Assess-ing Spatial LearnAssess-ing and Memory in Rodents.
ILAR Journal. 310-332.
WAHL D., COOGAN S., SOLON-BIET S., DE CABO R., HARAN J., RAUBEN-HEIMER D., COGGER V., MATTSON M., SIMPSON S., LE COUTEUR D. 2017.
Cognitive and behavioral evaluation of nutri-tional interventions in rodent models of brain aging and dementia. Clinical Interventions in Aging. 1419-1428.
WIĘDŁOCHA M., STAŃCZYKIEWICZ B., JAKUBIK M., RYMASZEWSKA J.
2012. Wybrane mysie modele oparte na mu-tacji genów APP, MAPT oraz presenilin wykorzystywane w badaniach nad patogenezą choroby Alzheimera. Postępy Higieny i Medy-cyny Doświadczalnej. 415-430.
WOLF A., BAUER B., ABNER E., ASHKE-NAZY-FROLINGER T., HARTZ A. 2016. A
Comprehensive Behavioral Test Battery to As-sess Learning and Memory in 129S6/ Tg2576 Mice. PLoS One.
WybranetestybehaWioralneWbadaniachnad
uczeniemsięipamięciąumyszylaboratoryjnych str. 50 - 61
.NAUKOWCY.ORG.PL 4 (22)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 4 (22)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 4 (22)/2018
streszczenie
J
edną z naczelnych wartości najistot-niejszych dla nowożytnej medycyny jest prymat ochrony zdrowia i życia człowieka. W praktyce klinicznej, najczęściej w chorobach przewlekłych personel medyczny dochodzi w trakcie hospi-talizacji chorego do kresu jego sił witalnych. W sytuacji takiej decyzja o dalszym postępowaniu zmierza w stronę walki o życie dostępnymi środkami albo zaprzestania takowych, które mogą mieć znamiona uporczywej terapii (tera-pii daremnej). W stanie terminalnym lekarz może nie wdrożyć metod i środków terapeutyc-znych, będących poza podstawowym leczeniem, takim jak, nawadnianie chorego, stosowanie środków przeciwbólowych, uspokajających i antybiotyków mogą niepotrzebnie przedłużyć agonię pacjenta. Chory jako pełnoprawny pod-miot korzysta w takim momencie z należnego mu prawa do godnej śmierci. Akty prawa stanowionego oraz Kodeks Etyki Lekarskiej zezwalają na zaniechanie uporczywej terapii.Praca ta stanowi szkic i głos w często kontrow-ersyjnej dyskusji dotyczącej uporczywej tera-pii. Autorzy analizują zagadnienie stosowania terapii daremnej z perspektywy medycznej, prawnej, etycznej i humanistycznej na pod-stawie przeglądu wybranej literatury naukowej.
abstract
The one of the prime values for the modern medicine is human health and life. In clinical practice, especially at long- time chron- ic diseases the most important working condi- tions of medical personnel occur during hospi-talization to the end of the patient’s strength.
In the case of approaching or stopping the therapy. In the state of the terminal life time physician may not use at the health organisa-tion therapeutic methods like, hydration of the patient, used analgesics, sedatives and antibiot-ics which unnecessary prolongate the agony of the patient. Patient as a full-fledged subject at that moment use the right to a dignified death.
Law acts and the Code of Medical Ethics allow for abandoning persistent therapy. This study is a sketch and a voice in the often controversial discussion about preserved therapy, the authors analyze its use from a medical, legal, ethical and humanistic perspective based on a review of a selected scientific literature.