KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT „NAUKA – SZTUKA – EDUKACJA”

Projekt „Nauka – Sztuka – Edukacja”, realizowany w latach 2011–2013 w Kra-kowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, opierał się na stworze-niu nowej sieci współpracy w dziedzinie edukacji dzieci zdolnych plastycznie z klas 1–3 szkoły podstawowej, z podmiotami zagranicznymi, takimi jak Unive-rza na Primorskem (Słowenia), Uniwersytet Katolicki w Ružomberku (Słowacja) i Liceum przy Donieckim Uniwersytecie Narodowym (Ukraina) oraz partnerem polskim – Polskim Stowarzyszeniem Wychowania Pozaszkolnego im. Aleksan-dra Kamińskiego. Głównym założeniem tej współpracy było opracowanie inno-wacyjnego modelu diagnozy, metod, form pracy i opieki nad uczniem zdolnym plastycznie, przeznaczonego dla nauczycieli klas 1–3 oraz studentów i wykła-dowców uczelni wyższych na kierunkach pedagogicznych.

Działania te powiodły się, o czym świadczy zorganizowana w dniach 15–16 września 2013 r., konferencja „Nauka – Sztuka – Edukacja. Opracowanie i upowszechnianie innowacyjnego modelu diagnozy, metod, pracy i opieki nad uczniem zdolnym plastycznie”.

Konferencja rozpoczęła się artystycznym akcentem, wprowadzającym jej uczestników z kraju i zagranicy w refl eksyjny nastrój, płynący z dzieł plastycz-nych dzieci ukraińskich, słoweńskich, słowackich i polskich. Wystawa przygo-towana specjalnie do konferencji podsumowującej projekt, zatytułowana była: „Mój świat”. O odmiennym sposobie patrzenia dzieci na ten sam przecież świat mówił prof. dr hab. Stanisław Hryń, uczestnik programu, znakomity rzeźbiarz,

148 JOANNA AKSMAN

dziekan Wydziału Architektury i Sztuk Pięknych uczelni prowadzącej projekt, autor innowacyjnego programu działań plastycznych w pracy z dziećmi w młod-szym wieku szkolnym.

Wernisaż wystawy prac plastycznych dzieci ze Słowacji, Słowenii, Ukrainy i Polski „Mój świat” w Krakow-skiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Otwarcia wystawy dokonała dr Joanna Aksman, wykład wygłosił prof. dr hab. Stanisław Hryń (fot. Maciej Banach)

149 KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT „NAUKA – SZTUKA...

Równolegle na widzów czekały też piękne fotografi e, przedstawiające dzieci zdolne artystycznie w wybranych krajach nad i pod równikiem. Były to fotografi e autorstwa prof. nadzw. dr hab. Anny Kožuh, pedagoga, poetki, po-dróżnika i fotografa, nt. „Mali artyści nad i pod równikiem”. Otwarcia wystawy dokonał prof. nadzw. dr Klemens Budzowski, kanclerz Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, który podkreślał koloryt artystycznych do-konań autorki zdjęć.

Wernisaż uświetnił występ Zespołu Pieśni i Tańca „Małe Słowianki”, dzia-łającego od 1975 r. w Centrum Młodzieży im. dra Henryka Jordana, kierowanego od początku przez prof. Władysławę M. Francuz – kawalera Orderu Uśmiechu. Zespół śpiewa i tańczy na scenach krajowych i zagranicznych, prezentując tańce polskie oraz siedmiu narodów słowiańskich. Na konferencji zespół zaprezento-wał repertuar polski i partnerów projektu.

Następnie odbyła się premiera fi lmu „Pracujemy z dzieckiem uzdolnio-nym plastycznie”, zrealizowanego przez Annę Cieślak i Jacka Przybylskiego ze Studia Telewizyjnego Krakowskiej Akademii, wieloletnich, doświadczonych pracowników, tworzących głównie dla mediów małopolskich. Przedstawio-ny fi lm przeznaczoPrzedstawio-ny jest dla nauczycieli dzieci w młodszym wieku szkolPrzedstawio-nym i przybliża innowacyjną koncepcję pracy z uczniami zdolnymi plastycznie. Jest fi lmem instruktażowym, składającym się z pięciu części, ukazującym krok po kroku funkcjonowanie modelu „Nauka – Sztuka – Edukacja” w polskiej szkole. Film jest do pobrania na stronie internetowej projektu www.artisticallygifted.eu. Obok wypracowanego modelu, fi lm przedstawia także wybrane, najciekawsze wzorce pracy z dziećmi zdolnymi na Słowacji, w Słowenii i na Ukrainie.

Projekcja fi lmu „Pracujemy z dzieckiem uzdolnionym plastycznie” A. Cieślak i J. Przybylskiego. Słowo wstęp-ne wygłosił Jacek Przybylski (fot. Maciej Banach).

150 JOANNA AKSMAN

Drugi dzień obfi tował w wystąpienia. Uroczystego rozpoczęcia konferen-cji dokonał prof. dr hab. Jerzy Malec, rektor Krakowskiej Akademii im. Andrze-ja Frycza Modrzewskiego, orędownik opracowywanego przez międzynarodową obsadę modelu pracy z dzieckiem zdolnym artystycznie (plastycznie). Wykład inaugurujący, „Uwarunkowania rozwoju twórczości plastycznej dzieci w młod-szym wieku szkolnym” wygłosiła prof. dr hab. Urszula Szuścik, specjalistka w dziedzinie twórczości plastycznej dzieci, autorka wielu prac naukowych po-święconych temu tematowi. Następnie głos zabrał przedstawiciel Urzędu Mar-szałkowskiego, który zwracał uwagę na kierunki rozwoju edukacji w projektach realizowanych przez Urząd Marszałkowski – na przykładzie projektu „Nauka – Sztuka – Edukacja”. W opinii instytucji nadzorującej i oceniającej przebieg projektu, realizacja opisywanego przedsięwzięcia należała do wzorowych.

Otwarcie konferencji – na zdjęciu prof. dr hab. Jerzy Malec, rektor Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, dziekan Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu w Koprze prof. dr hab. Darjo Felda, koor-dynator projektu, prodziekan Wydziału Psychologii i Nauk Humanistycznych dr Joanna Aksman (fot. Maciej Banach).

Powstały model powinien podlegać recenzji przez trzech niezależnych spe-cjalistów z krajów partnerskich, uczestniczących w pracach nad modelem. Re-cenzje te opracowały: prof. dr hab. Olena Bocharova (Ukraina), mgr Patricia Bia-rincova (Słowacja) i prof. nadzw. dr hab. Anna Kožuh (Słowenia). Podkreślano szczególnie potrzebę powstania i realizacji tego typu modeli w okresie wzmożon-ego rozwoju komputeryzacji i dojrzewania dzieci i młodzieży w obliczu różno-rodnych mediów. Przedstawiono modele pracy z dzieckiem zdolnym plastycznie w Słowacji, Słowenii i na Ukrainie. Były to sprawozdania z wizyt studyjnych, jakie odbyli naukowcy i studenci do różnych placówek edukacyjnych tych kra-jów w 2012 r. O wizycie studyjnej na Słowacji opowiadali: dr Jolanta Gabz-dyl, dr Maria Kliś, prof. dr hab. Bożena Muchacka, prof. dr hab. Teresa Olear-czyk, dr Klaudia Węc, mgr Elżbieta Gątarska, lic. Paulina Grabowska, lic. Alicja Grzymek, lic. Agnieszka Maro, lic. Paulina Nowak, Kamila Chlebińska, Marian

151 KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT „NAUKA – SZTUKA...

Przybylski i Agata Szozda. O wizycie w Słowenii: dr Joanna Aksman, dr Anna Dettoff, doc. dr Stanisław Nieciuński, mgr Katarzyna Piętka, doc. dr Danuta Sku-licz, lic. Dorota Dziedzic, lic. Agata Herma, lic. Edyta Kosteńska-Kostoń, lic. Ewa Urbanik, lic. Zuzanna Wajda, Wojciech Andrzejewski, Tadeusz Gałka, Jacek Przybylski i Maciej Stoczewski. Natomiast o wizycie na Ukrainie: prof. dr hab. Teresa Giza, dr Krystyna Grzesiak, prof. dr hab. Stanisław Hryń, dr Małgorzata Karpińska-Ochałek, mgr Anna Zięba, lic. Alicja Fabian, lic. Ewelina Mendyk, lic. Agnieszka Milasz, lic. Kamila Szpak, lic. Natalia Zięcina, Anna Cieślak, Ta-deusz Gałka, Magdalena Oleszkowicz i Marian Przybylski.

Punktem kulminacyjnym konferencji było przedstawienie założeń opraco-wywanego modelu. Prezentację: Model Nauka – Sztuka – Edukacja – wsparciem

nauczycieli w rozwoju profesjonalnym. Prezentacja innowacyjnego modelu pracy z dzieckiem zdolnym plastycznie w edukacji wczesnoszkolnej – wygłosili autorzy

projektu: prof. dr hab. Teresa Giza, prof. dr hab. Stanisław Hryń, doc. dr Danuta Skulicz, dr Joanna Aksman, dr Maria Kliś. Przedstawiono pięć części modelu, zaczynając od diagnozy dziecka zdolnego i przedstawienia wybranych narzędzi diagnostycznych pochodzących z różnych krajów (Mapa Talentu R. DeHaana

i J. Kougha (5–10 lat); Słoweński Test OLNAD07; Werbalny Test Twórczego My-ślenia „Niezwykłe zastosowania” Elena N. Shcheblanova i Irina S. Awierina),

poprzez program edukacji plastycznej skonstruowany na bazie obecnego pro-gramu dla klas 1–3, zatrzymując się nad kształceniem nauczycieli dzieci klas młodszych, nad metodyką współczesnych zajęć plastycznych oraz możliwościa-mi wsparcia rodziców i samego dziecka zdolnego.

Przedstawiono i omówiono także powstałą publikację, zawierającą ele-menty modelów pracy z dziećmi zdolnymi plastycznie w krajach partnerów (Sło-wacja, Słowenia, Ukraina) i model skomponowany na podstawie zgromadzonych materiałów, możliwy do adaptacji w warunkach pracy polskiej szkoły. Zamiesz-czono w niej także wybrane dla potrzeb modelu narzędzia diagnozy dziecka zdol-nego plastycznie pochodzące z Ukrainy i Słowenii oraz materiały pomocnicze dla nauczycieli: przykładowy scenariusz zajęć opracowany przez Danutę Sku-licz, ukazujący innowacyjność w prowadzeniu zajęć plastycznych według teo-rii kształtowania umiejętności życiowych młodego człowieka, kategorie analizy dzieła plastycznego według Stanisława Popka, prace plastyczne dzieci ze Słowa-cji, Słowenii i Ukrainy oraz fi lmy obrazujące dobre praktyki wdrażania modelu NSE w szkołach partnerów zagranicznych i szkołach Małopolski. Publikacja ta nosi tytuł: Nauka – Sztuka – Edukacja. Innowacyjny model diagnozy, metod, form

pracy i opieki nad uczniem zdolnym plastycznie.

Wręczono również certyfi katy uczestnictwa oraz podziękowania dla wy-branych dzieci z 15 szkół małopolskich. Dzieci otrzymały pamiątkowe koszulki z pracami plastycznymi wyróżnionymi przez zespół przygotowujący międzyna-rodową wystawę prac plastycznych dzieci w młodszym wieku szkolnym.

152 JOANNA AKSMAN

O pozytywnych rezultatach modelu NSE przekonują badania metodą eks-perymentu, dokonane w okresie półrocznych obserwacji (w semestrze letnim roku szkolnego 2012/2013). Wykorzystany został schemat nazwany przez Camp-bella i Stanleya schematem z dwukrotnym pomiarem w jednej grupie. Badania-mi objęci zostali nauczyciele wybranych szkół w województwie małopolskim, którzy zostali przeszkoleni z modelu diagnozy, metod, form pracy i opieki nad uczniem zdolnym plastycznie.

Dokładny raport z wdrożenia modelu Nauka – Sztuka – Edukacja przed-stawił na zakończenie części merytorycznej mgr Piotr Kordek, ukazując wyniki ewaluacji, wnioski i rekomendacje na przyszłość. Podkreślał, że zainteresowanie dziećmi uzdolnionymi plastycznie oraz realizacja projektu wypełniła lukę na pol-skim rynku edukacyjnym. We wnioskach końcowych podkreślono, że w opinii praktyków – nauczycieli klas edukacji wczesnoszkolnej, projekt ze względu na swoją innowacyjność powinien podlegać implementacji do polskiego systemu kształcenia na poziomie wczesnoszkolnym.

Nauka – Sztuka – Edukacja, opracowanie i upowszechnianie innowacyjnego modelu diagnozy, metod, form pracy i opieki nad uczniem zdolnym plastycznie. Raport zawierający wnioski i rekomendacje dotyczące dalsze-go wdrażania i upowszechniania modelu, oprac. J. Aksman, J. Pułka, P. Kordek, Ofi cyna Wydawnicza AFM,

Kraków 2013 (fot. Maciej Banach).

Konferencję zakończyła część praktyczna, przeznaczona dla nauczycieli, pedagogów szkolnych, wykładowców i rodziców – warsztaty na temat diagnozo-wania zdolności uczniów w młodszym wieku szkolnym, prowadzone przez prof. dr hab. Teresę Gizę, dr Krystynę Grzesiak, mgr Annę Ziębę, oraz wdrażania treści programowych, metod i technik pracy w edukacji plastycznej dzieci

uzdolnio-153 KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT „NAUKA – SZTUKA...

nych w młodszym wieku szkolnym – prowadzone przez prof. dr hab. Stanisława Hrynia, dr Annę Dettloff, doc. dr Danutę Skulicz.

Podczas konferencji zaprezentowano także stronę internetową projektu (www.artisticallygifted.eu), podkreślając funkcjonalność zamieszczonych tam materiałów i potrzebę rozwijania zainicjowanych sieci współpracy.

Podsumowując konferencję, koordynator projektu dr Joanna Aksman, przedstawiła jego rezultaty i produkty: seminarium wprowadzające, szkolenia opisujące modele pracy z dzieckiem zdolnym plastycznie na Słowacji, Ukrainie i w Słowenii, szkolenie z innowacyjnego modelu Nauka – Sztuka – Edukacja, wizyty studyjne specjalistów i studentów oraz ekipy fi lmowej. Kolejnymi dzia-łaniami ma być: powstanie nowej sieci współpracy (działania podjęte na stronie internetowej projektu: www.artisticallygifted.eu, współpraca partnerów zagra-nicznych i benefi cjenta, współpraca twórców modelu z nauczycielami wdraża-jącymi model, plany kolejnych kontaktów wymienionych grup sieci), publikacja zawierająca część teoretyczną oraz opis innowacyjnego modelu diagnozy, metod, form pracy i opieki nad dzieckiem zdolnym plastycznie, fi lm przedstawiający prowadzenie zajęć w oparciu o wypracowany model oraz dodatki: fi lmy obrazu-jące modele pracy z dzieckiem zdolnym plastycznie w edukacji wczesnoszkolnej na Słowacji, Ukrainie i w Słowenii, narzędzia do badań diagnostycznych i ewa-luacji innowacyjnego modelu diagnozy, metod, form pracy i opieki nad uczniem zdolnym plastycznie. Łącznie w projekcie wzięło udział ok. 260 uczestników. Ich zaangażowanie było tak duże, że obok produktów przeznaczonych do realiza-cji, pojawiły się dodatkowe inicjatywy. Konferencja zakończyła się 16 września 2013 r., ale wystawa prac plastycznych dzieci oraz fotografi i dzieci zdolnych z całego świata cieszyły oczy jeszcze przez kilka następnych miesięcy.

Państwo i Społeczeństwo 2014 (XIV) nr 2