Jacka. Papież ukląkł, odkrył głowę, przypatrywał się pil nie wizerunkowi i oświadczył, że istotnie to wizerunek św ię tego. Zakończył modlitwą, abym danym mu było kanonizo wać go.
W 9-tej sesji dnia 5 lutego uczestniczyli kardynałowie Gesualdo, Laureo, Valiero, Borromeo, Colonna. Ukończone już pisemne sprawozdanie audytorów miał pod swoją opie ką za zgodą fiskalisa protonotariusz Anzelm Dandino. Obec nie zostało ono przekazane teatynow i o. Benedyktow i Man- dina. B ył on jeszcze przed wstąpieniem do zakonu wybitnym
145 S e v e r i n u s , dz. c., 314; G r o d z i c k i , dz. c., 416.
adwokatem w Neapolu, a jeszcze przed kanonizacją został m ianowany w styczniu 1594 r. biskupem diecezji Caserta. Na skutek depesz polskiego nuncjusza Malaspina został on w ysłany razem z kardynałem legatem Caétani do Polski i do Zygmunta Batorego, celem doprowadzenia do zgody z cesa rzem i utworzenia ligi antytureckiej. Obecnie zaś m iał do sprawozdania audytorów porobić sw oje uw agi i ująć ich wypracowanie w 12 wniosków.. Nadto przysłał na to posie dzenia na skutek starań bpa M aciejowskiego Grzegorz XIV doświadczonego w procesie św. Dydaka audytora, wspom nianego już Franciszka Penia, aby przyśpieszać bieg sprawy.
16 lutego bp M aciejowski odjechał do P o ls k i147.
Tegoż dnia odbyła się sesja 10-ta. Obecni byli tylko dwaj kardynałowie, Gesualdo i Paleotto. Prokurator kanonizacji o. Sew eryn otrzym ał w ym ienioną pow yżej relację do sko piowania. Na sesji 11-tej, 4 marca zebrali się w szyscy depu towani do procesu audytorowie, sędziowie i konsultorowie Kongregacji, oraz kardynałowie: Gesualdo, Paleotto, Valiero, Laureo, a także „cardinalis Alexandrinus”, czyli dominika nin Michał Bonelli, nepot Piusa V, suburbikarny biskup Albano i patriarcha Aleksandryjski. Spisano urzędowy akt z dotychczasowego przebiegu procesu. Na sesję 12-tą, 26 marca, przybyli kardynałowie Gesualdo, Laureo, Paleotto, Valiero, Colonna. W ysunięto pierwsze trzy dubia; dwa na tury form alnej, tj. 1. czy należy dawać wiarę szczegółom zawartym w dostarczonych aktach procesu, i 2. czy tenże proces został legalnie i prawnie przeprowadzony, oraz 3-ci natury m erytorycznej: czy została dostatecznie stwierdzona świętość, potrzebna do kanonizacji, życia błog. Jacka. Po stanowiono zająć się pierwszym dubium, sklasyfikow anym przez audytorów w ujęciu o. Benedykta M andina148.
147 S e v e r i n u s , dz. c., 31.9η, por. G r o d z i c k i , dz. c., 423;
J a d i n J., a rt. w Diet. de géographie e t d ’hist. eccl. X I, kol. 1274; P a s t o r , dz. c. X I 8, 216n i 396n.
148 A rch. V at. A c ta Consist. №92—1605, s tr. 70; S e v e r i n u s ,
dz. с., 320; R i c h a r d P., a rt. w D iet, de géographie et d ’hist. eccl.
II, kol. 374 n ; S a f l s o v i t o E., a rt. w Enciclop. Catt. II, kol. 1852. P r a w o K a n o n i c z n e — 10
146 K S . Z D Z IS Ł A W O B E R T Y Ń S K I [ 6 8 ] Roztrząsaniu tego pierwszego dubium poświęcono aż sie dem sesji, od 13-tej do 19-tej, tj. od 2 kw ietnia do 9 lipca. Biorą w nich udział naogół ci sam i kardynałowie. Przywo ływ ano licznych prawników i teologów, którzy sw oje zda nie podawali ustnie i pisemnie. Po raz pierw szy w ystępu ją teraz adwokaci konsystorialni. Ci urzędnicy kurialni m ie li od czasów Benedykta XII, tj. od r. 1340 swoje osobne sta tuty. Gdy później zaprzestano rozpatrywać beatyfikacje i ka nonizacje na konsystorzach, pozostało im w tych procesach w yłączne prawo pośtulacji. Na tej 13-tej sesji w ystępuje adwokat Cynus Campani, który mądrze odpiera zarzuty fiskalisa Jakuba Panico. W dalszym ciągu procesu w idzi m y również innych adwokatów konsystorialnych, m ianowi cie Fulwiusza Paleotto, Cezara Valentino, Klaudiusza Neri. 14-ta sesja, dnia 30 kw ietnia _ postanowiła jedynie roz trząsanie pierwszego dubium na sesji następnej. Miała ona m iejsce 14 mają. Nie staw ił się na nią osobiście chory fiska- lis Jakub Panico, w którego imieniu staw iał zarzuty adwo kat kurialny Tyberiusz Cerasio, ale też prosił z powodu cho roby o odłożenie decyzji do 15 dni. Tym czasem jednak Pa nico zmarł. Na sesji 16-tej, dnia 11 czerwca staw ił się już jego następca, Natalis Rondini, ale prosił również o odłożenie sprawy do dalszych 15 dni, aby m iał czas zaznajomić się z aktami. Na sesję 17-tą, 25 czerwca, wprowadzony został w ysłannik kardynała Radziwiłła, obecnego Wówczas w Rzy m ie, wspom iany już powyżej kanonik Tomasz Treter.
Ścisłe przepisy ówczesnej etyk iety w ym agały, by oficjalni posłowie monarchów nie przemawiali wobec papieża oso biście, lecz posługiw ali się „oratorami”. Nawzajem papież nie odpowiadał sam, lecz przez swego sekretarza. Chodziło nie ty le o treść przemówienia, ile o piękną formę. Ceremoniał ten widzim y zachowany później w czasie aktu kanonizacyj nego, gdzie w im ieniu króla i jego posła przemawia adwokat konsystorialny Cynus Campani, a naw et wcześniej na ostat niej sesji Kongregacji, gdzie przemawia nie poseł królew ski wojewoda Miński, lecz w im ieniu jego i króla znany
poli-glotta Stanisław Niegoszewski. Do tej etyk iety zastosował się również kard. Radziwiłł jako poseł królewski, posyłając na tę sesję Kongregacji w imieniu swoim i króla kanonika Tretera. Radziwiłł był później u łoża konającego Grzego rza XIV, brał udział w obu konklawe przed wyboram i In nocentego IX i K lem ensa VIII, ale nie widzim y już śladów jego dalszej oficjalnej ingerencji w procesie.
Na tejże 17-tej sesji m iała m iejsce trzygodzinna dysputa nad pierwszym dubium, z zarzutami fiskalisa i odpowiedzia mi adwokatów konsystorialnyeh. Decyzji nie powzięto z po wodu braku pełnej liczby kardynałów, których stawiło się tylko trzech: Gesualdo, Valiero, Laureo. Na 18-tą sesję nie przybył kard. Paleotto, lecz uspraw iedliw ił swą nieobecność zawezwaniem do papieża, ale też prosił o odłożenie decyzji. Na sesji 19-tej, 7 lipca, było obecnych sześciu kardynałów, którzy przyprowadzili ze sobą „w ielki tłum prałatów”. Du bium pierw sze załatwiono nareszcie pozytyw nie 149.
Sesja 20-ta uchw aliła 23 lipca roztrząsać pomimo nieobec