NR 4 (50) 2017, S. 48-63
W
stępCelem artykułu jest ukazanie aktywności środowiska nauczycieli bibliotekarzy w podejmowaniu inicjatyw, które mają na celu nawiązanie współpracy międzynarodowej. Jednym z takich przedsięwzięć, angażują-cych młodzież i nauczycieli szkół partnerskich, jest udział w projektach programu eTwinning, głównie w krajach Unii Europejskiej. Większość pro-jektów, zgłoszonych do programu przez bibliotekarzy szkolnych, jest przy-kładem dobrych praktyk w zakresie wspierania edukacji informacyjnej, medialnej i międzykulturowej. Jest także potwierdzeniem dla decydentów oświatowych, że szkolne multimedialne centra informacji to właściwe miej-sce do realizacji tego typu projektów o wymiarze europejskim. Ich cechą wspólną jest interdyscyplinarność, będąca nie bez znaczenia w pozyskiwa-niu partnerów do ich realizacji.
Konstatacje te wynikają z analizy literatury przedmiotu na temat projek-tów realizowanych w bibliotekach szkolnych, głównie form działalności MCI prezentowanych na łamach czasopisma „Biblioteka Centrum Informacji” z lat 2008-2014, a także na podstawie analizy wykazu bibliografi cznego, który obej-muje 85 artykułów zebranych przez Olgę Topolewską, na temat projektów edukacyjnych realizowanych w bibliotece szkolnej, pochodzących z czasopi-sma „Biblioteka w Szkole” z lat 2001-2015. Następnie oparto się na opisach zwycięskich projektów w konkursach programu eTwinning, przedstawionych w publikacjach wydanych przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji, a przede wszystkim na wykazie projektów zgłoszonych do programu eTwinning z lat 2004-2018, zamieszczonym na stronie www programu oraz na materiałach członków jury konkursu „eTwinning w bibliotece szkolnej” z lat 2009-2012.
1 Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Bezpieczeństwa i Edukacji Obywatelskiej.
W artykule pt.: Pracownicy i użytkownicy szkolnych multimedialnych centrów informacji w Polsce podjęłam refl eksję nad fenomenem tego typu placówek edukacyjnych. Nauczycieli bibliotekarzy ukazałam jako grupę zawodową, która entuzjastycznie podjęła się trudu tworzenia nowoczesnych bibliotek szkolnych, inicjującą wiele przedsięwzięć, które u progu reformy z 1999 r. oceniane były w środowisku nauczycielskim jako nowatorskie (Batorowska, 2015b). Jednym z takich działań było czynne włączenie się bibliotekarzy szkolnych do prac nad tworzeniem projektów edukacyjnych, w tym partnerskich projektów eTwinning. Dołączone do wspomnianego artykułu zestawienie bibliografi czne na temat MCI dokumentuje poten-cjał bibliotek szkolnych w zakresie współpracy krajowej i międzynarodo-wej zainicjowanej przez proces komputeryzacji szkół (Batorowska, 2015b, s. 47-50). W tekstach odwoływano się między innymi do programu Biblio-teka Interkl@sy – związanego z różnorodnymi inicjatywami dotyczącymi Społecznej Edukacyjnej Sieci Bibliotek. Projekt tej sieci połączony był z realizowanym w Unii Europejskiej projektem ETB i działał w ramach Euro-pejskiej Sieci Szkół – European Schoolnet (międzynarodowej organizacji zrzeszającej 31 europejskich ministerstw edukacji, zlokalizowanej w Bruk-seli). Zadaniem tej organizacji jest zapewnienie współpracy dysponentów edukacyjnych sieci krajowych, regionalnych i lokalnych w zakresie stoso-wania technologii informacyjnej w nauczaniu. Głównym zadaniem sieci w jej początkowym okresie było wspieranie społeczności lokalnej w przy-stosowaniu jej do wymogów stawianych przez Unię Europejską, np. w pro-gramie eEuropa (2000-2004) i propro-gramie ePolska (2001-2006). Inicjatorzy idei Społecznej Edukacyjnej Sieci Bibliotek za najważniejsze zadanie uznali ścisłą współpracę z organami samorządu terytorialnego w zakresie two-rzenia społeczeństwa informacyjnego i kształtowania wśród jego członków kompetencji informacyjnych, medialnych, językowych, międzykulturowych i komunikacyjnych. Współpracowali oni w tym obszarze z Centralnym Biu-rem eTwinning, które jest kierowane przez wspomnianą European School-net. W każdym kraju, w którym eTwinning jest realizowany, działa krajowe biuro eTwinningu. W programie uczestniczą wszystkie kraje Unii Europej-skiej oraz Turcja, Republika Macedonii, Islandia i Norwegia. W 2013 r. do programu „eTwinning Plus” dołączyła Armenia, Azerbejdżan, Gruzja, Moł-dawia i Ukraina oraz Tunezja, a następnie Albania, Bośnia i Hercegowina, Liechtenstein i Serbia.
Udział bibliotek szkolnych w europejskich projektach unijnego programu eTwinning
Program eTwinning powstał z inicjatywy Komisji Europejskiej – jako wsparcie dla programu eLearning i „Uczenie się przez całe życie” – poprzez podnoszenie kompetencji kluczowych wśród młodego pokolenia, któremu
przyszło żyć w zglobalizowanym świecie. Do kompetencji tych zaliczono przede wszystkim kompetencje informacyjno-medialne, cyfrowe, komuni-kacyjne, językowe i międzykulturowe, umożliwiające korzystanie ze zdo-byczy technologii informatycznych w osiąganiu celów edukacyjnych, kul-turalnych, oświatowych, ekonomicznych, społecznych, politycznych itd.
Wzbudzenie zainteresowania społeczności szkół w Europie przystąpieniem do tworzenia i realizowania międzynarodowych projektów miało na celu wzmocnienie świadomości wielokulturowości i procesu integracji europej-skiej. Kształtowanie tej świadomości dokonywało się poprzez tworzenie partnerstw (konstytuowanie się grup partnerskich szkół) wykorzystujących różnego rodzaju media elektroniczne we wzajemnej komunikacji między nauczycielami i uczniami.
Jak czytamy w materiałach Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE), w ramach którego funkcjonuje Narodowe Biuro Kontaktowe Pro-gramu eTwinning w Polsce, program ten powstały na mocy Decyzji Parla-mentu Europejskiego i Rady nr 2318/2003/WE z dnia 5 grudnia 2003 r., funkcjonuje od 1 września 2004 r., a jego pierwsza edycja zakończyła się w roku szkolnym 2006/2007 (Gajek, Poszytek, red. 2009, s. 12). Program nadal cieszy się dużym zainteresowaniem w środowisku szkolnym, o czym świadczy aktywność jego uczestników i sympatyków odnotowywana przez publikacje udostępniane na stronie www programu (Publikacje eTwinning).
Według krajowej statystyki rejestracji w programie eTwinning na dzień 31 grudnia 2017 r. w programie wzięło udział 14 824 szkół, 48 061 nauczycieli i zrealizowano 23 278 projektów (eTwinning. Statystyki).
Program eTwinning jest międzynarodowym programem skierowanym nie tylko do nauczycieli języków obcych i informatyków. W zamyśle Komi-sji Europejskiej było włączenie do pracy nauczycieli różnych przedmio-tów, którzy w sposób innowacyjny potrafi ą prowadzić zajęcia z młodzieżą, bez względu na rodzaj i poziom edukacji szkolnej i którzy wykorzystują najnowsze technologie informacyjne w prezentowaniu tematów w sposób interdyscyplinarny i wieloaspektowy. Jak podkreślają twórcy większości projektów, udział w pracach nad ich realizacją umożliwił im nie tylko kon-frontację ze swoimi zagranicznymi partnerami oraz prowadzenie dialogu, ale przede wszystkim zdobywanie doświadczenia międzykulturowego.
W ramach programu eTwinning ogłoszonych zostało wiele konkur-sów na najlepszy projekt międzynarodowy, np. konkursy „Nasz projekt eTwinning”, „eTwinning po francusku”, „eTwinning w szkolnej bibliotece”,
„Tydzień eTwinning”, „eTwinning Plus” itd. Co roku przyznawane są part-nerom nagrodzonych projektów o wysokim poziomie innowacji, Krajowe lub Europejskie Odznaki Jakości. Wykaz laureatów i partnerstw nagro-dzonych Odznaką Jakości dostępny jest na stronie programu eTwinnning i w publikacjach podsumowujących każdy kolejny rok realizacji programu eTwinning (Gajek-Kawecka, red., 2006),(Gajek-Kawecka, red., 2007).
W artykule skupiona zostanie uwaga na projektach opracowanych przez bibliotekarzy szkolnych lub przy ich współpracy, a przygotowanych w zespołach współpracujących ze szkolnymi multimedialnymi centrami informacji (MCI). Program „eTwining w bibliotekach szkolnych” umożli-wił realizację międzynarodowych projektów edukacyjnych zainicjowanych przez środowisko nauczycieli bibliotekarzy różnych szkół na całym świe-cie. Nauczyciele bibliotekarze mają według Bożeny Boryczki, wieloletniego członka jury konkursów „eTwinning w szkolnej bibliotece”, ogromne pole do popisu przy realizacji partnerskich projektów, także ze względu na praktykę w zakresie przedsięwzięć dydaktycznych prowadzonych metodą projektów oraz kompetencje technologiczne i infrastrukturę technologiczną nowocze-snych pracowni jakimi są ICIM i MCI, w których pracują z uczniami. Wspie-rają ich także Grupy eTwinning dla bibliotekarzy, pozwalające na wymianę pomysłów i dzielenie się dobrymi praktykami, moderowane przez doświad-czonych członków programu eTwinning. Moderatorzy ci uświadamiają jej członkom „co to znaczy być nauczycielem bibliotekarzem w Europie” (Craw-ley, Gilleran, red., 2011, s. 21). Wskazują, że kształtowanie umiejętności menadżerskich kadry pedagogicznej na forum międzynarodowym pozwala bibliotekarzom dostrzec zalety edukacji przez działanie, szczególnie w sfe-rze ograniczania postaw konsumenckich młodzieży, dzięki kształtowaniu kreatywności i angażowania uczniów do działań prosumenckich. Uczest-nictwo w partnerstwie sprzyja poczuciu bycia obywatelem Europy, co prze-kłada się według twórców programu na wzrost odpowiedzialności uczniów i nauczycieli za przyszłość zglobalizowanego świata.
Projekty wyróżnione w ramach programu „eTwinning w bibliotekach szkolnych” i ich tematyka
Ewaluację projektów eTwinning zgłoszonych w ramach konkursów opracowała Elżbieta Gajek-Kawecka. W analizie jakościowej wyodrębniła treści zaaprobowanych partnerstw, które przydzieliła do następujących kategorii: kultura dnia codziennego i kultura szkoły; historia i tradycje oraz lokalna kultura regionu; środowisko naturalne; sztuki plastyczne i muzyka;
wiedza przedmiotowa; współpraca wielojęzyczna i wielokulturowa; tematy poza programem nauczania (Gajek-Kawecka, red., 2007, s. 80). W kolej-nych latach starano się, aby tematyka projektów została rozszerzona o następujące obszary: zaawansowane techniki informacyjno-komunika-cyjne; treści międzykulturowe w ujęciu refl eksyjnym, skierowane na prze-ciwdziałanie stereotypom, ksenofobii i nietolerancji, a nie koncentrujące się tylko na prostych faktach i porównaniach; media i ich rola w różnych społecznościach. Poszukiwanie nowych domen, a szczególnie umiejętność łączenia zainteresowań międzyprzedmiotowych uczniów w jednym wspól-nym projekcie jest cechą charakterystyczną przedsięwzięć podejmowanych
przez nauczycieli bibliotekarzy (eTwinning i szkolna biblioteka). Projekty takie opisane zostały nie tylko na stronie serwisu informacyjnego pro-gramu eTwinning, ale ich promocję wsparły także czasopisma bibliotekar-skie, takie jak „Biblioteka w Szkole” czy ”Biblioteka Centrum Informacji”.
„Biblioteka Centrum Informacji” jest kwartalnikiem, którego pierwsze numery ukazały się w 2008 r. Wychodzi on regularnie jako dodatek do cza-sopisma „Biblioteka w Szkole” wydawanego przez Agencję SUKURS. Redak-torzy pisma zaproponowali stały układ, w którym wyszczególniono nastę-pujące działy: perspektywy i innowacje, arkana warsztatu, przestawiamy MCI, z doświadczeń bibliotek i pedagogów, scenariusze i konspekty, pro-jekty. W dziale „Wybrane SCI w Polsce i na świecie” (do numeru 2 z 2014 r.) jako przykłady dobrych praktyk omówiono ponad 50 wzorcowych centrów informacji w różnego typu szkołach. Placówki biblioteczne w Polsce dobie-rane były przez Redakcję „BCI” w wyniku osobistych i zawodowych kon-taktów z instytucjami oświatowymi oraz uzyskania przez nie wyróżnienia lub nagrody w konkursach programu eTwinning, w konkursach na pracę w bibliotece metodą projektu, w lokalnych projektach edukacyjnych itd.
(Batorowska, 2014b, s. 33-34).
Do takich placówek zaliczyć należy szkolne centra informacji w zespo-łach szkół im. Walerego Goetla w Suchej Beskidzkiej, Licealnych i Tech-nicznych nr 1 w Warszawie, Urszulańskich w Rybniku, Techniczno-Ekono-micznych w Myślenicach, Elektronicznych Elektrycznych i Mechanicznych w Bielsku-Białej, Chemicznych i Przemysłu Spożywczego im. gen. Kle-eberga w Lublinie, Łączności w Poznaniu, nr 1 w Opatowie, nr 1 w Jastrzę-biu Zdroju, Integracyjnych w Sokółce, w Wiśniewie, Ogólnokształcących Integracyjnych nr 7 w Krakowie, w III LO w Inowrocławiu oraz MCI w szko-łach podstawowych nr 3 w Toruniu, nr 2 w Kwidzynie, nr 4 w Sochaczewie, nr 21 w Lublinie, nr 1 w Bolesławcu, w Węgierskiej Górce, w Zabłudo-wie oraz GCI w Nowym Tomyślu (Batorowska, 2015a, s. 305). Prezentacje form działalności bibliotek szkolnych, działających poza granicami kraju, upowszechniane były głównie przez polskich bibliotekarzy – uczestników zagranicznych wyjazdów studyjnych. Według nich na szczególne wyróżnie-nie zasługiwały centra biblioteczne we Włoszech w Południowym Tyrolu (Mediathek KIWI – Komunikation Information Wirtschaft Informatik w Wirt-schafts Fachoberschule Bruneck; Schulbibliothek – Mittelschule Dr Josef Röd w Bruneck; Bibliothek Deutschsprachiges Humanistidches Gymna-sium „Walter von der Vogelweide”), w Austrii (Mediathek w Völkermarkt, w Künhsdorf, w Bodensdorf, Bibliothek Hauptschule Mittersill), w Danii (Learning Center Parkvejens Skole w Otter, LC Albertslund), w Szwajcarii (Mediatheque College de la Seymaz w Genewie, College Claparede w Gene-wie, Biblioteki Międzynarodowej Szkoły w Genewie), w Anglii (Centrum nauki w Bishop David Brown A Specialist School for the Performing Arts w Woking), w Portugalii (Centrum Zasobów Edukacyjnych (CRE) w Escola
EB 2,3 w Qu`eluz, BCI w Escola Básica Integrada da Charneca de Capa-rica), w Hiszpanii (Escola L’Arjau w Vilanowa w Katalonii), w USA (Media Centers szkoły Crestwood w Paris w stanie Illinois), na Wyspach Kana-ryjskich (I.E.S. Feria del Atlántico), na Węgrzech (Táncsics Mihály Gim-názium és Szakközépiskola Kollégiuma w Orosháza) (Batorowska, 2015, s. 306). Pracownicy większości tych placówek inicjowali grupy partnerskie, w ramach których realizowano różne projekty eTwinning.
Na podstawie opracowanego przez Olgę Topolewską wykazu projek-tów edukacyjnych zrealizowanych w latach 1999-2015 przez bibliotekarzy szkolnych i opisanych na łamach czasopisma „Biblioteka w Szkole” usta-lono, że udział w projektach zadeklarowało 93 nauczycieli bibliotekarzy, a dziesięciu z nich wykazało swoją aktywność w tym zakresie wielokrotnie (Bożena Boryczka, Katarzyna Chojnacka, Joanna Jasińska, Urszula Kośla, Magdalena Kowgier, Ewa Kubiak, Eugenia Peryga, Agnieszka Piechnik, Teresa Prokowska, Jolanta Pytel) (Topolewska, 2015). Na podstawie ana-lizy tego wykazu można ponadto stwierdzić, że największe zainteresowanie udziałem w podejmowaniu takich przedsięwzięć odnotowano w roku 2009 i 2013 (po dwunastu autorów projektów), w roku 2011 (dziesięciu autorów projektów), w roku 2001 i 2014 (po 9 autorów projektów), w roku 2005 i 2010 (po ośmiu autorów projektów), w 2007 i 2012 r. (po siedmiu auto-rów projektów) oraz w latach 2002-2004, 2006, 2008, 2015 (po od dwóch do pięciu autorów projektów), a w roku 1999 i 2000, czyli w początkowym okresie wdrażania reformy oświaty – tylko po jednym autorze. Lata 2009-2014 były szczególnie bogate w inicjatywy projektowe, co związane było z aktywną działalnością utworzonych w wielu szkołach multimedialnych centrów informacji, nasyceniem szkół sprzętem komputerowym i wydat-nym podniesieniem kompetencji nauczycieli i uczniów w zakresie korzysta-nia z nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych. Nie bez znaczenia okazało się też zaangażowanie kadry dydaktycznej w prowadze-nie zajęć metodą projektu oraz promowaprowadze-nie kreatywnych postaw i innowa-cyjnego myślenia wśród uczniów. W grupie wymienionych projektów były także międzynarodowe prace nagrodzone Oznaką Jakości w programie eTwinning.
Na uwagę zasługuje projekt „Books Make Friends and Friends Make Books”, który otrzymał I miejsce w konkursie „eTwinning w szkolnej biblio-tece” (a także Krajową Odznakę Jakości w Bułgarii, Islandii, Polsce, Rumu-nii, Portugalii, Słowacji, SłoweRumu-nii, Europejską Odznakę Jakości i II miejsce w konkursie na najlepszy projekt eTwinning na Słowacji) autorstwa Teresy Prokowskiej – nauczycielki bibliotekarki z Miejskiego Zespołu Szkół nr 2, Szkoła Podstawowa nr 1 w Bolesławcu, zrealizowany wspólnie ze szkołami partnerskimi: Kolezja Primary School, Ljubliana na Słowenii, Flataskoli, Gardabaer w Islandii, Ecole Primaire Publique, Salut-Les-Rethel we Fran-cji, JI/EB1 Tojais, S. Miguel de Paredes, Penafi el w Portugalii,
Kindergar-den „Sinechec”, Troyan w Bułgarii, Zákládna škola, Humenné na Słowacji oraz Scoala Cu Clasele I-VIII nr. 3 „Ioan Boldescu”, Giurgiu w Rumunii, w okresie od lutego do czerwca 2010 r. (Gierzyńska-Kierwińska, Milew-ska, WięckowMilew-ska, red., 2011, s. 44-47). Międzynarodowy projekt, w którym wzięły udział dzieci z 8 krajów zainspirowany został mottem: „Jesteśmy dziećmi całego świata i wszyscy kochamy książki”. Jego celem była popu-laryzacja literatury dla dzieci, napisanie wspólnej książki, opracowanie jej i opublikowanie w formie e-booka, zapoznanie z procesem powstawania i budowy książki, rozwijanie kreatywności uczniów oraz zamiłowania do książek i czytania, nawiązanie kontaktów i współpracy z dziećmi z innych krajów, z wykorzystaniem technologii cyfrowych oraz rozszerzenie wiedzy na temat kultury innych narodów. Najważniejszym elementem projektu była wspólnie napisana książka pt.: „Friendship travels around the World”, opowiadająca o krajach partnerskich, w której głównym bohaterem był francuski skrzat Toumis (Friendship travels, 2011). Książka wykorzysty-wana jest w szkołach partnerskich jako podręcznik do edukacji europej-skiej dla dzieci, a biblioteka szkolna, w której zrealizowano projekt zyskała miano miejsca nauczania innowacyjnego i kreatywnego, w którym przygo-towuje się uczniów do życia w europejskim społeczeństwie informacyjnym.
Z innych projektów partnerskich na uwagę zasługuje projekt „Bookraft”
opracowany przez nauczycielkę bibliotekarkę z Gimnazjum nr 3 w Lubli-nie Anetę Szadziewską przy współpracy ze szkołami w Grecji, na Cyprze oraz z ZSZ w Bogatyni w Polsce (Bookraft, 2011). Projekt zawiera interdy-scyplinarny materiał edukacyjny z zakresu czytelnictwa, literatury, histo-rii, sztuki, informatyki, który można wykorzystać na zajęciach z różnych przedmiotów, w różnych szkołach, w różnych krajach. Krajową i Europej-ską odznakę Jakości w programie eTwinning otrzymał projekt Urszuli Kuta, nauczycielki, bibliotekarki ze szkoły podstawowej w Węgierskiej Górce, pt.:
„The Dragons of Europe”, zrealizowany wspólnie ze szkołami na Słowacji, w Turcji, Hiszpanii, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Słowenii, Estonii, Rumu-nii i Grecji (Gierzyńska-Kierwińska i in., 2011, s. 51-53). Ciekawą inicja-tywą był projekt bibliotekarza szkolnego Emilii Wylędowskiej ze szkoły podstawowej w Sochaczewie zrealizowany wspólnie ze szkołą IES Juan de Enzina, Leon w Hiszpanii na temat: „The Books Connecting the Children of Europe” z 2010 r. oraz projekt Danuty Budzoń z ZSE-G w Oświęcimiu, realizowany z partnerami z Rumunii i Włoch, na temat „Tastes of Europe”, mający na celu między innymi poznanie zwyczajów i tradycji kulinarnych różnych krajów, a także projekt Katarzyny Chojnackiej z biblioteki szkolnej w Gimnazjum nr 1 w Zawierciu, opracowany przy współudziale nauczy-cieli ze szkół w Rumunii, Turcji i Grecji, pt.: „Ask me about …”, mający na celu poszerzenie wiedzy na temat życia młodzieży w innych krajach i eli-minacji wśród nich negatywnych stereotypów myślowych o innych naro-dach (Rańska-Nowak, red., 2010, s. 42-50). Warto też zwrócić uwagę na
nagrodzony Krajową Odznaką Jakości w Polsce, we Francji i na Ukrainie oraz Europejską Odznaką Jakości projekt: „Is this castle haunted?” Teresy Prokowskiej ze Szkoły Podstawowej nr 1, Miejski Zespół Szkół nr 2 w Bole-sławcu, zrealizowany przy współpracy szkół partnerskich we Francji, Gre-cji, Hiszpanii, Włoch i Ukrainy. Tematem przedsięwzięcia było odkrywanie najciekawszych zabytków historycznych w krajach instytucji partnerskich i związanych z tymi obiektami legend. W projekcie promowano historię, region i atrakcje turystyczne poszczególnych państw, nawiązując do legend o duchach, tajemniczych postaciach i ukrytych skarbach, w celu przybli-żenia historii i kultury Europy (Raińska-Nowak, red., 2016, s. 48-49). Do nagrodzonych w eTwinningu w ostatnich latach projektów opracowanych przez bibliotekarzy szkolnych należy także projekt Mirosławy Bogacz, pt.
„Teens and money” (Żądza pieniądza – młodzi w świecie fi nansów), przygo-towany przy współpracy partnerów z Francji, Słowacji, Turcji, Polski, Ukra-iny, Grecji i Hiszpanii. Tematyką projektu była wartość pieniędzy. Ucznio-wie analizowali takie szczegółowe zagadnienia, jak np.: koszty kształcenia i podróżowania, kwestie związane z wolontariatem i pomocą fi nansów, snuli marzenia na temat własnej wygranej na loterii. Przedmiotem dyskusji były zarówno sprawy w skali makro (np. sytuacja ekonomiczna w różnych kra-jach), jak i w skali mikro (np. kieszonkowe, oszczędzanie i sposób wydawa-nia pieniędzy przez młodych ludzi), szczególnie istotny w kontekście konsu-menckiego stylu życia (Raińska-Nowak, Tytuła, red, 2017, s. 28-29). Innym projektem, równie pasjonującym dla uczestników był projekt Ewy Gajek, pt.: „Learn English with apps! Podręczniki w smartfonie”, przygotowany we współpracy ze szkołami w Finlandii, Portugalii, Turcji, Polsce. W projekcie wykorzystano fakt powszechnego stosowania smartfonów i tabletów w śro-dowisku szkolnym. Ukazano ich możliwości jako narzędzia kreatywnego uczenia się wskazując na mocne i słabe strony używanych w edukacji apli-kacji na urządzenia mobilne. Przeprowadzona w projekcie analiza oprogra-mowania stanowi wymierną korzyść zarówno dla nauczycieli, jak i uczniów korzystających w edukacji z możliwości oprogramowania dedykowanego na urządzenia komórkowe (Raińska-Nowak, Tytuła, red. 2017, s. 30-31).
Nie wszystkie projekty zgłaszane na konkurs „eTwinning w szkolnej bibliotece” zostały nagrodzone. W ich ocenie brano pod uwagę następujące kryteria: sposób opisu projektu (zrozumiałość, informowanie o pracach podjętych w projekcie, metodach przeprowadzenia zadań projektowych, osiągniętych wynikach), integrację projektu z programem nauczania, metody współpracy z partnerem (narzędzia, częstotliwość komunikacji, współtworzenie wyników), wykorzystywanie technologii informacyjno--komunikacyjnych dostępnych w szkołach do realizacji zadań projekto-wych, kreatywność i innowacyjność projektu (w zakresie treści, metod pracy, pedagogicznego wykorzystania techniki, kształcenia postaw), atrak-cyjność projektu dla jego uczestników, osiągnięte rezultaty i wypracowane
materiały, dbałość o przestrzeganie prawa autorskiego, korzyści (przyrost wiedzy i umiejętności) dla uczestników projektu (językowe, przedmiotowe, techniczne, kulturowe, międzykulturowe), rozpowszechnianie rezultatów projektu, możliwość powtarzania i przenoszenia projektu (inna szkoła, biblioteka, kraj), europejski wymiar projektu i jego ewaluacja. Za zgod-ność projektu z danym kryterium komisja konkursowa przyznawała od 0 do 10 punktów. Łącznie można było otrzymać 100 punktów. A więc nie tylko liczył się w projekcie pomysł, ale umiejętność wykorzystania w jego realizacji urozmaiconych narzędzi informatyczno-komunikacyjnych oraz umiejętność pracy grupowej i stopień zaangażowania wszystkich partne-rów w osiągnięciu zamierzonych celów. Największe braki uzewnętrzniały się w obszarze zgodności z europejskim wymiarem projektu. Wśród pro-jektów zgłoszonych do konkursu wymienić można z 2009 r.: „A small list of best-selling books” Ireny Pierzakowskiej (partnerzy: Polska, Rumunia),
„What’s up in our schols?” Bożeny Sobczyk (partnerzy: Polska, Grecja, Czechy, Wielka Brytania), „Poetry and Music” Aleksandry Kempy-Bart-czak (partnerzy: Polska, Luxemburg), „Exlibris dla biblioteki szkolnej”
Dobrosławy Kowalskiej (partnerzy: Polska, Turcja), „Learn the Word of professions” Marii Mendela (partnerzy: Polska, Turcja), „Nasi przyja-ciele z Europy – manuskrypt” Urszuli Kuty (partnerzy: Polska, Słowacja, Rumunia), „Comparing customs and cultures” Moniki Buczek (partnerzy:
Polska, Włochy), „Touristic attraction of place we living” Sylwii Czyczyro (partnerzy: Polska, Słowacja), „The magic world of books” Magdaleny Kow-gier (partnerzy: Polska, Rumunia), „Kalendarz Literacki” Pauliny Dzikow-skiej (partnerzy: Polska, Czechy, Hiszpania, Wielka Brytania, Włochy),
„Virtual trip to our city” Mirosławy Bogacz (partnerzy: Polska, Rumunia, Portugalia, Turcja), „Tell me what you read?” Barbary Langner (partne-rzy: Polska, Rumunia), „Soul’s window” Anny Żarów (partne(partne-rzy: Polska, Rumunia), „Z baśnią w plecaku” Teresy Prokowskiej (partnerzy: Polska, Francja), „Inspiracje biblijne w malarstwie i kulturze europejskiej dawniej i dziś” Ewy Gajek (partnerzy: Polska, Litwa); z 2010 r.: „My little native country” Katarzyny Semly (partnerzy: Polska, Rumunia, Turcja, Wielka Brytania, Włochy, Hiszpania, Czechy, Portugalia), „Nasza wspólna histo-ria w obrazach” Barbary Langner (partnerzy: Polska, Węgry); z 2012 r.:
„Japan” Katarzyny Chojnackiej (partnerzy: Polska, Hiszpania, Bułgaria),
„The Winter in our Region” Sabiny Musiał (partnerzy: Polska, Rumunia),
„Let’s make the best of nature!” Joanny Młynarek (partnerzy: Polska, Malta); z 2011 r.: „Me and my town in 2025” Urszuli Kuta (8 partnerów
„Let’s make the best of nature!” Joanny Młynarek (partnerzy: Polska, Malta); z 2011 r.: „Me and my town in 2025” Urszuli Kuta (8 partnerów