Maryja, Matka Jezusa i Matka Kościoła, jest „Niewiastą” zapowie-dzianą ludzkości po grzechu pierworodnym, która realizuje się w nie-wieście z Apokalipsy (Ap 12). Prymas interpretuje ten znak prawie
wy-140 Por. TENŻE, Piekary Śląskie (13.06.1965), KPA, t. 20, s. 363.
141 Por. TENŻE, Warszawa (24.12.1964), KPA, t. 18, s. 413.
142 Por. TENŻE, Warszawa (28.09.1962), KPA, t. 12, s. 193; Włocławek (30.09.1962), KPA, t. 12, s. 211.
143 Por. TENŻE, Okulice (09.09.1962), KPA, t. 12, s. 67; Zaborów (26.09.1968), KPA, t. 30, s. 61.
144 Por. TENŻE, Poznań (19.03.1958), KPA, t. 4, s. 102; Okulice (09.09.1962), KPA, t. 12, s. 67; Warszawa (28.09.1962), KPA, t. 12, s. 193; Warszawa (31.12.1963), KPA, t. 13, s. 190.
145 Por. TENŻE, Poznań (19.03.1958), KPA, t. 4, s. 102; Warszawa (28.09.1962), KPA, t. 12, s. 193.
146 Por. TENŻE, Zapiski więzienne..., 45; Zawadka (11.08.1963), KPA, t. 15, s. 30.
147 Por. TENŻE, Mieścisko (19.08.1975), KPA, t. 51, s. 81; Warszawa (17.04.1976), KPA, t. 53, s. 248.
148 Por. TENŻE, Wypełniamy Jasnogórskie Śluby Narodu…, 12; Warszawa (28.03.1962), KPA, t. 11, s. 179; Warszawa (19.08.1966), KPA, t. 24, s. 473; Wie-luń (05.09.1971), KPA, t. 38, s. 38; Warszawa (16.04.1977), KPA, t. 57, s. 185.
D uc ho w e m ac ie rz yń stw o M ar yi w k er yg m ie S te fa na K ar dy na ła W ys zy ńs ki eg o 215
łącznie w kluczu maryjnym, choć widzi w tym znaku również Kościół, w którym jest Maryja. Ona jest „Niepokalanym Rycerzem”, który
dep-cze głowę węża, przewidzianym dla obrony spraw Boga na ziemi149.
Wyszyński odwołuje się do obrazu niewiasty z Księgi Rodzaju i widzi jego wypełnienie w niewieście z Apokalipsy. Maryja wypełnia odwieczny plan Stwórcy, zapowiedziany w raju i zrealizowany w końcowym zwy-cięstwie w wizji z Apokalipsy. Ukazanie się Maryi u początku działalno-ści Kodziałalno-ścioła gwarantuje kontynuację Jej macierzyńskiej misji aż do koń-ca czasów. Wniebowzięcie Maryi oraz ustanowienie Jej Królową nieba i ziemi oznacza, według nauczania Wyszyńskiego, rozszerzenie Jej ma-cierzyństwa na cały Kościół, które to macierzyństwo miało swój
po-czątek we wspólnocie paschalnej w Jerozolimie150. Jest to macierzyńska
obecność duchowa, ale rzeczywista, w misterium obecności Chrystusa
pośród swego Kościoła151. Obecność Maryi jako Matki w życiu
Kościo-ła nie jest tylko symbolizmem, ale realną, bardzo konkretną rzeczywi-stością. Maryja nie jest „dodatkiem” do obecności Chrystusa na ziemi oraz w Jego Kościele, ale przynależy do najgłębszej istoty Jego
miste-rium i obecności w Kościele152.
5.1. Apokaliptyczna Niewiasta
Interpretacja maryjna znaku „niewiasty” z Apokalipsy opiera się u Wyszyńskiego na przekonaniu, że Maryja jest zawsze aktywna w
swo-im macierzyństwie153. Nie można sobie wyobrazić Kościoła bez Maryi, gdyż z woli Chrystusa rodzi on nowe dzieci, zaś nad ich duchowym
na-rodzeniem czuwa Matka Życia154. Maryja jest obecna w Kościele nie tyle
jako „znak wielki”, ale jako Matka uważna, wrażliwa i czuwająca,
goto-wa do poświęcenia dla swoich dzieci155. W interpretacji Prymasa
widzi-my transformację postaci symbolicznej z Apokalipsy w konkretną
obec-149 Por. TENŻE, W światłach Tysiąclecia…, 33.
150 Por. TENŻE, Wołomin (06.01.1965), KPA, t .19. s. 60; Warszawa (06.08.1970), KPA, t. 34, s. 158.
151 Por. TENŻE, Listy Pasterskie Prymasa Polski 1945-1974, Paris 1975, 203; Matka
Syna człowieczego…, 150.
152 Por. TENŻE, Jasna Góra (20.09.1975), KPA, t. 51, s. 217.
153 TENŻE, Gniezno (01.09.1962), KPA, t. 12, s. 236; Jasna Góra (03.05.1978), KPA, t. 60, s. 4; Jasna Góra (17.09.1979), KPA, t. 63, s. 69.
154 Por. TENŻE, Warszawa (16.12.1960), KPA, t. 7, s. 288; Warszawa (14.01.1962), KPA, t. 10, s. 146; Warszawa (21.04.1962), KPA, t. 10, s. 325; Warszawa (10.03.1965), KPA, t. 19, s. 398; Jasna Góra (02.07.1965), KPA, t. 21, s. 20.
155 Por. TENŻE, Laski (15.04.1962), KPA, t. 13, s. 257; Warszawa (11.03.1963), KPA, t. 13, s. 257; Jasna Góra (15.08.1964), KPA, t. 18, s. 66; Kalwaria Zebrzydowska (16.08.1964), KPA, t. 18, s. 81.
Jan
Pach
OSPPE
ność macierzyńską Maryi, która jest bliska wszystkim ludziom i
nieustan-nie czuwa nad duchowym rodzenieustan-niem się nowych dzieci Boga156.
Macie-rzyństwo Maryi staje się wzorem dla macierzyństwa Kościoła, który
ro-dzi wierzących157; oba te macierzyństwa wzajemnie się uzupełniają158.
Obecność Maryi, „Matki duchowej Kościoła”159, nie stanowi
kon-kurencji z Synem, wręcz przeciwnie, czyni Jego obecność bardziej zro-zumiałą dla ludzi wszystkich czasów; Chrystus jest obecny pośrodku
Ko-ścioła w dłoniach Jego i naszej Matki160. Kościół musi pamiętać,
podkre-śla Wyszyński, że jego macierzyńskie oblicze narodziło się w ramionach
Matki Chrystusa161. Macierzyńskość Kościoła jest przedstawiana jako
nie-mal dotykalna i konkretna w macierzyńskiej trosce Maryi162. Duchowe
macierzyństwo Kościoła bierze swoją siłę z macierzyństwa świętej
Dzie-wicy163. Chociaż Kardynał porównuje oba rodzaje macierzyństwa
Ma-ryi, to podkreśla ich różnicę164.
Wyszyński posługuje się językiem obrazowym, łatwo zrozumiałym dla słuchaczy jego przepowiadania, i przedstawia rodzenie się do życia w łasce, w Kościele jako swoisty paralelizm z narodzeniem Jezusa z Maryi
w Betlejem165. Ukazuje on Maryję obecną przy kolebce Kościoła w
Wie-czerniku, na podobieństwo Jej obecności przy kolebce Jezusa w Betle-jem, natomiast Kościół przedstawia jako matkę, która obejmuje swoje
dzieci na podobieństwo Maryi obejmującej Jezusa166. Ten ludzki język,
156 Por. TENŻE, Głos z Jasnej Góry…, 28, 29; Wypełniamy Jasnogórskie
Ślu-by Narodu…, 140-141; Warszawa (16.12.1956), KPA, t. 1, s. 295; Jasna Góra
(12.10.1957), KPA, t. 3, s. 86; Warszawa (16.12.1960), KPA, t. 7, s. 288, 295; Warszawa (28.12.1962), KPA, t. 12, s. 447.
157 Por. TENŻE, Laski (22.03.1959), KPA, t. 5, s. 92; Warszawa (16.12.1960), KPA, t. 7, s. 288; Gniezno (24.05.1962), KPA, t. 10, s. 353.
158 Por. TENŻE, Jasna Góra (12.10.1957), KPA, t. 3, s. 136; Warszawa (28.05.1962), KPA, t. 11, s. 147.
159 TENŻE, Warszawa (15.01.1965), KPA, t. 19, s. 153.
160 Por. TENŻE, Matka Syna Człowieczego…, 161; Warszawa (06.08.1957), KPA, t. 2, s. 259; Warszawa (28.05.1962), KPA, t. 11, s. 147; Warszawa (09.01.1965), KPA, t. 19, s. 87; Jasna Góra (19.09.1975), KPA, t. 51, s. 200; Warszawa (06.10.1979), KPA, t. 63, s. 92.
161 Por. TENŻE, Głos z Jasnej Góry…, 109, 112; Matka Syna Człowieczego…, 126; Laski (15.04.1962), KPA, t. 10, s. 253; Warszawa (31.08.1962), KPA, t. 11, s. 392.
162 Por. TENŻE, Matka Syna Człowieczego…, 129; Jasna Góra (13.08.1960), KPA, t. 7, s. 20; Warszawa (20.04.1963), KPA, t. 14, s. 160.
163 Por. S. WYSZYŃSKI, Głos z Jasnej Góry…, 112; TENŻE, Zapiski więzienne…, 75; Warszawa (18.03.1962), KPA, t. 10, s. 179; Jasna Góra (20.09.1975), KPA, t. 51, s. 214.
164 Por. TENŻE, Wągrowiec (02.09.1962), KPA, t. 12, s. 34.
165 Por. TENŻE, Głos z Jasnej Góry…, 113.
166 Por. TENŻE, Listy Pasterskie Prymasa Polski…, 21; Matka Syna Człowieczego…, 123-130; Warszawa (09.01.1965), KPA, t. 19, s. 89. D uc ho w e m ac ie rz yń stw o M ar yi w k er yg m ie S te fa na K ar dy na ła W ys zy ńs ki eg o 217
w rozumieniu Prymasa, powinien pomóc w zrozumieniu, że tajemnice wiary oraz prawdy nadprzyrodzone nie są niczym innym, jak nieustan-nym dialogiem Boga z ludzkością, w którym to dialogu macierzyńska miłość Maryi jest szczególnym wzorem tego dialogu.
Idąc za myślą Prymasa, widzimy, że Kościół, reprezentowany przez Niewiastę z Apokalipsy, Matkę tych, którzy strzegą przykazań Boga i
ma-ją świadectwo Jezusa (Ap 12, 17), jest szczególnym miejscem
powszech-nego, duchowego macierzyństwa Maryi. Kościół nie posiadałby macie-rzyństwa w pełni, gdyby nie łaska obecności Maryi, która współdzia-ła w duchowym rodzeniu się Chrystusa w sercach wierzących. Niewia-sta z Apokalipsy, według Wyszyńskiego, nadaje Kościołowi wymiar ma-cierzyński w jego relacji z Bogiem. Chociaż według egzegetów kobieta z Apokalipsy reprezentuje Kościół, który jest Oblubienicą Baranka (por. Ap 21, 1-9), to ten obraz jest wypełnieniem tego, co u samego początku zostało zrealizowane przez Boga w Maryi. Apokaliptyczne objawienie Niewiasty w całej myśli Prymasa jest ukonkretnieniem, w osobie Matki Jezusa, macierzyńskiego oblicza Kościoła, jego duchowego macierzyń-stwa wobec wierzących, ogłoszonego przez samego Chrystusa w
testa-mencie na Kalwarii167. Kościół, który rodzi ludzi poprzez chrzest i
słu-chanie Słowa Bożego, jest świętym miejscem kontynuacji macierzyństwa Maryi w płaszczyźnie duchowej.