Misja i cele strategiczne

„Strategia Polityki Społecznej Województwa Podlaskiego do roku 2030” jest dokumentem określającym zasady i obszary działań w realizacji regionalnej polityki

społecznej. W oparciu o zasadę subsydiarności, partnerstwa i współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, wyznacza kierunki działań na rzecz rozwiązywania problemów społecznych, zapobiegania procesom wykluczenia społecznego oraz stwarzania warunków umożliwiających osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych.

„Strategia Polityki Społecznej Województwa Podlaskiego do roku 2030”

jest narzędziem wspierania pozytywnych zmian w województwie podlaskim i reagowania na przemiany dokonujące się w społeczeństwie. Jej celem jest zapewnienie kompleksowego wsparcia osobom i grupom społecznym oraz stałe i efektywne dostarczanie profesjonalnych rozwiązań umożliwiających zapobieganie i rozwiązywanie problemów społecznych, w oparciu o posiadaną wiedzę i zdobyte doświadczenie kadr oraz wysoki poziom integracji społecznej. Istotnym założeniem Strategii jest zwrot z prymatu działań interwencyjnych w kierunku inicjatyw o charakterze profilaktycznym, których celem jest aktywizacja osób i rodzin, wzmacnianie ich samodzielności oraz poprawa jakości życia.

Misja

Misją Strategii Polityki Społecznej Województwa Podlaskiego do roku 2030 jest:

Misję polityki społecznej województwa podlaskiego urzeczywistniać będą samorządy wszystkich szczebli, wykształcona i kompetentna kadra jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz aktywne środowiska społeczne.

Stworzenie mieszkańcom województwa podlaskiego

możliwości integracji, wypełniania ról społecznych, równego dostępu do wszelkich praw, zasobów, dóbr i usług podnoszących jakość życia

Wizja

Wizja rozwoju, jako pożądany obraz polityki społecznej województwa podlaskiego, jest następująca:

Prognoza zmian

Jedną z głównych prognoz jest poprawa sytuacji socjalnej i materialnej rodzin z terenu województwa podlaskiego. Poprzez świadczenia finansowe oraz rozwój aktywnych form pomocy i integracji społecznej nastąpi obniżenie poziomu ubóstwa i ograniczenie skali zjawiska wykluczenia społecznego.

W realizacji regionalnej i lokalnej polityki społecznej zintensyfikowana zostanie współpraca organizacji pozarządowych z jednostkami samorządu terytorialnego, która przyczyni się do wzrostu poziomu kapitału społecznego i wykorzystania go w organizacji działań na rzecz osób i rodzin, w tym z osobami zależnymi.

Wskutek procesu deinstytucjonalizacji i poprawy usług poradnictwa specjalistycznego prognozuje się rozwój rodzinnej pieczy zastępczej. Planowane kierunki działań wpływać będą na wzmocnienie potencjału i kompetencji rodzicielskich oraz prawidłową realizację zadań przez podlaskie rodziny. Rodziny z naszego regionu będą mogły liczyć na wsparcie w zakresie prawidłowego pełnienia swoich funkcji dzięki zwiększającym się zasobom usług asystenta rodziny oraz tworzeniu nowych placówek wsparcia dziennego.

Poprzez szereg lokalnych i ponadlokalnych usług nastąpi poprawa sytuacji życiowej osób starszych i z niepełnosprawnością. W następstwie zwiększenia dostępności w obszarze rehabilitacji i reintegracji polepszy się ich położenie w sferze społecznej, zawodowej, edukacyjnej oraz zdrowotnej. Wskutek rozwoju usług opiekuńczych, wspomagających, aktywizacyjnych, edukacyjnych, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób starszych i z niepełnosprawnością, możliwe będzie ich jak najdłuższe przebywanie w środowisku zamieszkania. Oferowanie tej grupie adresatów form zinstytucjonalizowanej opieki i pomocy następować powinno dopiero w sytuacji braku możliwości ich zapewnienia w formie usług środowiskowych. Ważnym wyodrębnionym obszarem strategicznym jest zatem deinstytucjonalizacja, rozumiana jako proces przejścia od stałej opieki i pomocy w instytucjach do pomocy i wsparcia świadczonych na poziomie

silna rodzina – rozwinięty kapitał społeczny – aktywni mieszkańcy

lokalnych społeczności. Rozwój alternatywnych, względem instytucji, form pomocy i opieki to strategia długoterminowa wymagająca odpowiednich środków na realizację. Spójna koncepcja deinstytucjonalizacji powinna być oparta na szerokiej i multidysyplinarnej współpracy różnych jednostek samorządu, instytucji oraz innych zaangażowanych partnerów, w tym NGO.

Większa dostępność do usług medycznych i profilaktyki przełoży się na hamowanie i wygaszanie potrzeb związanych z uzależnieniem od alkoholu oraz substancji psychoaktywnych, a pośrednio wpłynie także na ograniczenie zjawiska przemocy w rodzinie. Działania profilaktyczne przyczynią się do wzrostu wiedzy i świadomości mieszkańców, w szczególności dzieci i młodzieży, na temat szkodliwego wpływu alkoholu i środków psychoaktywnych na zdrowie i życie. Działania zespołów interdyscyplinarnych i realizacja programów gminnych podniosą skuteczność ochrony osób doznających przemocy w rodzinie oraz zwiększą dostępność do świadczonej pomocy.

Prognozuje się zwiększenie udziału ekonomii społecznej w rozwoju społeczno-gospodarczym województwa podlaskiego. Nastąpi rozwój działających przedsiębiorstw społecznych i podmiotów ekonomii społecznej. Przy wsparciu gmin, powiatów i środków zewnętrznych powstaną nowe miejsca pracy dla osób wykluczonych, bądź zagrożonym marginalizacją społeczną. Potencjał ES może być z powodzeniem wykorzystywany w procesie wspierania szeroko rozumianego środowiska rodzinnego (dzieci, osób starszych, osób z niepełnosprawnością). Z uwagi na przemiany demograficzne (starzenie się społeczeństwa) oraz atrofię więzi rodzinnych niezwykle ważne jest dostrzeżenie zasobów ES w rozwoju usług środowiskowych i instytucjonalnych udzielanych osobom niesamodzielnym.

W kolejnych latach, w celu lepszego dostosowania pomocy społecznej do potrzeb mieszkańców województwa podlaskiego, prognozuje się rozwój zasobów ludzkich w instytucjach pomocy społecznej oraz wspierania dziecka i rodziny. Poprzez szkolenia, treningi, kursy przygotowawcze, udział w superwizji będzie miało miejsce podniesienie jakości funkcjonowania służb społecznych działających w województwie w obszarze pomocy społecznej.

Z uwagi na potrzebę monitorowania problemów i potrzeb społecznych w związku z dynamiką zmian społecznych, prognozuje się prowadzenie działań badawczych i analitycznych. Pozyskana wiedza wpłynie na koordynację

i kompleksowość systemu informacji o problemach społecznych (w tym poziomie ubóstwa, stanie uzależnień, sytuacji osób doznających przemocy w rodzinie, osób starszych i z niepełnosprawnościami), a także obszarach wykluczenia społecznego osób i rodzin.

Prognozuje się wzmocnienie roli ROPS w Białymstoku w koordynacji realizacji polityki społecznej w województwie podlaskim.

W obliczu sytuacji epidemiologicznej spowodowanej przez koronawirus SARS-CoV-2, niektóre dotychczasowe czynności wspierające osoby i rodziny wymagać będą reorganizacji. Zróżnicowane następstwa zarówno wymierne, jak i niemierzalne, takie jak utrata zatrudnienia czy wystąpienie kryzysu emocjonalnego, mogą stanowić priorytetowe wyzwanie w obszarze polityki społecznej, które wywoła konieczność elastycznego dostosowania do zmieniającej się rzeczywistości, w tym wyznaczenia nowych celów i kierunków działań.

Cele strategiczne

Szczegółowego podziału obszarów strategicznych dokonano na podstawie przeprowadzonej analizy uwzględniającej sytuację społeczno-demograficzną regionu, wyniki diagnozy obszarów polityki społecznej oraz kierunki wyznaczone w aktualnie obowiązujących dokumentach strategicznych na poziomie województwa podlaskiego i kraju. Wyodrębnione obszary umożliwiają wzmocnienie koordynacji realizacji regionalnej polityki społecznej na rzecz jednostek i rodzin, minimalizowanie występowania i pogłębiania problemów ubóstwa oraz wykluczenia społecznego, rozwój oraz poprawę dostępności i jakości usług społecznych przy współpracy międzyinstytucjonalnej, z podmiotami NGO i ES.

Zapisy Strategii będą osiągane poprzez realizację poszczególnych programów wojewódzkich. Dokumenty te określają kompleksowo propozycje interwencji i kierunki niezbędnych działań dla poszczególnych obszarów wraz ze wskaźnikami. Cele wyznaczone do realizacji w każdym z obszarów są zgodne z zadaniami ustawowymi samorządu województwa w zakresie polityki społecznej.

I