Proces projektowania stropu ze względu na jego izolacyjność akustycz-ną od dźwięków powietrznych i ude-rzeniowych należy zawsze poprzedzić odpowiednio opracowanym projektem architektonicznym uwzględniającym podział budynku na strefy akustyczne, tj. zawierające źródła hałasu, izolujące i obejmujące pomieszczenia chronione przed hałasem (rys. 4). Takie rozplano-wanie pomieszczeń wpływa korzystnie na komfort użytkowania budynku oraz zmniejsza późniejsze nakłady finanso-we na ochronę przed hałasem.
Kolejnym punktem w projekcie aku-stycznym jest dobór odpowiedniej przegrody. Izolacyjność akustyczna stropu zależy od wielu czynników za-równo materiałowych, jak i konstruk-cyjnych. Wśród najistotniejszych wymienia się masę powierzchniową przegrody. Jej wysoka wartość świad-czy o dobrej izolacyjności stropu. Aby zredukować transmisję dźwięków powietrznych do poziomów okre-ślonych przez normę [7], konieczne jest stosowanie stropów o masie powierzchniowej nie mniejszej niż 500–600 kg/m , co w przypadku pły-ty żelbetowej odpowiada jej grubości minimum 20–25 cm. Z kolei w celu ograniczenia przenoszenia dźwięków uderzeniowych należy na stropach konstrukcyjnych wykonać podłogę pływającą. Jest to o tyle istotne, że zgodnie z [2] izolacja akustyczna stropów międzymieszkaniowych po-winna zapewniać zachowanie przez te stropy właściwości akustycznych (…) bez względu na rodzaj zastosowa-nej nawierzchni podłogowej. I tak na przykład rozłożenie wykładziny dywa-nowej na masywnym stropie mogłoby
Rys. 4 Ι Przekrój przez budynek z przykładowym rozplanowaniem pomieszczeń zgodnie z zasadą podziału budynku na strefy akustyczne
Rys. 5 Przekrój przez strop z poprawnie wykonanymi warstwami podłogi pływającej
zredukować dźwięki uderzeniowe do poziomów określonych przez normę, jednakże właściciel mieszkania może zdecydować się na wykonanie posadz-ki z płytek ceramicznych, co znacząco pogorszy izolacyjność przegrody od dźwięków uderzeniowych.
Główną ideą podłogi pływającej jest układ masa-sprężyna. W konsekwencji im bardziej miękka jest sprężyna, tym lepsze jest tłumienie drgań. Analo-gicznie to samo dotyczy masy: im jest większa, tym lepiej. Jeśli strop między-kondygnacyjny nie jest ciężki, to
podło-ga pływająca nie będzie działała, gdyż zmieniony będzie układ masa-sprężyna.
W praktyce strop międzykondygnacyj-ny powinien być przynajmniej pięć razy cięższy od podłogi pływającej. Zale-cane uwarstwienie podłogi pływającej przedstawiono na rys. 5.
Fakt, że w pomieszczeniu zosta-ła wykonana podłoga pływająca, nie świadczy jeszcze o wysokiej izolacyj-ności stropu na dźwięki uderzeniowe.
Podczas projektowania i wykonywa-nia tego typu ustrojów akustycznych często popełnianych jest mnóstwo
2
błędów. Jednym z nich jest dobór niewłaściwego materiału na warstwę izolującą lub brak wytycznych w pro-jekcie dotyczących jego parametrów akustycznych. Materiały stosowane na warstwę sprężystą podłogi pływa-jącej muszą posiadać zadeklarowaną przez producenta wartość sztywno-ści dynamicznej. Najlepszym rozwią-zaniem jest wełna mineralna, gdyż nie tylko skutecznie redukuje dźwięki uderzeniowe, ale również poprawia izolacyjność stropu od dźwięków po-wietrznych. Dopuszczalnym rozwią-zaniem jest również zastosowanie styropianu elastycznego o określonej sztywności dynamicznej poniżej 20 MN/m3. Niewłaściwe jest natomiast wykorzystywanie styropianów EPS i XPS na warstwę sprężystą podłogi pływającej. Styropian ekstrudowany
Rys. 6 Ι Sposoby posadowienia lekkich ścian działowych na podłodze pływającej
Rys. 7 Ι Drogi transmisji dźwięku między mieszkaniami w sąsiednich kondygnacjach i rodzaje zabezpieczeń wibroakustycznych stropu (sufit podwieszany i podłoga pływająca)
(XPS) może być stosowany tylko jako warstwa dystansowa służąca do roz-prowadzania instalacji, usytuowana bezpośrednio na stropie konstrukcyj-nym pod podłogą pływającą.
Kolejnym zaniedbaniem pojawiającym się podczas projektowania lub wykony-wania podłóg pływających jest brak za-bezpieczenia układu przed powstaniem sztywnych mostków akustycznych w kontakcie ze ścianami bocznymi oraz z takimi elementami, jak moco-wania lub rury instalacyjne. W konse-kwencji, wskutek bocznego przeno-szenia dźwięku, skuteczność podłogi pływającej może się okazać znikoma.
Przede wszystkim należy zatem pa-miętać o poprawnym wykonaniu izolacji obwodowej wokół warstwy dociskowej wylewki (rys. 5). Na tę izolację zaleca się stosować materiał o takich
sa-mych parametrach akustycznych jak warstwa sprężysta podłogi pływającej.
Problem z bocznym przenoszeniem dźwięków pojawia się niestety rów-nież na etapie wykańczania mieszkań, w których podłoga pływająca zosta-ła poprawnie oddylatowana od ścian i innych elementów konstrukcyjnych.
I tak w przypadku sztywnego połącze-nia fugą płytek na posadzce z płytkami na ścianie lub sztywnego mocowania wanny do ściany dźwięki uderzeniowe przenoszą się z posadzki drogą mate-riałową do sąsiednich mieszkań. Izola-cyjność stropu spada wówczas do po-ziomu gołego stropu konstrukcyjnego bez podłogi pływającej.
Równie często spotykanym błędem projektowym bądź wykonawczym jest niewłaściwe posadowienie lekkich ścian na podłodze pływającej. Ściany działo-we oraz wypełniające należy sytuować bezpośrednio na stropie konstrukcyj-nym oraz dodatkowo oddylatować je od wylewki. Dopuszcza się ewentual-nie posadowieewentual-nie ściany na podłodze pływającej pod warunkiem przerwania ciągłości w wylewce (rys. 6).
Dużo wątpliwości i nieścisłości po-jawia się podczas prób zwiększe-nia izolacyjności akustycznej stropu za pomocą sufitu podwieszanego.
Rozwiązanie takie jest często suge-rowane przez użytkowników lokali,
gdy poziom dźwięku docierającego z mieszkania z sąsiedniej wyższej kon-dygnacji jest zbyt wysoki, a wspólne wypracowanie rozwiązania problemu z sąsiadem jest niemożliwe. Niestety w większości przypadków wykonanie sufitu podwieszanego nie zredukuje przenoszenia dźwięków uderzenio-wych przez strop (rys. 7), gdyż ustrój taki nie zapewni redukcji dźwięków przenikających drogą boczną. Sufit podwieszany z wypełnieniem wełną mineralną skutecznie zredukuje wów-czas tylko dźwięki powietrzne. Przed przystąpieniem zatem do montowania takiego układu należy doświadczalnie określić drogi transmisji dźwięku mię-dzy mieszkaniami i tylko w przypadku stwierdzenia, że dźwięki uderzeniowe przenoszą się głównie przez strop, zastosowanie sufitu podwieszanego przyniesie pożądane efekty. Trzeba jednak pamiętać, aby do mocowania sufitu podwieszanego zastosować szkielet stalowy na wibroizolacji.
Podsumowanie
Transmisja dźwięku przez strop jest zjawiskiem złożonym i zależy od wielu różnych czynników zarówno konstruk-cyjnych, jak i materiałowych. Dlatego też projektowanie zabezpieczeń wi-broakustycznych, w tym struktury stropu pod kątem jego izolacyjności od dźwięków powietrznych i uderze-niowych, powinno być przeprowa-dzane we współpracy z akustykiem.
Pozwoli to uniknąć błędów podczas projektowania, a dodatkowa kontrola na etapie wykonawstwa zapewni po-prawność proponowanego rozwiąza-nia konstrukcyjnego.
Literatura
1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r. poz. 1409) – art. 5 ust. 1.
2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie
REKLAMA
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowa-nie z późusytuowa-niejszymi zmianami (Dz.U.
z 2002 r. Nr 75, poz. 690; Dz.U.
z 2009 r. Nr 56, poz. 461; Dz.U.
z 2010 r. Nr 239, poz. 1597).
3. PN-EN ISO 140-4:2000 Akustyka – Po-miar izolacyjności akustycznej w budyn-kach i izolacyjności akustycznej elemen-tów budowlanych – Pomiary terenowe izolacyjności od dźwięków powietrznych między pomieszczeniami.
4. PN-EN ISO 10140-2:2011 Akusty-ka – Pomiar laboratoryjny izolacyjności akustycznej elementów budowlanych – część 2: Pomiar izolacyjności od dźwięków powietrznych.
5. PN-EN ISO 16283-1:2014-05 Aku-styka – Pomiary terenowe izolacyjności akustycznej w budynkach i izolacyjności akustycznej elementów budowlanych – część 1: Izolacyjność od dźwięków powietrznych.
6. PN-EN ISO 717-1:2013-08 Akusty-ka – Ocena izolacyjności akustycznej w budynkach i izolacyjności akustycz-nej elementów budowlanych – część 1: Izolacyjność od dźwięków powietrz-nych.
7. PN-B-02151-3:1999 Akustyka bu-dowlana – Ochrona przed hałasem w budynkach – Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych – Wymagania.
8. PN-EN ISO 140-7:2000 Akustyka – Po-miar izolacyjności akustycznej w budyn-kach i izolacyjności akustycznej elemen-tów budowlanych – Pomiary terenowe izolacyjności od dźwięków uderzenio-wych stropów.
9. PN-EN ISO 717-2:2013-08 Akustyka – Ocena izolacyjności akustycznej w budyn-kach i izolacyjności akustycznej elemen-tów budowlanych – część 2: Izolacyjność od dźwięków uderzeniowych.