MODEL PERSONALISTYCZNY - PERSONALIZM

Synteza - podmiotem i przedmiotem działania „bohatera” jest OSOBA i jej dobro w kontekście problematyki społecznej. Heroizm praktyczny, antymilitarny, obywatelski.

Temat seminarium: Kręgi nowoczesności, kręgi ponowoczesności (dr hab. M. Nawrocki, prof. PWSZ)

Analiza i interpretacja wybranych dzieł literackich związanych z tematem seminarium (utwory m. in. Bolesława Leśmiana, Kazimierza Tetmajera, Leopolda Staffa, Brunona Schulza, Jarosława Iwaszkiewicza, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Zbigniewa Herberta, Mirona Białoszewskiego, Stanisława Grochowiaka, Tadeusza Nowaka, Stanisława Barańczaka, Jerzego Pilcha, Ryszarda Kapuścińskiego, Andrzeja Sapkowskiego i innych); analiza wybranych pozycji literatury uzupełniającej; indywidualna opieka nad studentem przygotowującym rozprawę magisterską.

Semestr: 2

Forma zajęć: seminarium/zajęcia seminaryjne

30 Temat seminarium: Bohater literacki - wyznaczniki estetyczne i etyczne konstrukcji postaci - od baśni do reportażu (prof. dr hab. A. Borowski)

„Bohater” i „bohaterstwo” jako kategorie opisujące funkcjonowanie postaci w narracjach typu „fiction” i „non-fiction”.

Bohaterstwo a system wartości etycznych („etos agonistyczny” - J. Burckhardt; „pietas Romana” - model wergiliański);

etos mesjański, biblijny (judeo-chrześcijański) - mesjanizm; model post-chrześcijański - egzystencjalizm / personalizm; etos bohatera materialistyczny/ pragmatystyczny. Estetyka bohatera i bohaterstwa w literaturze i w sztuce. Bohater literacki wobec ideologii.

I. KLASYCZNY ETOS HEROICZNY - WZORCE POETYCKIE 1. ethos - „charakter”, „zwyczaj”

heroikós (gr. heros) - „bohaterski” (pers. bahadur - mocarz)

[hebr. gibor - „bohater”; gewura - „moc, potęga” (piąta sefira) w mistyce / kabale]

30 System wartości - areté (łac. virtus) - szlachetność, cnota

(wyznacznik godności/ czci gr. timé); kalokagathia (aner kalós kai agathós); megalopsychia (łac. magnanimitas) -wielkoduszność; hypsos (łac. sublimitas) - wzniosłość. „Etos agonistyczny” - „agonistyczny ideał życiowy” (agón, łac.

cer-tamen) (J.Burckhardt, Griechische Kulturgeschichte) Homer (“…ten Hellada pepáideuken”, Plato, Rp. X, 606) Iliada (Achilles, Hektor); Odyseja (Odyseusz-Ulisses „Etos ergatestyczny” (ergates, ergatikós, łac. labor, laboriosus ) Hezjod, Prace i dni

II. SYNTEZA KLASYCZNEGO WZORCA WYCHOWAWCZEGO

Publiusz Wergiliusz Maro, Eneida (Aeneis) - „Pius Aeneas” - virtus Romana (pietas, labor, fatum) II. WZORZEC MESJAŃSKI - BIBLIJNY; JUDAIZM - CHRZEŚCIJAŃSTWO

1.Bohater jako „namaszczony” wybrany (wskazany przez Boga) - hebr. „maszijah” = „mesjasz”; gr. Christos - tytuł królewski (wodzowski) - prototyp: Samson (zwycięzca nad Filistynami), Dawid (zwycięzca Goliata) - Jezus Chrystus jako zwycięzca śmierci, piekła i szatana;

2. Heroizm ofiary i poświęcenia (sens cierpienia - konfrontacja ze złem) - paradoks klęski jako warunku zwycięstwa (mesjanizm romantyczny i neoromantyczny) - towianizm, historiozofia poetów romantycznych (A. Mickiewicz, Z.

Krasiński) - „alternatywa” dla chrześcijańskiej teologii cierpienia;

III. MODEL POST-CHRZEŚCIJAŃSKI - EGZYSTENCJALISTYCZNY

"Antyheroizm" - bohater osamotniony, pozostawiony samemu sobie, działający wbrew innym („piekło to inni” - J.P.

Sartre); bezsilność intelektualna wobec tajemnicy („absurdu”?) - pytanie o sens „kondycji ludzkiej” bez odpowiedzi (Siódma pieczęć Ingmara Bergmana); „antybohater” - Don Kiszot - „dobry żołnierz” Szwejk - „bohater” narracji Kundery.

IV. MODEL MATERIALISTYCZNY - SOCJALISTYCZNY/ NACJONALISTYCZNY

Heroizm społeczny „dobro ludu”/społeczeństwa/„narodu” warunek sukcesu: poświęcenie (siebie albo kogoś -jednostki albo grupy społecznej) dla zbiorowości (państwa)

V. MODEL PERSONALISTYCZNY - PERSONALIZM

Synteza - podmiotem i przedmiotem działania „bohatera” jest OSOBA i jej dobro w kontekście problematyki społecznej. Heroizm praktyczny, antymilitarny, obywatelski.

Temat seminarium: Kręgi nowoczesności, kręgi ponowoczesności (dr hab. M. Nawrocki, prof. PWSZ)

Analiza i interpretacja wybranych dzieł literackich związanych z tematem seminarium (utwory m. in. Bolesława Leśmiana, Kazimierza Tetmajera, Leopolda Staffa, Brunona Schulza, Jarosława Iwaszkiewicza, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Zbigniewa Herberta, Mirona Białoszewskiego, Stanisława Grochowiaka, Tadeusza Nowaka, Stanisława Barańczaka, Jerzego Pilcha, Ryszarda Kapuścińskiego, Andrzeja Sapkowskiego i innych); analiza wybranych pozycji literatury uzupełniającej; indywidualna opieka nad studentem przygotowującym rozprawę magisterską.

Semestr: 3

Forma zajęć: seminarium/zajęcia seminaryjne

30 Temat seminarium: Bohater literacki - wyznaczniki estetyczne i etyczne konstrukcji postaci - od baśni do reportażu (prof. dr hab. A. Borowski)

„Bohater” i „bohaterstwo” jako kategorie opisujące funkcjonowanie postaci w narracjach typu „fiction” i „non-fiction”.

Bohaterstwo a system wartości etycznych („etos agonistyczny” - J. Burckhardt; „pietas Romana” - model wergiliański);

etos mesjański, biblijny (judeo-chrześcijański) - mesjanizm; model post-chrześcijański - egzystencjalizm / personalizm; etos bohatera materialistyczny/ pragmatystyczny. Estetyka bohatera i bohaterstwa w literaturze i w sztuce. Bohater literacki wobec ideologii.

I. KLASYCZNY ETOS HEROICZNY - WZORCE POETYCKIE 1. ethos - „charakter”, „zwyczaj”

heroikós (gr. heros) - „bohaterski” (pers. bahadur - mocarz)

[hebr. gibor - „bohater”; gewura - „moc, potęga” (piąta sefira) w mistyce / kabale]

System wartości - areté (łac. virtus) - szlachetność, cnota

(wyznacznik godności/ czci gr. timé); kalokagathia (aner kalós kai agathós); megalopsychia (łac. magnanimitas) -wielkoduszność; hypsos (łac. sublimitas) - wzniosłość. „Etos agonistyczny” - „agonistyczny ideał życiowy” (agón, łac.

cer-tamen) (J.Burckhardt, Griechische Kulturgeschichte) Homer

30 (“…ten Hellada pepáideuken”, Plato, Rp. X, 606)

Iliada (Achilles, Hektor); Odyseja (Odyseusz-Ulisses „Etos ergatestyczny” (ergates, ergatikós, łac. labor, laboriosus ) Hezjod, Prace i dni

II. SYNTEZA KLASYCZNEGO WZORCA WYCHOWAWCZEGO

Publiusz Wergiliusz Maro, Eneida (Aeneis) - „Pius Aeneas” - virtus Romana (pietas, labor, fatum) II. WZORZEC MESJAŃSKI - BIBLIJNY; JUDAIZM - CHRZEŚCIJAŃSTWO

1.Bohater jako „namaszczony” wybrany (wskazany przez Boga) - hebr. „maszijah” = „mesjasz”; gr. Christos - tytuł królewski (wodzowski) - prototyp: Samson (zwycięzca nad Filistynami), Dawid (zwycięzca Goliata) - Jezus Chrystus jako zwycięzca śmierci, piekła i szatana;

2. Heroizm ofiary i poświęcenia (sens cierpienia - konfrontacja ze złem) - paradoks klęski jako warunku zwycięstwa (mesjanizm romantyczny i neoromantyczny) - towianizm, historiozofia poetów romantycznych (A. Mickiewicz, Z.

Krasiński) - „alternatywa” dla chrześcijańskiej teologii cierpienia;

III. MODEL POST-CHRZEŚCIJAŃSKI - EGZYSTENCJALISTYCZNY

"Antyheroizm" - bohater osamotniony, pozostawiony samemu sobie, działający wbrew innym („piekło to inni” - J.P.

Sartre); bezsilność intelektualna wobec tajemnicy („absurdu”?) - pytanie o sens „kondycji ludzkiej” bez odpowiedzi (Siódma pieczęć Ingmara Bergmana); „antybohater” - Don Kiszot - „dobry żołnierz” Szwejk - „bohater” narracji Kundery.

IV. MODEL MATERIALISTYCZNY - SOCJALISTYCZNY/ NACJONALISTYCZNY

Heroizm społeczny „dobro ludu”/społeczeństwa/„narodu” warunek sukcesu: poświęcenie (siebie albo kogoś -jednostki albo grupy społecznej) dla zbiorowości (państwa)

V. MODEL PERSONALISTYCZNY - PERSONALIZM

Synteza - podmiotem i przedmiotem działania „bohatera” jest OSOBA i jej dobro w kontekście problematyki społecznej. Heroizm praktyczny, antymilitarny, obywatelski.

Temat seminarium: Kręgi nowoczesności, kręgi ponowoczesności (dr hab. M. Nawrocki, prof. PWSZ)

Analiza i interpretacja wybranych dzieł literackich związanych z tematem seminarium (utwory m. in. Bolesława Leśmiana, Kazimierza Tetmajera, Leopolda Staffa, Brunona Schulza, Jarosława Iwaszkiewicza, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Zbigniewa Herberta, Mirona Białoszewskiego, Stanisława Grochowiaka, Tadeusza Nowaka, Stanisława Barańczaka, Jerzego Pilcha, Ryszarda Kapuścińskiego, Andrzeja Sapkowskiego i innych); analiza wybranych pozycji literatury uzupełniającej; indywidualna opieka nad studentem przygotowującym rozprawę magisterską.

Semestr: 4

Forma zajęć: seminarium/zajęcia seminaryjne

30 Temat seminarium: Bohater literacki - wyznaczniki estetyczne i etyczne konstrukcji postaci - od baśni do reportażu (prof. dr hab. A. Borowski)

„Bohater” i „bohaterstwo” jako kategorie opisujące funkcjonowanie postaci w narracjach typu „fiction” i „non-fiction”.

Bohaterstwo a system wartości etycznych („etos agonistyczny” - J. Burckhardt; „pietas Romana” - model wergiliański);

etos mesjański, biblijny (judeo-chrześcijański) - mesjanizm; model post-chrześcijański - egzystencjalizm / personalizm; etos bohatera materialistyczny/ pragmatystyczny. Estetyka bohatera i bohaterstwa w literaturze i w sztuce. Bohater literacki wobec ideologii.

I. KLASYCZNY ETOS HEROICZNY - WZORCE POETYCKIE 1. ethos - „charakter”, „zwyczaj”

heroikós (gr. heros) - „bohaterski” (pers. bahadur - mocarz)

[hebr. gibor - „bohater”; gewura - „moc, potęga” (piąta sefira) w mistyce / kabale]

System wartości - areté (łac. virtus) - szlachetność, cnota

(wyznacznik godności/ czci gr. timé); kalokagathia (aner kalós kai agathós); megalopsychia (łac. magnanimitas) -wielkoduszność; hypsos (łac. sublimitas) - wzniosłość. „Etos agonistyczny” - „agonistyczny ideał życiowy” (agón, łac.

cer-tamen) (J.Burckhardt, Griechische Kulturgeschichte) Homer (“…ten Hellada pepáideuken”, Plato, Rp. X, 606) Iliada (Achilles, Hektor); Odyseja (Odyseusz-Ulisses „Etos ergatestyczny” (ergates, ergatikós, łac. labor, laboriosus ) Hezjod, Prace i dni

II. SYNTEZA KLASYCZNEGO WZORCA WYCHOWAWCZEGO

30 Publiusz Wergiliusz Maro, Eneida (Aeneis) - „Pius Aeneas” - virtus Romana (pietas, labor, fatum)