Rola inspektora nadzoru inwestor-skiego w zakresie nadzoru nad wy-robami budowlanymi jest szczególna, gdyż zgodnie z art. 25 pkt 2 ustawy – Prawo budowlane [9] każdy inspektor nadzoru inwestorskiego jest obowią-zany sprawdzać jakość wbudowanych wyrobów, a w szczególności zapobie-gać zastosowaniu wyrobów budowla-nych wadliwych i niedopuszczobudowla-nych do stosowania w budownictwie.
W początkowej fazie inwestycji oraz przed oddaniem do użytkowania esta-kady zostały przeprowadzone
szkole-nia dla inspektorów nadzoru i przed-stawicieli wykonawcy w zakresie wymagań dla wyrobów budowlanych określonych przepisami i dokumenta-cją kontraktu.
Opiniowanie wyrobów przed ich zastosowaniem
Wskazałem, że przewidziane do wbu-dowania w obiekt wyroby budowlane wyprodukowane przed 30 czerwca 2013 r. musiały uprzednio przejść po-zytywną weryfi kację.
Według procedur obowiązujących na kontrakcie wykonawca, chcąc zastosować wyrób budowlany w kon-kretnym obiekcie, występował do Inżyniera projektu z wnioskiem o za-twierdzenie danego materiału (wy-robu budowlanego), załączając do
REKLAMA
85
marzec 2014 [115]
t e chn o l ogi e
wystąpienia dokumenty producenta, które powinny świadczyć o spełnie-niu wymagań stawianych danemu materiałowi (wyrobowi budowlane-mu) do zastosowania w konkretnym elemencie obiektu.
Przed zatwierdzeniem każdego mate-riału (wyrobu budowlanego) inżynier projektu kierował wniosek wykonawcy do zaopiniowania przez właściwych inspektorów nadzoru, a po uzyskaniu opinii podejmował decyzję w sprawie jego zatwierdzenia.
Inspektorzy nadzoru na podstawie załą-czonych przez wykonawcę dokumentów dla materiału (wyrobu budowlanego) poddawali je formalnemu sprawdzeniu pod względem zgodności:
■ z przepisami ustawy o wyrobach budowlanych [1], a w przypadkach wyrobów z innych „niebudowlanych”
dyrektyw zgodności z ustawą o sys-temie oceny zgodności [4];
■ z dokumentacją kontraktową, tj.
szczegółowymi specyfi kacjami tech-nicznymi, i dokumentacją projektową – projektem wykonawczym i projek-tem budowlanym.
Sprawdzanie dokumentów dotyczą-cych materiałów (wyrobów) budow-lanych przed ich zastosowaniem nie-wątpliwie stanowi jedną z czynności inspektora nadzoru służących zapo-bieganiu zastosowania wyrobów bu-dowlanych wadliwych i niedopuszczo-nych do stosowania w budownictwie, zgodnie z art. 25 pkt 2 ustawy [9].
Do najczęstszych nieprawidłowości w tym zakresie należały:
■ niezgodności parametrów technicz-nych wnioskowatechnicz-nych materiałów (wyrobów) opisanych w aprobatach technicznych lub kartach technolo-gicznych z wymaganiami szczegóło-wych specyfi kacji technicznych lub projektu wykonawczego;
■ brak załączenia aprobaty technicznej lub karty technologicznej, co unie-możliwiało porównanie parametrów wnioskowanego materiału (wyrobu) z dokumentacją kontraktową;
■ brak certyfi katu zgodności lub dekla-racji zgodności producenta;
■ nieważna aprobata techniczna pro-ducenta (w przypadku upływającego nidługo terminu ważności aprobaty
inspektorzy wydawali opinie pozy-tywne warunkowe);
■ brak upoważnienia przez produ-centa spoza Polski do jego re-prezentowania na terenie Polski przez wystawiającego deklarację zgodności z aprobatą techniczną lub normą;
■ brak wskazania w aprobacie tech-nicznej przedstawiciela producenta na terenie Polski, który załączał do-kumenty w jego imieniu lub wysta-wiał deklarację zgodności;
■ brak tłumaczenia załączonych doku-mentów (na kontrakcie obowiązywał język polski);
■ przedstawienie deklaracji zgodności na wyroby przeznaczone do stoso-wania w budynkach zamiast w obiek-tach inżynierii komunikacyjnej;
■ wydawanie oświadczeń dotyczących jednostkowego stosowania wyro-bów dla wyrowyro-bów przeznaczonych do powszechnego stosowania w bu-downictwie;
■ przywoływanie w dokumentach ate-stacyjnych niewłaściwych specyfi kacji technicznych wyrobów (np. deklaracja Fot. 4
Elementy systemu zakotwienia want firmy VSL po wbudowaniu w obiekt
t e chn o l ogi e
zgodności z indywidualną dokumenta-cją techniczną, oświadczenie produ-centa o zgodności z normą wyrobu lub aprobatą techniczną).
W przypadku wniosków wykonawcy o zastosowanie nowych technolo-gii materiałowych lub materiałów zamiennych, o parametrach zbli-żonych lub podwyższonych w sto-sunku do określonych w szczegóło-wych specyfikacjach technicznych i dokumentacji projektowej, nadzór inwestorski przed wydaniem opinii, dodatkowo uzgadniał z nadzorem autorskim dopuszczenie zastoso-wania takiego wyrobu budowlanego (materiału).
W ostatecznym rozrachunku wyda-ne przez inspektorów nadzoru opi-nie dotyczące wyrobów (materiałów) budowlanych były pozytywne i po za-twierdzeniu przez inżyniera kontraktu zostały zastosowane i wbudowane w es-takadzie oraz w pozostałych obiektach mostowych.
UWAGA 4: Dla wielu wyrobów budow-lanych zgodność tylko z przepisami ustawy [1] okazała się niewystarcza-jąca do zastosowania w obiekcie ze względu na wysokie wymagania doku-mentacji projektowej i szczegółowych specyfi kacji technicznych.
UWAGA 5: Zapobieganie przez in-spektorów nadzoru zastosowaniu wyrobów budowlanych wadliwych i niedopuszczonych do stosowania w budownictwie w kilku przypadkach spowodowało podniesienie znajomości przepisów przez personel wykonawcy i producentów, co inspektorzy przyjęli z zadowoleniem.
Nadzór nad wyrobami w czasie ich stosowania
Podczas sprawdzania przez inspek-torów nadzoru inwestorskiego sto-sowania przez wykonawcę uprzednio dopuszczonych wyrobów budowlanych głównym zadaniem było zapobieganie zastosowaniu wyrobów wadliwych.
Odbywało się to przez sprawdzanie prawidłowego oznakowania wyrobów, porównanie zgodności uprzednio de-klarowanych cech z tym, co producent dostarczył na teren budowy, jakości stosowanych wyrobów budowlanych, w tym aplikacji w odpowiednich warun-kach, określonych dokumentacją pro-jektową i specyfi kacjami technicznymi wyrobów, w tym: wskazaniami aprobat technicznych, norm wyrobu, indywidu-alnej dokumentacji technicznej, kart technologicznych, instrukcji producen-ta, oraz zasadami wiedzy technicznej.
Spełnienie wymienionych wyma-gań podczas stosowania wyrobów w obiekcie (aplikacja, montaż, wbudo-wanie) wskazuje, jak odpowiedzialną funkcję na budowie pełnili kierownik budowy i kierownicy robót, którzy bezpośrednio nadzorowali pracę maj-strów, brygadzistów, technologów oraz specjalistów w zakresie aplikacji materiałów.
W przypadku stwierdzenia niepra-widłowości w stosowaniu wyrobów budowlanych inspektor nadzoru naj-częściej nie odbierał robót, dokonując stosownego wpisu w dzienniku budo-wy, a w skrajnych przypadkach naka-zywał usunięcie wyrobu (materiału) z terenu budowy.
Do najczęściej stwierdzanych niepra-widłowości należało:
■ brak oznakowania wyrobu znakiem CE lub znakiem budowlanym B;
■ brak właściwego opisu towarzyszą-cego oznakowaniu CE lub B;
■ dostawa i przechowywanie wyrobu w niewłaściwych warunkach;
■ wbudowanie wyrobu (aplikacja, mon-taż) niezgodnie z zatwierdzoną doku-mentacją technologiczną;
■ wbudowanie wyrobu (aplikacja, mon-taż) bez zatwierdzenia dokumentacji technologicznej;
Fot. 5 Ι Przykład oznakowania wyrobu znakiem CE przez
niemiec-kiego producenta Fot. 6 Ι Przykład oznakowania wyrobu znakiem budowlanym B
87
marzec 2014 [115]
t e chn o l ogi e
Rys. 1 Ι Załącznik W1
Rys. 2 Ι Załącznik W2
■ brak właściwego połączenia poszcze-gólnych (materiałów) komponentów wyrobu ze względu na niewłaściwe wykonawstwo robót (niezachowanie reżimów technologicznych);
■ brak uzyskania pełnej zgodności wy-robu z parametrami określonymi dokumentacją projektową i specy-fi kacjami technicznymi ze względu na niewłaściwe wykonawstwo robót, niezachowanie technologii produkcji w wytwórni oraz niezachowanie wła-ściwych warunków podczas trans-portu wyrobu.
UWAGA 6: Przy sprawdzaniu do-kumentów załączanych do wniosku o zatwierdzenie wyrobu (materiału) budowlanego przed jego zastosowa-niem w obiekcie zaleca się uzyskanie informacji o miejscach i sposobie zna-kowania wyrobu (materiału) budowla-nego przez producenta.