3. NAJLEPSZE PRAKTYKI ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO, SEKTOROWE WSKAŹNIKI EFEKTYWNOŚCI ŚRODO
3.1. Najlepsze praktyki zarządzania środowiskowego dla całego sektora produkcji żywności i napojów
(kody NACE 10 i 11).
3.1.1. Przeprowadzenie oceny zrównoważenia środowiskowego produktów i/lub działań
Najlepszą praktyką zarządzania środowiskowego jest ocena oddziaływania na środowisko produktów i działań z wykorzystaniem narzędzi oceny cyklu życia (LCA) (1) w celu zidentyfikowania priorytetowych obszarów działania lub „hotspotów” oraz określenia strategii mającej na celu zmniejszenie wpływu na środowisko.
S tosowan ie
Przy ocenie zrównoważenia środowiskowego producenci żywności i napojów mogą zetknąć się z licznymi trudnościami, takimi jak złożoność produktu i dostępność informacji; przeprowadzenie LCA może to być kosztowne i czasochłonne, a pewne rodzaje wpływów na środowisko mogą być poza kontrolą producenta, a więc bardzo trudne do uwzględnienia, nawet jeżeli mogą być określone ilościowo.
Ta najlepsza praktyka zarządzania środowiskowego ma zastosowanie do małych i średnich przedsiębiorstw w sektorze produkcji żywności i napojów, zważywszy że mogą one stosować uproszczone narzędzia, jeśli ich zdolności lub zasoby nie pozwalają na przeprowadzenie pełnej LCA.
Powiązane wskaźniki efektywności środowiskowej i kryteria doskonałości
Wskaźniki efektywności środowiskowej Kryteria doskonałości (i1) Odsetek miejsc lub produktów (1) ocenionych
przy zastosowaniu uznanego protokołu oceny zrównoważenia środowiskowego (%).
(i2) Liczba miejsc lub produktów ocenionych przy za
stosowaniu uznanego protokołu oceny zrówno
ważenia środowiskowego.
(b1) Przeprowadza się ocenę zrównoważenia środo
wiskowego dla całego przedsiębiorstwa, z uwz
ględnieniem wszystkich działań.
(b2) Przeprowadza się ocenę zrównoważenia środo
wiskowego dla wszystkich nowych produktów w fazie rozwoju.
(1) Odsetek produktów można obliczyć (w tym przypadku i przy użyciu podobnych wskaźników) poprzez uwzględnienie łącznie różnych rodzajów wytwarzanych produktów i liczby rodzajów produktów ocenionych z wykorzystaniem uzna
nego protokołu oceny zrównoważenia środowiskowego lub, na przykład, uwzględniając wielkość sprzedaży każdego ro
dzaju wytwarzanego produktu.
3.1.2. Zrównoważone zarządzanie łańcuchem dostaw
Najlepszą praktyką zarządzania środowiskowego jest zarządzanie łańcuchem dostaw, w szczególności składników lub surowców, wybierając co najmniej jedną z następujących trzech metod:
— zielone zamówienia publiczne, tzn. wybierając dostawców, którzy spełniają określone kryteria efektywności środowiskowej (2),
— zmiana receptur, tak aby nie występowały w nich „niezrównoważone” składniki,
— wspieranie dotychczasowych dostawców w zwiększaniu ich efektywności środowiskowej.
(1) W celu ustanowienia wspólnej metody dokonywania pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów i organizacji Komisja Europejska opracowała metodykę oznaczania śladu środowiskowego produktu (PEF) oraz śladu środowiskowego organizacji (OEF). Wykorzystanie tych metod było przedmiotem zalecenia Komisji w 2013 r. (http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=
CELEX:32013H0179). Opracowywane zasady regulujące poszczególne produkty i sektory są dobrowolnie testowane (w latach 2013–
2016) przez ponad 280 przedsiębiorstw i organizacji zgrupowanych w 26 programach pilotażowych (zob. wykaz na stronie http://ec.
europa.eu/environment/eussd/smgp/ef_pilots.htm).
(2) Kryteria efektywności środowiskowej stosowane w zielonych zamówieniach publicznych mogą być opracowane w oparciu o certyfikacje, normy, oznakowanie ekologiczne, inicjatywy prywatne/zbiorcze lub wyniki ocen zrównoważenia (zob. najlepsza praktyka zarządzania środowiskowego 3.1.1) opracowane wewnętrznie lub zewnętrznie.
Ponadto w przypadku tych producentów żywności i napojów, którzy wykorzystują znaczne ilości wody jako składnik (np. producentów napojów), najlepszą praktyką zarządzania środowiskowego jest przeprowadzenie w pierwszej kolejności oceny zagrożenia, jakie przedsiębiorstwo tworzy dla lokalnych zasobów wodnych.
Następnie można wprowadzić program zapewniający trwałość zasobów wodnych, w którym opisuje się konkretne działania, które można podjąć, aby wspierać ochronę lokalnych zasobów wodnych.
Sto sowan i e
Zrównoważone zarządzanie łańcuchem dostaw może łączyć się z pewnymi ograniczeniami: (i) wybór podejścia zielonych zamówień publicznych zakłada, że zielone rozwiązania są dostępne; (ii) receptury można zmienić, usuwając z nich „niezrównoważone” składniki, jedynie wówczas gdy istnieją dla nich zrównoważone alternatywy; oraz (iii) nie zawsze jest możliwe wywieranie wpływu na dotychczasowych dostawców, np. z uwagi na niewielkie ilości zakupywane przez MŚP. Jednakże przedstawione powyżej trzy podejścia mają zastosowanie w większości przypadków.
Ta najlepsza praktyka zarządzania środowiskowego, z uwzględnieniem wyżej wymienionych ograniczeń, ma w pełni zastosowanie do MŚP z sektora produkcji żywności i napojów.
Powiązane wskaźniki efektywności środowiskowej i kryteria doskonałości
Wskaźniki efektywności środowiskowej Kryteria doskonałości (i3) Odsetek składników lub produktów (np. opakowa
nie) spełniających szczególne dla danego przedsię
biorstwa kryteria zrównoważonego rozwoju lub obowiązujące normy zrównoważonego rozwoju (wartość procentowa lub wartość w EUR).
(i4) Odsetek składników lub produktów (np. opakowa
nie) pozyskanych w drodze ekologicznych zamó
wień publicznych (wartość procentowa lub war
tość w EUR).
(i5) Odsetek dostawców zaangażowanych w programy poprawy trwałości (wartość procentowa liczby dostawców lub wartość w EUR produktów przez nich dostarczanych).
(i6) Odsetek dostawców zaangażowanych w programy poprawy zrównoważonego charakteru dostaw (wartość procentowa liczby dostawców lub war
tość w EUR produktów przez nich dostarcza
nych).
—
3.1.3. Poprawa lub wybór opakowania o jak najmniejszym wpływie na środowisko
Najlepszą praktykę zarządzania środowiskowego stanowi minimalizacja wpływu opakowań (tj. opakowań podstawowych, drugorzędnych i trzeciorzędnych) na środowisko naturalne przez cały cykl życia produktu, na przykład przez:
— zastosowanie na etapie projektowania narzędzi z zakresu ekoprojektu do symulacji efektywności środowiskowej opakowania,
— ograniczenie masy opakowania, tj. stosowanie opakowań o mniejszej masie, a o tej samej skuteczności ochronnej,
— hurtowe pakowanie składników dostarczanych przez dostawców,
— stosowanie wkładów, tj. opakowań wielokrotnego napełniania, które można odsyłać do producentów żywności i napojów,
— stosowanie drugorzędnych i trzeciorzędnych opakowań zwrotnych,
— stosowanie opakowań zawierających materiał pochodzący z recyklingu,
— stosowanie opakowań zawierających biologiczne tworzywa sztuczne, pod warunkiem że można udowodnić, że wybór ten niesie korzyści dla środowiska.
Ponadto najlepszą praktyką zarządzania środowiskowego dla producentów żywności i napojów jest wspieranie konsumentów w zmniejszaniu marnotrawienia produkowanej przez nich żywności poprzez:
— pakowanie produktów w atmosferze zmodyfikowanej w celu zwiększenia przydatności produktu do spożycia,
— określenie optymalnej wielkości pakowanych porcji w celu lepszego sprostania wymogom różnych gospodarstw domowych i uwzględnienia różnych stylów życia, aby ograniczyć powstawanie resztek,
— umieszczanie na opakowaniach produktów żywnościowych zaleceń dotyczących optymalnego przecho
wywania, aby uniknąć zepsucia żywności.
Sto sowa nie
Ta najlepsza praktyka zarządzania środowiskowego ma zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw produku
jących żywność i napoje, w tym do MŚP.
Powiązane wskaźniki efektywności środowiskowej i kryteria doskonałości
Wskaźniki efektywności środowiskowej Kryteria doskonałości (i7) Powiązane z opakowaniem emisje CO2 na jed
nostkę masy/objętości wytworzonego produktu (g opakowania CO2eq/g lub mL produktu).
(i8) Masa opakowania na jednostkę masy/objętości produktu (g opakowania/g lub mL produktu).
(i9) Odsetek opakowań nadających się do recyklingu (%).
(i10) Odsetek zawartości materiału pochodzącego z re
cyklingu w opakowaniu (%).
(i11) Średnia gęstość netto kategorii produktu w obję
tości produktu opakowanego (kg produktu/L opakowanego produktu).
(b3) Przy projektowaniu opakowań stosuje się narzę
dzie z zakresu ekoprojektu w celu zidentyfikowa
nia opcji o niewielkim wpływie na środowisko.
3.1.4. Przyjazne dla środowiska praktyki z zakresu czyszczenia
Najlepszą praktykę zarządzania środowiskowego stanowi zmniejszanie ilości wykorzystywanej wody, energii i chemikaliów wykorzystywanych podczas czyszczenia przez:
— wdrażanie i optymalizację systemów mycia mechanicznego sterowanego automatycznie w obiegu zamkniętym poprzez optymalne przygotowanie czyszczenia (np. czyszczenie śryżem lodowym z solą), precyzyjne projektowanie i konfigurację, pomiar i kontrolę temperatury i stężenia detergentu, z zastoso
waniem odpowiednich działań mechanicznych, ponownego wykorzystywania wody z ostatniego płukania do płukania wstępnego, recyklingu detergentów oraz przez weryfikowanie procesu czyszczenia w czasie rzeczywistym,
— optymalizację ręcznego czyszczenia przez podnoszenie świadomości, monitorowanie zużycia energii, wody i chemikaliów, czyszczenia na sucho oraz czyszczenia sprzętu jak najszybciej po zastosowaniu,
— ograniczenie do minimum lub unikanie szkodliwych chemikaliów dzięki wychwytywaniu i ponownemu wykorzystywaniu środków czyszczących i stosowanie mniej szkodliwych i biologicznych chemikaliów,
— lepsze planowanie produkcji w celu uniknięcia zmian w procesie produkcyjnym, które wymagają czyszczenia sprzętu,
— lepszą konstrukcję obiektu poprzez udoskonalenie struktury zbiorników, rurociągów itp., tak aby wyeliminować obszary, do których środki czyszczące nie mogą dotrzeć lub w których gromadzi się płyn.
Sto sowan i e
Ta najlepsza praktyka zarządzania środowiskowego ma zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw produku
jących żywność i napoje, w tym do MŚP. Jednak ograniczenie może stanowić fakt, że konieczne są istotne inwestycje w celu zastosowania bardziej wyrafinowanych systemów oczyszczania.
Powiązane wskaźniki efektywności środowiskowej i kryteria doskonałości
Wskaźniki efektywności środowiskowej Kryteria doskonałości (i12) Związane z czyszczeniem zużycie energii na jed
nostkę produkcji (kWh/masa, objętość lub liczba produktów).
(i13) Związane z czyszczeniem zużycie wody na jed
nostkę produkcji (m3/masa, objętość lub liczba produktów).
(i14) Związane z czyszczeniem zużycie wody (m3) na dzień.
(i15) Związane z czyszczeniem wytwarzanie ścieków na jednostkę produkcji (m3/masa, objętość lub liczba produktów).
(i16) Związane z czyszczeniem wytwarzanie ścieków (m3) na każdorazowe czyszczenie.
(i17) Masa (kg) lub objętość (m3) produktu czyszczą
cego stosowanego na jednostkę produkcji (masa, objętość lub liczba produktów).
(i18) Odsetek środków czyszczących (%) posiadających oznakowanie ekologiczne typu I wg ISO (1) (np.
oznakowanie ekologiczne UE).
—
(1) W ramach serii norm środowiskowych ISO 14000 Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna opracowała podserię (ISO 14020) specyficzną dla oznakowania środowiskowego, które obejmuje trzy rodzaje systemów oznakowania. W tym kontekście oznakowanie ekologiczne „typu I” jest opartym na wielu kryteriach oznakowaniem opracowanym przez osobę trzecią. Przykładami są: na poziomie UE – „oznakowanie ekologiczne UE”, a na poziomie krajowym lub wielostronnym –
„Blaue Engel”, austriackie oznakowanie ekologiczne i skandynawskie oznakowanie „Nordic Swan”.
3.1.5. Poprawa działań w zakresie transportu i dystrybucji
Najlepszą praktykę zarządzania środowiskowego stanowi poprawa oddziaływania na środowisko działalności transportowej i logistycznej, poczynając od poziomu ogólnego/strategicznego aż po poziom poszczególnych działań, poprzez:
— zielone zamówienia i wymogi środowiskowe dotyczące podmiotów świadczących usługi transportowe,
— monitorowanie efektywności i sprawozdawczość w zakresie wszystkich elementów działalności transportowej i logistycznej,
— uwzględnianie efektywności transportu przy podejmowaniu decyzji o wyborze dostawców i projektowaniu opakowań,
— zmianę na efektywniejsze rodzaje transportu (np. kolej, transport morski),
— optymalizację przechowywania w magazynach (np. izolacji termicznej, lokalizacji, zarządzania),
— optymalizację tras (dla transportu drogowego): optymalizację sieci tras, planowania tras, wykorzystania telematyki i szkoleń kierowców,
— minimalizację wpływu pojazdów drogowych na środowisko poprzez decyzje dotyczące zakupu i dodatkowe modyfikacje (np. zakup pojazdów elektrycznych do lokalnych dostaw lub adaptacja silników umożliwiająca wykorzystywanie gazu ziemnego i biogazu w przypadku większych samochodów ciężarowych).
Sto sowan i e
Ta najlepsza praktyka zarządzania środowiskowego ma zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw produku
jących żywność i napoje, w tym do MŚP. Jednak niektóre ze szczegółowych środków wymienionych powyżej mogą nie mieć zastosowania, jeśli przedsiębiorstwo nie ma żadnego wpływu na zarządzanie lub powiązane określone działania w obszarze transportu i logistyki.
Powiązane wskaźniki efektywności środowiskowej i kryteria doskonałości
Wskaźniki efektywności środowiskowej Kryteria doskonałości (i19) Określona wielkość emisji gazów cieplarnianych
w transporcie na ilość produktu: kg ekwiwalentu CO2 emitowanego podczas transportu na: tonę, m3, paletę lub skrzynkę (w zależności od przy
padku) lub kg ekwiwalentu CO2 na ilość netto (tony, m3) dostarczonego produktu.
(i20) Określona wielkość emisji gazów cieplarnianych w transporcie w odniesieniu do ilości produktów i odległości. Ekwiwalent CO2 emitowany podczas transportu na tonę produktu i na tonokilometr (kg ekwiwalentu CO2/tona/km).
(i21) Zużycie paliwa przez pojazd w transporcie dro
gowym (L/100 km).
(i22) Całkowite zużycie energii w magazynach (kWh/m2 powierzchni magazynowej) w danym okresie (np. rocznym) znormalizowane do odpo
wiedniej jednostki przerobu (np. kg produktu netto).
(i23) Procentowy udział poszczególnych rodzajów transportu (%).
(i24) Współczynnik obciążenia dla transportu towaro
wego (np. współczynnik obciążenia samochodu ciężarowego) (% masy lub pojemność).
(i25) Odsetek pustych przebiegów pojazdów drogo
wych (%).
(i26) Odsetek dostaw wykonanych poprzez odbieranie dostaw w drodze powrotnej (%).
(b4) W odniesieniu do 100 % działań z zakresu trans
portu i logistyki (w tym wykonanych przez do
stawców zewnętrznych) przekazuje się informacje dotyczące następujących wskaźników: procen
towy udział poszczególnych rodzajów transportu;
kg ekwiwalentu CO2 na dostarczone m3/paletę itp.
(b5) W odniesieniu do działań z zakresu transportu i logistyki wykonanych wewnętrznie przekazuje się informacje dotyczące następujących wskaźni
ków: współczynnik obciążenia dla transportu to
warowego (% masy lub pojemność); kg ekwiwa
lentu CO2 na t·km.
(b6) Optymalizuje się izolację pomieszczeń magazy
nowych o regulowanej temperaturze.
(b7) Średnie zużycie paliwa przez pojazdy ciężarowe wynosi co najwyżej 30 L/100 km.
3.1.6. Poprawa procesów mrożenia i chłodzenia
Najlepszą praktykę zarządzania środowiskowego stanowi poprawa istniejących urządzeń chłodzących i zamraża
jących oraz procedur w tym zakresie poprzez:
— wybór odpowiedniej temperatury w zależności od potrzeb chłodzonych lub mrożonych produktów,
— wstępne chłodzenie gorących/ciepłych produktów przed umieszczeniem ich w urządzeniu chłodzącym,
— zminimalizowanie ilości produktów lub składników przetrzymywanych w chłodni,
— unikanie zmian temperatury, np. w wyniku nieszczelnych drzwi, dzięki wykorzystaniu szybko zamykających się drzwi i kurtyn powietrznych oraz informowaniu i szkoleniu pracowników,
— systematyczne zbieranie danych dotyczących obciążeń chłodniczych, zużycia energii i stopnia przecieków oraz wprowadzenie regularnych kontroli i planu konserwacji urządzeń chłodzących.
Jeżeli urządzenia chłodzące i zamrażające są modernizowane lub projektuje się i wykonuje nowe instalacje, najlepszą praktyką zarządzania środowiskowego jest:
— przejście z fluorowęglowodorów (HFC) na czynniki chłodnicze o niższym współczynniku ocieplenia globalnego (np. naturalne czynniki chłodnicze),
— uzyskanie wieloletnich gwarancji na zabezpieczenie przed wyciekami od dostawcy urządzeń,
— odzyskanie i ponowne użycie ciepła odpadowego wytwarzanego przez agregat chłodniczy lub powstałego w wyniku innych procesów (np. procesów produkcyjnych),
— wybranie sprzętu i systemów kontroli oraz rozplanowanie zakładu (tj. wybranie lokalizacji i układu obszarów o różnych temperaturach), które pozwalają zminimalizować zużycie energii i unikać strat i przecieków czynnika chłodniczego.
St osowani e
Ta najlepsza praktyka zarządzania środowiskowego ma zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw produku
jących żywność i napoje, w tym do MŚP. Niektóre ograniczenia realizacji każdego z wymienionych powyżej środków mogą wynikać ze szczególnych wymogów procesu lub produktu.
Powiązane wskaźniki efektywności środowiskowej i kryteria doskonałości
Wskaźniki efektywności środowiskowej Kryteria doskonałości (i27) Odsetek wykorzystania układów chłodniczych,
w których zastosowano naturalne czynniki chłodnicze w stosunku do całkowitej liczby ukła
dów chłodniczych (%).
(i28) Współczynnik efektywności dla każdego układu chłodniczego lub dla całego obiektu.
(i29) Współczynnik działania systemu dla każdego układu chłodniczego lub dla całego obiektu.
(i30) Współczynnik efektywności energetycznej dla każdego układu chłodniczego lub dla całego obiektu.
(i31) Zużycie energii do celów schładzania na jednos
tkę produktu/chłodzoną powierzchnię (kWh/m2/masa, objętość lub liczba produktów).
(b8) Wykorzystanie w 100 % układów chłodniczych, w których zastosowano naturalne czynniki chłod
nicze we wszystkich obiektach.
3.1.7. Zastosowanie zarządzania energią oraz ulepszanie efektywności energetycznej we wszystkich działaniach
Najlepszą praktyką zarządzania środowiskowego jest zarządzanie zużyciem energii we wszystkich działaniach przedsiębiorstwa poprzez:
— wprowadzenie kompleksowego systemu zarządzania energią (EmNS), takiego jak ISO 50001 (1), jako część systemu zarządzania środowiskowego, takiego jak EMAS,
— zainstalowanie liczników (lub inteligentnych liczników) na poziomie poszczególnych procesów, zapewnia
jących dokładne monitorowanie zużycia energii,
— przeprowadzanie regularnych audytów energetycznych i monitorowanie w celu określenia głównych czynników wpływających na zużycie energii (na poziomie procesu),
— wdrożenie właściwych rozwiązań w zakresie efektywności energetycznej dla wszystkich procesów w instalacji, w szczególności z uwzględnieniem potencjalnych synergii w produkcji ciepła, chłodzenia i zapotrzebowania na parę wodną,
— śledzenie i, w miarę możliwości, wykorzystywanie synergii w produkcji i wykorzystywanie energii elektrycznej, ciepła, chłodzenia i pary z sąsiednich instalacji (tj. symbioza przemysłowa).
Sto sowanie
Ta najlepsza praktyka zarządzania środowiskowego ma zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw produku
jących żywność i napoje, w tym do MŚP.
Powiązane wskaźniki efektywności środowiskowej i kryteria doskonałości
Wskaźniki efektywności środowiskowej Kryteria doskonałości (i32) Całkowite zużycie energii na jednostkę produktu
(kWh/masa, objętość, wartość lub liczba produk
tów).
(i33) Całkowite zużycie energii na jednostkę powierzchni poszczególnych obiektów (kWh/m2).
(i34) Całkowite zużycie energii (kWh) dotyczące po
szczególnych procesów.
(i35) Zużycie energii netto (tj. po odjęciu odzyskanej i odnawialnej energii) na jednostkę produktu (kWh/masa, objętość, wartość lub liczba produk
tów).
(b9) Wprowadzenie kompleksowego systemu zarzą
dzania energią (EnMS) (np. ISO 50001 (1)).
(b10) Wprowadzono regularne audyty energetyczne i monitorowanie w celu określenia głównych czynników wpływających na zużycie energii.
(b11) Wdrażane są odpowiednie rozwiązania w zakre
sie efektywności energetycznej w odniesieniu do wszystkich procesów w instalacji.
(b12) W przedmiotowej instalacji i w instalacjach są
siednich w procesach wykorzystuje się synergię w zapotrzebowaniu na ciepło/chłodzenie/parę.
(1) Więcej informacji na temat normy ISO 50001 – Zarządzanie energią można uzyskać pod adresem: http://www.iso.
org/iso/home/standards/management-standards/iso50001.htm
Wskaźniki efektywności środowiskowej Kryteria doskonałości (i36) Zastosowanie wymienników ciepła do odzyski
wania gorących/zimnych strumieni (T/N).
(i37) Izolowanie wszystkich przewodów parowych (T/N).
(1) Kompleksowy system zarządzania energią może również stanowić element bardziej kompleksowego systemu zarządzania środowiskowego, takiego jak EMAS.
3.1.8. Włączanie energii ze źródeł odnawialnych w procesy produkcyjne
Najlepszą praktykę zarządzania środowiskowego stanowi włączenie energii ze źródeł odnawialnych do produkcji żywności i napojów. W szczególności najlepszą praktyką zarządzania środowiskowego jest wykroczenie poza wykorzystywanie odnawialnej energii elektrycznej i zaspokajanie zapotrzebowania na ciepło w procesach produkcyjnych (po wdrożeniu środków poprawy efektywności energetycznej oraz ponownego wykorzystania ciepła odpadowego, jak wspomniano w sekcji 3.1.7) przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł ciepła (tzn. systemów ogrzewania energią słoneczną, biogazu, biomasy) zamiast nieodnawialnych źródeł ciepła.
Wybór źródła ciepła spośród źródeł odnawialnych zależy od lokalnych warunków, np. czy dostępne są biomasa produkowana lokalnie i właściwy substrat do produkcji biogazu lub czy roczne natężenie promieniowania słonecznego jest wystarczające.
Sto sowan i e
Ta najlepsza praktyka zarządzania środowiskowego ma zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw produku
jących żywność i napoje, w tym do MŚP. Jednakże systemy grzewcze wykorzystujące odnawialne źródła energii opierają się na lokalnej dostępności odpowiedniego odnawialnego źródła energii i ciepła oraz wymogów dotyczących temperatury procesów produkcyjnych. Ponadto doposażenie już istniejących zakładów produk
cyjnych w odnawialne źródła ciepła wymaga szczegółowej technicznej analizy wykonalności z uwzględnieniem aktualnego rozkładu oraz ograniczeń obecnych procesów produkcyjnych.
Powiązane wskaźniki efektywności środowiskowej i kryteria doskonałości
Wskaźniki efektywności środowiskowej Kryteria doskonałości (i38) Odsetek zużycia energii w obiektach produkcyj
nych (oddzielnie ciepła i energii elektrycznej) z odnawialnych źródeł energii (%).
(i39) Odsetek zużycia energii w obiektach produkcyj
nych (oddzielnie ciepła i energii elektrycznej) z wewnętrznych lub pobliskich odnawialnych źródeł energii (%).
(b13) Do produkcji energii zużywanej w odpowiednich procesach produkcyjnych wykorzystuje się wew
nętrzne lub pobliskie źródła energii odnawial
nej.
(b14) Dostosowano technologie procesowe, by lepiej dopasować się do podaży energii cieplnej ze źródeł odnawialnych.
3.1.9. Zapobieganie marnotrawieniu żywności w działalności produkcyjnej
Najlepszą praktyką zarządzania środowiskowego jest ograniczenie odpadów żywnościowych w obiekcie produkcyjnym poprzez określenie wszystkich możliwych do uniknięcia odpadów w wyniku zastosowania podejść, takich jak:
— całkowite produktywne utrzymanie ruchu maszyn: zaangażowanie pracowników na wszystkich szczeblach i wszystkich funkcji w celu zmaksymalizowania całkowitej skuteczności urządzeń produkcyjnych,
— kaizen: koncentrowanie się na ustawicznym ulepszaniu ograniczenia marnotrawienia żywności na skutek identyfikowania i wykorzystywania oszczędności, które są łatwe do osiągnięcia,
— mapowanie strumienia wartości: poprawa widoczności procesów tworzących i nietworzących wartość dodaną produkcji w celu wykrycia źródeł odpadów.
Przy wykorzystaniu tych podejść odpady spożywcze mogą zostać zmniejszone poprzez zastosowanie:
— kampanii podnoszących świadomość i zaangażowanie pracowników,
— przeglądu asortymentu produktów i w związku z tym zmniejszenie strat magazynowych,
— gotowych opakowań w celu ograniczenia strat surowca,
— zamówień i dostaw surowca na czas,
— audytów dotyczących odpadów, które uwidocznią ilości wytwarzanych odpadów,
— optymalizacji uzyskanej produkcji,
— podejścia, w którym to klient poszukuje produktu zamiast tradycyjnego podejścia, w którym dostawcy oferują towar, w celu zapewnienia, by produkcja odzwierciedlała popyt,
— zachęt do lepszego sprzątania i podwyższenia norm czystości.
Ponadto najlepszą praktyką zarządzania środowiskowego jest publikowanie sprawozdań dotyczących wytwarzania odpadów żywnościowych i prowadzonych obecnie i planowanych działań mających na celu zapobieganie powstawaniu odpadów oraz określanie celów w tej dziedzinie i planowanie odpowiednich działań służących ich osiągnięciu.
Stosowan ie
Ta najlepsza praktyka zarządzania środowiskowego ma zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw produku
jących żywność i napoje, w tym do MŚP.
jących żywność i napoje, w tym do MŚP.