Poniżej przeanalizowano nakłady związane z zastosowaniem w wykonawstwie 3 wybranych rozwiązań technicznych zabezpieczeń przeciwogniowych połączeń elementów drewnianych na płytki kolczaste, które były przedmiotem wykonanych badań. Są to następujące zabezpieczenia:
- ogniochronna obudowa z płyt RIGIPS PRO Fire+ typ DF grubości 12,5 mm, zamocowana wkrętami 3,5*45 mm z czterech stron (dalej: RIGIPS PRO Fire+ DF 12,5 mm), która spełniła warunki 30-tominutowej nośności ogniowej R30,
- ogniochronna mata Morgan FireMaster®Paper grubości 3 mm zamocowana zszywkami 25 mm z czterech stron (dalej: Morgan FireMaster®Paper 3 mm), która nie spełniła warunków 15-tominutowej nośności ogniowej R15 oraz
- taśma wzmacniająca o przekroju 2 mm * 40 mm przytwierdzona gwoźdźmi 4*50 mm we wpuście na spodzie elementu drewnianego i jej przykrycie listwą drewnianą C24, o przekroju 40 mm * 60 mm (dalej: Taśma wzmacniająca + listwa drewniana 30 mm) które spełniły warunki 15-tominutowej nośności ogniowej R15.
Do obliczeń wykorzystano specjalistyczny program RoofCon/TrusCon - Pamir dla kratownic z płytkami kolczastymi MITEK oraz normy zakładowe SAWE Sp. z o.o. Sp. K., 36-047 Niechobrz 923. Wyniki ujęto w tabeli 7.12.
Wykonanie każdego rodzaju zabezpieczeń wiąże się z dodatkowymi wymaganiami zarówno produkcyjnymi, sposobu transportu i montażu, a także eksploatacyjnymi. Zostało to przedstawione w tabeli 7.13.
138
Tabela 7.12 Nakłady na wykonawstwo 3 wybranych rozwiązań technicznych zabezpieczeń przeciwogniowych połączeń elementów drewnianych na płytki kolczaste, opis w tekście, opracowanie własne Wyszczególnienie RIGIPS PRO Fire+ DF 12,5 mm MORGAN FireMaster ®Paper 3 mm Taśma wzmacniają ca + listwa 30 mm Uwagi Materiały, zł 2230 2640 2280 Przygotowanie i zamocowanie, zł 25 rg. x 50 + 900 = 2150 20 rg. x 50 + 900 = 1900 5 rg. x 50 = 250 Przy RIGIPS i MORGAN dodatkowy koszt na poziomie 15% Wzmocnienie konstrukcji, zł 5230 0 0 W przypadku RIGIPS zwiększa się obciążenie stałe Transport na odległość 100 km, zł 750 0 0 W przypadku RIGIPS zwiększa się grubość wiązara o 40% Łączny koszt zabezpieczenia, zł 10360 4540 2530 Koszt konstrukcji z tarcicy 60 mm bez zabezpieczeń, zł 54200 54200 54200 Bez transportu i montażu Koszt konstrukcji dachu z zabezpieczeniami, zł 64560 58740 56730 Zwiększenie kosztów przez wykonanie zabezpieczeń ppoż, % 19 8,5 4,7
139
Tabela 7.13 Problemy wykonawcze przy realizacji 3 wybranych rozwiązań technicznych zabezpieczeń przeciwogniowych połączeń elementów drewnianych na płytki kolczaste, opis w tekście, opracowanie własne
Wyszczególnienie
RIGIPS PRO Fire+ DF 12,5 mm MORGAN FireMaster®Paper 3 mm Taśma wzmacniająca + listwa 30 mm Trwałość zabezpieczenia Podatna na uszkodzenia mechaniczne Podatna na uszkodzenia mechaniczne, brak gwarancji na okres trwałości materiału Długotrwała wytrzymałość taka, jak całej konstrukcji Bezpieczeństwo w transporcie Niezbędne są środki zabezpieczające przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz przed opadami atmosferycznymi. Wykonanie zabezpieczenia bezpośrednio na budowie może nie zapewnić wysokiego poziomu jakości oraz
nie zawsze będą dogodne warunki realizacyjne Wymagane szczególne środki ostrożności i zabezpieczenie przed uszkodzeniem mechanicznym Brak specjalnych wymagań Bezpieczeństwo montażu Należy zachować szczególne środki ostrożności przed uszkodzeniem Należy zachować szczególne środki ostrożności przed uszkodzeniem
Montaż nie różni się od standardowego montażu konstrukcji Pracochłonność wykonania zabezpieczeń Duża Możliwe poprawki na budowie Duża Możliwe poprawki na budowie Mała prasa Stavellse SAWE automatycznie aplikuje taśmę
140
Analizując w tablicach 7.12 i 7.13 przykładowe rozwiązania zabezpieczeń przeciwpożarowych zauważa się, że najskuteczniejszym, ale równocześnie najkosztowniejszym i sprawiającym najwięcej trudności wykonawczych jest zabezpieczenie połączenia elementów drewnianych na płytki kolczaste jedną warstwą płyt kartonowo-gipsowych o wzmocnionej odporności ogniowej RIGIPS PRO Fire+ DF 12,5 mm. Koszt takiego rozwiązania stanowi 19 % kosztu całej konstrukcji. Wysoki koszt zabezpieczenia, duża pracochłonność jego wykonania oraz niebezpieczeństwo łatwych uszkodzeń w transporcie i montażu raczej nie rokują powszechności zastosowań.
W przypadku mat MORGAN nie ma gwarancji prawidłowej ochrony połączeń po upływie wielu lat. Ekonomicznym i łatwym do zastosowania jest rozwiązanie ze stalową taśmą wzmacniającą i drewnianą listwą zabezpieczającą przeciwpożarowo. Niski koszt oraz maszynowe wykonanie takiego zabezpieczenia ppoż. w procesie produkcji dźwigarów, przy zachowaniu niezmienionych warunków w transporcie i montażu elementów mogą znacznie ułatwić aplikacje
141 8 Wnioski
Wykonane w pracy analizy i przeprowadzone badania doświadczalne pozwoliły na potwierdzenie postawionej tezy, że zabezpieczenia przeciwogniowe płytek kolczastych oraz elementów wzmacniających konstrukcję zwiększają nośność ogniową lekkich kratownic drewnianych.
Adekwatnie do celu pracy sformułowano następujące wnioski.
A. Konstrukcyjne elementy drewniane zarówno z drewna litego, jak i klejonego warstwowo albo krzyżowo (CLT) przy obecnym wzroście ich zastosowań w budownictwie mogą spełnić odpowiednią nośność ogniową przy prawidłowo zwiększonych przekrojach.
B. Lekkie kratownice drewniane z połączeniami na płytki kolczaste, jako rozwiązania tańsze i mniej materiałochłonne bez właściwych zabezpieczeń przeciwpożarowych biernych i czynnych mogą być stosowane jedynie w obiektach którym nie stawia się wymagań odnośnie klasy odporności ogniowej.
C. Badania ogniowe 120 elementów z drewna litego (bale klasy C24, czterostronnie strugane, o przekrojach 60 mm * 220 mm i długościach 3500 mm) z połączeniami na płytki kolczaste oraz o różnych zabezpieczeniach przeciwpożarowych, przeprowadzone w Polsce po raz pierwszy, w specjalnej komorze, przy obciążeniach siłami rozciągającymi, które odpowiadały 94 % nośności obliczeniowych połączeń, przy zapewnieniu wzrostu temperatury zgodnie z krzywą standardową (celulozową) rozwoju pożaru potwierdziły, że odpowiednie zastosowanie tylko niektórych materiałów ochronnych przeciwpożarowo umożliwia osiągnięcie normowych nośności ogniowych (przy sprawdzeniu hipotez H testem t-Studenta):
Ogniochronna obudowa z płyt RIGIPS PRO Fire+ typ DF grubości 12,5 mm zamocowana wkrętami 3,5*45 mm z czterech stron, tj. na całym obwodzie przekroju poprzecznego połączenia, z przykryciem 20 mm szerszym poza zewnętrzny obrys płytek kolczastych
spełniła warunki 30-tominutowej nośności ogniowej R30 (37,56 minuty i 30,96 minuty przy poziomach ufności (1- α) równych, odpowiednio 95 % i 99 %; testy: 9a,b,c)
142
Zastosowanie taśmy wzmacniającej, wg patentu autora, Simpson Strong-Tie BAN204025S, o przekroju 2 mm * 40 mm przytwierdzonej pneumatycznie, gwoźdźmi CNA4,0X50PC34 4*50 mm w odstępach 200 mm, w wpuście 4 mm * 41 mm, na spodzie elementu drewnianego zwiększa nośność ogniową połączenia (przejęcie naprężeń przez taśmę do chwili uplastycznienia się stali zwiększyło średnie czasy nośności ogniowych w porównaniu do połączeń standardowych z 5,33 minuty do 10,33 minuty; testy: 1a,b,c i 5a,b,c) oraz
- dodatkowo przykrycie zamocowanej taśmy wzmacniającej BAN204025S listwą drewnianą C24, o przekroju 40 mm * 60 mm przytwierdzonej wkrętami 6,3*70 w odstępach 300 mm, przylegającą szczelnie przy brzegach poza wpustem do spodu bala spełniło warunki 15-tominutowej nośności ogniowej R15 (27,64 minuty, 26,93 minuty i 26,22 minuty przy poziomach ufności (1- α) równych, odpowiednio 95 %, 99 % i 99,5 %; test: 10a),
- dodatkowe przykrycie ogniochronną matą Morgan FireMaster®Paper grubości 3 mm całych powierzchni płytek kolczastych z 20 mm wysunięciem poza ich zewnętrzny obrys nieznacznie, o około 1% zwiększyło średnią nośność ogniową (względem, jw. tylko taśmy wzmacniającej i listwy drewnianej; test: 10b)
- dodatkowa obudowa z płyt RIGIPS PRO Fire+ typ DF grubości 12,5 mm całych powierzchni płytek kolczastych z 20 mm wysunięciem poza ich zewnętrzny obrys (zamiast, jw. maty Morgan FireMaster) nieznacznie, o około 2% zwiększyła średnią nośność ogniowa (względem, jw. tylko taśmy wzmacniającej i listwy drewnianej) i zostały spełnione (minimalnie) warunki 30-tominutowej nośności ogniowej R30 (30,99 minuty, 30,58 minuty i 30.18 minuty przy poziomach ufności (1- α) równych, odpowiednio 95 %, 99 % i 99,5 %; test: 10c)
Ogniochronna mata Morgan FireMaster®Paper grubości 3 mm zamocowana zszywkami o długości 25 mm, zamontowana na całym obwodzie przekroju poprzecznego połączenia, z przykryciem 20 mm szerszym poza zewnętrzny obrys płytek kolczastych nie zapewniła nośności ogniowej R15; równocześnie miała miejsce mniejsza skuteczność takiego zabezpieczenia, średnio o 16 % i o 24 % występująca przy
143
kątach α odpowiednio 45o i 90o (między głównym kierunkiem płytki i kierunkiem działającej siły) względem nośności ogniowej 16,33 minuty przy kącie α = 0o; kruchość materiału naraża takie zabezpieczenie na łatwe uszkodzenia w czasie transportów (testy: 3a,b,c)
Żaroodporna tkanina ceramiczna zbrojona inconelem Vitcas grubości 2 mm zamocowana zszywkami 25 mm, zastosowana na całym obwodzie przekroju poprzecznego połączenia, z przykryciem 20 mm szerszym poza zewnętrzny obrys płytek kolczastych nie zapewniła nośności ogniowej R15 (przy kątach α = 0o średnia nośność ogniowa wynosiła 14,33 minuty; testy: 17)
Warstwa lakieru pęczniejącego do drewna EXPANDER FR
nie zapewniła nośności ogniowej R15 (lakier źle przywiera do stali, pomimo odtłuszczenia i nie tworzy ciągłej powłoki o wystarczającej ochronie pomimo, że na drewnie dobrze pęcznieje i wystarczająco je zabezpiecza; typowe lakiery ppoż. do stali są przewidziane do elementów, o co najmniej 5 mm grubości; w 9-ciu wykonanych badaniach nośność ogniowa nie przekroczyła 13 minut, przy wartości średniej wynoszącej 10,89 minuty (testy: 2a,b,c)
D. Między innymi w lekkich kratownicach drewnianych
standardowe połączenia bali z drewna litego na płytki kolczaste, nie posiadają zabezpieczeń przeciwpożarowych
(stalowa płytka dobrze przewodząca ciepło w bezpośrednim kontakcie z wysoką temperaturą bardzo szybko rozgrzewa i wypala drewno wokół względnie krótkich, kilkunastomilimetrowych kolców; w przeprowadzonych 9-ciu badaniach, już po 4 do 6 minutach osłabione wypaleniem warstewek w drewnie zakotwienia kolców traciły nośność i połączenia ulegały zerwaniu (testy: 1a,b,c)
Wielkość naprężeń rozciągających w połączeniu elementów drewnianych na płytki kolczaste bezpośrednio wpływa na nośność ogniową (takie same połączenia, przy działaniu sił F1 = 33 kN i połowę mniejszych F16 = 16,5 kN uległy zniszczeniu, odpowiednio po 5,33 minuty i po 10,67 minuty; testy: 1b i 16)
144
Kąt α zamontowania płytki kolczastej występujący między głównym jej kierunkiem i kierunkiem działania siły rozciągającej, tj. kierunkiem włókien drewna ma wpływ na czas nośności ogniowej połączenia (zależnie od sposobu zastosowanego zabezpieczenia przeciwpożarowego oraz względem najdłuższych czasów nośności ogniowych, tj. czasów przenoszenia obciążeń występujących przy zastosowanych siłach rozciągających F0 = 33 kN i kątach α = 0o : przy kątach α = 45o i siłach F45 = 27 kN czasy nośności ogniowych były o 0 % do 21 % krótsze, zaś przy kątach α = 90o i siłach F90 = 24 kN czasy nośności ogniowych były o 3 % do 26 % krótsze; testy: 1a,b,c do 9a,b,c)
E. Badania temperatury na powierzchni stalowej taśmy wzmacniającej, jw. o przekroju 2 mm * 40 mm zamontowanej we wpuście 4 mm * 41 mm, wg autora
zabezpieczonej przeciwpożarowo listwą drewnianą C24, o przekroju 30 mm * 60 mm przylegającą szczelnie przy brzegach poza wpustem do spodu bala potwierdziły, że rozwiązanie spełniło warunki 15-tominutowej nośności ogniowej R15 (z wynikami: 18,49 minuty, 17,27 minuty i 16,73 minuty, przy średnim czasie nośności pożarowej 20,67 minuty, odchyleniu standardowym 1,66, liczbie stopni swobody (n - 1) = 8 i poziomach ufności (1 - α) równych, odpowiednio 95 %, 99 % i 99,5 %; testy: 18a,b,c)
F. Obliczenia metodą zredukowanego przekroju zgodnie z PN-EN 1995-1-2 pozwalają na określenie nośności pożarowej elementów drewnianych, na przykład: względem obliczonej wg normy wartości 19,87 minuty, zbadane elementy z drewna litego C24 czterostronnie strugane o przekroju 30 mm * 60 mm w warunkach pożarowych posiadały średnio o 48 % większą nośność ogniową, która wyniosła 29,33 minuty (przy poziomach ufności (1- α) równych 95 %, 99 % i 99,5 % nośności ogniowe wyniosły, odpowiednio w minutach 26,95, 23,65, 21,23)
H. Obiecujące wyniki przeprowadzonych w niniejszej dysertacji badań systemowych połączeń elementów drewnianych na płytki kolczaste wskazują potrzebę wykonania dalszych testów i analiz sprawdzających w celu uzyskania świadectw nośności ogniowej R15 i R30 dla skutecznych rozwiązań technicznych oraz dla ułatwienia ich aplikacji w szerszym zakresie
145 9 Literatura
1. ALFASEL -Espander RF krajowa deklaracja właściwości użytkowych nr 1/2018, PIW DELTA Sp. z o.o. Dolsk 2018
2. American Society for Testing and Materials (ASTM), E-84 ULC Listing number is BMQXC.R19565. CAN/ULC-S102 2019
3. Arcelor Mittal Konstrukcje stalowe w Europie. Jednokondygnacyjne konstrukcje stalowe. Część 7: Inżynieria pożarowa (No. SSB07) 2011
4. Baddoo N i inni Stainless steel in fire, Publications Office of the EU, 2009 5. Bałuszyński S. Eksperyment stopnia zapalności materiałów drewnianych, Zespół
Rady Naukowej Programu Konserwatorskiego Małopolska - Przyszłość w Przeszłości, 2015
6. Barber D. Gerard Summary of the fire protection foundationreport - fire safety challenges of tall woodbuildings, Fire Science Reviews 2015
7. BASF -Karta techniczna https://www.wolman.biz/share/Flyer/EN-Wolmanit%20Firestop%20Flyer_2015.01.pdf [dostęp 10-02-2018] 8. BASF - Wolman, Karta techniczna Wolmanit Antiflamm white Plus,
https://www.wolman.biz [dostęp 15-02-2019]
9. BASF Wolman GmbH,Technisches Merkblatt Wolmanit® Antiflamm white| 2014 Seite 3 / 3 | Vers. 3
10. Bezas M. Nikolaidis.Th. Baniotopoulos C. Fire Protection and Sustainability of Structural Steel Buildings with Double-Shell Brickwork Cladding. Procedia Environmental Sciences 2017
11. Biuletyn Roczny Państwowej Straży Pożarnej za rok 2018, PSP Warszaw 2019 12. Borjeesson P. Gustavson L. Greenhouse gas balances in building construction: wood
versus concrete from life-cycle and forest land-use perspectives, Energy Policy 2000 13. Brandon D. Dagenais Ch. Experimental Study of Delamination of Cross Laminated
Timber (CLT) in Fire, Fire Protection Research Foundation 2018
14. Brol J. Kubica J. Stan przedawaryjny przekrycia dachowego z drewnianymi
dźwigarami Awarie Budowlane, Katedra Inżynierii Budowlanej, Politechnika Śląska 2017
15. Brzezińska D. Powstanie i rozwój inżynierii bezpieczeństwa pożarowego w Polsce, Kwartalnik CNBOP-PIB Józefów 2016
146
16. Bub H. Die Verwendung von Holz im Bauwesen, in: Bauen mit Holz, Ausgabe 7/1966 Karlsruhe 1966
17. Bundesministerium für Ernährung, Landwirtschaft und Verbraucherschutz, Waldstrategie 2020, BMELV Bonn 2011
18. Byggteknisk forskrift (TEK17) med veiledning 2017, Direktorated for byggkvalited, Trondheim 2017
19. Bundesministerium für Ernährung,Landwirtschaft und Verbraucherschutz , Charta für Holz 2020, BMELV Bonn 2011 2011
20. Chodor A. Symulacja pożaru http://chodor-projekt.net/encyclopedia/symulacja-pozaru/ [dostęp 18-04-2020]
21. Clancy P. Probability of Failure with Time for Wood Framed Walls in Real Fire, Journal of Fire Protection Engineering 2016
22. CONSTRUCTION BOIS ET SÉCURITÉ INCENDIE. “Les, du essentiels bois 4/2004 23. Cyrankowski M. Osipiuk J. Historic feature of wood fire protection Annals of Warsaw
University of Life Sciences – SGGW Warszawa 2013
24. Dederich J. Baurechtliche Hemmnisse und Ansatzpunkte zur Überwindung,. Thünen Report 9/2013, Artikel 5, s. 141-262, Johan Heninrch von Thunen-Instytut,
Braunscchwieg 2013
25. Deklaracja Właściwości Użytkowych płytek, MITEK Industries Polska, Legnica 2014 26. Delorme, Nouvelles inventions pour bien bastir et à petits fraiz/trouvées n'a guères
par Philibert de l'Orme, 1561 zbiory Bibliothèque nationale de France
27. Deux A., Kirtz C. RE-CONCEPTION BOIS-FEU Universite De Lorraine 2012 https://hal.univ-lorraine.fr/hal-01873228 [dostęp 15-12-219]
28. Dunn, V. "Truss Collapse: Final Report," Firehouse, September 1986 29. Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych 2019
https://www.lasy.gov.pl/pl/drewno/skad-sie-bierze-drewno [dostęp 10-04-2020] 30. Dyrektywa Rady Europejskiej z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia
przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich odnoszących się do wyrobów budowlanych Zał. 1
31. DEKSPOL Firestop, Krajowa Deklaracja Właściwości Użytkowych nr 1/2017, PPH Dekspol, Września 2016
32. Dębowska A. Prędkość zwęglania drewna w analizie pożarowej
konstrukcjidrewnianych, Roczniki Inżynierii Budowlanej – Zeszyt 16/2016 s.95-100 KIB PAN Katowice, 2016
147
33. Facts on the Fire Performance of Wood Trusses, Carbeck Structural Components Institute. Madison 2003
34. FIRE PROTECTION COATINGS LIMITED grant: 604842 2013, Komisja Europejska CORDIS
35. Fire Resistance Rated Truss Assemblies, Structural Building Components Association Madison 2017
36. Fire Assemblies: Performance and Application Using Wood Trusses Structural Building Components Association SBCA. Educational Programs 2017
37. FireMaster Paper - karta techniczna, Morgan Advanced Materials, Windsor 2018 38. Forest Stewardship Council United Kingdom, Powys UK
39. Gilewski E. Montaż obiektów z materiałów drewnopochodnych . ARKADY Warszawa 1981
40. Golański M. PWybór materiałów budowlanych w kontekście efektywności energetycznej i wpływu środowiskowego, Przegląd Budowlany 3/2011
41. Grabias M., A Halicka, Snela M, Szerafin J -Projektowanie konstrukcji budowlanych z uwagi na warunki pożarowe jako podstawa bezpieczeństwa ludzi i mienia w czasie pożaru obiektu budowlanego, Budownictwo i Architektura, Wydawnictwo
Politechniki Lubelskiej, Lublin, 2016
42. Harman K.A. A Study of Metal Truss Plate Connectors When Exposed to Fire, National Institute of Standards and Technology, USA 2007
43. Historia straży pożarnej. W dawnej Polsce - Komenda Głowna Straży Pożarnej https://www.straz.gov.pl/panstwowa_straz_pozarna/w_dawnej_polsce [dostęp 10-10-2019]
44. Holtet O.J. Brannteknisk utbedring av takkonstruksjon Norges
teknisk-naturvitenskapelige universitet Institutt for konstruksjonsteknikk, Trondheim 2014 45. https://www.london-fire.gov.uk/museum/history-and-stories/the-great-fire-of-london/
[dostęp 10-10-2019]
46. http://www.cstb.fr/fr/plateformes-essais/essais-au-feu/ [dostęp 12-12-2019]
47. http://www.pg.gda.pl/~krogu/Wlasciwosci_fizyczne.pdf Konstrukcje drewniane ITB 2017-02-10 [dostęp 10-10-2019]
48. http://www.takstol.com/bok/trekonstruksjoner/trekonstruksjoner-kap7-h.pdf [dostęp 10-10-2019]
49. https://www.holzkurier.com/schnittholz/2016/02/wertschoepfung_erhoeht.html [dostęp 10-10-2019]
148
50. Hytönen, Marjatta & Sigurdur Blöndal. 1995. Produkcja drewna i przemysł leśny. W: Hytönen, M. (red.). Leśnictwo wielofunkcyjne w krajach nordyckich . METLA, Fiński Instytut Badawczy Leśnictwa, Helsinki Research Center. p. 81-116.
51. Ingenieurbüro für Holz und Bauwesen Holzhausen GmbH http://www.holz-bauwesen.de/frgnagel.htm [dostęp 10-10-2019]
52. Instytut Techniki Budowlanej Aprobata Techniczna AT-15-3172/2012 Warszawa 2012 53. Instytut Techniki Budowlanej NP.-0424/P/09/BW Warszawa 2009
54. Instytut Techniki Budowlanej pisma NP828R/05 2005 Mitek Industries Polska Legnica 2005
55. ISO 834-1:1999Fire-resistance tests — Elements of building construction — Part 1: General requirements 1999
56. Jankowska J. Tradycyjne więźby dachowe w domach jednorodzinnych, Inżynier Budownictwa 3/2017 Warszaw 2017
57. Jura J. Ulewicz M. Sustiakova M. Ściany zewnętrzne budynków jednorodzinnych o konstrukcji drewnianej w aspekcie budownictwa energooszczędnego, Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym 2(14) 2014, s. 7-15
58. Kerste J. Badanie ram drewnianych, Wydawnictwo Politechniki Rzeszowskiej, PRz. Rzeszów 1976
59. Kosiorek M. http://www.izolacje.com.pl/autorzy/id103,miroslaw-kosiorek [dostęp 10-10-2019]
60. Kosiorek M. Stany krytyczne bezpieczeństwa pożarowego, POLCEN Warszawa 2018 61. Kozłowski R. Zabezpieczanie przed ogniem drewnianych obiektów zabytkowych
Budownictwo i Architektura 14(4) (2015) 79-87
62. Kram D. Ocena odporności ogniowej konstrukcji przekryć z drewna klejonego Praca Politechnika Krakowska, Kraków 2008
63. Krasnowolski B. Uraanistyczno architektoniczne przekształcenia miast małopolskich od doby lokacyjnej po współczesność, Kultura i Polityka : zeszyty naukowe Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks.Józefa Tischnera Kraków 2008
64. Krzysik F. Drewno jako materiał w zabytkach- Ochrona Zabytków 21/1 (80), 11- 16 Ministerstwo Kultury i Sztuki, Warszawa 1968
65. Kurek J. Architektura drewniana w badaniach Tadeusza Obińskiego, s p a c e & FORM 36/2018 Wydawnictwo Wydział Budownictwa i Architektury
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, Szczecin 2018
149
67. Liszewski, W. Technika CNC w prefabrykacji dachowych konstrukcji drewnianych Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo 2018
68. Major I. Różycka J. Współczesne domy drewniane - budynki o zoptymalizowanym potencjale energetycznym, Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale
energetycznym 1(13), s. 63-70 Politechnika Częstochowska 2014
69. Major M. Major R. Dachowe wiązary kratowe - ekonomiczne rozwiązanie
współczesnych więźb dachowych, Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym 1(9), s. 68-76 Politechnika Częstochowska 2012
70. Malczyk A. Właszczuk M. Połączenia w konstrukcjach drewnianych. Współczesne rozwiązania konstrukcyjne, materiałowe i technologiczne Przegląd budowlany 2004 71. Maślak M. Trwałość pożarowa stalowych konstrukcji prętowych Inżynieria Lądowa
Politechnika Krakowska, Kraków 2008
72. Maślak M. Weryfikacja poziomu bezpieczeństwa belki zginanej projektowanej z uwzględnieniem różnych reguł kombinacji obciążeń, Przegląd Budowlany, Warszawa 2018
73. Maślak M. Woźniczka P. Wpływ lokalizacji źródła ognia na rozwój pożaru w
wielkopowierzchniowym halowym obiekcie handlowym, Bezpieczeństwo i technika Pożarowa 3/2017, s 154-169, Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Pożarowej, Józefów 2017
74. Mączyński D. Drewniana, historyczna konstrukcja dachowa – ważnym źródłem informacji naukowej. Lubuskie Materiały Konserwatorskie, Zielona Góra 2017 75. MFPA Leipzig Expertise Nr. GS 3.2/13-072-2 Gesellschaft für Materialforschung
und Prüfungsanstalt für das Bauwesen, Leipzig 2013
76. Mittendorf, J.W., "The Timber Truss: Two Points of View," Fire Engineering, USA May 1991
77. Modzelewska J. Więźby krążynowe i ich problematyka konserwatorska na przykładzie konstrukcji dachowej Domu Ogrodnika (1795-97) w założeniu pałacowo-parkowym w Bukowcu UMK Toruń 2010
78. Modzelewski J.: Badanie wytrzymałości na zginanie belek litych i łączonych płytkami kolczastymi, UR Kraków 2013
79. Morente; J. de la Quintana F. Wald, Software for fire design, Projekt RFSC č. RFS-P2-06065 Part 4, DIFISEK UE 2010
80. National Engineered Lightweight Construction Fire Research ProjectTechnical Report: NFPA Research Foundation Carbeck Structural Components Institute Madison 2003 81. Nitka W. Dom modelowy w konstrukcji drewnianej - Amerykańsko-Polski Instytut
150
82. NS 3470-1 Timber structures - Design rules Norsk Standard, Trndhaim1999
83. Obwieszczenie ministra inwestycji i rozwoju w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Warszawa 2019
84. Ocena odporności ogniowej belek i słupów drewnianych zabezpieczonych płytami gipsowo kartonowymi NIDA ogień plus, ITB Praca Nr 1060.2/15/R89 Warszawa Marzec 2015
85. Olczyk S. Roboty ciesielskie, stolarskie i dekarskie, poradnik cieśli wiejskiego, ARKADY Warszawa 1960
86. Palladio, Andrea I quattro libri dell'architettura 1570 www.liberliber.it [dostęp 11-04-1019]
87. Palma P. Frangi A. Hugi Fire resistance tests on steel-to-timber dowelled
connectionsreinforced with self drilling screws 2nd CILASCI –Ibero-Latin-American Congresso n Fire Safety Engineering Coimbra, Portugal, 29th May to 1st June, 2013 88. Performace and Application Using Wood Trusses SBCA Madison 2017
89. Roszkowski P. Sulik P. Sędłak B. Fire resistance of timber stud walls Forestry and Wood Technology 92/2015 s. 368-372 SGGW Warszawa 2015
90. PN-B-02153:2002P Akustyka budowlana -- Terminologia, symbole literowe i jednostki, PKN 2002
91. PN-EN 336 Drewno konstrukcyjne Wymiary, odchyłki dopuszczalne, PKN 2004 92. PN EN 338 Drewno konstrukcyjne Klasy wytrzymałości, PKN 2004
93. PN-EN 1075 Konstrukcje drewniane -- Metody badań -- Połączenia na metalowe płytki kolczaste, PKN 2015
94. PN EN 1363-1 Badania odporności ogniowej Część 1: Wymagania ogólne PKN 2102 95. PN-EN 1363-2 Badanie odporności ogniowej. Część 2: Procedury alternatywne i
dodatkowe, PKN 2001
96. PN-EN 14081-1+A1Konstrukcje drewniane -- Drewno konstrukcyjne sortowane wytrzymałościowo o przekroju prostokątnym -- Część 1: Wymagania ogólne, PKN 2019
97. PN-EN 14081-3 Konstrukcje drewniane -- Drewno konstrukcyjne o przekroju prostokątnym sortowane wytrzymałościowo – Część 3: Sortowanie maszynowe: wymagania dodatkowe dotyczące zakładowej kontroli produkcji, PKN 2012
151
98. PN-EN 14081-2 Konstrukcje drewniane -- Drewno konstrukcyjne o przekroju prostokątnym sortowane wytrzymałościowo -- Część 2: Sortowanie maszynowe; wymagania dodatkowe dotyczące badań typu, PKN 2018
99. PN-EN 14250 Konstrukcje drewniane. Wymagania produkcyjne dotyczące prefabrykowanych elementów konstrukcyjnych łączonych płytkami kolczastymi.