175POSZKODOWANI W WYPADKACH PRZY PRACY WEDŁUG PŁCI I WIEKU
NIEZDOLNOŚCI DO PRACY Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCHa
Stan w dniu 31 XII
WOMEN RECEIVING RETIREMENT PAY AND PENSIONS RESULTING FROM AN INABILITY TO WORK FROM SOCIAL INSURANCE FUNDa As of 31 XII W i e k 1995 2000 2005 A g e Emerytki Retirees W tysiącach In thousands O g ó ł e m . . . 1691,4 1871,0 2362,6 T o t a l 54 lata i mniej . . . 113,4 111,0 65,5 54 and less 55—59 . . . 382,4 329,1 611,1 55—59 60—64 . . . 442,6 479,7 476,4 60—64 65—69 . . . 334,0 402,0 463,4 65—69 70—74 . . . 221,3 275,3 354,6 70—74 75—79 . . . 92,1 165,9 222,2 75—79 80 lat i więcej . . . 105,6 108,0 169,4 80 and more
W % ogółu emerytów w danej grupie wieku In % of total retirees in a given age group
O g ó ł e m . . . 54,9 55,4 59,1 T o t a l 54 lata i mniej . . . 68,1 62,6 46,5 54 and less
55—59 . . . 70,5 82,8 90,8 55—59
60—64 . . . 55,0 59,0 65,1 60—64
65—69 . . . 47,4 48,1 50,1 65—69
70—74 . . . 48,4 46,5 48,2 70—74
75—79 . . . 47,3 48,5 47,7 75—79
80 lat i więcej . . . 50,3 49,5 51,4 80 and more Rencistki
Pensioners W tysiącach In thousands
O g ó ł e m . . . 1178,0 1138,1 803,9 T o t a l 29 lat i mniej . . . 20,8 17,1 7,5 29 and less
30—39 . . . 93,6 60,8 34,5 30—39
40—49 . . . 338,7 284,3 139,2 40—49 50—54 . . . 197,5 271,5 176,9 50—54 55—59 . . . 162,2 150,3 158,1 55—59 60—64 . . . 110,2 102,1 62,2 60—64 65 lat i więcej . . . 255,0 252,0 225,5 65 and more
W % ogółu rencistów w danej grupie wieku In % of total pensioners in a given age group
O g ó ł e m . . . 44,9 43,8 41,8 T o t a l 29 lat i mniej . . . 36,1 36,3 34,3 29 and less
30—39 . . . 42,3 40,1 38,1 30—39
40—49 . . . 48,7 46,1 43,1 40—49
50—54 . . . 48,5 48,4 45,2 50—54
55—59 . . . 36,6 37,5 36,2 55—59
60—64 . . . 34,9 32,6 29,2 60—64
65 lat i więcej . . . 52,8 49,8 50,5 65 and more
a Patrz uwagi do działu, ust. 9 na str. 153. Ź r ó d ł o: dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. a See note to the chapter, item 9 on page 153. S o u r c e: data of the Social Insurance Institution.
AKTYWNOή
EKONOMICZNA
ECONOMIC
ACTIVITY
184
TABL. 27 (110). EMERYCI I RENCIŚCIaNA 1000 PRACUJĄCYCH WEDŁUG PŁCI Stan w dniu 31 XII
RETIREES AND PENSIONERSaPER 1000 EMPLOYED PERSONS BY SEX As of 31 XII P ł e ć 1995 2000 2005 S e x Emeryci Retirees Kobiety . . . 326,0 361,4 476,9 Women Mężczyźni . . . 229,5 254,6 291,9 Men Renciści Pensioners Kobiety . . . 227,0 219,8 162,3 Women Mężczyźni . . . 238,9 246,8 199,4 Men
a Dotyczy osób pobierających emerytury i renty z tytułu niezdolności do pracy z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych; patrz uwagi do działu, ust. 9 na str. 153.
Ź r ó d ł o: dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
a Concerns persons receiving retirement pay and pensions resulting from an inability to work from the Social Insurance Fund; see notes to the chapter, item 9 on page 153.
ZRÓD£A
UTRZYMANIA.
DOCHODY
.SPO¯YCIE
SOURCE
OF
MAINTENANCE.
INCOMES.
CONSUMPTION
186
Uwagi do działu
1. Podziału ludności według głównego źródła utrzy-mania dokonano na podstawie kryterium wyłącznego lub głównego źródła dochodów.
Ze względu na posiadane źródła utrzymania ludność dzieli się na dwie kategorie:
— posiadających własne źródła utrzymania, tj. osoby utrzymujące się z dochodów uzyskiwanych: z pracy osobiście wykonywanej, z niezarobkowych źródeł, z wynajmu (które w 1988 r. zaliczano do niezarob-kowych źródeł, a w 2002 r. — do dochodów z pracy poza rolnictwem), a także w 2002 r. — z własności, — utrzymywanych, tj. osoby pozostające na utrzymaniu innych osób posiadających własne źródło docho-dów.
2. Informacje o przeciętnym wynagrodzeniu brutto opracowano na podstawie uogólnionych wyników bada-nia reprezentacyjnego dotyczącego struktury wynagro-dzeń według zawodów za październik; badaniem objęto ok. 10% pracowników pełnozatrudnionych, którzy prze-pracowali cały miesiąc w badanych latach.
Dane dotyczą pełnozatrudnionych, którzy otrzymali wynagrodzenie za cały miesiąc, bez zatrudnionych w jed-nostkach budżetowych prowadzących działalność w za-kresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego oraz w organizacjach: społecznych, politycznych, związ-ków zawodowych i innych. Do obliczenia wynagrodzeń przyjęto sumę: wypłat wynagrodzeń osobowych za badany miesiąc z uwzględnieniem wypłat dokonanych za okresy dłuższe niż miesiąc (np. nagrody i premie kwartalne) w przeliczeniu na jeden miesiąc, wypłat z tytułu udziału w zysku i w nadwyżce bilansowej w spółdzielniach, dodatkowych wynagrodzeń rocznych dla pracowników jednostek sfery budżetowej (1/12 wypłat za rok kalendarzowy poprzedzający badanie) oraz honorariów (1/12 wypłat za okres 12 miesięcy poprze-dzający badanie).
3. Grupa decylowa jest to 1/10 część zbiorowości zatrudnionych, uszeregowanych według wysokości wyna-grodzenia od najniższego do najwyższego. Wielkości oddzielające poszczególne grupy decylowe nazywamy decylami. Decyl I jest to najwyższe wynagrodzenie (w zł), poniżej którego zarabia 1/10 zatrudnionych uszeregowa-nych według rosnącej wartości wynagrodzeń, a powyżej tej wartości — 9/10; decyl II — odpowiednio: 2/10 i 8/10 itd. Decyl V równy jest wynagrodzeniu zwanemu medianą lub wynagrodzeniem środkowym, poniżej i po-wyżej którego zarabia 1/2 zatrudnionych uszeregowanych według rosnącej wartości wynagrodzeń.
4. Wskaźnik maksymalnego wyrównania informuje, ile procent ogólnej kwoty wynagrodzeń stanowi nadwyż-ka ponad równomierne rozłożenie tej kwoty, czyli ile procent ogólnej kwoty wynagrodzeń należałoby przenieść z grup decylowych posiadających więcej niż 10% wynagrodzeń do grup posiadających mniej niż 10%, aby nie wystąpiła koncentracja.
5. Dominanta (zwana także wartością modalną) jest to najczęściej występujące wynagrodzenie miesięczne, które otrzymali w październiku pełnozatrudnieni.
6. Źródłem informacji o: poziomie i strukturze dochodu rozporządzalnego, wydatków i spożycia, wyposażeniu gos-podarstw domowych w przedmioty trwałego użytkowania oraz osobach zagrożonych ubóstwem jest reprezentacyjne badanie budżetów gospodarstw domowych.
Notes to the chapter
1. Division of population according to the main source of maintenance was made on the basis of criteria of the exclusive or the main source of incomes.
In respect of the possessed source of maintenance population is divided into two categories:
— persons having own sources of maintenance, i.e. people earning their living from incomes obtained: from work performed personally, from non-earned source, from rental (which in 1988 was included in non-earned source, but in 2002 — in income from work outside agriculture) and in 2002 — also from property, — dependents, i.e. people, who remain maintained by
other persons with own source of income.
2. Information regarding the gross average monthly wages and salaries was compiled on the basis of generalized results of sample survey structure of wages and salaries by occupations for October; the survey covered about 10% of full-time paid employees, who worked for the whole month in the reference years.
Data concern full-time paid employees, who received wages and salaries for the whole month, excluding paid employees in budgetary entities conducting economic ac-tivities in the scope of national defence and public safety as well as in social, political, trade union and other or-ganizations. For calculating wages and salaries the sum of the following elements were assumed: payments of personal wages and salaries for the reference month including payments made for periods longer than one month (e.g. annual prizes and quarterly premiums) calculated per month, payments from profit and balances surplus in co-operatives, annual extra wages and salaries for employees of budgetary sphere entities (1/12 of payments for the calendar year preceding the survey) and fees (1/12 of payments for the 12-month period preceding the survey).
3. A decile group (interval) comprises 1/10th part of the population of the employees, arranged in accordance with ascending remuneration. Deciles are the points dividing particular decile groups. Decile I comprises the highest remuneration (in zl) below which receive earnings 1/10th of the employees distributed according to the ascending values of wages and salaries, while earnings over this value have 9/10th; decile II — respectively: 2/10th and 8/10th, etc. Decile V equals remuneration called median or middle remuneration below, and above which receive earnings 1/2 of the employees distributed according to the ascending values of wages and salaries.
4. The maximum equalization rate indicates the percentage share of the surplus over even distribution of wages and salaries in the overall amount of wages and salaries, i.e. how many percent of the total amount of wages and salaries should be moved from decile groups with more than 10% of earnings to the groups with less than 10%, in order to prevent concentration.
5. Dominant (also called mode) comprises the most frequent monthly remuneration that the full-time employees received in October.
6. The source of information regarding the level and structure of available income, expenditures, consumption and furnishing of households and persons as well as persons at risk of poverty is a sample survey of household bud-gets.
ZRÓD£A
UTRZYMANIA.
DOCHODY
.SPO¯YCIE
SOURCE
OF
MAINTENANCE.
INCOMES.
CONSUMPTION
187
W 2005 r. badaniem objęto 34,8 tys. gospodarstw domowych, tj. około 0,3% ogólnej liczby gospodarstw domowych.
7. Dochód rozporządzalny obejmuje bieżące do-chody pieniężne i niepieniężne (w tym wartość spożycia naturalnego, tj. wartość towarów i usług konsumpcyjnych pobranych na potrzeby gospodarstwa domowego z dzia-łalności gospodarczej na własny rachunek — rolniczej i pozarolniczej oraz wartość towarów i usług otrzyma-nych bezpłatnie), bez zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych płaconych z tytułu dochodów (z pracy najemnej, ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz ze świadczeń pomocy społecznej), bez składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne płacone przez ubezpieczonego pracownika oraz bez podatków płaco-nych przez osoby pracujące na własny rachunek.
Dochód do dyspozycji jest to dochód rozporządzalny pomniejszony o pozostałe wydatki.
8. Wydatki obejmują wydatki na towary i usługi konsumpcyjne oraz pozostałe wydatki.
Wydatki na towary i usługi konsumpcyjne obejmują wydatki na towary i usługi zakupione za gotówkę, również przy użyciu karty płatniczej lub kredytowej i na kredyt, wartość artykułów otrzymanych bezpłatnie oraz wartość spożycia naturalnego.
Pozostałe wydatki obejmują m.in. kwoty przekazane innym gospodarstwom domowym i instytucjom niekomer-cyjnym, w tym dary; koszty zakwaterowania młodzieży i studentów uczących się poza domem; alimenty od osób prywatnych; niektóre podatki, np.: od nieruchomości, od spadków i darowizn, od dochodów z własności, z wynaj-mu i sprzedaży nieruchomości; straty pieniężne.
9. Spożycie artykułów żywnościowych (w ujęciu ilościowym) w gospodarstwach domowych obejmuje artykuły: zakupione za gotówkę, również przy użyciu karty płatniczej lub kredytowej i na kredyt; otrzymane nieodpłatnie; pobrane z gospodarstwa indywidualnego w rolnictwie bądź z prowadzonej działalności gospodar-czej na własny rachunek (spożycie naturalne); bez spożycia w placówkach gastronomicznych.
10. Gospodarstwo domowe zagrożone ubóstwem (a tym samym wszystkie osoby wchodzące w jego skład) zostało uznane za ubogie, jeżeli poziom jego wydatków (w tym także wartość artykułów otrzymanych nieod-płatnie oraz wartość spożycia naturalnego) był niższy od wartości przyjętej za granicę ubóstwa.
Minimum egzystencji ustalane przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych uwzględnia jedynie te potrzeby, których zaspokojenie nie może być odłożone w czasie, a konsumpcja niższa od tego poziomu prowadzi do wyniszczenia biologicznego. Granice ubóstwa szacowane są dla poszczególnych kwartałów; w IV kwartale 2005 r. granica ubóstwa skrajnego przyjęta na poziomie minimum egzystencji wyniosła dla gospodarstw 1-osobowych 387 zł, 4-osobowych (2 osoby dorosłe + 2 dzieci poniżej 14 lat) — 1045 zł.
Relatywna granica ubóstwa to 50% średnich
miesię-cznych wydatków ogółu gospodarstw domowych
z uwzględnieniem tzw. oryginalnej skali ekwiwalentności OECD. Według tej skali wagę 1 przypisuje się pierwszej osobie dorosłej w gospodarstwie domowym, wagę 0,7 — każdej następnej osobie dorosłej oraz wagę 0,5 — każdemu dziecku (osoba do 14 roku życia). Oznacza to np., że granica ubóstwa relatywnego dla gospodarstwa 4-osobowego złożonego z dwóch osób dorosłych i dwój-ki dzieci jest 2,7 razy wyższa niż dla gospodarstwa 1-osobowego.
In 2005 the survey covered 34,8 thous. households, i.e., approximately 0,3% of the total number of households.
7. Available income includes current monetary and non-monetary income (including the value of own consump-tion, i.e., consumer goods and services acquired for household needs from self-employed agricultural or non-agri-cultural economic activity as well as the value of goods and services received free of charge) excluding prepayments on personal income tax paid (with income from hired labour, social security benefits and from social assistance benefits), excluding contributions to obligatory social security paid by the insured employee as well as excluding taxes paid by self-employed persons.
Disposable income is understood as available income less other expenditures.
8. Expenditures include expenditures on consumer goods and services as well as other expenditures.
Expenditures on consumer goods and services include expenditures on goods and services purchased for cash, with the use of cash or credit card and on credit, the value of articles received gratis as well as the value of own consumption.
Other expenditures include, i.a.: amounts transferred to other households and non-commercial institutions, including gifts; boarding costs of youth and students studying away from home; private alimony; some taxes, e.g.: on real estate, inheritance and donations, income from property as well as renting and selling real estate; monetary losses.
9. Consumption of foodstuffs (in terms of quantity) in households includes articles purchased for cash with the use of cash or a credit card and on credit, received gratis as well as taken from a private farm in agriculture or from conducted self-employed economic activity (own consump-tion); excluding consumption in catering establishments.
10. A household at risk of poverty (and thus all its members) was recognized as poor if the expenditure level (including the value of goods received free of charge and own consumption) was below the value adopted as a poverty line. The subsistence minimum determined by the Institute of Labour and Social Studies takes into account only those needs that cannot be postponed and the consumption level below this minimum leads to emaciation. Poverty lines are estimated quarterly; in the fourth quarter of 2005 the extreme poverty line adopted at the subsistence minimum was 387 PLN for 1-person households and 1045 PLN for 4-person households (2 adults + 2 children under 14).
Relative poverty line is 50% of the mean monthly expenditure of households estimated with the use of the original OECD equivalence scale. According to this scale weight 1 is attributed to the first adult person in the household, weight 0,7 — to every next adult and weight 0,5 — to every child (i.e. person under 14 years of age). And thus, for instance, the relative poverty line for a 4-person household consisting of two adult persons and two children is 2,7 times as high as that for a 1-person household.
ZRÓD£A
UTRZYMANIA.
DOCHODY
.SPO¯YCIE
SOURCE
OF
MAINTENANCE.
INCOMES.
CONSUMPTION
188
Granice ubóstwa szacowane są dla poszczególnych kwartałów; w IV kwartale 2005 r. relatywna granica ubóstwa wynosiła dla gospodarstw 1-osobowych 479 zł, 4-osobowych (2 osoby dorosłe + 2 dzieci poniżej 14 lat) — 1292 zł.
Ustawowa granica ubóstwa jest to kwota, która zgodnie z obowiązującymi przepisami o pomocy społecz-nej uprawnia do ubiegania się o przyznanie świadczenia pieniężnego. W całym 2005 r. ustawowa granica ubóstwa dla osoby samotnie gospodarującej wynosiła 461 zł, a dla gospodarstw wieloosobowych — 316 zł na osobę.
11. Grupowania danych według:
— grup zawodów — dokonano na podstawie Klasyfikacji Zawodów i Specjalności wprowadzonej na podstawie rozporządzenia: Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 20 IV 1995 r. (obowiązującego do 31 XII 2002 r.) oraz Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 XII 2002 r. (obowiązującego od 1 I 2003 r.), — sekcji PKD (tabl. 6—8) — opracowano metodą przedsiębiorstw; definicję metody przedsiębiorstw po-dano w uwagach ogólnych do publikacji, ust. 2 na str. 7, — rodzajów wydatków na towary i usługi konsumpcyjne w gospodarstwach domowych — dokonano zgodnie z obowiązującą na lata 2005—2008 Klasyfikacją Spoży-cia Indywidualnego według Celu do Badania Budżetów Gospodarstw Domowych (COICOP/HBS).
The poverty lines are estimated quarterly; in the fourth quarter of 2005 the relative poverty line was 479 PLN for 1-person households and 1292 PLN for 4-person households (2 adults + 2 children under 14).
The so called legal poverty line is defined as a monthly income of a household qualifying the household to apply for a social benefit in cash in accordance with the legislation in force. The legal poverty line throughout 2005 for a single--person household was 461 PLN, while for multisingle--person household — 316 PLN per person.
11. Data are grouped according to:
— occupational groups — on the basis of the Occupational and Specialization Classification, introduced by a decree of the Minister of Labour and Social Policy dated 20 IV 1995 (valid until 31 XII 2002) as well as of the decree of the Minister of Labour and Social Policy dated 10 XII 2002 (valid since 1 I 2003),
— NACE sections (table 6—8) — were compiled using the enterprise method; definition of the enterprise method is given in the general notes to the publication, item 2 on page 7,
— kinds of expenditures on consumer goods and services were given in accordance with the nomenclature adopted for the years 2005—2008 on the basis of the Classification of Individual Consumption by Purpose for the Household Budget Survey (COICOP/HBS).
ZRÓD£A
UTRZYMANIA.
DOCHODY
.SPO¯YCIE
SOURCE
OF
MAINTENANCE.
INCOMES.
CONSUMPTION
189
TABL. 1 (111). KOBIETY WEDŁUG GŁÓWNEGO ŹRÓDŁA UTRZYMANIAaFEMALES BY MAIN SOURCE OF MAINTENANCEa
Ekonomiczne grupy wiekub Economic age groupsb
1988 2002 ogółem total dochody z pracy incomes from work niezarob-kowe źródło non-earned source pozosta-jące na utrzymaniu depend-ents ogółem total dochody z pracy incomes from work niezarob-kowe źródło non-earned source dochody z wła-sności incomes from property pozosta-jące na utrzymaniu depend-ents nieusta-lone źródło utrzy-mania unknown source of main-tenance W tysiącach In thousands O g ó ł e m . . . 19414,3 7809,3 4043,1 7561,8 19713,7 5630,5 6165,3 10,0 7593,7 314,2 T o t a l w wieku: at age: Przedprodukcyjnym . . . 5529,5 19,1 27,3 5483,2 4319,6 5,7 53,1 0,0 4213,0 47,8 Pre-working Produkcyjnym . . . 10536,8 7351,2 1375,5 1810,1 11481,1 5566,1 2451,2 9,6 3219,1 235,1 Working mobilnym . . . 7501,3 5487,6 462,8 1550,8 7533,2 3801,6 844,6 5,9 2705,8 175,3 mobility niemobilnym . . . 3035,6 1863,6 912,7 259,3 3947,8 1764,4 1606,6 3,8 513,3 59,8 non-mobility Poprodukcyjnym . . . 3330,6 430,5 2635,1 265,0 3910,8 58,5 3660,7 0,4 160,5 30,7 Post-working
W % ogółu ludności o danym źródle utrzymania i w danej grupie wieku In % of total population of a given source of maintenance and age group
O g ó ł e m . . . 51,3 45,4 59,4 54,6 51,6 45,6 57,7 37,1 52,2 51,5 T o t a l w wieku: at age: Przedprodukcyjnym . . . 48,9 35,9 40,2 49,0 48,8 36,6 46,8 50,0 48,8 49,4 Pre-working Produkcyjnym . . . 48,3 44,5 47,7 75,9 48,6 45,5 47,6 36,6 56,0 50,7 Working mobilnym . . . 49,5 44,6 61,4 73,6 49,4 45,4 52,2 38,7 55,3 52,1 mobility niemobilnym . . . 45,7 44,1 42,8 92,8 47,1 45,7 45,5 33,6 60,1 47,0 non-mobility Poprodukcyjnym . . . 70,3 70,0 68,5 96,9 68,0 60,5 67,4 59,1 92,1 64,4 Post-working
a Dla 1988 r. dane Narodowego Spisu Powszechnego, dla 2002 r. dane Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań. b Patrz uwagi do działu ,,Dane demograficzne’’, ust. 2 na str. 54; w podziale według grup wieku nie uwzględniono osób o nieustalonym wieku.
a For 1988, data of the National Census, for 2002, data of the Population and Housing Census. b See notes to the chapter ’’Demographic data’’, item 2 on page 54; division by age groups excludes persons of unknown age.