O DNOŚNIKI

Odnośnik to element strony internetowej, który pozwala nam przejść:

 do innej części tej samej strony;

 do innej strony tego samego serwisu;

 do zupełnie innego serwisu.

Jeśli chodzi o terminologię, odnośnik ma kilka synonimów, wymiennie używanych w języku polskim: hiperłącze, link, łącze, odsyłacz.

Prawdopodobnie najczęściej, w komunikacji potocznej, używane jest słowo link¹¹. W tym podręczniku dla odmiany korzystamy konsekwentnie ze słowa odnośnik, które jest jego udanym polskim odpowiednikiem. Nie udało się odnaleźć rozstrzygających opinii językoznawców na ten temat, ale w oficjalnych publikacjach, dokumentacjach, kursach HTML, słowo odnośnik występuje częściej.

Odnośnik to najważniejszy element stron internetowych

To prawda, że obiektywne ustawienie w hierarchii ważności elementów stron internetowych byłoby ryzykowne, niemniej jednak warto pamiętać o tym, że bez odnośnika nie byłoby Internetu. To właśnie odnośniki są podstawą tzw. sieci, porównywanej czasem do pajęczyny. Internet różni się tym choćby od książki, że nie jest lub nie musi być linearny w odbiorze. Możemy w ciągu kilku sekund przejść do różnych podstron czy serwisów. Zwrot "internauta nawiguje w sieci", oznacza właśnie to, że korzysta z odnośników, zmieniając swoje wirtualne miejsce pobytu.

Skoro odnośniki są tak ważne, należy pamiętać o podstawowej zasadzie: muszą być zrozumiałe. Zrozumiałe odnośniki są prawdziwym sprzymierzeńcem uniwersalnej dostępności.

Co to znaczy, że odnośnik jest zrozumiały? Oznacza to, że w oparciu o jego tekstową treść, jesteśmy w stanie zrozumieć dokąd nas poprowadzi. Czasem oczywiście może być potrzebne wejrzenie w kontekst, w którym odnośnik się

11 "Link" występuje w wynikach wyszukiwania polskich stron ponad 500 milionów razy, a "odnośnik" 7,5 miliona. Rzadziej spotykane jest słowo odsyłacz, tylko 500 tys. razy.

44

znajduje, ale nie powinno być to regułą. Poniżej prezentujemy najprostszy przykład jakości odnośników:

„Pan prezes naszego stowarzyszenia opublikował dostępny tutaj protest, dotyczący sprawy wycinki drzew w gminie Dobra Wieś. Kliknij tutaj, żeby dowiedzieć się więcej.”

„Pan prezes naszego stowarzyszenia opublikował protest, dotyczący sprawy wycinki drzew w gminie Dobra Wieś.”

Który przykład pokazuje prawidłowe użycie odnośników? Drugi przykład wskazuje prawidłową metodę tworzenia odnośników.

Osoby widzące, mogą dość łatwo domyślić się, jakie jest przeznaczenie niezrozumiałego odnośnika w rodzaju „kliknij tutaj”. Natomiast osoby niewidome będą miały z tym większy kłopot. Szczególnie, jeśli takich odnośników jest na pojedynczej podstronie wiele.

Zasady tworzenia dostępnych odnośników

Oto lista najważniejszych zasad, wg których powinno się tworzyć dostępne odnośniki:

 Treści odnośników nie powinny powtarzać się na jednej stronie¹². Użytkownicy niewidomi, którzy słyszą odnośniki za pośrednictwem syntezy mowy, nie będą znali wizualnego kontekstu w jakim odnośnik się znajduje.

 W żadnym wypadku nie powinno się stosować odnośników o nic nie znaczącej treści, całkowicie niezrozumiałej poza kontekstem, jak na przykład: „więcej”, „kliknij tutaj” czy „tu”. Jest to jeden z najczęściej wskazywanych błędów dostępności. Takie odnośniki są plagą Internetu.

 Nie wolno tym bardziej — łącząc dwa powyższe zalecenia tworzyć na jednej stronie wielu odnośników o tej samej, nic nie znaczącej treści.

 Długie odnośniki tekstowe powinny dać się zrozumieć po

przeczytaniu pierwszych 70 znaków. W innym wypadku, użytkownicy niewidomi będą zmuszeni wysłuchać całego odnośnika i uciążliwie starać się wywnioskować jego treść.

12 W tym przypadku szczególnego znaczenia nabiera rozróżnienie między serwisem a stroną.

Serwis internetowy to wiele pojedynczych stron internetowych. W serwisie mogą występować odnośniki o tej samej treści, tego typu rozwiązanie w obrębie jednej strony jest błędem.

45

 Odnośniki kierujące użytkownika do plików PDF, DOC i innych

powinny informować o tym, że odnoszą się do plików, które nie są stronami internetowymi oraz zawierać w nawiasie ich objętość w kilobajtach lub megabajtach.

 Użytkownik powinien zostać poinformowany o tym, że odnośnik otworzy się w nowym oknie.

 Nie należy wstawiać bezpośrednio długich adresów internetowych, które zawierają często mnóstwo niezrozumiałych cyfr, liter i znaków specjalnych.

Można stosować krótkie adresy internetowe, np. http://www.prezydent.pl.

Odnośniki graficzne

W rozdziale o grafikach znaleźć można szczegółową informację na temat odnośników graficznych, jednak już w tym miejscu warto opisać zasady związane z tym rodzajem odnośników.

Wiele spośród znajdujących się na stronach internetowych odnośników występuje w postaci grafik. Jednym z celów stosowania takich odnośników jest uczynienie stron bardziej atrakcyjnymi oraz wyróżnienie samych odnośników. Do odnośników graficznych odnoszą się te same zasady co do odnośników tekstowych, jednak ich treść znajduje się w tekście alternatywnym.

Prawidłowe odnośniki — dobre praktyki

Źródło: http://wup-krakow.pl/malopolski-rynek-pracy/badania-i-analizy/analizy-tematyczne

Na zamieszczonej powyżej kopii ekranu zaznaczyliśmy ramką cztery odnośniki, których treść jest zrozumiała, nawet poza kontekstem, w którym zostały umieszczone.

Natomiast wskazany strzałką odnośnik o treści „Inne” nie jest zrozumiały. W tym przypadku odnośnikiem powinien zostać oznaczony tekst: „Analiza zasobów ludzkich obszarów wiejskich" oraz "Rynek pracy w Małopolsce - opinie przedstawicieli wybranych branż".

46

Źródło: http://www.pip.gov.pl/

Na powyższej kopii ekranu część odnośników graficznych ma zrozumiałą i prawidłową treść atrybutów alt. Zaznaczony obrazek jest odnośnikiem. Tekst alternatywny brzmi tak samo jak na obrazku: „Serwis pracodawcy”.