L r Z § d , k t u r y n i e w i « o l udn o ś c i ptfz^t :mney w s w o i m K r a i n , nic nie n n , ^ us tanowi ć w tey m i e rze- T r z e b a w i ę c k o n i e c z n i e , c h c ą c p - z n a ć sposoby » ialiirmi ds.pornod?; n«y w - l as c i w i e y zaludnieniu i chcr;C 2 H H ść p r z e s z k o d y , k tóre się tenn* o p i e r a i ą , u p e w n i ć się; d o s k o n a l * 0 l i c z b i e 111 itjszkJUiców. J e s t t o i edno 2 o b i e k t ó w i s t o t n y c h A r ) t m 1 ty ń 1 p o j i t y c a n e y , k t u r a ^ r u n t u i « S i?.
doklndney x ciohr.re rr c b l o n e y Osób zachubie , a oswIec^i,•;c ey p ra w d si - Vr'it; pra wodastwo.
( f j
Dwa do t e? o S3 sposoby,
imo.
Owado«, . * L te£° SP°*
Ivloznn prz e z r eges tra umiera i ^cych 90j,y. eiijrzczonych , w ie d z ą c o pro po r c y i Umarłych i urodzonych do mieszkań- c ów K r a i « , oznaczyć ich li c zb ę.
zdo.
D l a tym wię ks z e y dokładności łuoźna przel iczać ludność na g ł o w y arok, w r.)k , albo ppz ym y m ni e y od pe w neg o crasu do pewn ego , ale W p r z e r w a c h niedługich.Wielość ludności Kralu stanowi P^porcya r z e t e l n i e iego w ł a d z ę , t y ł e ty lk o JSJszkań. i l e iess wo lnę od wady istotne y w cami i Adm ini st ra cyi i w P o l i r y i , i ile In
ludność iest na obszerncści ziem i nym, oraz pot rz eb ney do w y ż y w i e n i a swego.
O k o ł o wie k u trrec ier’ O Hl*y C h r r e g'i Rządu. śc ia ń$kie y Ce sarstwo Rz ym sk ie było
t«k ludna j ink pod panowaniem Au gusta , ale był o ź l e rządz one. T o C esa rst wo p r z y ts hiey ludności
za-F
3
c zęł o ( / ] D z ie le P- Susmilcha ok az u ie Tablice w ew szystkich f o r m a c h , p»d iakiemi p r a w o daw cza władza m oże ludność u w a ż a ć . Te Tablice mo$ą i i u ż y ć u wzor.
c z ę t o u s 3 C7 tipIflś s i ę z ; w s z y s t k i e j strun. C e s a r s t w o M o s k i e w s k i e n i e m o g ł o b y d zi s i o y k a l k u l o w a ć s w c y s i ł y na iudnośa , k t ó r a nadto w i e J * k ą z ay i m u e o bs z er ność z i e m i . I m b l i ż e y lodnoić i e s t z g r o m a d z o n ą , t y o i w i ę k z ^ siłę K r a y ma.
Niedosyć iest w ię c na w i e lo ś c i
p o d d a n y c h w Kró lest wie , do sto pnia Si ł y mu w ła śc iw e y z w z g l ę d u
m n o g o ś c i , trzeba jes zcz e , aby pod dani byli dobrze r z ą d z e n i , i że by posiadali grunt pic po rc yo na ln y do
s w e y li cz b y i do po trzeby s w s y sub syst encyi. Entuzyazm usiłowa ń p tzenma i acy ch ,
może
ziednać r o z proszonemu N arodo wi w nadto ob szernym Kraiu , a zgromadzonemu jn:t msment p r z e z - Monarchę , blask s z c z ę ś c i a , c hw ałę * kt óra podchlebia kr ó tk o dumie N ar odo wc y ; w s z ak ż e ie Ź Łł i liczba poddanych iiie i es t Wp r o p o r c y i do gruntu , kt ór en oni posiadaią , iezeli ich szczęście n i e
i<?st skutkiem ich położeniu z w y k łe g o , t skie Pn ńlt wo pr xez w ł a sne z w y c i ę s t w a osłabiać się będzie, Wielka ludność nie iest k o r z y s t n y tyliŁo pr z y woln oś ci i w y g o
dzie
sŁsie. Kiedy L a c k i e 33 w ni ewoli i nędz y , l i c z y się w i e l e rąk , a mało L u d ^ i , wielk-i liczba po d d a n y c h , a mało O b y w at e ló w . Po k ol en ie l i c z n e , ale w y m u sz o ne , albo z w ą d o n e p r z e z ostrość D es p o ty z m u , alb o osłabione p r z e r nieład Ana rchii i ięst niass^ n i e c z u ł ą bez en e rgii , niesposobną d o z w i ą - z ku, czynności i ruchu. J e ż e l i po ruszona sprężyna dzielną ta wassa , w i e l e działa w E p o c e s z c z r ś l i w e y , skutek t ego nie będzie t r w a ł y , c za sy następne nie będą pomy ś ln ie y-
Bse dla m n og o ś c i, Lud nie będzie s z c z ęś li w s z y m
,
siia Pa ńs t wa nigdy nie będzie trw ały.J e ż e l i w i ę c w i e l e na tym z a l e ż y K r a i o w i , nby miał w i e l e mie- sz k a iic ów , b ardziey ie s z c z e do si ł y le go potrzeba , aby poddani by li po dl egli w o l i dobrego r2ądu ; któ-
rf
w ygo dz ie ich zaradza i spra w ia , ,±e
u ż y w a ł y w sz yst k ic h w o l c i e darów natury i społeczności.W ustanowieniu i utrzyninniu Po trreba - raf!)uHu P r a w P ol icy i m c nie p r z y c / y m a s i g dohiJ(1, ey
w i g e e y do s p f j w i e n i a rządu p r z e -
F 4
z
f ? c ? e g o l -
I K I S C I , U
ftfo re łtc h o d a ić
należy-zorn ego m d ? M ' o m nić dokładaj li czb
y
mieszkańców1 , knźdego P o w i a tu. Badani a jP. dc Moheau o Ii.;dr,o-ści F r n c y iig)
zawicraijj uwagi gło* Vrne , reguły i m-Ujmy , k t o20
u i y - tpcznemi być mogę w e wsz y it k ich K fyinch.Lubo por.Tsdnn i dokładna rashu- ba w pe wn yc h czasac h odnawiana , tło zasiąg me ula wiadomości o liczb!«; Poddanych , w Państwie iest sposo bem pewnymi; są inne «rzodkt , któ- xe za ni ed by warte być nie powitamy»
ho
każdyz
m ch dnie ś / . Ut ło nowe tio wa żnych w nio s k ów , w ł a ś c iw y c h tym ,którzy
s a na c z ele P o l i c y i«łgóJney.
L i cz b a pflfafii , D e m ó w , Fnmi- J i i , D y m ó w , pok ole ń oddzielnych
1)3
g ł o w y szcze gólne ,<
p"isy o kon-siiiiipcyi; n a d e ws zyst k o stan urodzo ny ch , z marłych 1 małżeństw , z mitieysz^ lub w ię k sz ą dokładnością « viadoniiaij| o ludności , i tac hubę ś w i e t l e y s z ą c zyn ią , szc zególn e*>•
p i s y P fo fc s s y ów , k unsztów , y z e -mif »
. —- — ■*»
j ^ J W P a ry ż u 177S. in Ąto W i d n i e ć rsłf*. żt Arjtmeiyks polityczni) Joppgł.
liii ’ s l ) zabaw O b y w a t e l s k i c h , po w i nny trii;źe w tę rachubę w c h o d zi ć, 2'ów nie b y dio, u p r a w y , produkta * Ł.i«nU. Wszyst kie te T a b l i c e , do-r
Ł':WJ
zrobione , powinny bydźiia~
V; s i e przed oczyma t y c h , Którzy jM.-jdzą i prz ew odn iczyć ich baczno ści , administracyi i prawidłom.
T ak Pan Moheau
po
porówna- ii iicli z rożn ych Par» fi i , u e F r a n c y i , ż e ppoporeya aktualna r o d z i n do m ie s z k ań c ó w , tnk się m a , ifiko i eden dot6.
wniósł zt.ąd , że mo;‘ e ^naydować się v/e Fr ancy i 23 . JYliliiony i póimieszkańców-P i z e z tak leź poi ó w na ni ft d o s ze dł , z e w ! 1 4. n i i t s z K a ń c a ch i t d n o i e s t r / H l ź c u t l - w o co r o k , a pod ł u g l i c z b y Wa-iżeństw s u p p o n a w a n y c h c o r o c z n i e w« F r a t i c y i , w n o s i t a k ż e , i ś z u p e ł n a liczba mi e s zk a ń c ó w' w y c h o d z i ł a b y w i ę c e y iak na 23. mi l
-Okaztiie sposebrm podobnym , i e jeden un^arfy co rok w l icz bie t r z y dziestu ż y i ą c y c h supponować k at «
2 3 . miliony mieŁzkanców w Kralu. Podług
p r d l u g n i e g o w e F r a n c y i D y - s t r y k t a R o u e n , C a e n A l e n c o n Ami-. e n s mn i ą p o 1 , 2 0 0 , m i e s z k a ń c ó w * D i m i l ę k w a d r a t o w ą . W D y s t r y k t a c h B c n r g e s , L i m o g e s , M o u l i n * ria m i l e k w a d r a t o w ą i e s t 6 o o . m i e s z k a ń c ó w . P r o w i n c y a F r a n c u z k a n a y J u d n t e y s z a ma i , ^ r o . m i e s z k a ń c ó w u a mi l e k w a d r n t Q » ' 3 , t n n y - m n i e y l u d n a ma p r z y n n y m n i e y 5 0 0 . A tak; b i o r ą c ś r z e d n i ą i i c z b ę b ę d z i e 8 7 2 . m i e s z k a ń c ó w na m i l ę , c o p a c a U F r a n c y a w y n i o s ł o b y
23.
m i l i o n y i 5 0 0 , 0 0 0 , Ol ) ywat el óvęr , t o i e s t : i e d e n m i e s z k a n i e c n a 5J« m i a r z i e m i , ( b ) P a n T e m p l e m a n l i c z y 8- m l l l i - r ó w m i e s z k a ń c ó w -w A n g l i i w t r z c e h K r ó l e s t w a c h na 3 , 5 8 4 , 0 0 0 . mi a r co W y n o s i i t d e n m i e s z k a n i e c na m i a r y Z tego porównania w wz glę dz i e t y l k o p o w ie r z c h o w n o ś c i zi emi , li*» dn;.ść F ra n c uz k a t*K się ma do l u dności A n g ie is k ie y iak9.
do 1 1 . Pan(k>) Mile supponni^c IOOO- sążni po 6.
*top każden dfugi miar{ iopponui^ę ł »i
44
* s ^ n i kyrsdriiowyciiłPan Moheau dowodi* , ze w e P t a n c y i w li c zb i e 3 3 . mieszkańców iest 1 7 . K o b i e t , a tak. w liczbie *3- mi Jlionów i p ó l , mieszkańców i e s t 1 1 , 0 3 7 , 8 7 9 , M ę ż c z y z n , któ- 1
zy
dojtawić >nog^ w czasie potr ze by milion sześćdziesiąt T y s i ę c y do b i t w y , to i e s t : blisko 2lSZ$ część ludności.Podług tego Autora liczba Du c h o w n y ch oboiey Pic i była , Osób
1 2 9 , 9 4 7 . s z k o d a , która d l a ludno
ści z b * źź e ast wa w y n ik ła około
'jĄiey
częś ci w y n o s i , Sz lac h t a iest £44/^ częścią Narodu , nie li c z ąc w to D uchowny ch , ani JYIagistratur , to iest : źe w lic zb ie 344 . mi eszk ań c ów iest leden Szlach cic.W ię dne y P r o w i n c y i Pan Mo- heau t w i e r d z i , że użyte Osoby do zawi adywania Intratami Królewsfei e- nti , i d o Arend w y no sił y 7 2
tg
część ludności.U p ew n i a , źc s łuż ący składrti^ 1 2 . część K raiu , ale nie wy mi eniu tiosyć dok ł a dnie, co pod imieniem ■łufci rozumie.
9?
Li et iedna co r k rodzi D z i e c k o ,