5. Inwentaryzacja emisji CO2 - z podziałem na rodzaj budynków
5.3 Obszary problemowe
Na podstawie danych zebranych w ramach przeprowadzonej inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych można wskazać obszary problemowe, które z jednej strony znacząco przyczyniają się do emisji dwutlenku węgla, a z drugiej cechują się potencjałem do obniżenia tego niekorzystnego oddziaływania.
Do obszarów tych należy:
emisja liniowa,
niska emisja,
spalanie odpadów w gospodarstwach domowych.
Emisja liniowa
Emisja liniowa ze środków transportu ma istotny wpływ na jakość powietrza. Choć od emisji punktowej dzieli ją rząd wielkości jest ona szczególnie istotna ze względu na niskie źródło emisji, prowadzące często do powstania wysokich stężeń w strefie przebywania ludzi. Substancje emitowane z silników pojazdów wpływają na stan czystości powietrza szczególnie w najbliższym otoczeniu dróg, a ich wpływ maleje wraz z odległością.
Emisja liniowa generowana jest przez transport lokalny (mieszkańców poruszających się na terenie gminy) oraz tranzyt (samochody przejeżdżające przez teren gminy w drodze do innych miejscowości). Niestety możliwości redukcji emisji w tym sektorze są niewielkie (przy rosnącej ilości pojazdów na drogach jedyną szansą na obniżenie szkodliwych zanieczyszczeń jest rozwój samochodów z napędem elektrycznym). Działania Gminy w tym obszarze ograniczają się jedynie do poszukiwania alternatywnych środków transportu, którym sprzyja rozwój ścieżek rowerowych.
Gmina Mszczonów w ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej planuje wdrożyć szereg działań mających na celu ograniczenie emisji liniowej. Są to kampanie promocyjne zachęcające mieszkańców do korzystania z komunikacji zbiorowej, wymiana taboru OSP, a także rozbudowa systemu ścieżek rowerowych.
Niska emisja
Do tzw. niskiej emisji zalicza się zanieczyszczenia wydobywające się ze źródeł na wysokości poniżej 40 m. Są to przede wszystkim zanieczyszczenia związane z działalnością człowieka, najczęściej emitowane przez indywidualne piece domowe, kotłownie, a także transport komunikacyjny.
Niska emisja, która może być przenoszona z chmurą na dalekie odległości koncentruje się przy źródle. Przy bezwietrznej pogodzie dochodzi do kumulacji zanieczyszczeń, co można
gazu, węgla, a nawet odpadów komunalnych. Niska emisja jest źródłem wielu zanieczyszczeń powietrza, m.in. pyłów PM oraz trwałych zanieczyszczeń organicznych, np.
HCB, PCDD czy WWA.
Do głównych czynników powodujących niską emisję zalicza się:
energetykę opartą na węglu kamiennym i brunatnym,
niedobór instalacji oczyszczających gazy odlotowe,
opóźnienie w rozwoju prawa i jego egzekwowania.
Problem zanieczyszczeń powietrza pochodzących ze źródeł tzw. „niskiej emisji” dotyczy głównie:
wytwarzania ciepła grzewczego na potrzeby budynków mieszkalnych i publicznych,
wytwarzania ciepła grzewczego i technologicznego w przemyśle,
emisji z tzw. źródeł liniowych.
Efektywne ograniczenie niskiej emisji możliwe jest poprzez skoordynowane działania obejmujące:
wymianę niskosprawnych i nieekologicznych węglowych źródeł ciepła na nowoczesne proekologiczne kotły z automatycznym i sterowanym dozowaniem paliwa i powietrza w procesie spalania wg potrzeb cieplnych użytkowników budynku,
kompleks działań zmniejszających zużycie energii w obiekcie poprzez prace termorenowacyjne (wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, ocieplenie ścian, ocieplenie stropodachów, modernizację instalacji wewnętrznej c.o. budynku z uwzględnieniem automatycznej regulacji, itp.)
W celu ograniczenia niskiej emisji w ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gmina planuje podjąć działania związane z termomodernizacją budynków użyteczności publicznej, budynków mieszkalnych oraz usługowych. Poza działaniami termomodernizacyjnymi planuje się wdrożenie szeregu zadań polegających na zmianie źródła ciepła (np. kolektory słoneczne), a także na rozbudowie i modernizacji sieci ciepłowniczej na terenie Gminy.
Problem spalania odpadów w gospodarstwach domowych
W Polsce wciąż znaczna cześć odpadów komunalnych trafia do środowiska poza jakąkolwiek kontrolą. Jednym z takich niekontrolowanych sposobów pozbywania się odpadów jest spalanie ich w domowych piecach. Mimo sporego nagłośnienia problemu w dalszym ciągu jest to bardzo popularny sposób pozbywania się odpadów. Bardzo często jest to związane z niedostateczną świadomością społeczną związaną z konsekwencjami takiego postępowania. Domowe spalanie odpadów jest niezwykle niebezpieczne ze względu na
niską temperaturę spalania (200-500oC), podczas którego powstają szkodliwe dla zdrowia i życia ludzi substancje i gazy, a są to m.in.:
•
pyły powodujące szkodliwe dla zdrowia człowieka zanieczyszczenie metalami ciężkimi,•
tlenek węgla (czad) uszkadzający układ krążenia i ośrodkowy układ nerwowy (w tym: osłabienie pamięci, utrata łaknienia, utrata czucia w palcach, senność w dzień, bezsenność w nocy, upośledzenie psychiczne),•
tlenek azotu podrażniający, a nawet uszkadzający płuca,•
dioksyny i furany wywołujące choroby nowotworowe,•
dwutlenek siarki powodujący trudności z oddychaniem,•
chlorowodór, który w połączeniu z wodą tworzy kwas solny,•
cyjanowodór tworzący z wodą kwas pruski.Wykaz odpadów, których nie wolno spalać w piecach i domowych kotłowniach:
• plastikowych pojemników i butelek po napojach,
• zużytych opon
• innych odpadów z gumy,
• przedmiotów z tworzyw sztucznych,
• elementów drewnianych pokrytych lakierem,
• sztucznej skóry,
• opakowań po rozpuszczalnikach czy środkach ochrony roślin,
• opakowań po farbach i lakierach,
• pozostałości farb i lakierów,
• plastikowych toreb
• papieru bielonego związkami chloru z nadrukiem farb kolorowych.
Wykaz odpadów, które poza opałem można spalać w gospodarstwach domowych:
• papier, tekturę i drewno
• opakowania z papieru, tektury i drewna
• odpady z gospodarki leśnej, ale nie chemikalia i opakowania z tworzyw sztucznych
• odpady kory i korka
• trociny, wióry i ścinki
• mechanicznie wydzielone odrzuty z przeróbki makulatury.
Problem ten jest powszechny na terenie całego kraju, dlatego bardzo ważne jest nagłaśnianie go poprzez różnego rodzaju kampanie promocyjno-edukacyjne. Jedną z takich
kampanii była ogólnopolska akcja zorganizowana przez fundację ekologiczną ARKA –
„Kochasz dzieci – nie pal śmieci”. Podobne kampanie powinny być powtarzane częściej, zarówno wśród dorosłych, jak i najmłodszych mieszkańców.
6. PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ