Uwagi ogólne do działu
1. Dane dotyczą podstawowych zagadnień zagrożenia i ochrony środowiska natural
nego.
2, Do opracowania tablic - poza danymi GUS - wykorzystano informacje Ośrodka Badań i Kontroli środowiska, Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej oraz Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody,
3« Informacje o poborze wody dotyczą:
- w poz. "na cele produkcyjne" - jednostek gospodarki uspołecznionej /przed
siębiorstwa, zakłady i inne jednostki przemysłowe, budowlano-montażowe, transportowe, rolnicze, ochrony zdrowia itp./ zużywających rocznie co naj
mniej 40 tys. w? wody,
- w poz. "gospodarka komunalna" - przedsiębiorstw oraz zakładów wodociągów i kanalizacji jednostek gospodarki komunalnej urzędów terenowych.
4. Dane o ilości odprowadzonych ścieków przemysłowych 1 komunalnych wymagających oczyszczania, odnoszą się do ścieków poprodukcyjnych odprowadzonych bezpo
średnio do wód powierzchniowych oraz ścieków odprowadzanych do kanalizacji miejskiej.
Jako ścieki wymagające oczyszczania przyjęto wody odprowadzone systemem sieci kanałów lub rowów otwartych z jednostek produkcyjnych /z wyjątkiem wód uży
tych w przemyśle dla celów chłodniczych/, z gospodarstw domowych oraz z in
nych; łącznie z zanieczyszczonymi wodami kopalnianymi. Wody użyte dla celów chłodniczych uznano za wody nie wymagające oczyszczania.
Dwustopniowe oczyszczanie mechaniczne i biologiczne oraz mechaniczne i che
miczne odprowadzonych ścieków zakwalifikowano do wyższego stopnia oczyszcza
nia /biologicznego lub chemicznego/.
5. Dane dotyczące oceny sanitarnej wody pobieranej przez ludność opracowano na podstawie wyników badań terenowo-laboratoryjnyoh, wykonywanych przez stacje sanitarno-epidemiologiczne. Zaliczenia urządzeń lub obiektów poboru wody do posiadających wodę dobrą, niepewną lub złą dokonano na podstawie analiz fi
zyko-chemicznych, badań bakteriologicznych, jak również oceny stanu sanitar
nego miejsca poboru wody, stanu technicznego urządzeń pobierających itp.
6. Informacje o źródłach i wielkości emisji zanieczyszczeń powietrza atmosfe
rycznego oraz o stanie wyposażenia i efektach eksploatacji urządzeń do re
dukcji tych zanieczyszczeń dotyczą zakładów przemysłowych określonych przez właściwe organa do spraw ochrony środowiska, jako szczególnie uciążliwe dla czystości powietrza atmosferycznego.
Dane o emisji pyłów obejmują: popiół lotny, pyły metalurgiczne, pyły z cemen
towni, pyły z produkcji nawozów oraz inne rodzaje zanieczyszczeń pyłowych.
Dane © emisji garów obejmują: dwutlenek siarki, tlenek węgla, tlenki azotu, siarkowodór, dwusiarczek węgla, kwas siarkowy, związki fluoru i węglowodorów oraz inne rodzaje zanieczyszczeń gazowych /bez dwutlenku węgla/.
Ochrona środowiska 133
Dane o stanie, okresie pracy i skuteczności działania urządzeń do redukcji zanieczyszczeń powietrza atmosf©rycznego zainstalowanych w zakładach przeczy- slowych, w odniesieniu do cyklonów za 1980 r. nie są porównywalne, z danymi za 1975 i 1979 rok, z uwagi na przejście w rejestracji z poszczególnych cy
klonów na całe ich baterie.
7. Informacje o ilości i rodzajach odpadów przemysłowych uciążliwych dla środo
wiska dotyczą %s kładów przemysłowych, które wytworzyły rocznie co najmniej
5 tys. ton odpadów. »
Za odpady przemysłowe uciążliwe dla środowiska uważa się powstające w proce
sach produkcyjnych stałe i ciekłe substancje oraz przedmioty poużytkowe uciążliwe dla środowiska i nieużyteczne, bez dodatkowych zabiegów technolo
gicznych. Yedług takiej kwalifikacji nie są odpadami kopaliny towarzyszące, nadkład w górnictwie odkrywkowym, produkty uboczne, substancje znajdujące się v obiegu w procesach produkcyjnych, ścieki oraz pyły emitowane do atmos
fery.
Dane o gospodarczym wykorzystaniu odpadów przemysłowych dotyczą - oprócz od
padów zużytkowanych w zakładach dla własnych celów, sprzedanych lub przeka
zanych nieodpłatnie - także odpadów wykorzystanych do niwelacji terenu /np.
zwałowiska podpoziomowe przykopalniane/ oraz v budownictwie i robotach inżynieryjno-drogowych.
Przez odpady unieszkodliwione należy rozumieć ilość odpadów, poddanych za
biegom technologicznym polegającym na neutralizacji chemicznej, spalaniu, kompostowaniu itp. z ogólnej ilości odpadów wytworzonych.
8. Przez hałas osiedlowy należy rozumieć wszystkie hałasy występujące w osied
lach mieszkaniowych zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz budynków oraz w po
mieszczeniach przeznaczonych do stałego przebywania ludzi, a także hałasy, które zakłócają ciszę w miejscach przeznaczonych na wypoczynek, jak ogrody, parki itp.
Kwalifikacji badań hałasu - do uciążliwego lub nieuciążliwego - dokonano w oparciu o obowiązujące Polskie Normy oraz metodykę i wytyczne Państwowego Zakładu Higieny.
9. Rekultywacja polega na przywracaniu gruntom wartości użytkowej przez wykona
nie właściwych zabiegów technicznych, agrotechnicznych i biologicznych..
10. Informacje o stanie i zmianach w ewidencyjnym przeznaczeniu gruntów opraco
wano na podstawie "Yykazu gruntów" sporządzonego przez Wojewódzkie Biuro Geodezji i Kartografii. Dane te ujmowane są według form władania i grup re
jestrowych wprowadzonych do ewidencji gruntów zarządzeniem Ministrów Rol
nictwa i Gospodarki Komunalnej z dnia 20 II 1969 r. w sprawie ewidencji gruntów /&. P. nr 11 z dnia 25 III 1969 **•/•
Dane o użytkach rolnych nabytych na cele nierolnicze i gruntach leśnych na
bytych na cele nieleśne dotyczą powierzchni oraz klas bonitacyjnych gruntów nabytych w trybie rozporządzeń Rady Ministrów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji gruntów, za które pobrano należności 1 opłaty zgodnie z art. 10 ustawy . z dnia 26 X 1971 r. /Dz. 'U. nr 27, poz. 249/. Nie uwzględniają one zatem
ubytku użytków rolnych nie związanego ze zmianą właściciela, np. ubytku tych
gruntów w ramach rozwoju budownictwa Indywidualnego na gruntaoh własnych gospodarstw rolnych, a także ioh przeznaczenie na cele nierolnicze z pomi
nięciem podanych wyżej przepisów prawnych.
11. Rezerwat przyrody jest to określony obszar, na którym podlega ochronie całość przyrody lub poszczególne jej elementy,
12. Pomniki przyrody są to pojedyncze twory, należące do przyrody żywej lub nie
ożywionej, a zasługujące na ochronę ze względów naukowych, historycznych lub estetycznych.
TAEL. 1. NIEKTÓRE DANE O STANIE I OCHRONIE ŚRODOWISKA yrSZCZEGÖIJfXENXE Jednostka
miary 1975 1979 1980 Pobór wody na potrzeby gospodarki narodowej
ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzone
min nr 105,0 109,0 120,6 do wód powierzchniowych • ••»•o... min m"* 80,9 89,9 94,2 Miasta obsługiwane przez oczyszczalnie
ścieków»/ ... .. . . . X 16 17 16
mechaniczne... ... . z 3 2 2
mechaniczno—biologiczne ... X 13 15 14
Zakłady**' **/ uciążliwe dla czystości po-wietrzą atmosferycznego ...
w tym wyposażone w urządzenia do redukcji
X 2k 29 29
zanieczyszczeń pyłowych ... X 20 25 25
Emisja przemysłowych zanieczyszczeń .... ty», t 97,6 104,2 89,3 pyłowych ... ... . tys. t 65,9 70,2 55,8 gazowych ... ... ty», t 31,7 34,0 33,5 Przemysłowe zanieczyszczenia pyłowe zatrzy
mane w urządzeniach odpylających ....
Użytki rolne i grunty leśne przeznaczone na
tye. t 210,3 220,9 192,9 cele nierolnicze 1 nieleśne według ewi
dencji geodezyjnej ... ha . 1003 541 w tym nabyte w trybie obowiązujących
przepiąć* prawnych o ochronie 1 rekul
tywacji gruntów ... ha 400 171 213
Grunty wymagające rekultywacji
przekształ-4284 4322 cone w wyniku działalności przemysłowej ha 3546
Grunty przemysłowe zrekultywowane0'1' .... ha 122 57 43 Grunty poprzemy slow o zagospodarowane0/ . . ha 37 49 25 Rezerwaty*^ ... ... l4 15 15
ha 718 807 807
Pomniki przyrody*/ ... X 119 157 157
Zadrzewienia:
sadzenie drzew ... tye. ezt. 88,5 142,8 73,3 sadzenie krzewów ... tys. szt. 147,4 257,5 148,8 Zieleń miejska*/;
parki... ... ... X 57 59 59
ha 525 552 552
zieleńce ... ha 168 200 201
a/ Stan v dniu 31 Ol. b/ Zakłady emitujące pyły, gazy lub równocześnie pyły 1 gazy. o/ V ciągu roku.
Ochron* środowisku 135
TABL. 1. NIEKTÓRE DANE O STANIE I OCHRONIE ŚRODOWISKA /dok./
WYSZCZEGÓLNIENIE Jednostka
miary 1975 1979 I960
Ogrody działkowe*^ . * X 588 602 625
Nakłady*1Inwestycyjne /ceny tjłsłąos/ na: ha 1548 1799 1856,1 gospodarkę wodną i ochronę wód . ... . ■ln zł 117,2 327,7 259,4 ochronę powietrza atmosferyoznego .... min zł 10,5 23,5 17,5 unieszkodliwienie i zagospodarowanie
odpadów przemysłowych... .. min zł 15,2 4,4 a/ Stan w dniu 31 XXX, b/ Uwzględnione również w danych dotyczących nakładów Inwestycyjnych we właściwych działach gospodarki narodowej /np, w przemyśle, transporcie i łączności, w gospodarce komunalnej/.
TABL. 2. POBÓR VODY NA POTRZEBY GOSPODARKI NARODOWEJ
WYSZCZEGÓLNIENIE
1975 1979 1980
w min m>
OGÓŁEM ... 105,0 109,0 120,6 Na cele:
Produkcyjne*/ /poza rolnictwem i leśnictwem/ 50,6 42,5 40,3 Gospodarki komunalne jb/... .. • • • 54,4 66,5 72,4
Rolnictwa i leśnictwa ... - - 7,9
a/ Z ujęć własnych, b/ Pobór wody na ujęciu, przed wtłoczeniem do sieci.
TAJ3L. 3. ŚCIEKI PRZEMYSŁOWE I KOMUNALNE ODPROWADZONE DO WÓD POWIERZCHNIOWYCH
WYSZCZEGÓLNIENIE
1975 1979 1980
w min nr
OGÓŁEM... .. 80,9 89,9 94,2 odprowadzone i
bezpośrednio z zakładów przemysłowych*/ . . 39,3 34,8 34,5
w tym wody chłodnicze ... 1,2 0,2 0,2
siecią kanalizacji miejskiej ... 41,6 55,1 59,7 Z ogółem ścieki wymagające oczyszczania • • . 79,7 89,7 94,0
57,7 68,0 73,7
28,7 32,6 33,2
1,6 1,3 3,8
27,4 34,1 36,7
nie oczyszczane ... 22,0 21,7 20,3
odprowadzane:
bezpośrednio z zakładów przemysłowych . • 11,0 13,6 12,4 siecią kanalizacji miejskiej ... 11,0 8,1 7,9 a/ Łącznie z wodami chłodniczymi i zanieczyszczonymi wodami kopalnianymi „
1)6 Dział I
TABL. It. OCENA SANITARKA WODY POBIERANEJ PRZEZ LUDNOŚĆ U 1980 R.
Obiekty v ewidencji
Ocena wody /w i* obiektów skontrolowanych/
WYSZCZEGÓLNIENIE