Uwagi ogólne do działu
1, Dział zawiera dane dotyczące niektórych zagadnień z zakresu zagrożenia i ochrony środowiska naturalnego.
Do opracowania tablic - poza danymi GUS - wykorzystano dane:
- Ośrodka Badań 1 Kontroli Środowiska we Wrocławiu /tabl. 5, 6, 7/, - Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej we Wrocławiu
/tabl. 4/,
- Wojewódzkiego Zjednoczenia Gospodarki Komunalnej 1 Mieszkaniowej /tabl. 10/,
- Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody /tabl. 11, 12/.
2. Informacje o poborze wody dotyczą:
- w pozycji "na cele produkcyjne" - jednostek gospodark
•nej zużywających rocznie co najmniej 40 tys. wody;
- w pozycji "rolnictwo i leśnictwo" - jednostek organizacyjnych rol
nictwa 1 leśnictwa, zużywających wodę dla potrzeb nawodnienia grun
tów rolnych 1 leśnych o powierzchni od 20 ha oraz dla potrzeb eksplo
atacji stawów rybnych o powierzchni od 10 ha;
- w pozycji "gospodarka komunalna" - przedsiębiorstw oraz zakładów wo
dociągów 1 kanalizacji gospodarki komunalnej.
3« Dane o ściekach dotyczą ścieków przemysłowych 1 komunalnych odprowadzanych do wód powierzchniowych.
Jako ścieki wymagające oczyszczania przyjęto wody odprowadzone systemem sieci kanałów lub rowów otwartych, z jednostek produkcyjnych /z wyjątkiem wód użytych w przemyśle dla celów chłodniczych, które to wody uznano za nie wymagające oczyszczania/ 1 z gospodarstw domowych.
Dwustopniowe oczyszczanie mechaniczne i biologiczne oraz mechaniczne
1 chemiczne odprowadzonych ścieków zakwalifikowano do wyższego stopnia oczyszczania /biologicznego lub chemicznego/.
4. Dane dotyczące oceny sanitarnej wody pobieranej przez ludność opracowano na podstawie wyników badań terenowo-laboratoryjnych
wykona-112 Ochrona środowisku
nych przez stacje sanitarno-epidemiologiczne. Kwalifikacji urządzeń
lub obiektów poboru wody jako posiadających wodę dobrą, niepewną - lub złą dokonano na podstawie analiz fizyczno-chemicznych, badań bakterio
logicznych, jak również oceny stanu sanitarnego miejsca poboru wody, stanu technicznego urządzeń pobierających itp.
5. Informacje charakteryzujące stan i zmiany stanu czystości wód badanych rzek podano na podstawie wyników badań sieci punktów kontroli
jakości wód. Klasyfikację wód oparto na postanowieniach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 II 1975 r. "w sprawie klasyfikacji wód, warun
kom, jakim powinny odpowiadać ścieki oraz kar pieniężnych za narusze
nie tych warunków" /Dz.U.Nr 41. poz. 214/. Podstawowe kryterium klasy
fikacji wód stanowi ich przydatność do różnych celów, przy czym:
1/ klasa I obejmuje wody o najwyższym stopniu czystości, tj. nadające się do zaopatrywania ludności w wodę do picia, zaspokajania potrzeb
produkcji wymagającej wody o jakości wody do picia oraz hodowli ryb łososiowatych;
2/ klasa II obejmuje wody nadające się do hodowli ryb /z wyjątkiem ło
sosiowatych/, hodowli zwierząt gospodarskich i do celów rekreacyj
nych;
3/ klasa III obej IM ije wody przydatne dla potrzeb przemysłu i rolnictwa.
6. Informacje o źródłach i wielkości emisji zanieczyszczeń powie
trza oraz o stanie wyposażenia w urządzenia do redukcji tych zanieczy
szczeń, obejmują zakłady przemysłowe oraz gospodarki cieplnej określo
ne przez właściwe organa do spraw ochrony środowiska, jako szczególnie uciążliwe dla czystości powietrza atmosferycznego.
Dane o emisji pyłów obejmują: popiół lotny,* pyły metalurgiczne, pyły z cementowni, pyły z produkcji nawozów oraz inne rodzaje zanie
czyszczeń pyłowych.
Dane o emisji gazów obejmują: dwutlenek siarki, tlenek węgla, tlenki azotu, siarkowodór, dwusiarczek węgla, kwas siarkowy, związki fluoru, węglowodory oraz inne rodzaje zanieczyszczeń gazowych.
7. Dane o gruntach rolnych przekazanych na cele nierolnicze 1 gruntach leśnych przekazanych na cele nieleśne dotyczą powierzchni oraz
klas bonitacyjnych gruntów rolnych i leśnych, które przekazano na cele urban!tacyjno-przemyołowe, urządzeń infrastruktury i pod zalesienie.
Klasy bonitacyjne użytków rolnych określają jakość użytku rolnego pod względem Jego przydatności do produkcji rolniczej.
Klasa I określa najwyższą wartość rolniczą, a klasa VI - najniższą.
113 Grunty orne oraz pastwiska zaliczone do klasy VI z symbolem RZ /grunty orne/ lub PsZ /pastwiska/ są to grunty, które ze względu na niską ja- kość zostały uznane w toku gleboznawczej klasyfikacji gruntów za nie
przydatne do uprawy i przeznaczone pod zalesienia.
Qnhrrmp. ńrori nwl n>ft
8. Dane o degradacji gruntów informują o powierzchni gruntów, które utraciły charakter gruntów rolnych lub leśnych na skutek dzia
łalności przemysłowej. Rekultywacja polega na przywróceniu gruntom wartości użytkowej przez wykonanie właściwych zabiegów technicznych, agrotechnicznych i biologicznych. Zagospodarowanie zrekultywowanych
gruntów polega na wykonaniu odpowiednich zabiegów umożliwiających wy
korzystanie tych gruntów dla celów gospodarki rolnej, leśnej, komunał nej itp.
9. Informacje o ilości 1 rodzajach odpadów przemysłowych ucią
żliwych dla środowiska dotyczą zakładów przemysłowych, które wytworzy
ły rocznie powyżej 5 tys. ton odpadów.
Za odpady uciążliwe dla środowiska uważa się powstające w procesach produkcyjnych stałe i ciekłe substancje oraz przedmioty poużytkowe
uciążliwe dla środowiska i nieużyteczne bez dodatkowych zabiegów tech
nologicznych. Według takiej klasyfikacji nie są odpadami kopaliny to
warzyszące, nadkład w górnictwie odkrywkowym, produkty uboczne, sub
stancje znajdujące się w obiegu w procesach produkcyjnych, ścieki oraz pyły emitowane do atmosfery.
114 Ochrona środowiska
TAEL. 1/5/. NIEKTÓRE DANE 0 STANIE I OCHRONIE ŚRODOWISKA WYSZCZEGÓLNIENIE I Je^^ka I 1977
Pobór wody na potrzeby gospodarki n
narodowej... | min ar | 319» 6 Ścieki przemysłowe i komunalne
odprowadzane do wód powierzchnio- , -a
wy oh...I min nr | 127,0 Miasta obsługiwane przez oczyaz
czelnie ścieków /stem w dniu
31 XII/... I % I 5 mechaniczne...I x I 1 mechaniczno-biologiczne • • • I x | 4 Zakłady*^ uciążliwe dla czystości
powietrza atmosferycznego /stan
w dniu 31 HI/... I x I 45 w tym wyposażone w urządzenia
do redukcji zanieczyszczeń py
łowych ... I % I 35 Bnisja przemysłowych zanieczysz
cieni
pyłowych . . . . ... tys. t 47,7 gazowych... tys, t | 45,7 Przemysłowe zemieczyszczenia py
łowe zatrzymane w urządzeniach
odpylających ... | tys. t | 362,7 Lesistośćb>/ /stan w dniu 31 XII/ | % | 21,1
Grunty rolne nabyte na cele ni rolnicze i grunty leśne nabyte
na cele nieleśne... I ha I 440 grunty rolne...| ha | 428 w tym użytki rolne...(ha I 428
h/ 2axłady emitujące pyły, gazy lub równocześnie sunek /w procentach/ powierzchni leśnej do ogólnej
flcznej.
1978
324,8
131,2
5 1
44
36
53,8 45,0
826,0 21,3
289 275 267
Ochrona środowiska 115 TABL.1/5/. NIEKTÓRE DANE O STANIE I OCHRONIE ŚRODOWISKA /dok./
WYSZCZEGÓLNIENIE Jednostka
miary 1977 1978
grunty leśne ... ha 12 14 w tym pod Zarządem Minister
stwa Leśnictwa i Przemysłu
Drzewnego ... ha 7 12 Grunty poprzemysłowe wymagające
rekultywacji 1 zagospodarowania
/stan w dniu 31 III/... ha 2109 2100 Gruntv poprzemysłowe zrekultywo
wane6/... .... ... ha 112 58 Grunty .poprzemysłowe zagospodaro
wane6/... ha 86 44 Rezerwaty /stan w dniu 31 HI/ . . . %
ha 13
5647 13
5647 Pomniki przyrody /stan w dniu
31 HI/... z 168 204 Zadrzewienia*
sadzenie drzew ... tye. szt. 116,9 140,9 sadzenie krzewów ... .... tye. szt. 198,5 272,8 Zieleń miejska /stan w dniu 31 HI/:
•
parki... z
ha 47
601 47
619 zieleńce... . ha 451 459 Ogrody działkowe /stan w dniu
31 HI/...
%% i
z
ha
297 1396
307 1500 Nakłady inwestycyjne0' /ceny bie
żące/ na;
gospodarkę wodną ... min zł 693,0 836,4 ochronę wód ... min zł 157,4 113,4 ochronę powietrza
atmosferycz-. a ego... min zł 8,2 15,5
a/ W ciągu roku. b/ Uwzględnione również w danych dotyczących nakła
dów Inwestycyjnych we właściwych działach gospodarki narodowej /np• w przemyśle, transporcie 1 łączności, w gospodarce komunalnej/.
116 Ochrona środowiska
TABL. 2/6/. POBÓR WODY HA POTRZEBY GOSPODARKI NARODOWEJ
WYSZCZEGÓLNIENIE
OGÓŁEM na oelet
Produkcyjne /poza rolnictwem 1
leśnic-Rolnlctwa 1 leśnict b/
Gospodarki komunalnej c/
a/ Z ujęć własnych, b/
bez ścieków, c/ Wodociągi wtłoczeniem do sieci.
81,8
160,6
Na nawodnienia 1 napełnianie stawów rybnych;
komunalne, pobór wód na ujęciach, przed
TABL, 3/7/. Ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzone do wód
POWIERZCHNIOWYCH
¥Y 3ZCZEGÖLHI ES IE 1977 I 1978
w milionach m^
#
0 G ó Ł B *... 127,0 131,2
Bespośrednio z zakładów przemysłowych 48,4 51,7
w tym wody chłodnicze . . . ... 15,6 16,9
Siecią kanalizacji miejskiej . . . 78,6 79,5
Z liczby ogółem - wymagające oczyszcza
nia ... 111,4 114,3 Oczyszczane... 100,1 99,0 mechanicznie... .... ' 26,8 28,0 chemicznie ••••... 1.2 1,4 biologicznie ... ...
Ile oczyszczane ...i
72,1 69,6
11.3 15,3
odprowadzone:
bezpośrednio z zakładów przemysłowych 5,0 j 4,8
siecią kanalizacji miejskiej ... 6,3 10,5
O O
Ochrona środowiska 117
TABL.4/8/. OCENA SANITARNA WODY POBIERANEJ PRZEZ LUDNOŚĆ
Liiasta WYSZCZEGÓL
NIENIE
obiekty w ewi
dencji
ocena stanu wody /w % obiektów
skontrolowanych/
obiekty w ewi
dencji
ocena stanu wody /w % obiektów
publiczne 1977 17 17 76,5 17,6 5,9 47 47 70,2 6,4 23,4
1978 17 17 76,5 23,5 55 54 85,2 3,7 11,1
zakładowe 1977 12 12 83,4 8,3 8,3 73 73 69,9 13,7 16,4
1978 9 9 66,7 33,3 49 49 77,6 10,2 12,2
lokalne 1977 112 112 42,0 8,9 49,1 1213 1204 50,2 5,6 44,2 1978 114 114 59,6 12,3 28,1 1239 1229 52,2 6,0 41,8 Studnie:
publiczne 1977 302 294 11,6 16,d 72,4 73 73 39,7 26,0 34,3 1978 299 292 11,0 11,6 77,4 68 68 61,8 8,8 29,4 zakładowe 1977 29 27 37,0 63,0 537 531 39,4 8,1 52,5 1978 31 27 29,6 18,9 51,9 467 464 37,5 10,1 52,4 przydomo- 1977 2808 435 7,6 17,0 75,4 33221 4059 7,2 67,5 25,3
we 1978|3212 557 5,4 34,3|I 60,3 36768 4417 5,4 33,4 61,2 Wieś
Źródło: dane Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej we Wrocławiu.
TAEL. 5/9/. STAB CZYSTOŚCI CIBXÖW KONTROLOWAHYCH6^
Wody o klasie czystości Długość
NAZWA CIEKU nya
zanieczy-w km OGÓŁEM
Oława
Barycz
Widawa
Bystrzyca 1977 56 1978 56
a/ Przez Ośrodek Badań 1 Kontro! ‘odowiska we
118 Ochrona środowiska
TABL.6/10/. EMISJA PRZEMYSŁOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO
WYSZCZEGÓLNIENIE Jednostka
miary 1977 1978
Zakłady uciążliwe dla czystości
powietrza atmosferycznego*/. . • | z | 45 I 44 w tym wyposażone w urządzenia
do redukcji zanieczyszczeń:
pyłowych... | z | 35 | 36 gazowych... | z | 7 I 7 Zatrzymane w urządzeniach reduku
jących zanieczyszczenia:.
pyłowe... I tys. t I 362,7 I 826,0 gazowe... tys. t 18,1 18,1 Emisja pyłów... tys. t 47,7 53,8
w tym: popiół lotny... tys. t 39,7 46,8
pyły: metalurgiczne ... tys. t 3,4 3,0
z cementowni ... tys. t 0,3 0,3
Emisja gazów... tys. t ‘ 45,7 45,0 w tym dwutlenku siarki... | tys. t | 36,5 I 36,4
a/ Stern w dniu 31 HI. Zakłady emitujące pyły, gazy lub równocześ nie pyły i gazy.
TABL. 7/11/. WYPOSAŻENIE ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH W PODSTAWOWE URZĄDZENIA DO REDUKCJI ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO W 1978 R.
Stan w dniu 31 HI
URZĄDZENIA
---p Ogó
łem
r---Skuteczność Okres pracy nis
ka
śred
nia
wyso
ka
3 la
ta i mniej
4—6 7-9
10
lat 1 więcej Cyklony ... 198 39 75 84 54 85 18 41
Nultloyklony • . • . 26 4 22 2 6 14 8
#
Filtry tkaninowe . . 120 53 27 40 37 22 16 45
Elektrofiltry .... 13 4 5 4 1 4 2 6
Urządzenia mokre . . 75 13 30 32 32 13 20 10
Ochrona środowiska 119 TABL.8/12/. GRUNTY ROLNE I LEŚNE PRZEKAZANE NA CELE NIEROLNICZE
I NIELEŚNE WEDŁUG KLAS BONITACYJNYCH
TABL.9/13/. ODPADY PRZEMYSŁOWE UCIĄŻLIWE DLA ŚRODOWISKA WYSZCZEGÓLNIENIE
Odpady“' nagromadzone na zakładowych a/
składowiskach, hałdach 1 w stawach osadowych w tys, ton ...
Odpady wytworzone w ciągu roku w tys. ton ...
wykorzystane gospodarczo
unieszkodliwione ...
składowaneV
Powierzchnia niezrekultywowana składowisk, hałd i wysypisk stawów osadowych ...
a/w ha:
1977
4670,4 1221,0 359,8
1,1
860,1
103,1
56,6
197Ś(
5656,3 1403,4 446,7 5,8 950,9
117,9 88,7 a/ Stan na koniec roku, b/ Na wysypiskach komunalnych, składowis kach, hałdach i w stawach osadowych własnych i obcych.
120 Ochrona środowiska
TABL.10/14/e WYSYPISKA KOMUNALNE, POWIERZCHNIA OCZYSZCZANA ULI I PLACÓW W PIASTACH ORAZ WYWÓZ NIECZYSTOŚCI KOMU!
Stan w dniu 31 HI '
ULIC
KOMUNALNYCH
WYSZCZEGÓLNIENIE Jednostka
miary 1977 1978
#
Wysypiska komunalne^:
liczba ... z 21 20 powierzchnia... ha 77,2 63,2 Powierzchnia oczyszczana ulic 1 placów tys. m2 5977,7 6616,8 w tym oczyszczana.mechanicznie . . . tys. m 4709,5 5483,7 Wywóz nieczystości stałych ... tys. nr3 1402,3 1557,0
w tym:
tys. u/
z budynków mieszkalnych . ... 992,0 952,5 taborem mechanicznym specjalnym . . tys. nr 1365,6 1521,5 Wywóz nieczystości płynnych ... tys. m3 333,4 333,8
w tym z budynków:
tys. m3
mieszkalnych ... 147,9 143,0 niemieszkalnych ... tys. nr 185,5 190,8
■
a/ Dane szacunkowe*
TABL.11/15/. REZERWATY PRZYRODY W 1978 R.
NAZWA REZERWATU Powierz
chnia w ha Rodzaj rezerwatu
Stewy Hmckiea/... 5324,31 ornitologiczny Sobótka ... 141,40 krajobrazowy
Góra Radonia ... 44,26 leśno-florystyczny Zabór ... 34,72 bagienny
Łąki Solistrowiokie ... 26,37 florystyczny Wzgórza Joanny ... 24,23 leśny
Gola ... .... 11,70 leśny Jodłowie# , • ... 9,36 leśny Zwierzyniec ... 8,96 leśny Radziądz ... 8,26 leśny
Łacha Jelcz . ... 6,90 florystyczny Kanigóra ... 5,12 leśny
Grodzisko Ryczyńskie ... 1.75 prehistoryczny a/ Rezerwat turystycznie niedostępny,
źródło: dane Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody.
Ochrona środowiska 121 TABL.12/16/. POMNIKI PRZYRODY W 1978 R.
Stan w dniu 31 CI MIASTA
GMINY Ogółem Pojedyn
cze
drzewa
Grupy
drzew Inne
OGÓŁEM... 204 147 43 14 Miast at
WROCŁAW ... 30 15 11 4a/
01 eśnl ca... 1 1
Oława ... .... 3 2 1 Gtainyt
Brzeg Dolny... 11 10 ,b/
Cieszków... .... 1 1
Długołęka ... 9 7 2
Dobroszyce ... 2 2 Domaniów . ... 2 2 Kąty Wrocławskie... 1 1 Kobierzyce... . 1 1 Kostomłoty... i . 1 1
Krośnice • ... 11 9 2
>
Laskowioe Oławskie ... 9 5 1 Lagiewniki ... 1 1
Miękinia ... 2 1 1 Milicz ... 10 2 7 V.
Oborniki śląskie ... 2 2 Oleśnica . ... 2 2
Oława... ••••• 16 14 2 Sobótka ... 40 32 7 Strzelin ... 3 1 2 środa śląska ... ... 3 3
Święta Katarzyna ... 1
>
7 4 3
Twardogóra ... 8 7 1
1 1
8 5 2
>
1 1
;■>/
12 10
Żmigród ... 5 4 1
a/ Aleje /2/ 1 ekrtemlenlale dr*ewe /2/. t»/ Maey nareutowe. 0/ Kraa- norost na kamieniach w potoku.
źródło: dane Wojewódzkiego Konservators Przyrody.