• Nie Znaleziono Wyników

Oddziaływanie państwa na gospodarkę

Wprowadzenie12

Wymogi PEK stanowią wielkie wyzwa-nie dla przedsiębiorstw emitujących gazy cieplarniane, ponieważ wiele nałożonych na nie wymagań może powodować wzrost kosztów działalności (koszty uprawnień do emisji gazów cieplarnianych3 lub wy-sokie nakłady na inwestycje ograniczające ich emisję). Zastosowanie odpowiednich mechanizmów wsparcia decyduje o konku-rencyjności gospodarki oraz kondycji eko-nomicznej firm w najbardziej energochłon-nych sektorach gospodarki. Podejmowane

1 Przyjęty na szczycie przywódców krajów członkowskich UE, 11-12 grudnia 2008 r.

2 Artykuł opracowany na podstawie Informacji o wynikach kontroli: Dostosowaniepolskiegoprzemysłudo

wymogówPakietuenergetyczno-klimatycznego, nr. ewid. 164/2016/P/15/021/KGP, Departament Gospo-darki NIK, listopad 2016 r.

3 Gazami cieplarnianymi objętymi systemem handlu uprawnieniami do emisji jest przede wszystkim dwutle-nek węgla (CO2), a od 2013 r. również podtlenek azotu i perfluorowęglowodory, których emisja wyrażona jest w ekwiwalencie dwutlenku węgla.

zarówno przez administrację rządową, jak i przez przedsiębiorców działania, wyma-gają doboru środków, które zabezpieczą polską gospodarkę przed negatywnymi

‒ z punktu widzenia jej konkurencyjności

‒ skutkami wdrażania PEK.

PEK stanowi zbiór dokumentów legisla-cyjnych (dyrektyw i decyzji), które wdra-żają mechanizmy mające doprowadzić do osiągnięcia celów UE w zakresie reduk-cji emisji gazów cieplarnianych i energii.

Głównymi parametrami, wskazanymi do 2020 r., są:

kontrola i audyt Jolanta Roter

• ograniczenie emisji gazów cieplarnia-nych (o 20% w stosunku do 1990 r.);

• poprawa efektywności energetycznej (o 20% w stosunku do 1990 r.);

• zwiększenie udziału odnawialnych źró-deł energii w zużyciu energii (do 20%) oraz biopaliw w zużyciu paliw w trans-porcie (do 10%);

• wykorzystanie technologii CCS4. Wyznaczenie powyższych obszarów działań stanowi zintegrowane podejście do przeciwdziałania zmianom klimatu, zapewnienia bezpieczeństwa energetycz-nego, poprawy konkurencyjności gospoda-rek państw członkowskich UE oraz zagwa-rantowania dostępności energii po przy-stępnej cenie.

Kluczowym elementem pakietu, odno-szącym się do emisji gazów cieplarnianych, jest dyrektywa 2009/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 kwietnia 2009 r.

zmieniająca dyrektywę 2003/87/WE w celu usprawnienia i rozszerzenia wspól-notowego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (dyrektywa EU ETS). W prawodawstwie krajowym zostały przyjęte odpowiednie ustawy im-plementujące ją – ustawa z 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, a następ-nie ustawa z 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.

System EU ETS (działający od 2005 r.), jest podstawowym narzędziem redukcji

4 Carbon Capture and Storage – technologia wychwytywania i składowania CO2 (CCS), polegająca na gro-madzeniu CO2 powstającego przy produkcji energii elektrycznej (wskutek spalania paliw kopalnych), jak również ze źródeł przemysłowych, a następnie jego długoterminowego składowania w podziemnych forma-cjach geologicznych.

emisji gazów cieplarnianych. Dla jego uczestników ustalono dopuszczalny limit emisji, który z czasem ulega obniżeniu w sposób pozwalający osiągnąć unijny cel redukcyjny – zmniejszenie w 2020 r.

emisji z instalacji objętych tym systemem o 21% w stosunku do 2005 r. W jego ra-mach uczestnicy systemu otrzymują bez-płatnie lub kupują uprawnienia do emi-sji. Jedno uprawnienie daje posiadaczo-wi prawo do emisji jednej tony (jednego Megagrama – 1 Mg) CO2 lub równoważnej ilości innego gazu cieplarnianego. W każ-dym roku uczestnik systemu, pod groźbą kary finansowej, musi rozliczyć rzeczywi-stą emisję przez umorzenie odpowiedniej liczby uprawnień do emisji. Jeżeli uzyskał redukcję emisji w danej instalacji przemy-słowej, ma on możliwość zachowania części posiadanych uprawnień na pokrycie swo-ich przyszłych potrzeb lub swo-ich sprzedaży na rzecz innej instalacji, która posiada za mało uprawnień.

W pierwszym i drugim okresie rozlicze-niowym (odpowiednio lata 2005–2007 oraz 2008 – 2012) państwa członkowskie opracowywały krajowe plany podziału uprawnień, w ramach których rozdzielały zaakceptowane przez Komisję Europejską limity krajowe i określały przyznaną bez-płatnie liczbę uprawnień do emisji dla in-stalacji uczestniczących w EU ETS w ich kraju.

Trzeci okres rozliczeniowy, przypadający na lata 2013–2020, znacznie różni się od

Wdrażanie pakietu energetyczno-klimatycznego kontrola i audyt

dwóch poprzednich. Wprowadzono jeden ogólnoeuropejski limit emisji, zamiast li-mitów krajowych stosowanych w poprzed-nich okresach. Jest on corocznie zmniej-szany o 1,74% liczby uprawnień wydanych średniorocznie przez państwa członkow-skie w latach 2008–2012. Główna zasada to sprzedaż przez państwa członkowskie uprawnień do emisji na aukcji. Obowiązek ten wprowadzany jest stopniowo, według różnych ścieżek i na podstawie zróżnico-wanych kryteriów – w zależności od sek-tora gospodarki.

Dyrektywa EU ETS zasadniczo dzieli sek-tory gospodarki objęte systemem EU ETS na trzy grupy: narażone na ucieczkę emi-sji5, producentów energii elektrycznej oraz pozostałe gałęzie przemysłu, w tym wytwarzanie ciepła. Zasady przydziału bezpłatnych uprawnień są takie same dla wszystkich instalacji. Nie przydziela się żadnych uprawnień w odniesieniu do ja-kiejkolwiek formy wytwarzania energii elektrycznej, z wyjątkiem wypadków ob-jętych tzw. derogacją6. Dla pozostałych in-stalacji, przydział bezpłatnych uprawnień jest ustalany na podstawie benchmarków7, określonych po wzięciu pod uwagę śred-nich parametrów 10% najbardziej efek-tywnych pod względem emisji instalacji w danym sektorze objętym EU ETS.

Dyrektywa EU ETS dopuszcza zasto-sowanie następujących mechanizmów wsparcia dla instalacji objętych EU ETS:

5 Ucieczka emisji – CarbonLeakage, zjawisko polegające na przenoszeniu produkcji powodującej emisje CO2 z jednego kraju do drugiego (w kontekście EU ETS chodzi o przeniesienie takiej produkcji poza granice Unii Europejskiej).

6 Wyłączenie z obowiązku wypełniania części zobowiązań płynących ze stosowania prawa.

7 Benchmarki, czyli wskaźniki – ustalane przez KE dla danego sektora na podstawie wielkości emisji odnie-sionej do wielkości produkcji dla 10% najlepszych zakładów, znajdujących się na terenie UE.

• derogacja dla energetyki (art. 10c dy-rektywy EU ETS);

• derogacja dla instalacji innych niż wy-twarzające energię elektryczną (art. 10a dyrektywy EU ETS);

• środki finansowe na rzecz sektorów lub podsektorów, które uznaje się za narażone na znaczące ryzyko ucieczki emisji z po-wodu przenoszenia kosztów związanych z emisją gazów cieplarnianych do cen ener-gii, aby skompensować te koszty (art. 10a ust. 6 dyrektywy EU ETS);

• przeznaczenie 50% dochodów uzyska-nych ze sprzedaży uprawnień na aukcji (lub ich równowartości finansowej) na cele określone w art. 10 ust. 3 lit. a-f dyrekty-wy EU ETS.

Cele kontroli NIK

W ramach kontroli „Dostosowanie pol-skiego przemysłu do wymogów Pakietu energetyczno-klimatycznego” NIK zba-dała wykonanie obowiązków wynikają-cych z postanowień PEK, realizację przez administrację rządową zadań służących zapewnieniu konkurencyjności polskiej gospodarki w warunkach wypełniania wymagań pakietu, skuteczność działań związanych z dostosowaniem aktywności gospodarczej powodującej emisję gazów cieplarnianych do wymagań wyznaczo-nych limitami oraz efekty działań dosto-sowujących działalność gospodarczą do wymogów PEK, z uwzględnieniem ich

kontrola i audyt Jolanta Roter

wpływu na koszty produkcji. Kontrolę przeprowadzono w Ministerstwie Środo-wiska oraz Ministerstwie Gospodarki (po jego likwidacji badania kontynu-owano w Ministerstwie Energii oraz w  Ministerstwie Rozwoju), a  także w 14 spółkach8. Badaniami objęto lata 2008–2015.

Z uwagi na szeroki zakres tematyki objętej kontrolą w artykule poruszono przede wszystkim kwestie zastosowa-nia mechanizmów wsparcia dla instala-cji objętych EU ETS, tj. derogację dla energetyki, derogację dla instalacji innych niż wytwarzające energię elektryczną, wsparcie finansowe przedsiębiorstw z sektorów (lub podsektorów) narażo-nych na znaczące ryzyko ucieczki emisji oraz przeznaczenie środków finansowych uzyskanych ze sprzedaży uprawnień na aukcji. W konkluzjach natomiast wska-zano również najważniejsze informacje o wynikach kontroli.

Derogacja dla instalacji

wytwarzających energię elektryczną Warunkiem przyznania bezpłatnych uprawnień do emisji, w ramach deroga-cji dla sektora energetycznego, jest wy-kazanie przez przedsiębiorstwo ponie-sienia nakładów na realizację zadań in-westycyjnych zgłoszonych w Krajowym Planie Inwestycyjnym (KPI). Mogą one obejmować modernizację i doposaże-nia infrastruktury, stosowanie czystych

8 Z tego osiem spółek, dominujących w grupach kapitałowych (w kontroli uwzględniono działalność w kontrolowanym zakresie 19 spółek zależnych). Łącznie kontrolą objęto 36 podmiotów prowadzących 139 instalacji.

9 Termin realizacji zadań ujętych w KPI upływa 31.12.2019.

technologii, dywersyfikację struktury ener getycznej czy też źródeł dostaw.

Polska skorzystała z możliwości przyzna-wania bezpłatnych uprawnień, składając

„Wniosek o przejściowy przydział bezpłat-nych uprawnień do emisji” (tzw. wniosek derogacyjny). Został on zatwierdzony de-cyzjami Komisji Europejskiej z 13 lipca 2012 r. oraz 22 stycznia 2014 r.

W polskim prawie nie uregulowano wielu spraw związanych z derogacją dla instalacji wytwarzających energię elek-tryczną, w tym:

• zasad przygotowania wniosku dero-gacyjnego Polski, w tym podziału zadań między resortami gospodarki i środowiska oraz procedury jego zatwierdzenia;

• udziału w procesie tworzenia KPI pod-miotów prowadzących instalacje wytwa-rzające energię elektryczną (w tym zasad odwoływania się od odmownych decyzji dotyczących kwalifikowania zgłoszonych zadań inwestycyjnych do KPI).

Opracowując wniosek derogacyjny Minister Gospodarki nie zapewnił przej-rzystych zasad kwalifikowania zadań in-westycyjnych do KPI, jak też nie określił celów, jakie miały być osiągnięte za pomo-cą tego planu. Ministerstwo Gospodarki nie weryfikowało możliwości wykona-nia poszczególnych projektów inwesty-cyjnych zgłaszanych do KPI, akceptu-jąc w ten sposób ryzyko niezrealizowa-nia części zadań zakwalifikowanych do KPI9. Projekt KPI był przygotowywany

Wdrażanie pakietu energetyczno-klimatycznego kontrola i audyt

przez prywatny podmiot10, bez jakiejkol-wiek umowy z Ministrem Gospodarki.

Powyższe nieprawidłowości upoważniły NIK do stwierdzenia, że Minister nie reali-zował w pełni celów polityki energetycznej państwa w zakresie potrzeb inwestycyj-nych sektora elektroenergetycznego i nie zadbał o ukierunkowanie dopuszczalnej pomocy publicznej w postaci bezpłatnych uprawnień do emisji gazów – na osiąganie strategicznych celów polityki energetycz-nej. Stan zaawansowania projektów ujętych w KPI potwierdził wysoki stopień ryzyka jego niezrealizowania w istotnej części.

Skutkiem będzie utrata możliwości pełne-go stosowania tepełne-go mechanizmu pomocy publicznej, zaakceptowanego przez KE, który mógłby zostać wykorzystany przez Polskę, np. do modernizacji infrastruktu-ry elektroenergetycznej. W maju 2013 r.

Ministerstwo Gospodarki ‒ na podstawie oceny stanu zaawansowania postępu prac inwestycyjnych (listy inwestycji fizycz-nie rozpoczętych) ‒ szacowało, że zreali-zowana zostanie połowa przewidzianych zadań. Z planowanych zadań w łącznym wymiarze ok. 17 tys. MW realnie ukoń-czone mogły być inwestycje w wymiarze ok. 7-8 tys. MW.

Łączne koszty kwalifikowane reali-zacji zadań ujętych w KPI w okresie sprawozdawczym 2009–2014 wynio-sły 17 891 714,6 tys. zł11. Wykorzystanie możliwego w 2013 r. i 2014 r. przydziału wyniosło łącznie 65 992 703 uprawnień,

10 Towarzystwo Gospodarcze Polskie Elektrownie, które zleciło opracowanie m.in. KPI Konsorcjum w składzie:

Ernst&Young Business Advisory Sp. z o.o., CMS Cameron McKenna Dariusz Greszta Spółka Komandytowa, Uczel-niane Centrum Badawcze Energetyki i Ochrony Środowiska Politechniki Warszawskiej i Primum Polska Sp. z o.o.

11 3 407 084,8 tys. euro (przy przyjętym kursie 4 zł za 1 euro).

przy maksymalnym możliwym limicie 161 899 237 uprawnień. Spółki obję-te kontrolą zgłosiły 137 zadań inwesty-cyjnych do KPI, z czego zakwalifiko-wano 116 (84,7% wszystkich zgłoszo-nych zadań). Najwięcej (35) za łączną kwotę 47 917,3 mln zł zamierzało zre-alizować PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA. Zadania dotyczyły przede wszystkim modernizacji istnieją-cych bloków oraz infrastruktury elektrow-ni (20 zadań obejmujących Elektrowelektrow-nie Bełchatów i Opole, Zespół Elektrowni Dolna Odra i Elektrociepłownię Gorzów), budowy instalacji umożliwiających współ-spalanie biomasy lub współwspół-spalanie paliw alternatywnych (dziewięć zadań realizowa-nych w Elektrociepłowniach: Bydgoszcz, Kielce, Zgierz, Elektrowni Opole i Szcze-cin.) oraz budowy nowych mocy wy-twórczych (pięć zadań realizowanych w Elektrociepłowniach: Gorzów, Rzeszów, Lublin Wrotków i Kielce oraz Elektrowni Bełchatów).

Z niezakwalifikowanych 21 zadań sześć dotyczyło budowy instalacji odsiarczania oraz odazotowania spalin, a więc nie mie-ściło się w zakresie derogacji dla energe-tyki, a dla 15 zadań władze polskie nie były w stanie przedstawić dowodów po-twierdzających, że zgłoszone inwestycje nie są tożsame z początkowym planem inwestycyjnym danej instalacji.

Ze 116 zakwalifikowanych do KPI zadań do końca okresu objętego kontrolą, tj. do

kontrola i audyt Jolanta Roter

12 lutego 2016 r., skontrolowane podmio-ty zrealizowały 42, a 39 znajdowało się w trakcie realizacji. Podjęto łącznie reali-zację 81 zadań, tj. 69,8% ogółu zakwalifi-kowanych do KPI. Nie podjęto realizacji 35 zadań, przy czym z 14 zrezygnowa-no, a realizacja 21 została wstrzymana.

Większość nierealizowanych oraz wstrzy-manych zadań dotyczyło kogeneracji12, w związku z wysokimi cenami gazu oraz brakiem wsparcia dla kogeneracji w dłuższej perspektywie. Z informacji udzielonych przez podmioty nieobjęte kontrolą13 wynikało, że ze zgłoszonych 111 zadań do KPI zakwalifikowano 101, z czego w latach 2008–2014 realizowano 65 inwestycji, a odstąpiono od realizacji 25 (ponad 25% przyjętych do KPI). Jako

12 Proces technologiczny jednoczesnego wytwarzania energii elektrycznej i użytkowego ciepła w elektrociepłowni.

13 W ramach kontroli uzyskano wyjaśnienia od 11 podmiotów (grup kapitałowych) prowadzących instalacje objęte systemem EU ETS i korzystających z derogacji na podstawie art. 10c dyrektywy EU ETS.

przyczyny podmioty wskazywały najczę-ściej brak ekonomicznego uzasadnienia wykonania przedsięwzięć. Przebieg re-alizacji 11 inwestycji był opóźniony, przy czym nie rozpoczęto siedmiu z nich.

Wyszczególnione dane dotyczące zgłoszo-nych, zakwalifikowanych i realizowanych zadań ujętych w KPI zostały przedstawio-ne na rysunku 1.

Na realizację zadań ujętych w KPI skon-trolowane podmioty zaplanowały wy-datkowanie kwoty 76 076 519,9 tys. zł.

Do 30  czerwca 2015  r. wydano 17  543  678,3  tys.  zł (23,1% planu), a  koszty kwalifikowane wyniosły 11 862 030,4 tys. zł. Liczba uprawnień do emisji zbilansowana wartością poniesio-nych nakładów inwestycyjponiesio-nych wydana na

Rysunek 1. Podział zgłoszonych zadań według stopnia realizacji

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Informacji o wynikach kontroli, patrz przyp. 2.

Inwestycje realizowane

Inwestycje, od których odstąpiono

Inwestycje opóźnione

Projekty niezakwalifikowane do realizacji

65

25 11

10

Wdrażanie pakietu energetyczno-klimatycznego kontrola i audyt

rachunki instalacji (w latach 2013–2015) wyniosła 113 566 432. Liczba ta była mniej-sza od możliwej do uzyskania liczy upraw-nień przewidzianej do wydania w latach 2013–2015 o 15 303 534 uprawnień. Na rysunku 2 przedstawiono porównanie wy-datków zaplanowanych na zadania ujęte

w KPI (do końca 2019 r.) z wydatkami po-niesionymi na nie do 30 czerwca 2015 r., a na rysunku 3 porównanie liczby bezpłat-nych uprawnień możliwych do uzyskania (w związku z poniesionymi nakładami na zadania ujęte w KPI) z liczbą uprawnień uzyskanych w latach 2013–2015.

Rysunek 3. Porównanie liczby uprawnień uzyskanych w latach 2013–2015 z maksymalną, możliwą do uzyskania w tym okresie

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Informacji o wynikach kontroli, patrz przyp. 2.

Rysunek 2. Porównanie wydatków zaplanowanych na realizację zadań ujętych w KPI do końca 2019 r. i wydatków poniesionych do 30 czerwca 2015 r. (w mld zł)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Informacji o wynikach kontroli, patrz przyp. 2.

80 70 60 50 40 30 20 10 0

Zaplanowane wydatki Wydatkowana kwota

113 566 432

Liczba możliwych

do uzyskania uprawnień Liczba uzyskanych uprawnień 128 869 966

130 125 120 115 110 105 100 mln

kontrola i audyt Jolanta Roter

Derogacja dla innych instalacji Minister Gospodarki nie wywiązał się z obowiązku opracowania listy instalacji ciepłowniczych (wraz ze wstępnym przy-działem bezpłatnych uprawnień dla każdej z nich) kwalifikujących się do skorzystania z derogacji dla instalacji innych niż wytwa-rzające energię elektryczną. Po wejściu w życie ustawy z 2011 r. o systemie han-dlu uprawnieniami (21 czerwca 2011 r.) zadanie sporządzenia wykazu takich in-stalacji zostało przypisane Krajowemu Ośrodkowi Bilansowania i Zarządzania Emisjami, który terminowo wywiązał się z niego. Do skorzystania z derogacji dla in-stalacji innych niż wytwarzające energię elektryczną w latach 2013–2020 upraw-nione były 234 instalacje ciepłownicze.

Pomoc publiczna dla przedsiębiorców

W przepisach ustawy z 12 czerwca 2015 r.

o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych nie wprowadzono mechanizmu rekompensat dla przedsię-biorców, wynikającego z art. 10a ust. 6 dy-rektywy EU ETS. Nieskorzystanie przez Polskę z tego prawa, należnego państwom członkowskim, może pogorszyć pozycję konkurencyjną sektorów naszej gospodarki emitujących gazy cieplarniane. Biorąc pod uwagę stosowanie tego mechanizmu w in-nych krajach UE (np. rząd Niemiec podjął decyzję o przeznaczaniu 100% przycho-dów z aukcji na cele klimatyczne, w tym znacznej ich części na system rekompen-sat), rezygnacja z analogicznego systemu wsparcia w Polsce naraża przedsiębiorców na pogorszenie ich konkurencyjności, co może prowadzić do zamknięcia działalno-ści lub braku środków na wprowadzenie

rozwiązań zmniejszających emisyjność produkcji.

Zgłoszona w toku prac legislacyjnych (nad ustawą o systemie handlu upraw-nieniami do emisji) propozycja Ministra Gospodarki zmierzała do wprowadzenia warunkowego (w zależności od rynkowej ceny uprawnień) stosowania mechanizmu rekompensat. Byłoby to rozwiązanie słu-żące stabilności i przejrzystości warun-ków prowadzenia działalności gospodar-czej, zapewniające ochronę przed utratą konkurencyjności – jedynie w sytuacjach istotnego wzrostu kosztów uprawnień do emisji. Propozycja Ministra Gospodarki nie została uwzględniona przez Ministra Środowiska w projekcie ustawy. W ocenie NIK, sformułowanej jako jeden z wnio-sków w informacji o wynikach kontroli, zasadne byłoby stworzenie trwałego me-chanizmu, określającego zasady wsparcia przedsiębiorców w sytuacjach istotnego pogorszenia się konkurencyjności w wy-niku wzrostu kosztów uprawnień do emi-sji. Zapewniłoby to stabilność warunków prowadzenia działalności gospodarczej oraz pewność obrotu gospodarczego.

Ochrona sektorów narażonych na „ucieczkę emisji”

Minister Środowiska nie przeprowadzał, na podstawie art. 10a ust. 13 dyrektywy EU ETS, analiz pod kątem zaistnienia prze-słanek uprawniających do wystąpienia do KE o uzupełnienie wykazu sektorów i pod-sektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji.

Brak odpowiedniej analizy, przeprowa-dzonej samodzielnie lub we współpracy z ministrem właściwym do spraw gospo-darki, nie pozwalał Ministrowi Środowiska

Wdrażanie pakietu energetyczno-klimatycznego kontrola i audyt

na rzetelną ocenę, czy konieczne jest włączenie kolejnych sektorów lub pod-sektorów do systemu ochrony w ramach EU ETS. W związku z zaniechaniem wyko-nywania powyższych analiz, Minister nie wypełnił obowiązków, spoczywających na nim jako organie nadzorującym realizację zadań w ramach systemu EU ETS w zakre-sie identyfikacji zagrożeń i zabezpieczenia konkurencyjności przedsiębiorstw, nara-żonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji.

System zmniejszenia obciążeń Powołana przez Ministra Gospodarki jako przewodniczącego Międzyresortowego Zespołu do Spraw Polityki Energetycznej do 2030 r., Grupa robocza ds. redukcji obciążeń przedsiębiorstw energochłon-nych, wypracowała systemowe rozwią-zanie prawne dla takich firm dotyczące zmniejszenia obowiązków przedstawia-nia do umorzeprzedstawia-nia świadectw pochodzeprzedstawia-nia energii z OZE i kogeneracji. Rozwiązanie to zostało wprowadzone do projektu usta-wy Prawo energetyczne (w odniesieniu do zwolnień dla przedsiębiorstw energo-chłonnych w systemie wsparcia kogene-racji) oraz do projektu ustawy o odnawial-nych źródłach energii (w zakresie zwol-nień w systemie wsparcia OZE). Wejście w życie regulacji w zakresie ulg dla od-biorców przemysłowych uwarunkowane było pozytywną oceną KE pod względem zgodności z przepisami dotyczącymi po-mocy publicznej, która do zakończenia czynności kontrolnych, tj. do 12 lutego 2016 r., nie została wydana.

Grupa robocza opracowała ponadto wyliczenie spadku wpływów do budże-tu państwa z tybudże-tułu obniżenia podatku akcyzowego od energii dla przedsiębiorstw

energochłonnych. Wejście w życie nowych rozwiązań połączonych z redukcją staw-ki podatku akcyzowego uzależnione było od wygaszenia procedury nadmiernego deficytu sektora finansów publicznych.

Nastąpiło to 19 czerwca 2015 r., a na spo-tkaniu w KPRM 10 lipca 2015 r. podję-to decyzję o wprowadzeniu specjalnych rozwiązań w zakresie akcyzy dla przed-siębiorstw energochłonnych. Skutki wejścia w życie projektu oszacowano w okresie 10 lat od jego wprowadzenia na 4 998 mln zł. Oczekiwanym efektem regulacji opracowanej przez MF było zrów-noważenie pozycji konkurencyjnej polskich przedsiębiorstw z przedsiębiorcami krajów EU. 24 lipca 2015 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (zmiany art. 30 ust. 7a i art. 31d). Ze względu na krótki czas obowiązywania wprowadzo-nych zmian nie można powiedzieć o sku-teczności tego rozwiązania.

Przeznaczenie dochodów z aukcji uprawnień

Dochody ze sprzedaży polskich uprawnień do emisji (w liczbie 81 710 000) na aukcji w ramach platformy wspólnotowej w latach 2013–2015 wyniosły 1 883 834,3 tys. zł.

Cele, na które powinna zostać przeznaczo-na co przeznaczo-najmniej połowa środków uzyskanych z aukcji w danym roku kalendarzowym lub równowartość tych środków, zostały wymienione w art. 10 ust. 3 dyrektywy EU ETS, a także w art. 49 ust. 6 i 7 ustawy z 2015 r. o systemie handlu uprawnienia-mi. W ustawie z 2015 r. o systemie han-dlu uprawnieniami nie zostały natomiast określone szczegółowe zasady podziału tych środków. Minister Środowiska nie

kontrola i audyt Jolanta Roter

wypracował strategii wykorzystania pienię-dzy uzyskiwanych ze sprzedaży uprawnień, która określiłaby główne cele oraz szczegó-łowe zasady ich podziału. Ze sprawozdań z wykorzystania dochodów ze sprzedaży na aukcji uprawnień do emisji przekaza-nych w latach 2013–2014 do KE wynikało, że większość środków uzyskanych w ten sposób została przeznaczona na jeden cel – termomodernizację budynków.

wypracował strategii wykorzystania pienię-dzy uzyskiwanych ze sprzedaży uprawnień, która określiłaby główne cele oraz szczegó-łowe zasady ich podziału. Ze sprawozdań z wykorzystania dochodów ze sprzedaży na aukcji uprawnień do emisji przekaza-nych w latach 2013–2014 do KE wynikało, że większość środków uzyskanych w ten sposób została przeznaczona na jeden cel – termomodernizację budynków.