• Nie Znaleziono Wyników

Odszkodowanie za niedostarczenie lokalu socjalnego

Niedopełnienie przez gminę obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego, oso-bie uprawnionej do niego z mocy wyroku, rodzi odpowiedzialność odszko-dowawczą gminy wobec właściciela lokalu, opartą na art. 417 k.c. (art. 18 ust. 5 OchLokU). Odpowiedzialność gminy oparta na regulacji art. 18 ust. 5 OchLokU w zw. z art. 417 k.c. nie ma charakteru subsydiarnego, lecz charak-ter niezależny wobec unormowanej w art. 18 ust. 1 i 3 OchLokU odpowie-dzialności osoby zajmującej lokal bez tytułu prawnego, której sąd przyznał

14 Tak Z. Resich, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. I, red. Z. Resich, W. Sie-dlecki, Warszawa 1969, s.  203; M. Jędrzejewska [w:] Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze, t. 1, red. T. Ereciński, J. Gudowski, M. Jędrzejewska, Warszawa 2004, s. 216.

prawo do lokalu socjalnego wstrzymując wykonanie opróżnienia lokalu. Od-powiedzialność odszkodowawcza gminy pokrywa się jedynie z odpowiedzial-nością osoby zajmującej lokal bez tytułu prawnego, określoną w art. 18 ust. 3 OchLokU15, który zobowiązuje te osoby do opłacania odszkodowania w wy-sokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowią-zane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł. Odpowiedzialność osoby zajmującej lokal bez tytułu prawnego, oparta na art. 18 ust. 1 i 3 OchLokU, ma charakter swoistej kary ustawowej (art. 485 k.c.), zaś odpowiedzialność gminy, oparta na art.  417 k.c., deliktowy, wobec czego odpowiedzialność tych podmiotów ma charakter in solidum16.

Przesłankami odpowiedzialności gminy, w oparciu o art. 18 ust. 5 OchLo-kU w  zw. z  art.  417 k.c., są – niezgodne z  prawem – zaniechania polega-jące na niedostarczeniu przez gminę lokalu socjalnego, szkoda powstała po stronie właściciela na skutek niedopełnienia przez gminę jej obowiązku oraz związek przyczynowy między tą szkodą a zaniechaniem gminy. Na powodzie spoczywa nie tylko ciężar wykazania zaniechania gminy w dostarczeniu lo-kalu socjalnego, ale i okresu, w jakim zaniechanie to miało miejsce. Okres przez jaki gmina nie dopełnia swego obowiązku w zakresie dostarczenia loka-lu socjalnego wpływa przy tym na wymiar odszkodowania. Pozostaje zatem poszukać odpowiedzi na pytanie za jaki okres odpowiedzialność odszkodo-wawczą ponosi gmina. O ile przy tym określenie początku okresu, jaki objęty jest obowiązkiem odszkodowawczym gminy, jest źródłem wielu kontrowersji, o tyle określenie chwili z jaką obowiązek ten ustaje – nie wydaje się budzić wątpliwości.

Kontrowersje, jakie niesie z  sobą określenie początku okresu jaki obję-ty jest obowiązkiem odszkodowawczym gminy, są wynikiem braku określe-nia w obowiązującej regulacji terminu w jakim gmina zobowiązana jest do dostarczenia lokalu socjalnego. W  pierwszej kolejności należy uznać, jako następstwo odrzucenia koncepcji cywilnoprawnego charakteru obowiązku gminy dostarczenia lokalu socjalnego, że podstawą określenia tego terminu nie może być art. 455 k.c., regulujący termin spełnienia zobowiązań cywilno-prawnych o charakterze bezterminowym17. Przy przyjęciu administracyjno-15 Tak SN w wyroku z dnia 19 czerwca 2008 r., V CSK 31/08, LEX nr 457701.

16 Por. uchwałę SN z dnia 7 grudnia 2007 r., III CZP 121/07, OSNC z 2008 r., nr 12, poz. 137. 17 Tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 lutego 2014 r., V CNP 32/13, LEX nr 1463429; Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 maja 2015 r., V CA 1/15, LEX nr 1770897; Sąd Najwyż-szy w wyroku z dnia 13 maja 2015 r., V CA 2/15, LEX nr 1755921. Zob. też wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 10 czerwca 2011 r., III Ca 225/11, LEX nr 1713679, w któ-rym Sąd ten nie opowiadając się jednoznacznie przeciwko cywilnoprawnemu charakterowi obowiązku gminy dostarczenia lokalu socjalnego odrzucił jednak możliwość zastosowania art. 455 k.c. uznając, że zobowiązanie gminy ma charakter terminowy i staje się wymagalne

prawnego charakteru obowiązku gminy dostarczenia uprawnionemu lokalu socjalnego rozważania wymagają trzy koncepcje.

Pierwsza z nich prezentowana zarówno w judykaturze18, jak i doktrynie19, odwołuje się do treści art. 365 § 1 k.p.c., który wskazuje, że prawomocne orzeczenie wiąże nie tylko strony i  sąd wydający orzeczenie, ale także inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wy-padkach wskazanych w ustawie – także inne osoby. Z treści tej regulacji oraz administracyjnoprawnego charakteru obowiązku gminy dostarczenia lokalu socjalnego wyprowadza się wniosek, że wspomniany obowiązek aktualizuje się z momentem uprawomocnienia się wyroku nakazującego eksmisję. Przy tym obowiązek ten nie zależy w żadnym wypadku od działań podjętych przez lokatorów czy też właściciela lokalu, brak jest bowiem przepisu statuującego obowiązek wierzyciela czy też lokatora do zawiadomienia gminy o  wyroku przyznającym prawo do otrzymania lokalu socjalnego i  uzależniającego od tego faktu aktualizację obowiązku gminy w tym zakresie.

Druga z  prezentowanych w  judykaturze20 koncepcji wiąże aktualizację obowiązku dostarczenia przez gminę lokalu socjalnego z  powzięciem przez gminę wiedzy o treści wyroku eksmisyjnego, przyznającego pozwanemu pra-wo do lokalu socjalnego, niezależnie od tego czy zawiadomienia dokonał wła-ściciel lub osoba uprawniona do lokalu socjalnego, czy też gmina powzięła wiedzę o swym obowiązku uczestnicząc jako interwenient uboczny w postę-powaniu eksmisyjnym. W tym drugim przypadku obowiązek gminy aktuali-zuje się już z chwilą uprawomocnienia się wyroku eksmisyjnego. Rozbieżność zachodzi natomiast w  orzecznictwie w  ocenie, czy gmina swój obowiązek winna zrealizować bezzwłocznie21, czy też ocena bezprawności zaniechania gminy, uwzględniać winna możliwości gminy w  pozyskaniu lokalu socjal-nego z mieszkaniowego zasobu gminy, a co za tym idzie, realizacji wyroku w chwili uzyskania wiedzy o treści wyroku eksmisyjnego22.

z chwilą uprawomocnienia się wyroku. Pogląd ten jednak nie znajduje żadnego normatyw-nego oparcia.

18 Zob. wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 29 czerwca 2010 r., III Ca 328/10, LEX nr 1714179; wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 10 czerwca 2011 r., III Ca 225/11, LEX nr 1713679.

19 Zob. F. Zoll, M. Olczyk, M. Pecyna, op. cit., s. 244.

20 Zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 marca 2014 r., I ACa 1071/13, LEX nr 1454466; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 27 maja 2014 r., V ACa 606/13, LEX nr  1498900; wyrok Sądu Najwyższego z  dnia 13 maja 2015  r., V CA 1/15, LEX nr 1770897; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2015 r., V CA 2/15, LEX nr 1755921. 21 Zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2015 r., V CA 1/15, LEX nr 1770897 oraz

wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2015 r., V CA 2/15, LEX nr 1755921.

22 Zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 marca 2014 r., I ACa 1071/13, LEX nr 1454466.

Trzecia z  koncepcji, prezentowana zarówno w  judykaturze23, jak i  dok-trynie24, uniezależnia określenie chwili zaktualizowania się obowiązku gminy dostarczenia lokalu socjalnego od tego, czy gmina wzięła udział w postępo-waniu eksmisyjnym jako interwenient uboczny, wiążąc go z zawiadomieniem gminy o treści wyroku eksmisyjnego przyznającego pozwanemu prawo do lo-kalu socjalnego oraz o tym, że nie został on wykonany. Bez znaczenia jest przy tym czy tego zawiadomienia dokonał właściciel, czy też osoba uprawniona do lokalu socjalnego. Przypisanie gminie bezprawności uwarunkowane musi być obiektywnymi możliwościami gminy do zaoferowania, w  chwili powzięcia wiadomości o  ciążącym na niej obowiązku, lokalu socjalnego. Nie sposób bowiem oczekiwać, że gmina bezzwłocznie zaoferuje uprawnionemu lokal socjalny. Ocena bezprawności winna zatem uwzględniać czas konieczny na znalezienie i  przygotowanie dla osób uprawnionych odpowiedniego lokalu socjalnego. Koncepcję tą uznać należy za słuszną, a na jej uzasadnienie wska-zać trzy istotne argumenty.

Po pierwsze przyjęcie, że obowiązek gminy aktualizuje się już z  chwilą uprawomocnienia się wyroku, stwierdzającego uprawnienia osób obowiąza-nych do opróżnienia lokalu do lokalu socjalnego, prowadziłoby do sytuacji, że gmina jeszcze w trakcie trwania postępowania rozpoznawczego, pomimo niepewności co do czasu jego zakończenia oraz jego wyniku (a zatem co do samego obowiązku wydania lokalu mieszkalnego oraz istnienia uprawnienia do otrzymania przez osoby pozwane lokalu socjalnego, a następnie skorzysta-nia przez uprawnionych z oferty najmu lokalu socjalnego), musiałaby mieć przygotowany odpowiedni lokal socjalny dla osób pozwanych, a zarazem po-tencjalnie uprawnionych do jego otrzymania. Taka wykładnia prowadziłaby do konieczności długotrwałego utrzymywania przez gminy wolnych zasobów mieszkaniowych obejmujących lokale socjalne w rozmiarze adekwatnym do liczby toczących się spraw o nakazanie opróżnienia lokali mieszkalnych, co nie byłoby działaniem ani społecznie, ani ekonomicznie racjonalnym25.

Po drugie, na gminie nie ciąży obowiązek udziału w postępowaniu eksmi-syjnym w charakterze interwenienta ubocznego, a jedynie takie uprawnienie, a co z za tym idzie, może ona nie być świadoma, że pozwanym przyznano uprawnienie do lokalu socjalnego. Tymczasem, mimo że samo powstanie 23 Takie stanowisko wydaje się zajmować Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w  wyroku z  dnia 3

kwietnia 2012 r., I ACa 250/12, LEX nr 1211554 oraz Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 lutego 2014 r., V CNP 32/13, LEX nr 1463429.

24 Takie stanowisko wydaje się prezentować J. Misztal-Konecka. Zob. J. Misztal-Konecka, Od-powiedzialność za zajmowanie lokalu mieszkalnego bez tytułu prawnego w świetle art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów, „Monitor Prawniczy” 2013, nr 22, s. 1202.

tego uprawnienia związane jest z prawomocnością wyroku zawierającego ta-kie postanowienie, to jednak odpowiedzialność podmiotu nim obciążone-go zawsze związana jest z zarzucaną bezczynnością (zaniechaniem). A zatem aby można postawić ów zarzut zaniechania, podmiot zobowiązany (gmina) musi mieć świadomość istnienia obowiązku nałożonego w wyroku eksmisyj-nym, a więc świadomość oczekiwanego i nakazanego zachowania, z którym OchLokU wiąże odpowiedzialność odszkodowawczą w razie jego niewykona-nia. Zawiadomienie gminy o treści wyroku eksmisyjnego z prawem do lokalu socjalnego jest więc tym momentem, który uruchamia tę odpowiedzialność, gdyż informuje zobowiązaną, że ma dostarczyć osobie eksmitowanej lokal socjalny26.

Po trzecie, przeciwko przyjęciu koncepcji utożsamiającej początek aktu-alizacji obowiązku gminy z datą uprawomocnienia się wyroku eksmisyjnego, podnieść należy, że mogły zaistnieć okoliczności dezaktualizujące obowiązek przedstawienia ofert poszczególnym osobom eksmitowanym, takie jak odstą-pienie powoda od realizacji wyroku eksmisyjnego i zawarcie z eksmitowanym nowej umowy najmu, dobrowolne wyprowadzenie się czy też śmierć lokato-ra27. Należy bowiem podkreślić, że zasadą jest dobrowolne wykonanie wyro-ku przez dłużnika, a zatem obowiązek gminy aktualizuje się dopiero z chwilą zawiadomienia gminy przez dłużnika, iż chce on zrealizować przysługujące mu uprawnienie do lokalu socjalnego lub przez wierzyciela o bezczynności dłużnika w wykonaniu wyroku28. Nawet jeżeli gmina ma wiedzę – jako strona postępowania sądowego – o treści wyroku eksmisyjnego, dopiero informacja, że wyrok ten nie został wykonany lub też płynący z  niego obowiązek nie wygasł na skutek innych zdarzeń, aktualizuje obowiązek gminy dostarczenia lokalu socjalnego, którego wypełnienie warunkuje przymusowe wykonanie wyroku.

Nie budzi jednak wątpliwości, że odpowiedzialność gminy ustaje z chwilą związania gminy z osobą, której przyznano prawo do lokalu socjalnego, ofer-tą zawarcia najmu takiego lokalu29. Termin w jakim gmina związana będzie złożoną przez siebie ofertą pozostawiono do jej uznania. Dla określenia chwili z  jaką oferta zostaje złożona uprawnionemu do lokalu socjalnego, tak jak w przypadku innych oświadczeń woli, miarodajna będzie norma art. 61 § 1 k.c., która chwilę tą wiąże z możliwością zapoznania się z treścią oświadczenia 26 Tak Sąd Apelacyjny w  Gdańsku w  wyroku z  dnia 27 maja 2014  r., V ACa 606/13, LEX

nr 1498900.

27 Tak Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 26 marca 2014 r., I ACa 1071/13, LEX nr 1454466.

28 Tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 maja 2015 r., V CA 1/15, LEX nr 1770897. 29 Tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 listopada 2012 r., I CSK 292/12, LEX nr 1274945.

woli przez jej adresata. Dla realizacji tego obowiązku bez znaczenia fakt czy uprawniony lokator przyjął czy też odrzucił tę ofertę.

Obowiązek naprawienia szkody przez gminę obejmuje nie tylko szkodę spowodowaną niemożnością dysponowania lokalem przez właściciela i  po-bieraniem pożytków (lucrum cessans), ale i  straty, jakie poniósł właściciel

w związku z tym, że uprawniony do lokalu socjalnego nie uiszcza opłat za zajmowany lokal mieszkalny (damnum emergens)30. Za tę ostatnią szkodę gmina odpowiada niezależnie od możliwości jej wyegzekwowania przez wła-ściciela od byłego lokatora oraz in solidum z obowiązanym do zapłaty byłym

lokatorem. Obowiązek naprawienia szkody przez gminę w zakresie strat, ja-kie poniósł właściciel w związku z tym, że uprawniony do lokalu socjalnego nie uiszcza opłat za zajmowany lokal mieszkalny, obejmuje nie tylko czynsz najmu, jaki byłby on zobowiązany opłacać, gdyby stosunek najmu nie wy-gasł, ale także opłaty związane z korzystaniem z lokalu, do jakich uiszczania, w  świetle art.  18 ust.  3 OchLokU, obowiązany jest uprawniony do lokalu socjalnego31.

Nie budzi jednak wątpliwości, że niemożność dysponowania lokalem przez właściciela i pobieraniem pożytków z tytułu jego najmu pozostaje w normal-nym związku przyczynowym z niedostarczeniem przez gminę uprawnione-mu lokalu socjalnego. Natomiast w odniesieniu do opłat, jakie zobowiąza-na jest uiszczać osoba, której przyzzobowiąza-nano uprawnienie do lokalu socjalnego, w orzecznictwie początkowo wyrażono pogląd, iż powstanie szkody w postaci poniesienia przez właściciela niezrekompensowanych kosztów utrzymywania lokalu zajmowanego przez nieuiszczające należności osoby eksmitowane – nie jest normalnym następstwem braku zaoferowania przez gminę lokalu socjal-nego. Wskazano, że odmienne stanowisko o istnieniu takiego związku przy-czynowo-skutkowego prowadziłoby do niedającego się zaaprobować wnio-sku, że naturalnym następstwem niewykonywania przez gminę obowiązku przyznania lokalu socjalnego, wynikającego z wyroku sądowego, jest szkoda właściciela lokalu wynikająca z zaniechania uiszczania przez eksmitowanych, obciążających ich z mocy ustawy, należności z tytułu zajmowania dotychcza-sowego lokalu. W razie akceptacji takiego wniosku za normalne następstwo zaniechania gminy w łańcuchu przyczynowo-skutkowym należałoby konse-kwentnie uznać zachowanie eksmitowanych niezgodne z obowiązującym

pra-30 Tak Sąd Najwyższy w  postanowieniu z  dnia 25 czerwca 2008  r., III CZP 46/08, LEX nr  437195; Sąd Najwyższy w  wyroku z  dnia 13 stycznia 2010  r., II CSK 323/09, LEX nr 602680. Tak też J. Misztal-Konecka, op. cit., s. 1202.

31 Tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16 maja 2012 r., III CZP 12/12, OSNC z 2012 r., nr 12, poz. 138.

wem, którego to wniosku nie sposób przecież zaaprobować32. W późniejszym jednak orzecznictwie zaprezentowano pogląd, że w normalnym związku przy-czynowym (z zaniechaniem przez gminę wypełnienia obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego) osobie do tego uprawnionej pozostaje strata właściciela lo-kalu mieszkalnego spowodowana nieuiszczeniem przez byłego lokatora opłat za używanie zajmowanego lokalu i że za i tę szkodę gmina ponosi odpowie-dzialność na podstawie art. 417 § 1 k.c.33

Następną kwestią wymagającą rozstrzygnięcia jest określenie chwili z jaką rozpoczyna bieg termin przedawnienia roszczenia odszkodowawczego prze-ciwko gminie. Termin ten – jako roszczenia odszkodowawczego – wynika z art. 442¹ k.c. i wynosi 3 lata od dnia, w którym właściciel dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia z tym, że termin ten nie może być dłuższy niż 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołu-jące szkodę. Niewątpliwie właściciel od samego początku ma świadomość na terenie jakiej gminy znajduje się lokal podlegający opróżnieniu, a co za tym idzie – jaka gmina nie dopełniła obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego i ponosi z tego tytułu odpowiedzialność odszkodowawczą. Odpowiedzieć na-leży zatem jedynie na pytanie – kiedy właściciel dowiaduje się o powstaniu szkody. Jest to dzień, w którym winien on otrzymać opłatę z tytułu zajmowa-nia jego lokalu, gdyby go oddał w najem, a w zakresie odszkodowazajmowa-nia należ-nego mu od osoby, która zajmuje lokal bez tytułu prawnależ-nego; dzień w jakim osoba zajmująca ten lokal nie uiściła należnego właścicielowi odszkodowania. Za ugruntowany już w orzecznictwie pogląd należy uznać, że odszkodowanie w wysokości czynszu oraz innych opłat, do którego uiszczania obowiązane są osoby, co do których orzeczono eksmisję z równoczesnym jej wstrzymaniem do czasu zaoferowania przez gminę lokalu socjalnego, na podstawie art. 18 ust. 1 i 3 OchLokU, ma charakter okresowy34. Z regulacji art. 18 ust. 1 i 3 OchLokU wynika, iż odszkodowanie to winno być uiszczane przez osoby, co do których orzeczono eksmisję, w  okresach miesięcznych. Przyjąć przy tym należy, że odszkodowanie o którym mowa, płatne jest – w odróżnieniu od czynszu najmu – z  dołu. W  konsekwencji, roszczenie odszkodowawcze przeciwko gminie ulegać będzie przedawnieniu z 3 letnim okresem liczonym odrębnie od dnia powstania każdej ze szkód poniesionych przez właściciela na 32 Tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 kwietnia 2009 r., IV CNP 98/08, LEX nr 738119. 33 Tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 stycznia 2010 r., II CSK 323/09, LEX nr 602680. 34 Tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 maja 2012 r., IV CSK490/11, LEX nr 1243072;

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 listopada 2012 r., IV CSK 303/12, Rzeczpospolita PCD z  2012  r., nr  265, s.  2; Sąd Apelacyjny w  Białymstoku z  dnia 22 marca 2013  r., I  ACa 61/13, LEX nr 1294694; Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 marca 2014 r., IV CNP 33/13, LEX nr 143849; Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 20 stycznia 2015 r., I ACa 1494/14, LEX nr 1665096.

skutek nieuiszczenia odszkodowania przez osobę zajmującą lokal mieszkalny bez tytułu prawnego za dany miesiąc.

Podsumowanie

Przeprowadzone rozważania prowadzą po pierwsze do wniosku, że dolegliwy dla gminy obowiązek dostarczenia lokalu socjalnego, o którym zdecydować może sąd orzekając eksmisję z lokalu mieszkalnego, kontestowany może być przez gminę już na etapie postępowania o eksmisję, na skutek jej wstąpienia do procesu w charakterze interwenienta ubocznego nie tylko po stronie po-woda, ale także po stronie pozwanego. Przystępując zaś do udziału w sprawie po stronie powoda gmina może podejmować wszelkie działania sprzeczne z  działaniami i  oświadczeniami powoda, w  tym także kwestionować samo żądanie eksmisji.

Administracyjnoprawny charakter obowiązku dostarczenia lokalu skut-kuje tym, że nie znajdą do niego zastosowania przepisy kodeksu cywilnego. Obowiązek ten aktualizuje się zatem po stronie gminy – niezależnie od tego czy wstąpiła ona do postępowania eksmisyjnego w charakterze interwenien-ta ubocznego – wraz z chwilą zawiadomienia jej o treści zapadłego wyroku i braku jego dobrowolnego wykonania przez dłużnika, przy uwzględnieniu czasu na znalezienie i przygotowanie dla osób uprawnionych odpowiedniego lokalu socjalnego. Kończy się zaś z  chwilą przyjęcia lub ustania związania, złożoną przez gminę uprawnionemu ofertą zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Świadczenie odszkodowawcze gminy przedawnia się z terminem określonym w art. 442¹ k.c., liczonym odrębnie od dnia powstania każdej ze szkód poniesionych przez właściciela na skutek nieuiszczenia odszkodowania przez osobę zajmującą lokal mieszkalny bez tytułu prawnego za dany miesiąc.

Abstract

The obliga on of the municipali es to provide social housing

Th e article discusses the obligation of municipalities to provide social housing, which was provided for in the provisions of the Law of 21 June 2001 on the protection of the rights of tenants, municipal residential resources and on amending the Civil Code. In his article, the author not only analyses the rules and the cases when the municipalities shall assume the duty, but also the legal character of this obligation, which he claims to be both administrative and legal. Th e author also refl ects on the position of the municipalities in the proceedings for eviction, recognizing that the municipalities may join the proceedings as a secondary intervener not only the plaintiff ’s, but also on the

defendant’s side. In both cases the m unicipalities is entitled to question the eviction claims. Finally, the author considers the extent of the compensation claim that the debtor is entitled to when the municipalities did not provide social housing, regarding that the compensation covers the period from notifying the municipalities of failing to execute eviction sentence voluntarily by the debtor, taking into account the time nec-essary to fi nd and prepare the social housing for the entitled, until the municipalities make an off er to conclude a lease agreement for social housing to the tenant obliged to vacate the premises.

Key words: municipality, social housing, protection of the rights of tenants

Streszczenie

Obowiązek gminy dostarczenia lokalu socjalnego

Artykuł stanowi analizę obowiązku gminy dostarczenia lokalu socjalnego, który prze-widziany został w przepisach ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokato-rów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. W artykule autor nie tylko analizuje zasady i  przypadki, w  jakich obowiązek ten spoczywa na gminie, ale także charakter prawny tego obowiązku, który uznaje za administracyjnoprawny. Autor przeprowadza również rozważania odnośnie pozycji procesowej gminy w sprawie o opróżnienie lokalu uznając, iż gmina może wstąpić do procesu w charakterze inter-wenienta ubocznego nie tylko po stronie powoda, ale i pozwanego, w każdym z tych przypadków będąc uprawniona do kwestionowania żądania eksmisji. Wreszcie autor rozważa zakres odszkodowania, do którego wypłaty zobowiązana jest gmina w  przy-padku niedostarczenia lokalu socjalnego uznając, iż odszkodowanie to obejmuje okres od powiadomienia gminy o braku dobrowolnego wykonania przez dłużnika wyroku eksmisyjnego, przy uwzględnieniu czasu koniecznego na znalezienie i przygotowanie dla uprawnionego odpowiedniego lokalu socjalnego, do czasu złożenia przez gminę lo-katorowi zobowiązanemu do opróżnienia lokalu oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.