Zanim przyjrzymy się zagadnieniu ojcostwa Józefa z Nazaretu należy zauważyć, że powołanie Oblubieńca Maryi obejmuje zawarcie małżeństwa z Maryją, a z tym łączy się nadanie praw synowskich, jak również w tym szczególnym wypadku włączenie Go w szereg potomków Dawida95. Natomiast warto zauważyć ciekawą zależność między ojcostwem i doświadczeniem religijnym96. W przypadku Józefa z Nazaretu można za-uważyć, że doświadczenie religijne doskonale wpisuje się w posługę ojcostwa, aby uka-zać i przezywać na ziemi ojcostwo samego Boga (por. FC 25).
Fundamentalne zasady ojcostwa posiada dokument Familiaris Consortio, który wskazuje istotne cechy mężczyzny w pełnieniu roli ojca. Pierwszą cechą jest powołanie do zabezpieczenia równego rozwoju wszystkim członkom rodziny. Pomocą w realizacji tego zadania jest wielkoduszna odpowiedzialność za życie, a także przez troskliwe peł-nienie obowiązku wychowania razem ze współmałżonką. Drugim czynnikiem jest pra-ca, która utwierdza rodzinę i wzmacnia w jedności. Ostatnim składnikiem jest świadec-two życia chrześcijańskiego, które skutecznie wprowadza dzieci w życie Chrystusa i Kościoła (por. FC 25). Te wskazówki prowadzą do tego, aby podjąć temat ojcostwa św. Józefa.
Spełnienie konkretnej misji przez człowieka pokazuje, że dana osoba jest w peł-ni uzdolpeł-niona do realizacji tej misji. Józef peł-nie tylko działa jako ojciec, ale jest ojcem
93
CAFFAREL. Weź do siebie Maryję. s. 136. Zob. Ten autor zebrał teksty Ojców Kościoła, wielu teologów,
papieży i innych autorów poświęcone małżeństwu Józefa i Maryi w tradycji katolickiej. Powstała w ten sposób ciekawa antologia teologiczno – pastoralna s. 168-190.
94
JAN PAWEŁ II. Rozważanie przed modlitwą Anioł Pański (Rzym, 23.12.2002). OR 23:2002 nr 2 s. 23.
95
SZYMANEK. Wykład Nowego Testamentu. s. 53.
96
Z. BANDUR. Mężczyzna na złom – czy jest potrzeba odrodzenia się pozycji ojca? WSP 1:2012 nr 15 s.
239. Tutaj warto przyjrzeć się roli ojca w świetle św. Józefa wobec wątpliwości dzisiejszego świata, w którym zatarła się rola ojca, ponieważ coraz częściej mówi się o kryzysie autorytetów, o kryzysie ojca. Jednakże jest to niewątpliwie ogólnospołeczny kryzys relacji międzyludzkich, a co za tym idzie problem tożsamości świata ludzi. R. M. KOLINKO. Św. Józef wzorem niezastąpionej roli ojca w świetle adhortacji apostolskiej Jana Pawła II. KST 1: 2002 s. 347.
62
prawdziwym. Sam św. Augustyn powiada, że Józef tym bardziej był ojcem im czystsze było jego ojcostwo97
.
Jan Paweł II czciciel świętego Józefa pisze, że: „jak wynika z tekstów ewange-licznych, prawną podstawą ojcostwa Józefa było małżeństwo z Maryją. Bóg wybrał Józefa na małżonka Maryi właśnie po to, by zapewnić Jezusowi ojcowską opiekę” (RC 7). Jego zdaniem ojcostwo Józefa ukazuje więź, która łączy Go z Chrystusem, który jest szczytem wszelkiego wybrania i przeznaczenia98. Dodaje Ojciec Święty Jan Paweł II, że „Bóg wezwał świętego Józefa, aby służył bezpośrednio osobie i misji Jezusa poprzez sprawowanie swego ojcostwa. Jego ojcostwo wyraziło się w sposób konkretny w tym, że uczynił ze swego życia służbę, złożył je w ofierze tajemnicy wcielenia (…) i posłu-żył się władzą, przysługującą mu prawnie w Świętej Rodzinie” (RC 8).
Ojcowie Kościoła podkreślali, że Józef z Nazaretu był nie tylko podporą Maryi i żywicielem Jezusa, lecz przede wszystkim świadkiem dziewictwa Maryi, a przez to świadkiem boskiego pochodzenia Jezusa. Św. Bernard streszcza myśl Ojców Kościoła w następujący sposób: „Tak samo jak Tomasz, który wątpił i dotykał stał się niezaprze-czonym świadkiem zmartwychwstania Pana, tak Józef biorąc Maryję za Oblubienicę i opiekując się Nią z zazdrosną gorliwością w najdrobniejszych szczegółach Jej życia stał się najpewniejszym gwarantem Jej czystości”99. Jezus, Maryja i Józef są związani tą samą misją, którą wypełniają każde na swój sposób. Św. Franciszek Salezy, mówi, że Józef i Maryja byli jakby dwoma zwierciadłami zwróconymi ku sobie, które przesyłały sobie nawzajem światło otrzymywane od Jezusa100. Inny autor podkreśla, uznając za-sługi Świętego Patriarchy, że dając Józefa za męża Maryi, Bóg dał Jej nie tylko towa-rzysza życia, świadka Jej dziewictwa, obrońcę Jej godności, lecz również uczestnika Jej wspaniałej godności101
.
Sługa Boży o. Anzelm Gądek opierając się na tym co Ewangelia przekazała w kazaniu o świętym Józefie pisze o dwunastu przywilejach Józefa z Nazaretu, jakby dwunastu gwiazdach błyszczących w koronie świętego Józefa. Mówi, że „piątym przy-wilejem świętego Józefa jest to, że jest On przybranym ojcem, żywicielem i opiekunem Syna Bożego. Spośród miliardów ludzi i spośród wszystkich zastępów świętych w nie-97
B. CASTILLA DE CORTAZAR Dziewicze macierzyństwo Najświętszej Maryi Panny i dziewicze ojcostwo świętego Józefa. KST 6:2007 s. 47.
98
RC 7. Dość istotną cechę ojcostwa świętego Józefa porusza Augustyn. Według św. Augustyna „Józefo-wi nie tylko należy się miano ojca, ale należy mu się bardziej niż komukol„Józefo-wiek innemu. W jaki sposób był ojcem? Tym bardziej był ojcem im bardziej czyste było jego ojcostwo” HERRAN. Święty Józef. s. 55.
99
MARTELET. Józef z Nazaretu. s. 179. 100Tamże. s. 180.
101
FOUCHER. Józef z Nazaretu. s. 71.
63
bie, jego jedynego Bóg nazywał ojcem swoim, albowiem Ojciec niebieski przelał na Józefa swoją powagę i władzę i zastępstwo na ziemi. Józef karmił Dziecię Boże, On Je bronił i strzegł. On Je wychowywał i pracował na Nie”102. Według Jana Pawła II współpraca Józefa z tajemnicą Wcielenia obejmuje również ojcowską opiekę nad Jezu-sem. Potwierdzeniem tej funkcji jest wydarzenie, w którym ukazuje się Patriarsze Anioł we śnie i mówi Mu, że ma nadać Dziecięciu imię: „Porodzi Syna, któremu nadasz imię Jezus, On bowiem zbawi swój lud od jego grzechów” (Mt 1,21). Mimo, że ojcostwo Józefa nie obejmowało fizycznej prokreacji, było ojcostwem rzeczywistym, a nie po-zornym. Józef pełnił wobec Jezusa funkcję ojca, dysponując władzą, której Odkupiciel w sposób wolny był „poddany” (Łk 2,51), oraz wychowując Go i ucząc zawodu cie-śli103. Salezy dodaje, że Józef z Nazaretu może być nazwany ojcem w rodzinie nazare-tańskiej w sensie realnym. Na potwierdzenie tego faktu są słowa zaczerpnięte z Pisma Świętego, które wypowiada Maryja podczas sceny odnalezienia dwunastoletniego Jezu-sa w świątyni: „Oto ojciec Twój i ja z bólem serca szukaliśmy Ciebie” (Łk 2,48)104
, dlatego „w rodzicach Chrystusa spełniły się wszelkie dobrodziejstwa płynące z zaślu-bin: potomstwo, wierność, sakrament” (RC 7).
Można wyróżnić dwa aspekty ojcowskiej roli św. Józefa. Są to: nadanie imienia i opieka sprawowana nad świętą Rodziną. Przyjrzyjmy się tym zagadnieniom.
Zgodnie z tradycją i Prawem Starego Przymierza Jezus został obrzezany ósmego dnia, a dokonał tego Józef. Wtenczas Józef i Maryja nadali Dziecięciu imię Jezus, które polecił nadać Anioł podczas objawienia się we śnie Józefowi105. Papież Jan Paweł II potwierdza fakt, iż „w momencie obrzezania Józef nadaje dziecku imię Jezus. Znacze-nie tego imienia zostało objawione Józefowi w chwili zwiastowania” ( RC 12). „Nadać komuś imię” wskazuje na znajomość istoty rzeczy, a także na sprawowanie nad nią władzy” (Rdz 32,29). Imię prezentuje osobę, a nadanie imion nowonarodzonym to w pewnym sensie program ich działania, a przez to rola, jaka przez noszących to imię ma być spełniona. Jeżeli imię wybiera Bóg to dlatego, aby wskazać na posłania tej osoby przez samego Boga do wyjątkowego zadania. Ewangelista Mateusz podaje wzmiankę o 102
A. GĄDEK. Przez Józefa do Jezusa i do Maryi. W: Ojciec i Opiekun. Red. O. Filek. Kraków 2008 s. 16. 103
JAN PAWEŁ II. Błogosławiona, która uwierzyła. s. 73. Ponadto Ojciec Święty opisuje pewne
rozróżnie-nia między ojcostwem i rodzicielstwem. Starożytna monografia na temat dziewictwa Maryi – De Marga-rita z IV wieku – stwierdza, że zobowiązania, jakie podjęli Dziewica i Józef jako oblubieńcy sprawiły, iż mógł on być nazwany tym imieniem (ojca), był jednak ojcem, który nie zrodził. Tamże. s. 73.
104
ZARZYCKI. Moralno – duchowa sylwetka św. Józefa z Nazaretu. s.45.
105„W dawnych czasach ten obrzęd czynił ojciec rodziny, a w wyjątkowych przypadkach matka. Później powierzono tę czynność specjaliście, zwanym mohel. W tradycji Izraela ryt obrzezania stał się znakiem Przymierza – zaślubin między Bogiem, a Jego ludem”. CAFFAREL. Weź do siebie Maryję. s. 70.
64
poleceniu nadania imienia Jezusowi przez Józefa w celu ukazania dwóch prawd. Józef jest nie tylko prawnym ojcem Jezusa, ale również przekazicielem wszystkich przywile-jów, jakie spadły na jego pokolenie, szczególnie zaś na króla Dawida. Druga prawda wyraża pogląd, że Jezus należy do Ojca Niebieskiego i od Niego otrzymał do spełnienia misję106
. Ojcostwo nie polega tylko na fizycznym zrodzeniu dziecka, dlatego trzeba powiedzieć o innym aspekcie ojcostwa, a mianowicie fundamentalnym ojcostwem w stosunku do każdego dziecka, które się rodzi jest ojcostwo samego Boga. Świętego Jó-zefa charakteryzował duchowy aspekt ojcostwa, które zbliżało je do ojcostwa go107. Karol Wojtyła dodaje, że ojcostwo i macierzyństwo w świecie osób nie ogranicza się do funkcji biologicznej, do przekazywania życia. Sięga ono o wiele głębiej, ponie-waż ten kto przekazuje życie biologiczne ojciec czy matka jest osobą. Ojcostwo i ma-cierzyństwo, według Wojtyły, to znamię szczególnej doskonałości duchowej. Polega ona zawsze na jakimś „rodzeniu” w sensie duchowym, na kształtowaniu dusz108. Idąc za myślą świętego Tomasza z Akwinu, można powiedzieć, że ojcostwo to nie tylko danie życia potomstwu, ale utrzymanie i wychowanie tego potomstwa109
. Franciszek Salezy zdumiewa się nad zamysłem Ojca przedwiecznego, który postanowił powierzyć Józe-fowi „Boski” skarb; to jest Pana Jezusa Chrystusa i zadanie bycia głową Rodziny, skła-dającej się z trzech osób, ukazującej tajemnicę Trójcy Przenajświętszej. W tym kontek-ście biskup Salezy nazywa świętego Józefa wychowawcą wcielonego Syna Bożego i ukazuje jego władzę ojcowską sprawowaną z wielką pokorą i uniżeniem110
.
Józef jednak chował w swoim sercu wszystkie wydarzenia, którymi posługiwał się Bóg, aby przekazać swoją wolę. Takim wydarzeniem niewątpliwie było zwiastowa-nie Anioła Maryi, że stazwiastowa-nie się Matką Syna Bożego. Anioł zaznaczył, że poczęty mocą Najwyższego Jej Syn „będzie On wielki i zostanie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca Dawida” (Łk 1,32-33). W słowach Anioła wybrzmiewają liczne teksty mesjańskie Starego Testamentu, które zapowiadają przyjście Mesjasza z
106
F. JÓŹWIAK. Ojcostwo świętego Józefa w świetle przekazów ewangelijnych. SJ 1:1989 s. 40. „Misja ta
zawiera się w Jego imieniu. Imię Jezusa zaś jest skróconą formą imienia Jehosua (por. Joz 2,1; Zach 3,1) i oznacza „Jahwe jest” lub „daje zbawienie”. Tamże. s. 41. Skolei Jan Paweł II mówi, że „nadając imię,
Józef obwieszcza, że w świetle prawa jest ojcem Jezusa, zaś wymawiając je, zapowiada Jego misję” (RC 12).
107
GALOT. Święty Józef. s. 55. Ciekawym wyjaśnieniem aspektu duchowego ojcostwa zajął się Karol
Wojtyła. Według Niego „człowiek szczególnie wówczas uzyskuje podobieństwo do Boga – Stwórcy, kiedy w nim także ukształtuje się owo duchowe ojcostwo, jakiego Bóg jest pierwowzorem”. K. WOJTYŁA.
Miłość i odpowiedzialność. Lublin 2001 s. 233.
108WOJTYŁA. Miłość i odpowiedzialność. s. 232.
109JÓŹWIAK. Ojcostwo świętego Józefa w świetle przekazów ewangelijnych. SJ 1:1989 s. 41.
110
ZARZYCKI. Moralno – duchowa sylwetka św. Józefa z Nazaretu. s. 46.
65
rodu Dawida. Jednakże Izraelici bardzo cenili genealogie i to głównie nie matki, lecz ojca, dlatego Józef z Nazaretu jest faktycznym ojcem111. Ojcostwo zakłada istnienie nie tylko fizycznych więzów, lecz również więzów duchowych. Ojciec bowiem zapewnia synowi bezpieczeństwo, warunki rozwoju fizycznego, jak również umysłowego oraz moralnego112. To zadanie wpisuje się w przywilej, jakim Józef został obdarowany, a mianowicie otrzymał dar stróża tajemnicy Wcielenia Syna Bożego, inaczej mówiąc, Józef stał się powiernikiem największej tajemnicy w historii zbawienia113
. Józef zdaje sobie sprawę z wagi posłannictwa, do którego jest powołany przez Boga. Przyjmując Jezusa za syna, staje się depozytariuszem losów świata114. Święty Patriarcha kroczy podobną drogą powołania co Abraham, który został wybrany przez Boga na ojca mnó-stwa narodów. Przyjmując fakt bycia ojcem Chrystusa pozostaje sprawiedliwy wobec Boga i Jego planów115. Święty Jan Paweł II dodaje, że Józef okazał się prawdziwym potomkiem Abrahama wedle wiary i nadto potomkiem uprzywilejowanym, ponieważ dane mu było stać się świadkiem najbardziej bezpośrednim, który na własne oczy wi-dział wypełnienie obietnicy danej kiedyś Abrahamowi116. Józef jest praktykującym Ży-dem, ale z pewnością nie koncentrujący się na skrupulatnym wypełnianiu rytów. Jest człowiekiem wyczulonym na Słowo Boże, a podczas cichych medytacji, Jego dziecięca dusza podobna jest do duszy małego Samuela, który w sposób całkowicie dyspozycyjny odpowiada na wezwanie Boga: „Mów Panie, sługa twój słucha” (1 Sm 3,10)117
. Józef jest przykładem człowieka, który całym sercem przyjmuje Słowo, w pewnym sensie następuje poczęcie w duchowym znaczeniu, ponieważ poprzez swoje przyzwolenie sta-je się on ojcem tego słowa w Osobie Jezusa i Maryi, którego przyjmusta-je za swosta-jego wła-snego syna118.
W Józefie z Nazaretu odzwierciedla się najpełniej ze wszystkich ojców ziem-skich ojcostwo Boga samego pisze Ojciec Święty Jan Paweł II, który Słowu Przed-wiecznemu zbudował tu na ziemi, rodzinny dom119. Błogosławiony Josemaria Escriva
111LATOŃ. Święty Józef. s. 42.
112Tamże. s. 43.
113GĄDEK. Przez Józefa do Jezusa i do Maryi. s. 17. Autor wymienia inny również bardzo ciekawy przy-wilej Józefa. Mówiąc, że Józef nie tylko był powiernikiem Bożych tajemnic, ale był pierwszym ewangeli-stą, pierwszym apostołem Jezusa Chrystusa. Zob. GĄDEK. Przez Józefa do Jezusa i do Maryi. s. 18. 114
MARTELET. Józef z Nazaretu. s. 88. 115
FOUCHER. Józef z Nazaretu. s. 19. „Trzeba rozumieć sprawiedliwość tak, jak ją rozumie Ewangelia. Jako pobożność zbudowaną na doskonałej wierności Prawu”. DEISS. Józef, Maryja, Jezus. s. 27.
116 JAN PAWEŁ II. Homilia na uroczystość św. Józefa. s. 706.
117
FOUCHER. Józef z Nazaretu. s. 48. 118Tamże. s. 49.
119
JAN PAWEŁ II. Homilia na uroczystość św. Józefa. s. 709.
66
dodaje, że „Józef był w tym, co ludzkie nauczycielem Jezusa. Obcował z Nim na co dzień z delikatną czułością, troszczył się o Niego z radosnym oddaniem, dlatego mówi, że życie wewnętrzne nie jest niczym innym jak żarliwym obcowaniem z Chrystusem, aby utożsamić się z Nim120. Wśród wszelkich przydomków, które przypisuje się imie-niu świętego Józefa najlepsze według wielu autorów, wydaje się ojciec dziewiczy, dla-tego że w istocie jest najstosowniejsze. Sugeruje, że Józef posiada to wszystko, co sta-nowi ojcostwo ludzkie, za wyjątkiem zrodzenia fizycznego121
. Oblubieniec Maryi iden-tyfikuje się z ojcostwem duchowym, ponieważ jest ono cechą charakteryzującą dojrzałą wewnętrzną osobowość mężczyzny. W duchowym ojcostwie zawiera się jakieś przeka-zanie osobowości, a źródłem jest ewangeliczne powołanie do doskonałości, którego wzorem jest Ojciec niebieski122. Tajemnica ojcostwa świętego Józefa odsłania się w pełni poprzez realizację planu. Jeden z autorów ujmuje to w następujący sposób: aby Józef z Nazaretu mógł stać się ojcem Jezusa tylko o tyle, o ile był odbiciem Ojca nie-bieskiego. Wobec Dziecka powinien był reprezentować tego Ojca Boskiego, zajmując Jego miejsce123. Biskup Salezy mówi o dobroci serca świętego Patriarchy przepełnionej wdzięcznością do Boga za dar Maryi i Jezusa oraz ukazuje go pochylonego nad kołyską Dziecka. W ten sposób autor pragnie wyrazić miłość ojcowską Józefa ukazującą Dzie-ciątku Jezus ojcostwo samego Boga. Bez wątpienia Józef, jak każdy Izraelita, zgłębiając historię własnego narodu naznaczonego zbawczą interwencją Boga posiadał świado-mość tego, że Bóg jest ojcem tego ludu przymierza, do którego on przynależy. Ponadto Józef z Nazaretu doświadczał bliskości Boga, który go powołał do bycia ziemskim oj-cem Jezusa i wspierany świadectwem miłości Maryi, dlatego mógł odzwierciedlać w swej postawie wobec Jezusa autentyczne ojcostwo pociągające Go ku Bogu124
. Ojco-stwo to nie tylko usłyszenie pierwszego krzyku zaraz po urodzeniu, a potem wypowie-dziane przez nowonarodzonego słowo: tata!. Ważnym spoiwem w tym procesie jest konkretna historia, która trwa aż do finału, kiedy to wszystko jest uwieńczone całkowi-tym przekazaniem swojego dziedzictwa125.
120
HERRAN. Święty Józef, mąż wiary. s. 56. Wielki czciciel Josemaria Escriva kieruje zaproszenie: „Nie
odchodźcie od tej pobożności, udajcie się do Józefa, jak mówi tradycja chrześcijańska określeniem wzię-tym ze Starego Testamentu”. Tamże. s. 57
121
GALOT. Święty Józef. s. 57.
122WOJTYŁA. Miłość i odpowiedzialność. s. 233.
123
GALOT. Święty Józef. s. 59. „Józef został przeznaczony przez działanie Ducha Świętego do misji
oj-cowskiej, a jego dusza została ukształtowana na podobieństwo Ojca niebieskiego” GALOT. Święty Józef. s. 59.
124
ZARZYCKI. Moralno – duchowa sylwetka św. Józefa z Nazaretu. s. 46-47.
125
FOUCHER. Józef z Nazaret. s. 79.
67
Józef udał się do Betlejem z powodu spisu ludności według zarządzenia prawo-witej władzy. W ten sposób spełnił wobec dziecka ważne i znamienne zadanie, by ofi-cjalnie wpisać do rejestrów cesarstwa imię „Jezus, syn Józefa z Nazaretu”126
. Ewangeli-sta relacjonuje: „Udał się także Józef z Galilei, z miaEwangeli-sta Nazaret, do Judei, do miaEwangeli-sta Dawidowego zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i rodu Dawida, żeby się dać zapisać z poślubioną sobie Maryją, która była brzemienna” (Łk 2,4-5). Święty Jó-zef, idealny wzór posłuszeństwa wobec prawa, miał zamiar wypełnić cesarski rozkaz. Święty Oblubieniec martwił się jednak o stan żony i z pewnością zapytał Jej o zdanie. Według siostry Marii z Agredy, Najświętsza Maryja Panna, która wiedziała, że Jezus miał się narodzić w Betlejem, odrzekła mu: „Niechaj ten rozkaz cesarza ziemskiego nie martwi cię, mój oblubieńcze i panie: wszak o wszystkim tym, co nas spotyka, decyduje Pan i król nieba i ziemi”. Dodając mówi, że „Opatrzność Boża będzie nam pomocą i przewodnikiem we wszystkim, co się zdarzy. Bądźmy pełni zaufania, a nie zawiedzie-my się”127. Jan Paweł II w Adhortacji poświęconej świętemu Józefowi, komentując to wydarzenie, korzysta z myśli Orygenesa pisząc w ten sposób: „Pierwszy spis ludności całej ziemi został przeprowadzony za panowania Cesarza Augusta i pośród wszystkich innych także Józef dał się zapisać z poślubioną Maryją, która była brzemienna” (Łk 2,1-5). Autor dostrzega pewną tajemnicę ukrytą w fakcie, że także Chrystus został objęty tym spisem, aby wszystkich na całej ziemi mógł uświęcić, dlatego każdego człowieka zaprosił do komunii z sobą. Chciał, aby wszyscy ludzie zapisani w księdze żyjących, a potem ci, co uwierzyli w Chrystusa zostali zapisani w niebie ( por. RC 9). Wielu Ojców Kościoła nadaje wielkie znaczenie faktowi, że podczas spisu ludności Jezus został wpi-sany do ksiąg jako syn Józefa. Służy im to za argument do udowodnienia, że Chrystus rzeczywiście przyszedł na świat i że Józef przekazał Mu swoje Dawidowe pochodze-nie128.
Tekst biblijny opisujący wędrówkę trzech Magów doskonale akcentuje rolę świętego Józefa jako stróża Świętej Rodziny. Po odejściu Magów Anioł ukazał się świętemu Józefowi podczas snu, by mu powiedzieć: „Wstań, weź Dziecię i Jego Matkę i uchodź do Egiptu; pozostań tam, aż ci powiem, bo Herod będzie szukał Dziecięcia, aby Je zgładzić” (Mt 2,13). Józef okazuje się mężem zaufania, a Anioł zwraca się do
126JAN PAWEŁ II. Służebnica Pańska. s. 109.
127
SOLIMEO. Pójdźcie do Józefa!. s. 34.
128
MARTELET. Józef z Nazaretu. s. 186.
68
Niego, gdyż to On jest odpowiedzialny za Matkę i Dziecko129. Posłaniec Boży, który nakazał mu ucieczkę był tym samym, który kilka miesięcy wcześniej oznajmił, że „On zbawi swój lud od jego grzechów” (Mt 1,21). Jan Chryzostom bodajże najlepiej zrozu-miał osobowość Świętego Oblubieńca. Nie waha się ukazać go nie tylko zgadzającego się na wygnanie, ale czyniącego to z wielkim sercem. To wszystko dlatego, że Józef był mężem ufności, człowiekiem który całkowicie powierzył się Bogu130
.Józef z Nazaretu jest człowiekiem o nastawieniu pozytywnym, który żyje wsłuchując się w głos Boga. W ten sposób odkrył zgodność pomiędzy pierwszymi i ostatnimi słowami Anioła. Ta dru-ga interwencja była niewątpliwie potwierdzeniem i dopełnieniem pierwszej131
.
Teksty ewangeliczne ujawniają, na czym polegały obowiązki Józefa wobec Jezusa. Bóg przynosi zbawienie, które dokonuje się przez człowieczeństwo Jezusa. Jest ono realizowane poprzez gesty codziennego życia rodzinnego, choć w niczym nie narusza-jąc uniżenia Syna Bożego, zgodnie z planem ustalonym przez Boga, a zawarte w sło-wach: „stało się tak, aby się wypełniły”. Polecenia Boże, przekazywane za pośrednic-twem anielskich posłańców są przyjmowane przez osoby szczególnie wrażliwe na głos Boga. Maryja jest służebnicą Pańską, przygotowana do roli Matki Boga, a Józef jest tym, którego Bóg wybrał, aby strzec porządku przy narodzeniu się Pana. Jego zadaniem jest zatroszczyć się o uporządkowane wprowadzenie Syna w świat, z zachowaniem Bo-skich nakazów i praw ludzkich (por. RC 8). Dzięki bezwarunkowej miłości Józef jest w najwyższym stopniu sługą Jezusa i Maryi. W porządku doczesnym jest autorytetem dla