I. Opit/ka nad Macierzyństwem, Dziećmi i Młodzieżą.
A. Stacje Opieki nad Matką i Dzieckiem.
Na terenie miasta Katowic istnieje siedem stacyj opieki nad matką i dzieckiem.
Stacje pomieszczone są w następujących budynkach:
Dzielnica I.
a) w Żłóbku miejskim przy ul. Strzeleckiej 11, pod kierownictwem dr. Roszaka,
b) w domu sypialnym kopalni Wujek przy ul. Kochlowickiej 8, pod kierownictwem dr. Czechanowskiego,
Dzielnica II.
a) w gmachu b. ratusza w Zawodziu, pod kierownictwem dr.
Adamczyka,
b) w Zakładzie Ks. Markiefki w Bogucicach, pod kierownictwem dr. Skupina,
Dzielnica III.
a) w gmachu b. ratusza w Załężu, pod kierownictwem dr. Głucha, b) w domu Sióstr Służebniczek Marji przy ulicy Dębowej 23, pod
kierownictwem dr. Szczepańskiego, Dzielnica IV.
a) w gmachu b. ratusza w Ligocie, pod kierownictwem dr. Mali
nowskiego.
Porada dla dzieci odbywa się w stacjach jak dotąd raz w ty
godniu w godzinach popołudniowych z wyjątkiem stacji przy żłóbku miejskim, która jest czynną dwa razy w tygodniu.
Jak w ubiegłych latach tak i w okresie sprawozdawczym od
bywały się w każdej stacji raz w miesiącu porady lekarskie dla nie
wiast ciężarnych.
Ruch w stacjach przedstawiał się jak następuje:
1. Poradnia dla matek i dzieci:
Ogólna liczba dzieci, objętych poradą i opieką miej
skich poradni w pierwszym dniu roku spra
wozdawczego wynosiła ... 3.619 w tern dzieci:
ślubnych 3.173 nieślubnych 446
Liczba dzieci przyjętych w ciągu roku wynosiła 1.333 4.716 w tern dzieci:
w wieku od 0—12 miesięcy 1.300 w wieku od 1—2 lat 68 ślubnych 1.114 nieślubnych 254 z tych:
karmiono piersią... 743 dokarmiano... 483 karmiono sztucznie .... 142 Liczba dzieci wypisanych w ciągu roku (powyżej
2 lat) wynosiła... 2.178 w tern dzieci:
ślubnych 1.753 nieślubnych 425
Liczba dzieci zmarłych wynosiła .... 38 2.216 w tern dzieci:
ślubnych 25 nieślubnych 13 Ogólna liczba dzieci w ostatnim dniu roku sprawo
zdawczego wynosiła...
W tern dzieci pochodzenia:
ślubnego 2.509 nieślubnego 262 Ogólna ilość dzieci zbadanych przez lekarzy
Liczba odwiedzin dom. dokon. przez pielęgniarki
"Wysłano do szpitala dla dzieci...
Wysłano do przychodni dla dzieci ....
2.775
16.246 2.384 44 371
Liczba niewiast ciężarnych w pier
wszym dniu roku sprawozdawczego 1 zam. — niezam. razem 1 Liczba niewiast ciężarnych zapisa
nych w ciągu roku ... 27 „ 4 „ „ 31 Liczba odbytych porodów . 22 „ 4 „ „ 26 Liczba niewiast ciężarnych w ostat
nim dniu roku sprawozdawczego 6 „ — „ „ 6 2. Przychodnie dla niewiast ciężarnych.
3. Opieka materjalna.
Matkom ubogim udzielają stacje również środków odżyw
czych. W ubiegłym roku sprawozdawczym wydano bezpłatnie w
stacjach-cukru grysiku . sucharek tranu
3.000 kg., 373 kg.
470 paczek 10 litrów.
B. Kuchnie mleka.
Miasto utrzymuje trzy kuchnie mleka, które mieszczą się w następujących budynkach miejskich:
a) w dzielnicy I. w szpitalu dla dzieci, b) „ II. w b. ratuszu w Zawodziu,
c) „ III. w Domu Młodzieży przy ulicy Wojciechow
skiego 99.
W roku sprawozdawczym zakupiono dla kuchni 256.045 Itr.
mleka słodkiego.
Z tego wydano w butelkach po 200 gramów na koszt:
osób prywatnych...130.115 butelek Urzędu Opieki nad ubogimi... 171.575 „ Urzędu Opieki nad bezrobotnymi . . . 957.727 „ Urzędu Opieki nad inwalidami wojenno-powst. 844 „ Ochronki miejskiej przy ulicy Raciborskiej , 5.735 „
razem: 1.265.996 butelek Z kuchni mleka korzysta miesięcznie przeciętnie 900 osób.
Specjalnych mieszanek według recepty lekarskiej sporządzono ogółem 142.436 porcyj.
C. Wysyłka dziatwy szkolnej do uzdrowiska dla dzieci miasta Katowic w Gorzycach Śląskich.
Jak w ubiegłych latach tak i w roku sprawozdawczym uzdro
wisko im. Prezydenta R. P. Mościckiego w Gorzycach czynne było przez cały rok w turnusach miesięcznych z wyjątkiem miesięcy listopada i kwietnia. W ciągu roku wysłano do Gorzyc 957 dzieci, w tern 535 dziewcząt i 422 chłopców. Wysyłka dzieci do Gorzyc odbywała się w sposób ustalony w latach ubiegłych* Przez zakład ten od dnia jego otwarcia t. j. 19 maja 1930 do dnia 11. IV. 1935 r.
przeszło 4.689 dzieci.
Skład personelu w Gorzycach nie uległ zasadniczej zmianie w roku sprawozdawczym.
Funkcje lekarza zakładowego sprawuje nadal dr. Tumułka z Wodzisławia.
Chorób zakaźnych w roku sprawozdawczym nie stwierdzo
no. Przypadków infekcji również nie było. Taksamo nieszczęśli
wych wypadków nie notowano. Ogólne wyniki pobytu dzieci w uzdrowisku w Gorzycach były dodatnie.
Przeciętny przyrost wagi dziecka wahał się od 2 do 4 kg., no
towano jednak wyjątkowe wypadki, kiedy zwiększenie wagi doszło do 8 kg. Każde dziecko przebywa w Gorzycach przez 30 dni.
Posiłki podaje się pięć razy dziennie i w objętości według po
trzeby. Ogólne wydatki na utrzymanie dzieci, personelu, zakła
du, ogrodu warzywnego, parku, łąk i stawów w roku rachunko
wym 1934/35 wynosiły 104.154,96 zł. Tytułem zwrotu kosztów utrzymania dzieci przez kasy chorych i innych zobowiązanych wpłynęło 11.891,88 zł, a z gospodarstwa 9.947,31 zł, czyli razem 21.839,19 zł. Czyste wydatki na Gorzyce wynosiły zatejm 82.315,77 zł. Dzienny koszt wyżywienia dziecka wynosi przeciętnie 1,23 zł.
D. Drużyny Jordanowskie — Półkolonje wakacyjne.
Wzorem lat ubiegłych urządzono wspólnie z Urzędem Woje
wódzkim Śląskim w czasie feryj letnich półkolonje wakacyjne pod nazwą „Drużyny Jordanowskie“.
W roku ubiegłym brało udział w Drużynach Jordanowskich 4.200 dzieci. Ilość wydanych porcyj wynosiła 109.200. Na doży
wianie dostarczono:
4.310 sztuk bułek
• 29.8481/g kg. chleba.
8.762 litrów mleka słodkiego 1,307 kg. masła
4.280 kg. kiełbasy 52.500 kostek kawowych
397 kg. cukru.
Ogólne koszty akcji Drużyn Jordanowskich letnich wynosiły, bez uwzględnienia wartości produktów dostarczonych bezpośre
dnio przez Miejski Komitet Lokalny Funduszu Pracy, 13.618,08 zł. Z tego pokryto:
z funduszów wojewódzkich... 6.720,13 zł
„ miejskich ... 6,335,95 „
„ Miejskiego Komitetu Lok. Fund. Pracy 542,— „ Dar p. radcy Czaplickiego... 20,— „ razem: 13.618,08 zł W celu zaopiekowania się biedną dziatwą szkolną w czasie fe- ryj zimowych, zorganizowano wspólnie z Śląskim Urzędem Woje
wódzkim w roku ubiegłym zimowe Drużyny Jordanowskie.
Na dożywianie dzieci biorących udział w zimowych Drużynach Jordanowskich przydzielił Wojewódzki Komitet Funduszu Pracy 5.400 kg. mąki żytniej i 10.800 kostek kawowych. Prócz tego prze
kazało Województwo 1.728 zł. Za kwotę tą zakupiono:
1.844 Itr. mleka 426 kg. masła
15 kg. kiełbasy 1,213 sztuk bułek.
Zgodnie z zarządzeniem Wydziału Oświecenia Publicznego utworzone 5 ośrodków z 36 drużynami. Jedna drużyna liczyła 50 dzieci. Każdy ośrodek przeprowadził 12 zbiórek. Zajęcia podczas zbiórek trwały 2 godziny, poczem następowało dożywianie. Na za
jęcia zależnie od warunków atmosferycznych złożyły się gry i za
bawy na wolnem powietrzu względnie w salach szkolnych i krótkie pogadanki. Dyżury utrzymywało nauczycielstwo.
E. Dożywianie ubogiej dziatwy szkolnej.
Sposób dożywiania biednej dziatwy szkolnej nie doznał w okre
sie sprawozdawczym zmiany.
Dla szkół i przedszkoli dostarczono dziennie 1.395 litrów mleka i 3.764 sztuk bulek. W ciągu roku sprawozdawczego przy
dzielono szkołom i przedszkolom ogółem 258,146 litrów mleka słodkiego i 701.768 sztuk bułek.
Koszta dożywiania w szkołach i przedszkolach wynosiły 83.230,75 zł.
Z tego pokryto:
z funduszów wojewódzkich... 24.000,— zł
„ miejskich . . . 34.994,40 „
„ Komitetu Lok. Fund. Pracy . . . 24.236,35 „ razem: 83.230,75 zł
hs'-.-iX—-- ..,i,
F. Przedszkola (ochronki).
Na terenie miasta Katowic istnieją następujące przedszkola:
Dzielnica L: Rok uruchomienia Frekwencja W Sierocińcu im. Dr. Mielęckiego 1934 56 dzieci przy szkole im. M. Konopnickiej (2 oddziały) 1924/28 100 w Zakładzie SS. Elżbietanek O. I. 1891
(2 odziały) O. II... 1933 110 przy szkole im. P. Skargi .... 1926 56 przy szkole im. Ks. Poniatowskiego 1925 74 „ w Żłóbku miejskim przy ul. Strzeleckiej . 1931 20 przy ulicy Raciborskiej... 1928 36 pryw p. Szromowej przy uL Julj. Ligonia 1928 71 przedszkole Rodziny Kolejowej 1929 44 ochronka polsko-ewangelicka .... 1930 40
„ ewangelicka przy ul. Bankowej 1907 40 prywatna przy ul. Kościuszki
(zlikwidowana w r. 1935)
przv szkole im. E. Plater .... 1933 49 przedszkole prywatne niemieckie przy
szk. Sienkiewicza ul. Stawowa 1933 54 przedszkole P. K. O. (2 oddziały) 1932 80 przedszkole Tow. Polek w Karbowej
(2 oddziały) ... 1934 55 przedszkole Gminy Izraelickiej 1932 100