Opis zagadnienia

Dokładna przyczyna powstania choroby nie jest znana. Podejrzewa się, że jednym z czynników predysponujący jest zmiana, powodująca poszerzenie połączeń ścisłych znajdujących się pomiędzy enterocytami . Ponadto niektóre szczepy z gatunku Bacteroides fragilis obecne w jelicie grubym wytwarzają enterotoksynę BFT o aktywności metaloproteazy.

Enzym ten hydrolizuje wiązania peptydowe ekadheryny, wchodzącej w skład połączeń ścisłych. Ułatwia to wnikanie do ściany toksyn i antygenów zawartych w 2 pożywieniu. Postuluje się również związek choroby z mutacją genu NOD2 oraz defektem immunologicznym monocytów . Ten

pierwszy jest jednym z najistotniejszych korelatów z omawianym schorzeniem wzrost ryzyka rozwoju choroby Leśniowskiego-Crohn'a dla homozygot niosących zmutowane warianty genu NOD2 może być nawet czterdziestokrotny. Pomimo tego, należy zaznaczyć, że penetracja genu NOD2 , czyli częstość pojawiania się u osób niosących ten gen fenotypu z nim związanego, nawet u osób posiadających dwa zmutowane warianty NOD2 , jest względnie niewielka. Białko NOD2 uczestniczy w rozpoznawaniu ligandów bakteryjnych za pośrednictwem domeny LRR, w obrębie której pojawiają się wspomniane mutacje. Z występowaniem choroby korelują dodatkowo markery immunologiczne:

antyI2 oraz ASCA. Mimo powszechnej obecnie opinii, że choroba Crohna ma podłoże autoimmunologiczne, pojawia się coraz więcej dowodów potwierdzających teorię, że jej przyczyną jest upośledzenie mechanizmów odporności nieswoistej, związane z niewłaściwym (ograniczonym) wydzielaniem cytokin przez makrofagi (Peyrin 2008; Dessein 2008).

Rys.1 Czynniki wywołujące chorobę Leśniowskiego-Crohna.

2.1 Występowanie i statystyki

a) -Zachorowalność jest największa w rozwiniętych krajach Europy Zachodniej oraz Ameryki Północnej.

b) -Szczególnie wysoka zapadalność obserwowana jest w Danii i Szwecji.

c) -Zapadalność w krajach europejskich na chorobę Leśniowskiego- Crohna to 0,9 przypadku na 100 tysięcy mieszkańców na rok w północnej Grecji do 11,4 przypadków na 100 tysięcy mieszkańców na rok w północnozachodniej Szkocji.

d) -Średnia zachorowalność w Unii Europejskiej oceniana jest na 5 przypadków na 100 3 tysięcy mieszkańców na rok. Chorobowość w Europie jest szacowana na 40–50 przypadków na 100 tysięcy mieszkańców na rok.

e) -W Ameryce współczynnik zachorowalności wynosi 3,1–14,6 przypadków na 100 tysięcy mieszkańców na rok, a chorobowość wynosi 26–199 przypadków na 100 tysięcy mieszkańców na rok.

f) -Jednakowo często chorują tak kobiety, jak i mężczyźni częściej są to osoby rasy białej, a najczęściej Żydzi aszkenazyjscy

g) -W 2–14% przypadków choroba występuje rodzinnie, rzadziej sytuacja taka ma miejsce wśród pacjentów rasy żółtej

h) -Choroba Leśniowskiego- Crohna występuje w każdym wieku, ale głównie pojawia się między 15. a 40. rokiem życia. Niektóre badania wykazały drugi szczyt zachorowań w wieku 50–80 (lub 60–80) lat. Obecnie stwierdza się wzrost liczby przypadków wśród dzieci.

i) -W Polsce według danych przedstawionych w 2008 roku liczbę chorych w Polsce szacowano na 5 tysięcy. Chorowały częściej osoby w wieku od 16. do 40. roku życia, ze średnim albo wyższym wykształceniem, mieszkające w miastach (Svízenská 2008).

2.2 Obraz kliniczny i przebieg naturalny

Początek choroby często jest niecharakterystyczny, o powolnym przebiegu, niekiedy jednak ostry, o dramatycznym przebiegu, z powstawaniem toksycznego rozdęcia okrężnicy. Główne objawy, mogące wskazywać na chorobę Leśniowskiego-Crohna, dotyczą przewodu pokarmowego. Objawy ogólne: osłabienie, gorączka (u 30%), utrata masy ciała. Objawy zależne od lokalizacji: końcowy odcinek jelita krętego- początek skryty, nieraz przypominający zapalenie wyrostka robaczkowego, niedokrwistość, gorączka, ból brzucha, biegunka, u 30% chorych wyczuwalny guz w prawym dolnym kwadrancie. Jelito grube- biegunka, bóle brzucha. Jama ustna- ból, afty, owrzodzenia. Przełyk- dysfagia, odynofagia. Żołądek i dwunastnica- ból brzucha, wymioty. Okolica odbytu- wyrośla skórne, owrzodzenia, szczeliny, ropnie i przetoki.

Choroba ma przebieg przewlekły, wieloletni, występują okresy zaostrzeń i remisji. Nieznane jest leczenie przyczynowe. Choroby Leśniowskiego-Crohna nie można wyleczyć ani farmakologicznie, ani za pomocą zabiegów chirurgicznych. Usunięcie zmienionego chorobowo fragmentu jelita nie wyklucza pojawienia się zmian zapalnych w innym odcinku przewodu pokarmowego.

Rys.2 Grupy leków stosowanych w chorobie L-C.

Zalecenia ogólne: zaprzestanie palenia, unikanie innych czynników powodujących zaostrzenia, uzupełnienie niedoborów, leczenie żywieniowe, leki przeciwbólowe, leki przeciwbiegunkowe, leczenie przeciwzapalne, leki immunosupresyjne, leki biologiczne, antybiotyki

Receptory kannabinoidowe typu 2 CB2 3. Przegląd literatury

Kannabinoidowe receptory sprzężone z białkami G, kodowane przez gen zlokalizowany w chromosomie 1p36 . Ich obecność jest najdokładniej opisywana w komórkach i narządach związanych z układem immunologicznym. Razem z receptorami CB 1 są częścią układu endokannabinoidowego.

Każdy z receptorów tego typu składa się z pojedynczego łańcucha polipeptydowego z siedmioma hydrofobowymi domenami transbłonowymi TM I-TM VII, które przechodzą przez błonę komórkową. Początkowo uznawano, że receptory CB2 mają wyłącznie obwodowe umiejscowienie, co okazało się nieprawdą po wykryciu ich obecności także w ośrodkowym układzie nerwowym; w komórkach mikrogleju oraz neuronach .Każdy z receptorów obu typów składa się z pojedynczego łańcucha polipeptydowego z siedmioma hydrofobowymi domenami transbłonowymi TM ITM VII, które przechodzą przez błonę komórkową. Sekwencje białkowe CB 1 i CB 2 są w około 44% podobne. Jedynie w regionach transbłonowych podobieństwo aminokwasów pomiędzy receptorami sięga w przybliżeniu 68%.Receptory kannabinoidowe typu 2 występują głównie w obwodowym układzie nerwowym. Oddziaływanie ligandów CB 2 na komórki układu odpornościowego przez receptory kannabinoidowe typu 2 wiąże się głównie z regulacją procesów odpowiedzi immunologicznej. Grupa receptorów CB2 jest obecna układzie immunologicznym,

w największym zagęszczeniu występują w śledzionie, występują także w komórkach B i komórkach krwiotwórczych. Receptory CB2 są odpowiedzialne za medyczne efekty marihuany. Oddziaływanie ligandów na komórki układu odpornościowego przez receptory kannabinoidowe typu 2 wiąże się głównie z regulacją procesów odpowiedzi immunologicznej. Grupa receptorów CB2 jest obecna układzie immunologicznym, w największym zagęszczeniu występują w śledzionie, występują także w komórkach B i komórkach krwiotwórczych. Receptory CB2 są odpowiedzialne za medyczne efekty marihuany.

Rys.3 Struktura CB1 i CB2. CB2 zaznaczona na zielono.

Kannabinoidy jest to grupa organicznych związków chemicznych oddziałujących na receptory kannabinoidowe. Występują w konopiach jako alkaloidy roślinne. Zanim odkryte zostały inne typy kannabinoidów, nazwa ta obejmowała tylko alkaloidy zawarte w konopiach. Obecnie ta grupa związków dzieli się na:

a) kannabinoidy roślinne – występujące jako alkaloidy roślinne, np. tetrahydrokannabinol (główna substancja psychoaktywna marihuany), tetrahydrokannabiwarin, kannabinol b) endokannabinoidy – występujące w organizmie zwierząt, w tym człowieka, np. anandamid c) kannabinoidy syntetyczne – wytworzone przez człowieka, np. CP-55940, HU-210,

paraheksyl.

W naszym organizmie istnieje skomplikowany układ endokannabinoidowy (EKAN), który bierze aktywny udział w kontroli wielu procesów fizjologicznych. W skład tego układu wchodzą wyżej wspomniane endokannabinoidy, receptory odpowiedzialne za ich działanie oraz enzymy związane z biosyntezą i degradacją en dokannabinoidów . Kannabinoidy po przyłączeniu się do receptorów kannabinoidowych komórki blokują wpływ jonów wapnia z płynu zewnątrzkomórkowego do cytoplazmy oraz hamują wytwarzanie cAMP. W wyniku tego zmienia się metabolizm komórek i dochodzi do zmian w uwalnianiu hormonów oraz neuroprzekaźników.