OTWARTE DANE JAKO ŹRÓDŁO INFORMACJI DLA PASAŻERA

Opisując transport publiczny, staramy się skupić na aspektach planistycznych tworząc rozkłady jazdy, formułując systemy informacji pasażerskiej, prezentujący jasne komunikaty. Kreujemy zależności decydujące o wyborze konkretnego miejsca odjazdu, bądź oferty przewoźnika. Te wszystkie reguły niestety nie sprawdzają się w momencie, gdy podczas zimy pasażer stoi na środku peronu, obserwując zwiększające się opóźnienie pociągu, na który czeka. Klasyczna informacja pasażerska, przestała być wystarczająca

w momencie, gdy opierała się na czasie szacowanym - czyli właściwie od początku jej istnienia.

Postęp technologiczny umieścił w naszych kieszeniach niesamowicie małe i wydajne komputery, które będąc kilkaset razy potężniejsze od komputerów pokładowych serii

rakiet Apollo, codziennie wznoszą nas dostarczając potrzebnych informacji. Telefon komórkowy stał się czymś bez czego bardzo często nie potrafimy się obejść. Różnorodność aplikacji mobilnych pozwala porównać smartphone’a do szwajcarskiego scyzoryka, który dostarcza wiele potrzebnych narzędzi. Programiści prześcigają się w pomysłach dostarczając kolejne programy przydatne w życiu codziennym. W sklepach App Store oraz Google Play znajdziemy wiele aplikacji, które wspierają informację pasażerską.

Twórcy korzystają z danych udostępnionych przez organizatorów transportu publicznego, którzy świadczą swoje usługi na terenach wielu miast w Polsce. Duże miasta takie jak Warszawa, Wrocław, Poznań, Gdańsk i inne udostępniają nielimitowany dostęp do materiałów zawierających informacje o przystankach, rozkładzie jazdy, kursujących liniach, a także o położeniu pojazdów transportu miejskiego.

[1] Strona internetowa https://api.um.warszawa.pl - Otwarte dane po warszawsku

Stworzenie aplikacji mobilnej dostarczającej informacji o komunikacji miejskiej w Warszawie nie jest trudne. Wystarczy zarejestrować się na specjalnej stronie internetowej, aby otrzymać klucz dostępu do bogatych zasobów miasta. Wsród różnego rodzaju danych, znajdziemy informacje o położeniu autobusów i tramwajów, które kursują na zlecenie Zarządu Transportu Miejskiego w Warszawie. Dane te zawierają współrzędne lokalizacyjne pojazdu, które są uaktualniane co 10 sekund. Dodatkowo, każdy z punktów posiada informacje o linii, brygadzie oraz znacznik czasu informujący, kiedy zbiór danych został stworzony. Prosta aplikacja komputerowa, pozwoli pobrać zbiór pojazdów i wyświetlić go na mapie. Urząd Miasta Stołecznego Warszawa udostępnia również uproszczone informacje dotyczące lokalizacji przystanków oraz rozkładów jazdy dla poszczególnych linii. Programista, kontaktując się również z Zarządem Transportu Miejskiego w Warszawie, po przedstawieniu swojego projektu, może uzyskać dodatkowe dane, które przekazane w odpowiedni sposób pasażerom, staną się pomocną informacją w czasie planowania podróży.

Powracając do przykładu, związanego z szacowaniem czasu przejazdu pomiędzy Warszawą a Łodzią, prosta informacja o ruchu samochodowym może pomóc w decyzji o wyborze środka transportu. Kiedy podróżny ujrzy przewidziane przez planner podróży korki na wjeździe do Łodzi, które wydłużą podróż o pół godziny może stwierdzić, że zamiast stać bezczynnie na drodze, woli spędzić komfortowo czas w pociągu.

Takie informacje działają również w drugą stronę. Jeśli pasażer czeka na opóźniony pociąg, którego opóźnienie zwiększa się systematycznie z każdą kolejną informacją głosową, może zdecydować się na wybranie innego środka komunikacji.

Programista, mając dostęp do otwartych danych może w dowolnie wybrany przez siebie sposób opracować pozyskane informacje i przekazać je dalej do użytkowników. Tak powstała aplikacja Zaraz Jadę, która została napisana w wyniku 40 minutowego czasu oczekiwania na autobus, który miał pozwolić wrócić z pracy do domu. W momencie, gdy pasażer zdecyduje się na konkretny środek transportu i dociera na peron bądź przystanek, stara się zrealizować swój zamysł. Oczekując na pojazd porównuje rozkład jazdy z obecnym czasem. Jeśli rozkład jest realizowany poprawnie, pasażer szczęśliwie dociera do domu. Niestety świat nie działa idealnie, a sytuacje losowe potrafią zatrzymać najlepiej zorganizowaną komunikację miejską. Podczas gdy autobus opóźnia się względem rozkładu o 5 minut, bardzo często oczekujemy dalej na przystanku.

Wielu pasażerów zaczyna się zastanawiać nad sensem oczekiwania, w momencie

gdy nie przyjeżdża kolejny zaplanowany pojazd. Gdyby użytkownik transportu publicznego, mógł jednak spojrzeć gdzie znajduje się jego pojazd, mógłby zdecydować czy warto czekać bądź wybrać inny środek podróży.

Aplikacja Zaraz Jadę została stworzona, aby informować o położeniu pojazdów Warszawskiego Transportu Publicznego. Prosta funkcja, jaką było wyświetlenie autobusów i tramwajów na wirtualnej mapie, została z czasem wzbogacona o prezentowanie przystanków, rozkładów jazdy, a także o informację pasażerską uaktualnianą w czasie rzeczywistym. Użytkownik, w momencie kiedy często korzysta z danej linii, otrzyma powiadomienie na telefon jeśli na trasie jego przejazdu wydarzą się utrudnienia. Bieżąca informacja dotyczy również planowanych zmian oraz remontów, które pomagają zmienić nawyki i przygotować nowe trasy przejazdu. Dynamiczna siatka transportu publicznego w mieście, sprzyja również dynamicznemu planowaniu podróży.

Kolej jako spokojniejszy i większy brat tramwaju, wydawałoby się, że nie potrzebuje tak dynamicznej informacji. Czy na pewno?

Brak obecnie w pełni udostępnionych danych o pojazdach szynowych w Polsce, nie pozwala stwierdzić czy takie rozwiązania przynoszą korzyść podróżnym.

Opierając się na powyższych przykładach, nie zawsze sucha informacja pomaga podjąć podróżnemu właściwą decyzję. Dodatkowo brak rzeczywistej aktualizacji zmian w ruchu kolejowym, nie pozwala uwierzyć informacji, która jest obecnie dostarczana. Akademickie rozważania doprowadzają do punktu, w którym można śmiało stwierdzić, że brak dostępu do szerokiego zakresu danych, nie pozwala na polepszanie komfortu podróży.

Popularne powiedzenie tłumaczy wielu pokoleniom oczywistą prawdę jak coś jest do wszystkiego to jest do niczego. Otwarte dane powiązane z transportem publicznym, pozwalają organizatorom przewozów stworzyć, poprzez niezależnych programistów rozwiązania na miarę nowoczesnych systemów informacji. Ta myśl przyświecała firmie TriMet, znajdującej się w Portland, w stanie Oregon. Przy współpracy z firmą Google, stworzono wspólnie standard otwartych danych dotyczących transportu publicznego.

GENERAL TRANSIT FEED SPECIFICATION - WSPÓLNY FORMAT DANYCH