Efekt ekologiczny związany z wdrożeniem Strategii Rozwoju Elektromobilności zależał będzie od:
− działań prowadzących do zwiększania liczby pojazdów elektrycznych obsługujących Urząd Miasta w Inowrocławiu oraz pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym we flocie użytkowanych pojazdów przy wykonywaniu zadań publicznych;
− od rodzaju pojazdów, które zostaną zastąpione pojazdami elektrycznymi lub pojazdami napędzanymi gazem ziemnym;
− działań związanych z rozwojem i usprawnieniem transportu miejskiego;
− realizacji działań wspomagających powyższe zadania, jak np. przebudowa rejonu dworca kolejowego wraz z urządzeniem parkingów P&R, K&R i B&R.
Dokładny efekt ekologiczny związany z wymianą floty pojazdów oraz ww. działań wspierających może zostać określony na etapie realizacji inwestycji, kiedy znane będą szczegółowe parametry, pozwalające na wyliczenie efektu konkretnych działań.
Efekt ekologiczny związany ze zmianą taboru pojazdów transportu publicznego został określony w „Analizie kosztów i korzyści związanych z wykorzystaniem przy świadczeniu usług komunikacji miejskiej autobusów zeroemisyjnych dla Gminy Miasto Inowrocław”, Inowrocław 2019 r.
W opracowaniu tym rozważano 2 warianty wymiany taboru:
1. Wariant 1, w którym założono, że tabor dodatkowy i wprowadzany za wyeksploatowane dotychczasowe autobusy elektryczne będzie miał silniki zasilane CNG.
2. Wariant 2, w którym założono, że tabor dodatkowy będzie elektrycznym, przystosowanym do zasilania przez złącze pantografowe.
Poniżej przedstawiono emisję zanieczyszczeń i efekt ekologiczny dla scenariusza bazowego (tabor używany) oraz wariantu 1 i 2 (wymiana taboru).
Tabela 9. Emisja zanieczyszczeń dla scenariusza bazowego (tabor używany) oraz emisja i efekt ekologiczny wariantu 1 i 2 (wymiana taboru) na terenie Miasta Inowrocławia29
Zanieczyszczenia CO2 NOx NMVOC PM
Emisja zanieczyszczeń – scenariusz bazowy [Mg/rok] 1 032,1 2,3 0,6 0,1
Emisja zanieczyszczeń – wariant 1 [Mg/rok] 998,8 2,1 0,4 0,1
Emisja zanieczyszczeń – wariant 2 [Mg/rok] 1 006,1 2,1 0,4 0,1
Efekt ekologiczny – wariant 1 [Mg/rok] 33,30 0,20 0,20 0,00
Efekt ekologiczny – wariant 2 [Mg/rok] 26,00 0,20 0,20 0,00
W porównaniu do scenariusza bazowego najkorzystniej wypadł wariant 1. Przy przyjętych założeniach, analiza wykazała brak korzyści ze stosowania taboru zeroemisyjnego jako zastępującego wyeksploatowane autobusy elektryczne, a zatem i brak obowiązku jego stosowania. Głównym powodem negatywnych wyników analizy są wysokie ceny autobusów zeroemisyjnych oraz niekorzystne wskaźniki emisji zanieczyszczeń emitowanych przy produkcji energii elektrycznej w Polsce, a także wysoki standard pojazdów i znaczący udział autobusów zeroemisyjnych w momencie startowym przeprowadzenia analizy30.
Wyzwaniem stojącym przed Miastem Inowrocław, które zamierza zrealizować obowiązki ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych z dnia 11 stycznia 2018 r. jest wdrożenie we flocie pojazdów obsługujących urząd – pojazdów elektrycznych oraz pojazdów elektrycznych lub zasilanych gazem ziemnym – we flocie pojazdów przy wykonywaniu zadań publicznych.
Biorąc pod uwagę obecny stan floty (1 pojazd Urzędu Miasta i 18 pojazdów pozostałych jednostek, razem 19 pojazdów), w wariancie zastępowalności pojazdów należałoby:
1. od 1 stycznia 2022 r. korzystać z:
− min. 1 pojazdu elektrycznego we flocie urzędu;
− min. 2 pojazdów elektrycznych lub zasilanych gazem ziemnym we flocie wykonującej zadania publiczne lub zlecenie wykonywania zadania publicznego takiemu podmiotowi, którego udział pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym we flocie użytkowanych pojazdów przy wykonywaniu tego zadania wynosi 10%;
2. od 1 stycznia 2025 r. korzystać z:
− min. 1 pojazdu elektrycznego we flocie urzędu;
29 Źródło: opracowanie na postawie „Analizy kosztów i korzyści związanych z wykorzystaniem przy świadczeniu usług komunikacji miejskiej autobusów zeroemisyjnych dla gminy miasto Inowrocław”, Inowrocław 2019 r.
30 Źródło: „Analiza kosztów i korzyści związanych z wykorzystaniem przy świadczeniu usług komunikacji miejskiej autobusów zeroemisyjnych dla gminy miasto Inowrocław”, Inowrocław 2019 r.
− min. 6 pojazdów elektrycznych lub zasilanych gazem ziemnym we flocie wykonującej zadanie lub zlecenie wykonywania zadania publicznego takiemu podmiotowi, którego udział pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym we flocie użytkowanych pojazdów przy wykonywaniu tego zadania wynosi 30 %.
Do obliczenia efektu ekologicznego dla ww. działań wykorzystano wskaźniki emisji pochodzące z EMEP/EEA air pollutant emission inventory guidebook 201931.
W związku z tym, że w Polsce energia elektryczna produkowana jest głównie ze źródeł kopalnych, realizacja założeń ustawowych nie spowoduje osiągnięcia korzyści społecznych związanych z redukcją emisji CO2. Wskaźnik emisji dla odbiorców końcowych energii elektrycznej za 2018 r. wynosi 765 kg/MWh32. W obliczeniach na 2022 i 2025 r.
uwzględniono zmniejszenie wskaźnika emisji CO2, w oparciu o założenia prognozy wzrostu produkcji energii i zmniejszenia emisji CO2 do 2025 r. zawartych w „SCENARIUSZU POLITYKI ENERGETYCZNOKLIMATYCZNEJ (PEK). Ocena skutków planowanych polityk i środków.
Załącznik 2. Do Krajowego planu na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030”.
Wykorzystanie pojazdów elektrycznych pozytywnie wpłynie na ograniczenie pozostałych zanieczyszczeń – pojazdy z silnikami EV nie emitują zanieczyszczeń w miejscu ich eksploatacji.
Efekt ekologiczny obliczono dla wariantu zastępowalności pojazdów dla floty obsługującej Urząd Miejski oraz floty pozostałych jednostek wg konfiguracji przedstawionej w poniższej tabeli.
Tabela 10. Struktura planowanej zastępowalności pojazdów konwencjonalnych pojazdami elektrycznymi i zasilanymi gazem ziemnym we flocie Urzędu Miasta Inowrocławia i pozostałych jednostek
31 https://www.eea.europa.eu/publications/emep-eea-guidebook-2019/part-b-sectoral-guidance-chapters/1-energy/1-a-combustion/1-a-3-b-i/view
32https://www.kobize.pl/uploads/materialy/materialy_do_pobrania/wskazniki_emisyjnosci/Wskazniki_emisyjnosci_grudzie n_2019.pdf
Urząd Miasta Inowrocławia – WARIANT ZASTĄPIENIA
Rok
Jednostki organizacyjne – WARIANT ZASTĄPIENIA (wariant I tylko elektryczne)
Rok
Ponieważ Urząd Miasta posiada jeden pojazd, założono, iż do 2022 r. zostanie on zastąpiony pojazdem elektrycznym. Poniżej przedstawiono efekt ekologiczny związany z zastąpieniem obecnie stosowanego pojazdu pojazdem elektrycznym.
Rysunek 2 Efekt ekologiczny związany z wdrożeniem do floty Urzędu Miejskiego w Inowrocławiu pojazdu elektrycznego – wariant zastąpienia
Z uwagi na brak wskazań konkretnych wymian pojazdów do obliczenia efektu ekologicznego w przypadku floty pojazdów jednostek wykonujących zadania publiczne założono wymianę w pierwszej kolejności pojazdów najstarszych. Do roku 2022 należy wymienić 2 pojazdy, a 4 kolejne do 2025 r.
CO [kg/rok] NMVOC [kg/rok] NOX [kg/rok] CO2 [Mg/rok] PM (PM10/PM2,5) [kg/rok]
Flota UM - emisja w 2020 r. Flota UM - efekt ekologiczny do 2022 r.
Jednostki organizacyjne – WARIANT ZASTĄPIENIA (wariant II tylko CNG/LNG)
Rok
Jednostki organizacyjne – WARIANT ZASTĄPIENIA (wariant III elektryczne/CNG/LNG)
Rok
Obliczenia efektu ekologicznego przeprowadzono dla 3 wariantów zastępowalności poszczególnych pojazdów:
− wariant I – wymiana pojazdów tylko na elektryczne,
− wariant II – wymiana pojazdów tylko na pojazdy CNG/LNG,
− wariant III – wymiana pojazdów na elektryczne i pojazdy CNG/LNG.
Do 2022 r. proponuje się wymianę pojazdów przedstawionych w kolejnej tabeli.
Tabela 11. Propozycja wymiany pojazdów jednostek organizacyjnych do roku 2022
Lp.
Nazwa biura / wydziału / jednostki, w której
znajduje się pojazd
Marka pojazdu Rodzaj paliwa
Średni przebieg
Transporter olej napędowy 16 111 2000
2 Zakład Robót
Publicznych FS-LUBLIN olej napędowy 14 139 1998
Dla poszczególnych wariantów zastąpienia pojazdów pojazdami elektrycznymi lub/i pojazdami na CNG/LNG oszacowano następujący efekt ekologiczny.
Tabela 12. Efekt ekologiczny związany z wdrożeniem do floty jednostek organizacyjnych pojazdów elektrycznych, pojazdów CNG/LNG oraz pojazdów elektrycznych i CNG/LNG – wariant zastąpienia do 2022 r.
Rodzaj substancji CO
Wariant I – wymiana na pojazdy elektryczne Flota jednostek - emisja w
2020 r.(2 pojazdy) 9,59 2,43 29,70 10,38 2,28
Emisja - 2 pojazdy
elektryczne w 2022 r. 0 0 0 3,49 0
Efekt ekologiczny do 2022 r. 9,59 2,43 29,70 6,89 2,28
Wariant II – wymiana na pojazdy CNG/LNG Emisja - 2 pojazdy CNG/LNG
w 2022 r. 18,63 1,06 1,97 5,19 0,04
Efekt ekologiczny do 2022 r. - 9,04 1,37 27,74 5,18 2,25
Wariant III – wymiana poj. Volkswagen Transporter na elektryczny i FS-LUBLIN na CNG/LNG Emisja - 1 pojazd elektryczny
i 1 na CNG/LNG w 2022 r. 8,71 0,49 0,92 4,29 0,02
Efekt ekologiczny do 2022 r. 0,88 1,93 28,78 6,09 2,27
W przypadku zastąpienia 2 wybranych pojazdów dla wariantu I i III, w których przewidziany jest zakup pojazdu elektrycznego, realizacja założeń ustawowych spowoduje redukcję emisji wszystkich substancji. Największy efekt zostanie osiągnięty w wariancie I – wymiana pojazdów na pojazdy elektryczne. W przypadku wariantu II wymiany pojazdów na CNG/LPG wzrośnie emisja CO, natomiast emisja pozostałych substancji zostanie obniżona.
Do roku 2025 należy wymienić kolejne 4 pojazdy we flocie jednostek organizacyjnych.
W propozycji uwzględniono zarówno wiek pojazdu jak i stan licznika.
Tabela 13. Propozycja wymiany pojazdów jednostek organizacyjnych do roku 2025 Lp.
Nazwa biura / wydziału / jednostki, w której
znajduje się pojazd
Marka pojazd Rodzaj paliwa
Średni przebieg roczny
[km]
Rok produkcji 1 Straż Miejska Peugeot Partner
Origin olej napędowy 33 190 2008
Publicznych Peugeot Partner olej napędowy
3 450 2006
Podobnie jak dla roku 2022 poniżej przedstawiono propozycję pojazdów do wymiany i efekt ekologiczny dla wymian w 3 wariantach. Dla poszczególnych wariantów zastąpienia pojazdów pojazdami elektrycznymi lub/i pojazdami na CNG/LNG oszacowano następujący efekt ekologiczny.
Tabela 14. Efekt ekologiczny związany z wdrożeniem do floty jednostek organizacyjnych pojazdów elektrycznych, pojazdów CNG/LNG oraz pojazdów elektrycznych i CNG/LNG – wariant zastąpienia do 2025 r.
Rodzaj substancji CO [kg/rok] NMVOC
[kg/rok] NOX [kg/rok] CO2 [Mg/rok]
PM (PM10/PM2,5)
[kg/rok]
Wariant I – wymiana na pojazdy elektryczne Flota jednostek - emisja
Wariant II – wymiana na pojazdy CNG/LNG Emisja - 4 pojazdy
CNG/LNG do 2025 r. 34,49 1,96 3,64 9,95 0,06
Efekt ekologiczny
do 2025 r. - 29,31 - 1,17 29,03 3,25 0,66
Wariant III – wymiana poj. Peugeot Partner Origin, Johnston na elektryczny i Volkswagen Transporter, Peugeot Partner na CNG/LNG
W przypadku zastąpienia 4 wybranych pojazdów dla wariantu I, w których przewidziany jest zakup pojazdów elektrycznych realizacja założeń ustawowych spowoduje redukcję emisji wszystkich substancji. W przypadku wariantu II i III realizacja działań wiązać się będzie ze wzrostem emisji CO i NMVOC.
Ostateczny efekt ekologiczny będzie można określić na etapie realizacji konkretnej inwestycji a zależny on będzie od preferencji poszczególnych jednostek w zakresie wymiany floty i dostępności środków finansowych.