Dalszy rozwój kierunku studiów geodezyjnych na Uniwersytecie Przyrodni-czym we Wrocławiu związany jest ściśle z sytuacją na rynku pracy dla geodetów, rozwojem kadry dydaktyczno-naukowej, rozwojem badań naukowych w jednost-kach organizacyjnych łączących z kierunkiem studiów i może przede wszystkim z kierunkami zmian w systemie szkolnictwa wyższego w Polsce, przedstawionymi w najnowszym projekcie nowelizacji Ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym.
Niebagatelną rolę w planowaniu przyszłości wydziału i kierunku studiów mają też uwarunkowania demograficzne (ciągle zmniejszająca się liczba potencjal-nych kandydatów na studia) i finansowe (brak powiązania poziomu finansowania uczelni i wydziału ze wzrostem liczby studentów oraz rozwijaniem nowoczesnych form kształcenia).
Uchwałą Senatu z lutego 2010 r. wprowadzono dwie specjalności na studiach I stopnia (inżynierskich). Są to geodezja i geoinformatyka oraz geodezja i gospo-darka nieruchomościami. Utworzenie nowych specjalności na studiach I stopnia związane jest z koniecznością rozszerzenia oferty edukacyjnej Uniwersytetu Przy-rodniczego we Wrocławiu o specjalności niezbędne na współczesnym rynku pra-cy, szczególnie w administracji państwowej i samorządowej w zakresie obsługi in-formatycznych baz danych przestrzennych o terenie, w tym o nieruchomościach (gruntowych i lokalowych), niezbędnych do podejmowania decyzji planistycznych i środowiskowych oraz w szeroko rozumianej gospodarce nieruchomościami. W dotychczasowym systemie studiów na kierunku geodezja i kartografia, na stu-diach I stopnia nie było wydzielonych specjalności, a program studiów ograniczał się do zakresu zgodnego ze standardami kształcenia tego kierunku. Utworzenie no-wych specjalności pozwoli rozszerzyć zakres kształcenia przy zachowaniu w pełni wymogów standardów kształcenia kierunku studiów geodezja i kartografia, a także lepiej przygotować absolwentów do studiów II stopnia (magisterskich) na tych spe-cjalnościach. Tą samą uchwałą na studiach niestacjonarnych II stopnia w miejsce jednej specjalności (geodezja gospodarcza i gospodarka nieruchomościami) wpro-wadzono trzy specjalności: geodezja gospodarcza, gospodarka nieruchomościami i geoinformatyka – a więc takie same jak na studiach stacjonarnych.
Przyjęcie przez Parlament Europejski i Radę w dniu 14 marca 2007 r. dyrektywy ustanawiającej infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie (INSPIRE) implikuje tworzenie krajowych infrastruktur informacji przestrzennej i prowadze-nie ich przez państwa członkowskie. Wdrażaprowadze-nie dyrektywy jest procesem, który nie może postępować bez udziału specjalistów. Wymaga to podjęcia zintensyfiko-wanych działań edukacyjnych, poczynając od rozszerzenia procesu kształcenia na tematy związane z technologiami i metodyką szybkiego oraz wydajnego pozyski-wania danych geoprzestrzennych (nowoczesna teledetekcja, fotogrametria, GPS, skaning laserowy i radarowy, itp.), zarządzania danymi (modelowanie, formalne opisywanie, przechowywanie w bazach danych), udostępniania danych (usługi sieciowe, technologie internetowe, bezpieczeństwo). Do tego celu niezbędne są ka-dry wykształconych geoinformatyków, posiadających wiedzę zarówno z zakresu geodezji, jak i informatyki. Wiedza ta pozwoli absolwentowi połączyć umiejętności pozyskiwania danych metodami geodezyjnymi, również wiedzy dotyczącej języków
programowania, sieci komputerowych, systemów baz danych oraz oprogramowa-nia użytkowego, a także umiejętności algorytmicznego formułowaoprogramowa-nia problemów w danej dziedzinie naukowej i kojarzenia ich z odpowiednimi metodami rozwiązy-wania z wykorzystaniem techniki komputerowej. Absolwenci specjalności geodezja i geoinformatyka znajdą zatrudnienie praktycznie we wszystkich działach admini-stracji rządowej i samorządowej oraz w gospodarce (firmach geodezyjnych i geoin-formatycznych) regionu Polski Południowo-Zachodniej.
Geodezja i gospodarka nieruchomościami to specjalność odpowiadająca aktu-alnym i przyszłym potrzebom, w odniesieniu do prowadzenia prac geodezyjnych w celach prawnych (podziały, scalenia i rozgraniczenia nieruchomości), szacowania wartości nieruchomości, pośrednictwo w obrocie nieruchomościami oraz zarządza-nie zarządza-nieruchomościami na podstawie katastera zarządza-nieruchomości jako podstawowego narzędzia i źródła informacji o terenie. Zasadniczą technologią w tym obszarze jest szeroko rozumiany system informacji o terenie, w tym geodezyjne metody pozyski-wania danych przestrzennych oraz informatyczne bazy danych przestrzennych. Po-trzeba kształcenia specjalistów w zakresie geodezji i gospodarki nieruchomościami wynika między innymi z zapisów ustawy z dnia 21 sierpnia 2007 r. o gospodarce nieruchomościami, która wyszczególnia działalności zawodowe w dziedzinie go-spodarowania nieruchomościami oraz precyzuje procedurę uzyskiwania kwalifika-cji zawodowych w tym zakresie. Możliwość uzyskania kwalifikakwalifika-cji zawodowych w tych działalnościach wymaga ukończenia studiów wyższych oraz odpowiednich studiów podyplomowych, których minima programowe zostały określone prawnie przez Ministerstwo Budownictwa. Zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościa-mi obowiązek odbycia studiów podyplomowych nie dotyczy osób, które ukończyły studia wyższe o programie uwzględniającym co najmniej minimalne wymogi pro-gramowe na studiach podyplomowych w danym zakresie. Utworzenie specjalności geodezja i gospodarka nieruchomościami na studiach I stopnia umożliwi spełnienie tych wymogów dla działalności zawodowych w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami oraz (w ograniczonym zakresie) zarządzania nieruchomościami. Uzyskanie uprawnień w zakresie rzeczoznawstwa majątkowego, zgodnie z ustawą, wymaga ukończenia studiów magisterskich. Ponadto absolwenci tej specjalności będą mogli ubiegać się o uprawnienia zawodowe w zakresie geodezji i kartogra-fii, zgodnie z zapisami ustawy prawo geodezyjne i kartograficzne i odpowiednimi rozporządzeniami wykonawczymi. Absolwenci specjalności geodezja i gospodarka nieruchomościami, po uzyskaniu uprawnień zawodowych przewidzianych usta-wami, znajdą zatrudnienie w administracji rządowej i samorządowej (wydziały gospodarki nieruchomościami) oraz w gospodarce regionu Polski Południowo-Za-chodniej (firmach geodezyjnych, biurach pośrednictwa w obrocie nieruchomościa-mi, jako zarządcy nieruchomości).
Najbliższe plany rozwoju kadry naukowo-dydaktycznej dotyczą działań w celu uzyskania uprawnień do nadawania stopni naukowych doktora habilitowanego i tytułu profesora w dziedzinie nauk technicznych, dyscyplinie geodezja i karto-grafia. Stosowny wniosek w tej sprawie do Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów Naukowych został złożony w 2009 r. Uzyskanie uprawnień habilitacyjnych pozwo-li wydziałowi na otwarcie studiów III stopnia (doktoranckich) w dyscyppozwo-linie geo-dezji i kartografii oraz kształcenie przyszłych kadr kierunku studiów na studiach
doktoranckich. Promotorstwo prac doktorskich jest też warunkiem dalszego rozwo-ju kadry samodzielnych pracowników naukowych, profesorów i doktorów habilito-wanych. Obecnie przyszłych doktorów przygotowuje się na etatach asystentów, ale ich liczba jest ograniczona możliwościami zapewnienia im godzin dydaktycznych w ramach obowiązującego na uczelni pensum dydaktycznego.
Istotne zmiany w systemie szkolnictwa wyższego szykują się po wprowadze-niu przygotowanej w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego reformy nauki i szkolnictwa wyższego. Zmiany te dotyczą między innymi sposobu finansowania nauki i uczelni wyższych, zasad tworzenia i prowadzenia kierunków studiów na uczelniach publicznych i niepublicznych, intensyfikacji europejskiej mobilności pracowników i studentów, zasad zdobywania kolejnych etapów kariery naukowej. Szansą naszej Uczelni i Wydziału jest silne powiązanie z gospodarką makroregio-nu, stąd też konieczność rozszerzenia oferty edukacyjnej wydziału o nowe kierunki i specjalności. W 2009 r. otwarto kierunek inżynieria bezpieczeństwa, natomiast w przyszłym roku rozpocznie się nabór na nowy kierunek inżynieria i gospodar-ka wodna, a w obecnym roku otwieramy opisane wyżej specjalności na studiach I stopnia kierunku geodezja i kartografia. W myśl założeń nowej ustawy o szkol-nictwie wyższym uczelnia akademicka będzie miała swobodę w tworzeniu kierun-ków studiów (w tym układaniu ich planów i programów studiów) wg koncepcji Europejskich i Krajowych Ram Kwalifikacji. Kierunek geodezja i kartografia będzie musiał zostać wpisany w odpowiedni nurt tych przeobrażeń i znaleźć swoje miej-sce na mapie szkolnictwa wyższego regionu i kraju w następnych dekadach. Jeste-śmy do tego przygotowani zarówno pod względem wysoko kwalifikowanej kadry, jak i infrastruktury dydaktycznej i badawczo-naukowej.
Literatura
Hlibowicki R., Krzywicka-Blum E., 1986. Rozwój Oddziału Geodezji i Urządzeń Rolnych w latach 1960–1985, w monografii: 25 lat Oddziału Geodezji i Urządzeń Rolnych Wy-działu Melioracji Wodnych Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław 1986.
Kontny B., 2008. Problematyka kształcenia kadr geodezyjnych dla potrzeb administracji i wy-konawstwa geodezyjnego. Materiały z konferencji „Jakość w administracji geodezyjnej”, Wrocław, 22–23.10.2008, str. 49–66.
Raport Zespołu Oceniającego Państwowej Komisji Akredytacyjnej z wizytacji przeprowadzo-nej w dniach 28–29 listopada 2008 r. na Wydziale Inżynierii Kształtowania Środowi-ska i Geodezji w Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu dotyczący oceny jakości kształcenia na kierunku geodezja i kartografia na poziomie studiów pierwszego stopnia stacjonarnych i niestacjonarnych oraz drugiego stopnia stacjonarnych i niestacjonarnych, Warszawa – Kraków, 24 grudnia 2008 roku.
Więckowicz Z., 2000. Studia geodezyjne w Akademii Rolniczej we Wrocławiu w latach 1960– 2000, w monografii: 40-lecie studiów geodezyjnych w Akademii Rolniczej we Wrocła-wiu, Wrocław 2000.