Położenie fizyczno - geograficzne

Gmina Wiśniowa położona jest ok. 40 km na południe od Krakowa w powiecie myślenickim, w województwie małopolskim. Powierzchnia gminy wynosi 6 710 ha. Gmina Wiśniowa podzielona jest na 7 sołectw i liczy 6 780 mieszkańców. Gęstość zaludnienia wynosi 101 osób/km2. W skład gminy wchodzi 7 wsi: Wiśniowa, Wierzbanowa, Poznachowice Dolne, Węglówka, Glichów, Lipnik i Kobielnik. Gmina Wiśniowa graniczy terytorialnie z gminą Pcim, Myślenice, Dobczyce, Raciechowice, Jodłownik, Dobra i Mszana Dolna. Główny szlak komunikacyjny przebiegający przez gminę to droga wojewódzka 964 biegnąca z Krakowa przez Wieliczkę, Dobczyce, Wiśniową i dalej w kierunku południowym do Mszany Dolnej. Od zachodniej strony gminy przebiega droga z Myślenic przez Zasań do Wiśniowej.

Rysunek 1. Lokalizacja obszarów planu na terenie gminy Wiśniowa.

Rysunek 2. Obszar objęty przedmiotową zmianą MPZP, (źródło podkładu: Geoportal).

Obszar opracowania obejmuje teren sołectwa Lipnik o powierzchni o powierzchni 1 754 ha. Lipnik położony jest w zachodniej części gminy Wiśniowa, na wschodnich stokach Kamiennika w Paśmie Lubomira i Łysiny, przez miejscowość przepływa potok Lipnik., lewobrzeżny dopływ Krzyworzeki.

Widok na Lipnik

Obszar opracowania stanowi teren zurbanizowany wsi Lipnik wraz z obszarami wód śródlądowych, zwartymi obszarami leśnymi na stokach gór, upraw rolnych oraz terenami infrastruktury. Stan środowiska na terenie przedmiotowej zmiany należy ocenić jako antropogenicznie zmieniony w stopniu zróżnicowanym, o zróżnicowanej wartości i stanie. Zbiorowiska roślinne na obszarze opracowania to w większości wtórne stanowiska roślinności segetalnej.

Pierwsze zapisy historyczne pochodzą z 1346 roku, kiedy to Kazimierz Wielki nadał Teodorykowi zwanemu Sturm przywilej lokacji na prawie średzkim 60-łanowej wsi w lesie Lipnik, nad potokiem o tej samej nazwie (nazwę lasu wymienia m.in. dokument kasztelana krakowskiego Spicymira z 1333 r.). Następnie dokument biskupa krakowskiego Bodzanty z 1349 r. uwzględnia Lipnik jako cześć parafii w Wiśniowej. Początkowo była to wieś królewska, jednak w 1390 r. Władysław Jagiełło nadał ją w dziedziczne posiadanie Prandocie Lasce w nagrodę za zasługi. Odtąd wieś stała się wsią rycerską.

Widok z Suchej Polany 4.1.2. Budowa geologiczna i geomorfologia terenu

Obszar gminy Wiśniowa według podziału Kondrackiego (2000) na regiony fizyczno-geograficzne należy do makroregionu Pogórze Zachodniobeskidzkie (513.3) oraz Beskidy Zachodnie (513.4) i w części obniżonej położony jest w mezoregionie Pogórze Wiśnickie (513.34) a otaczające wzniesienia w mezoregionie Beskid Wyspowy (513.49), które są częścią Karpat Zachodnich.

W południowej części gminy położona jest Kotlina Wiśniowej, którą przecina dolina Krzyworzeki będąca prawym dopływem Raby. Dolina Wiśniowej ze wszystkich stron otoczona jest górami, należącymi do Beskidu Wyspowego: Wierzbanowska Góra (778 m npm) od południa ogranicza kotlin, wschodnią ścianę tworzy pasmo Ciecienia (829 m npm) i Księżej Góry (649 m npm), a od północny ograniczona jest przez wzniesienie Grodzisko (618 m npm). Zachodni brzeg kotliny tworzą wyniosłe masywy Beskidu Średniego: Lubomir (904 m npm) z Łysiną (891 m npm) i Kamiennikiem (818 m npm). Obszar gminy położony w obrębie kotliny znajduje się na wysokości 260 - 450 m npm. Najniżej położone tereny znajdują się w dolinie Krzyworzeki. Obszar gminy obniżą się w kierunku północnym natomiast wysokość wzrasta w kierunku południowym i w kierunkach wschodnim i zachodnim.

Miejscowość Lipnik znajduje się w dwóch mezoregionach geograficznych: Beskidu Wyspowego i Pogórza Wiśnickiego.

Rysunek 3. Położenie gminy Wiśniowa na tle jednostek podziału fizycznogeograficznego kraju wg. Kondrackiego

Pogórze Wiśnickie (513.34) – mezoregion fizycznogeograficzny stanowiący wschodnią część Pogórza Zachodniobeskidzkiego. Od zachodu sąsiaduje z jego środkową częścią – Pogórzem Wielickim, natomiast na wschodzie graniczy z Pogórzem Rożnowskim należącym do Pogórza Środkowobeskidzkiego. Położony jest między dolinami Raby i Dunajca. Od południa granica przebiega łagodnie z Beskidem Wyspowym i jest trudna do dokładnego sprecyzowania, natomiast północną granicę stanowi próg denudacyjny Pogórza Karpackiego wysokości 60–80 m, za którym znajduje się Podgórze Bocheńskie. Z zachodu na wschód Pogórze Wiśnickie rozciąga się na około 50 km w linii prostej; część zachodnia ma szerokość zaledwie kilku kilometrów, ale część wschodnia kilkanaście. Powierzchnia wynosi około 700 km². Średnie wyniesienie mieści się między 330–480 m npm., niektóre wzniesienia przekraczają jednak 500 m n.p.m. Charakterystyczną cechą ukształtowania terenu są wydłużone, szerokie i spłaszczone garby, oddzielone wąskimi obniżeniami pochodzenia erozyjnego. Najwyższe wzniesienia Pogórza Wiśnickiego to: Rogozowa (536 m), Szpilówka (516 m), Piekarska Góra (515 m), Bukowiec (494 m), Sołtysie Góry (492 m), Mahulec (483 m), Dominiczna Góra (468 m), Paprotna (441 m). W dolinach płyną bystre potoki należące do dorzecza Raby, Uszwicy lub Dunajca, a spadki na zboczach dochodzą do 20%. Pogórze Wiśnickie budują dolno- i górnokredowe utwory fliszowe, kredowe łupki oraz eoceńskie łupki pstre, margle, piaskowce. Są one przykryte kilkunastometrową warstwą osadów z czwartorzędu tj. glin pylastych, glin i pyłów półzwartych, pyłowymi utworami lessopodobnymi. W północnej części na granicy z Podgórzem Bocheńskim teren przykrywają głównie utwory pylaste w postaci pseudobielicowych gleb. Woda i wiatry stale zmieniają krajobraz w wyniku procesów erozyjnych, takich jak deflacja i spłukiwanie, oraz akumulacji materiału. Zaniechanie upraw wraz ze wzrostem powierzchni lasów i łąk zahamowały dostawę materiału do potoków, co powodowało wzrost energii potoków i silniejsze erodowanie dolin rzecznych. Charakterystyczną cechą wzniesień Pogórza Wiśnickiego jest występowanie licznych wystających z ziemi skałek, ostańców wierzchołkowych i wychodni. Cały obszar pogórza wchodzi w skład Obszaru Chronionego Krajobrazu Pogórza Wiśnickiego. Na terenie tym występują także 2 rezerwaty przyrody:

Kamień-Grzyb i Bukowiec, z ważniejszych pomników przyrody warto wymienić Kamienie Brodzińskiego i Skałki Chronowskie.

Beskid Wyspowy (513.49) - charakterystyczną cechą krajobrazu Beskidu Wyspowego jest występowanie odosobnionych, sięgających do 1170 m npm szczytów, które wznoszą się 400–500 m ponad typowo podgórskie zrównanie sfalowane łagodnymi wzgórzami. Szczyty te mają strome, czasem nawet bardzo spadziste stoki.

Zazwyczaj północne są bardziej nachylone od południowych, wierzchowina jednak z reguły jest płaska, wylesiona i zajęta pod pola uprawne i zabudowania. Beskid Wyspowy łączy w sobie cechy krajobrazu podgórskiego i górskiego. Góry zasadniczo nie tworzą tutaj długich pasm, lecz szereg oddzielnych szczytów otoczonych szerokimi i rozległymi dolinami. Wyjątek stanowią trzy pasma: Łososińskie, pasmo Cichoń-Ostra i pasmo Cietnia. Na zachodnich i wschodnich obrzeżach jednak ten wyspowy charakter zatraca się, od północnej strony góry stopniowo przechodzą w pogórze. Głębokie doliny rzeczne oddzielające poszczególne szczyty górskie wykorzystywane są jako trakty komunikacyjne, którymi biegną drogi łączące poszczególne miejscowości tego regionu. Odosobnione góry Beskidu Wyspowego są denudacyjnymi ostańcami piaskowców magurskich, pod którymi znajdują się głębiej położone serie skalne płaszczowiny śląskiej. Dawniej układ tych warstw był odwrotny: wklęsłe formy terenu, tzw. synkliny, utworzone były ze skał twardych, natomiast wypukłe (antykliny) z miękkich. Obecne szczyty stanowiły więc zagłębienia terenu, zaś dzisiejsze doliny były wzniesieniami. W wyniku fałdowania i wypiętrzania terenu na przełomie starszego i młodszego trzeciorzędu nastąpiło odwrócenie rzeźby terenu. Te niżej obecnie położone cienkoławicowe warstwy piaskowcowo-łupkowe, margle i łupki ilaste są bardziej podatne na wietrzenie, stąd też tworzą one słabiej nachylone stoki oraz duże obniżenia między górami. Procesy fałdowania i wypiętrzania terenu trwają również obecnie, choć z mniejszą intensywnością, a ważną rolę w dynamice tego procesu odgrywają aktywne do dzisiaj osuwiska.

Odmienną budowę ma położone południkowo pasmo Cietnia (Ciecienia). Jest ono zbudowane w całości z fliszu serii śląskiej i jest głęboko wysunięte w obręb Pogórza Wiśnickiego (wschodnia część gminy). Beskid Wyspowy znajduje się w dorzeczu dwóch dopływów Wisły: Dunajca i Raby. Zlewnia Dunajca tworzącego wschodnią granicę Beskidu Wyspowego jest dużo większa. Przepływająca przez gminę Krzyworzeka, podobnie jak większość rzek i potoków Beskidu Wyspowego ma swoje źródła pod jego partiami wierzchołkowymi. Cieki wodne mają w górnym biegu znaczny spadek sięgający 200–300 m/km, w dolinach zmniejszający się do ok. 40 m/km. Wszystkie potoki i rzeki, w tym Krzyworzeka, mają kamieniste dno i charakteryzują się dużymi wahaniami wodostanów. Po większych opadach atmosferycznych lub przy gwałtownym topnieniu śniegów ich wody transportują ogromne ilości ziemi oraz kamieni i wskutek dużego spadku mają ogromną siłę niszczącą.

Centralna część gminy Wiśniowa zajmuje rozległe, południkowe obniżenie związane z Kotliną Wiśniowej i doliną rzeki Krzyworzeka, wraz dopływami Kobylnikiem i Lipnikiem. Średnie wyniesienie tego obszaru mieści się między 260–480 m npm i jest on od południa, wschodu i zachodu zamknięty grzbietami górskimi. Od południa jest to Wierzbanowskiej Góry, od zachodu – masyw Lubomira i Kamiennika, a od wschodu pasmo Ciecienia.

Charakterystyczną cechą ukształtowania terenu są wydłużone, szerokie i spłaszczone garby, oddzielone wąskimi obniżeniami pochodzenia erozyjnego. W dolinach płyną bystre potoki , a spadki na zboczach dochodzą do 20%.

W południowej części gminy, za pasmem Wierzbanowskiej Góry znajduje się dwa obniżenia dolinne o przebiegu płn.-zach – płd.-wsch, związane z ciekami Węglówka i Węgierka. Doliny rozdziela masyw góry Szczałbia (654 m npm). Cieki te uchodzą do rzeki Kasinianka stanowiącej południową granice gminy. w tym rejonie obszar gminy znajduje się na wysokości od 420 do 550 m npm. Cieki Węglówka i Węgierka mają znacznie węższe doliny a stoki wzniesień są krótsze i bardziej strome. Zachodnie i wschodnie obrzeża gminy tworzą grzbiety górskie Beskidu Wyspowego wyniesione około 400-500 m ponad dno kotliny. Stoki wzniesień są stromo i bardzo strono nachylone i w większości porośnięte lasem. Urozmaicona rzeźba terenu, zwłaszcza w obrębie długich powierzchni stokowych wzniesień Beskidu Wyspowego, ale także wylesionych garbów terenowych w obrębie Kotliny Wiśniowej, w polaczeniu z budową geologiczną, sprzyjają występowaniu ruchów masowych na obszarze gminy.

Gmina Wiśniowa, w podziale geologicznym Polski, leży w obrębie Zachodnich Karpat Fliszowych (Książkiewicz 1953, Unrug 1979), które powstały w neogenie w czasie alpejskich ruchów orogenicznych. Karpaty Fliszowe zbudowane są głównie z serii zlepieńców, piaskowców i łupków ilastych (rzadziej z innych skał osadowych). Cały obszar charakteryzuje się płaszczowinowym stylem tektoniki. Fałdowanie utworów płaszczowin i ich nasunięcie w kierunku północnym nastąpiło na przełomie miocenu i oligocenu. Na skały przedmurza Karpat zostały nasunięte od południa masy płaszczowiny śląskiej razem z podścielającą ją płaszczowiną podśląską, a z kolei na nią została nasunięta płaszczowina magurska, co spowodowało silne zgniecenie jednostki śląskiej (Książkiewicz i in. 1965, Książkiewicz 1972). Poszczególne bloki skalne są poprzesuwane względem siebie wzdłuż poprzecznych pęknięć.

Mezoregion Pogórze Wiśnickie budują dolno- i górnokredowe utwory fliszowe, kredowe łupki oraz eoceńskie łupki pstre, margle, piaskowce. Są one przykryte kilkunastometrową warstwą osadów z czwartorzędu tj. glin pylastych, glin i pyłów półzwartych, pyłowymi utworami lessopodobnymi. W północnej części na granicy z Podgórzem Bocheńskim teren przykrywają głównie utwory pylaste w postaci pseudobielicowych gleb. Obszar gminy charakteryzują różne serie utworów fliszowych powstałych w odmiennych środowiskach morskich:

• seria magurska która tworzy Pasmo Łysiny, Lubomira i Kamiennika. W tym przypadku bardziej odporne na erozję są, tworząc wzniesienia, gruboławicowe piaskowce magurskie, podścielone drobnorytmicznym fliszem łupkowo-piaskowcowym,

• seria śląska, która dziali się na cztery facje:

o facje zatoki Skrzydlnej i łuski Bystrego, które występują u brzegu płaszczowiny magurskiej, w Wierzbanowej i Kobielniku, należące do tej serii warstwy menilitowe tworzą krajobraz, charakteryzujący się stromymi wzniesieniami, w Skrzydlnej, jak również w Wierzbanowej i Kobielniku,

o facja lanckorońska, która buduje Pasmo Ostrysza oraz ukazuje się między Łuską Bystrego a oknem tektonicznym Wiśniowej w Lipniku i Kobielniku, rolę bardziej odpornych na erozję skał pełnią średnioławicowe piaskowce godulskie budujące Pasmo Ostrysza,

o facja Beskidu Małego, budująca Pasmo Ciecień – Grodzisko, rolę bardziej odpornych na erozję skał pełnią tutaj gruboławicowe piaskowce godulskie,

• seria podśląska, która ukazuje się w oknie tektonicznym Wiśniowej, zawiera głównie flisz łupkowy a przez to jest bardzo podatna na erozję wodną,

• czwartorzęd, zdominowany przez osady aluwialne w postaci żwirów w dolinie Krzyworzeki a także w dolnych odcinkach jej dopływów. Występujące również gliny zwietrzelinowe nagromadzane są na mało nachylonych stokach. Gliny zwietrzelinowe pokrywają cały prawie obszar za wyjątkiem partii szczytowych gór, stromych zboczy i dolin rzecznych. Powstałe w wyniku osuwisk materiału fliszowego i zwietrzeliny koluria osuwiskowe są charakterystyczne dla tego obszaru. Największe nagromadzenie koluwiów osuwiskowych występuje na stokach Kamiennika, Lubomira, Ciecienia, Grodziska. Koluwia te ulegają okresowo odmłodzeniom.

Na obszarze gminy Wiśniowa nie występują zasoby surowców naturalnych.

Zjawiska osuwiskowe. Obszary zagrożeń osuwiskowych znajdują się na terenie wszystkich sołectw w granicach gminy. Łączna suma obszarów osuwiskowych na terenie gminy to ponad 170 obiektów. Najliczniej osuwiska występują na stokach Lubomira i Kamiennika w zachodniej części gminy oraz na stokach Pasma Ciecienia we wschodniej części. Znacznie mniej liczne i o mniejszych rozmiarach są w obrębie Kotliny Wiśniowej. Obszary osuwiskowe obejmują tereny rolne, leśne oraz istniejące tereny zabudowy mieszkaniowej i inwestycyjnej.

Generalnie obszar gminy zbudowany z naprzemianległych warstw skał osadowych o różnych właściwościach geotechnicznych jest predysponowany do rozwoju ruchów masowych. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na zwiększenie zagrożenie dla człowieka i mienia jest antropopresja polegająca na wprowadzaniu zabudowy w tereny zagrożone oraz rozwoju infrastruktury technicznej bez wykonania odpowiednich badań geologiczno – inżynierskich. Wprowadzanie nowej zabudowy na tereny osuwiskowe powinno być zabronione, zwłaszcza w sytuacji, gdy większość osuwisk karpackich jest obecnie nieaktywna i wszelka ingerencja w stabilność stoku może powodować reaktywacje starych osuwisk.

4.1.3. Warunki klimatyczne

Urozmaicona rzeźba terenu, zarówno na obszarze gminy jak i wokół niej, wpływa bezpośrednio na zróżnicowanie warunków klimatycznych. Zarówno w dolinach, zboczach jak i szczytach warunki są odmienne.

Łagodniejszy klimat występuje w dolinach gdzie średnia temperatura roczna wynosi +6 ^oC, zaś temperatury na szczytach osiągają średnio +4 do +6^oC. Okres zalegania pokrywy śnieżnej zazwyczaj trwa dwa miesiące (styczeń i luty). Grubość pokrywy śnieżnej wynosi 20-30 cm. Okoliczny klimat formowany jest głównie poprzez cyrkulacje wyżowych i niżowych mas powietrza. Charakterystyczna cechą dla doliny jest jej inwersyjny rozkład temperatur powietrza. Cecha ta widoczna jest głównie w porze nocnej przy bezchmurnych i bezwietrznych warunkach atmosferycznych. Silne wypromieniowanie ciepła w dnie doliny tworzy obszary chłodniejszego powietrza, które zasilane są zimnym powietrzem spływającym ze stoków gór. W wyniku takiej wewnątrz-dolinnej cyrkulacji na stokach tworzą się obszary cieplejszego powietrza.

Zasadniczy wpływ na kierunki i siłę ma orografia otaczającego terenu. Główne kierunki wiatrów to południowo-zachodnie, zachodnie i południowe. W okresie zimowym zwiększa się siła wiatru zaś w okresie letnim siła wiatru jest najmniejsza. Maksymalne opady w zależności od położenia punktu pomiarowego mogą wynosić nawet 900 mm (więcej niż średnia kraju). Łagodny górski klimat stwarza szczególnie dogodne warunki dla wegetacji roślin, a zwłaszcza drzew i krzewów owocowych.

4.1.4. Hydrografia i warunki hydrogeologiczne

Wody powierzchniowe. Obszar gminy leży w dorzeczach dopływów rzeki Raby, która jest prawostronnym dopływem Wisły. Jest to obszar hydrograficzny III rzędu. Sieć rzeczna gminy ma charakter zlewni górskich.

Centralna i północna część gminy odwadniana jest przez Krzyworzekę z dopływami: potok Wierzbanowski, potok na Padoły, potok Lipnik. Poza nimi jest jeszcze kilkanaście innych mniejszych dopływów. Cieki te mają charakter górski i przepływają przez głęboko wycięte doliny. Południowa część gminy odwadniana jest przez potoki Węglówka i Węgierka które uchodzą do Kasinianki, również dopływu Raby.

Potok Lipnik wraz dopływem - potokiem spływającym z okolic przysiółka Granice stanowią główne cieki wodne na terenie sołectwa.

Ocenia się, iż zasoby wód powierzchniowych gminy są niewystarczające a ich jakość na stosunkowo mało zanieczyszczone. Na terenie gminy znajduje się jeden mały zbiornik wodny w Kobielnikach.

Zagrożenie powodziowe. Obszar gminy Wiśniowa położony jest w zlewniach rzek będących dopływami Raby, która z kolei znajduje się w dorzeczu Wisły. Dla obszaru dorzecza rzeki Raby w roku 2008 sporządzono studium ochrony przeciwpowodziowej. Obowiązek opracowania studium ochrony przeciwpowodziowej wynikał z zapisów obowiązującej do 18 marca 2011 roku - ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. Wchodząca w życie w dniu 18 marca 2011 roku Ustawa z dnia 5 stycznia 2011r. o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw wprowadziła zmiany zarówno w zakresie dokumentów w oparciu, o które prowadzona jest ochrona przeciwpowodziowa, jaki w definicji specjalnych terenów zagrożonych powodzią, na których obowiązują zakazy określone w art. 88l oraz art. 40 ust. 1 pkt 3 obowiązującej ustawy Prawo wodne.

Wymagane zapisami Prawa - studium ochrony przeciwpowodziowej zastąpione zostało mapami zagrożenia i ryzyka powodziowego, zaś wyznaczane w studium obszary bezpośredniego zagrożenia powodzią - obszarami szczególnego zagrożenia powodzi wyznaczanymi na mapach zagrożenia powodziowego.

Wody podziemne. Obszar gminy Wiśniowa należy do hydrogeologicznego XXIII Regionu Karpackiego i XXIII Podregionu Zewnątrzkarpackiego. Wody podziemne występują w utworach fliszowych i pokrywach czwartorzędowych. W utworach fliszowych występują wody gruntowe szczelinowe lub szczelinowo-porowe. W utworach czwartorzędowych stwierdzono występowanie właściwej wody gruntowej. Miąższość warstwy wodonośnej wynosi od 2,0 do 6,0 m. Woda gruntowa ma zwierciadło swobodne lub lekko naporowe. Utwory czwartorzędowe poziomu wodonośnego można podzielić na dwie zróżnicowane pod względem hydrogeologicznym grupy:

• utwory żwirowo-piaszczyste dolin rzecznych o dobrej, często zmiennej wodonośności,

• utwory gliniasto-rumoszowe pokryw zboczowych o słabej wodonośności.

Duża przepuszczalność pionowa w/w utworów umożliwia szybką infiltrację wód opadowych, stanowiących ich wyłączne źródło zasilania. Wynika stąd także, iż znaczenie utworów pokrywowych polega nie na przewodzeniu wody, ale na jej gromadzeniu. Taki charakter hydrogeologiczny jest czynnikiem sprzyjającym powstawaniu licznych osuwisk w obrębie warstw zwietrzelinowych, w których powierzchnia poślizgu pokrywa się zazwyczaj z powierzchnią kontaktu pokrywy z podłożem skalnym. Wodonośność skał fliszowych jest generalnie niska i bardzo zróżnicowana przestrzennie. Kierunek spływu wód w utworach fliszowych jest zgodny z morfologią terenu, a zatem płyną one w kierunku doliny Raby lub lokalnie w kierunku dolin jej dopływów.

Wody podziemne znajdują się w utworach czwartorzędowych, związanych z dolinami rzecznymi. Obszar gminy znajduje się poza głównymi zbiornikami wód podziemnych. Najbliżej położone zbiorniki GWZP 443 i GZWP 442 związane są z dolinami rzek Stradomki i Raby. Obszar gminy w całości znajduje się na terenie Jednolitej Części Wód Podziemnych (JCWPd) oznaczonej numerem 161. Dane dla JCWPd 161 przedstawiono w tabeli poniżej:

Tabela 1. Dane inwentaryzacyjne JCWPd 161 (źródło: Państwowa Służba Hydrologiczna).

Powierzchnia: 1 536,2 km2

Region: Górnej Wisły w pasie Północnego Podkarpacia, Górnej Wisły w pasie Zewnętrznych Karpat Zachodnich

Województwo: małopolskie

Powiaty: bocheński, brzeski, limanowski, myślenicki, nowotarski, suski, wielicki Region hydrogeologiczny wg Atlasu

hydrogeologicznego Polski 1995 r.: XIII – przedkarpacki, XIV - karpacki Głębokość występowania wód słodkich: 0-150 m (na podstawie rozpoznania regionalnego)

Rysunek 4. Lokalizacja JCWPd 161. (źródło: Państwowa Służba Hydrologiczna).

W piętrze czwartorzędowym występuje jeden poziom wodonośny związany z utworami akumulacji rzecznej.

Lokalnie może występować w łączności hydraulicznej z poziomami w utworach fliszowych. Piętro wodonośne

paleogenu i kredy (fliszowe) zbudowane jest z utworów piaskowcowo – łupkowych. W strefie aktywnej wymiany wód zwykłych (do głębokości około 80 m ppt) może występować kilka poziomów wodonośnych:

• Q – wody porowe w utworach akumulacji rzecznej (piaski, żwiry, otoczaki),

• Pg-Cr – wody szczelinowo - porowe w utworach piaskowcowo – łupkowych (fliszowych), strefa aktywnej wymiany do głębokości około 80 m ppt.

Cecha szczególna JCWPd (ilościowa, chemiczna):

• Q - ilościowo – stan dobry, jakościowo - stan zadowalający,

• Pg-Cr - ilościowo – stan słaby, jakościowo - stan bardzo dobry.

Wody utworów pokrywowych ujmowane są studniami kopanymi na potrzeby pojedynczych gospodarstw.

Charakteryzują się one ścisłym powiązaniem z wielkością opadów atmosferycznych, przejawiających się bardzo zmienną i małą wydajnością oraz dużymi wahaniami głębokości zwierciadła wody.

4.1.5. Warunki glebowe, szata roślinna i świat zwierzęcy

Warunki glebowe w gminie są kształtowane przez wszystkie elementy środowiska geograficznego.

Zróżnicowanie środowiska glebowego jest wynikiem niejednolitości podłoża geologicznego (skały macierzyste i jej charakter) i warunki topograficzne związane z nachyleniem i wysokością terenu. Dodatkowo profil glebowy będzie warunkowany poprzez klimat, stosunki wodne, porastającą teren roślinność i działalność antropogeniczną. Obszar gminy to głównie gleby bielicowe względnie brunatne charakterystyczne dla terenów górzystych o podłożu fliszowym. Gleby te mają profil gliniasto-kamienisty, piaszczysty i aluwialny. Są to gleby ubogie w składniki pokarmowe o złych właściwościach fizyczno-chamicznych, trudne do wykorzystania pod względem rolniczym. Głownie są to gleby o niskiej klasie bonitacyjnej - V-VI.

Dużym problemem na terenie gminy jest erozja gleb spowodowana głownie dużym kątem nachylenia stoków oraz ich ekspozycją. Gleby gliniaste występujące na podłożu łupkowym są słabo przepuszczalne. Powstający spływ powierzchniowy może prowadzić do powstawania młak. W dolinach rzek tworzą się mady o dużej

Dużym problemem na terenie gminy jest erozja gleb spowodowana głownie dużym kątem nachylenia stoków oraz ich ekspozycją. Gleby gliniaste występujące na podłożu łupkowym są słabo przepuszczalne. Powstający spływ powierzchniowy może prowadzić do powstawania młak. W dolinach rzek tworzą się mady o dużej