PODSTREFA INWESTOR PRZEDMIOT DZIAŁALNOŚCI Sonel

Produkcja elektronicznych przyrządów pomiarowych dla elektroenergetyki i telekomunikacji

TAMA Polska Produkcja siatek rolniczych

THT Produkcja opakowań przemysłowych

Nowa Ruda

Orion PU Produkcja piany poliuretanowej i klejów dla budownictwa

Umicore Autocat Poland Produkcja katalizatorów samochodowych ZPAS - NET

Enwar Produkcja konstrukcji stalowych oraz maszyn i urządzeń dla przemysłu Kelvion Machine Cooling

Produkcja części do przemysłowych urządzeń chłodniczych i wentylacyjnych, usługi naprawy i konserwacji maszyn SEGEPO-REFA Produkcja turbin, usługi w zakresie obróbki

metali

VASCO-TECH Produkcja artykułów spożywczych Strzegom FSB Piekarnia Strzegom Produkcja wyrobów piekarskich

Żarów

AKS Precision Ball

Polska Produkcja kulek stalowych do łożysk Colorobbia Polska Produkcja barwników i glazury dla

przemysłu ceramicznego Electrolux Poland Produkcja zmywarek

Franc Textil Produkcja wyrobów włókienniczych oraz z tworzyw sztucznych

Yagi Poland Factory Produkcja łożysk, części do klimatyzacji samochod., skrzyń biegów

W ostatnich 10 latach nastąpiła poprawa sytuacji społeczno-ekonomicznej poszczególnych wspólnot samorządowych AW oraz ich mieszkańców. Łatwiej mogą znaleźć pracę, na terenach ich gmin toczą się prorozwojowe inwestycje – także turystyczne, co objawia się m.in. przygotowaniem szlaków pieszych i rowerowych w Sudetach Środkowych, tworzeniem ścieżek edukacyjnych, budową punktów widokowych. Obserwowalne próby zmierzające do stworzenia przemysłu związanego z zagospodarowaniem czasu wolnego, wydają się być całkiem zasadne. Z uwagi na bogactwo kulturowe oraz przyrodnicze tych terenów turystyka mogłaby, jak wskazuje się w wielu analizach, stać się drugim mocnym obok przemysłu sektorem gospodarczym regionu - szczególnie, że już przed II wojną światową rozwijała się ona obok funkcjonujących na badanym obszarze przedsiębiorstw przemysłowych. Dominującymi formami turystyki wówczas na badanym obszarze były – turystyka uzdrowiskowa (w Sokołowsku, Jedlinie-Zdroju i Szczawnie-Zdroju), turystyka wypoczynkowa – która skupiała się głównie wokół Jeziora Bystrzyckiego i rozwijała dzięki uruchomieniu linii

kolejowej z Wrocławia do Jedliny-Zdroju przez Zagórze Śląskie, turystyka górska i krajoznawcza.

Wędrówki po okolicznych górach były bardzo popularne o czym świadczy ówczesna infrastruktura – szlaki oraz ilość funkcjonujących wówczas schronisk. Przed 1945 rokiem istniało 21 schronisk górskich na opisywanym obszarze (Tab. 3), a więc w Górach Wałbrzyskich, Sowich, Kamiennych i na Wzgórzach Włodzickich (Potocki 2004).

Tab. 3. Wykaz miejsc na obszarze Gór Wałbrzyskich, Sowich, Kamiennych i Wzgórz Włodzickich, w których przed 1945 rokiem istniały schroniska górskie (Potocki 2004).

Góry Schronisko

Góry Wałbrzyskie Wieżyca k., Bronówka, Trójgarb, Barbarka, Ptasia Kopa, Złoty Las.

Góry Sowie Jez. Bystrzyckie, Przełęcz Sokola, Orzeł, Sowa, Sokolec Górny, Grządki, Przeł. Walimska, Przełęcz Jugowska, Zygmuntówka, Przełęcz Woliborska, Budzowska Polanka

Góry Kamienne Andrzejówka Wzgórza

Włodzickie Włodzicka Góra, Góra św. Anny, Góra Wszystkich Świętych.

4. Dyskusja i wnioski

Powołanie do życia Aglomeracji Wałbrzyskiej, w regionie, który w skutek upadku przemysłu ciężkiego, przez wiele lat tkwił w stanie marazmu, przyczyniło się do powstania swoistego rodzaju więzi pomiędzy 22 gminami, które dotąd nie współpracowały ze sobą wcale, lub wręcz przeciwnie na wielu polach mocno ze sobą konkurowały. Obecnie region wałbrzyski znów się rozwija, w miejsce upadłych przedsiębiorstw przemysłowych pojawili się nowi, zagraniczni inwestorzy, powstały nowe miejsca pracy, nowe firmy. Obszar modernizuje i buduje nowoczesną infrastrukturę, samorządy gminne pozyskują środki unijne na realizację przedsięwzięć, na które jeszcze przed laty nie było ich stać. Społeczeństwo zaczyna się wzbogacać, a także inwestować w swój wolny czas, spędzając go na podróżach, wędrówkach i na aktywnym wypoczynku. Wraz z rozwojem turystyki obserwowanym w Polsce i na świecie wzrasta też zainteresowanie przyrodą i dziedzictwem kulturowym Aglomeracji Wałbrzyskiej, w szczególności znanymi już jej produktami turystycznymi, za jakie uważa się uzdrowiska Szczawno-Jedlina Zdrój, zamek Książ, opactwo cysterskie w Krzeszowie, kościół pokoju w Świdnicy czy kompleks Riese. Mając świadomość naturalnych atrakcji wynikających z położenia oraz historii tych ziem, za jeden z głównych jej priorytetów obrano rozwój turystyczny obszaru. Zainteresowane nim są wszystkie lokalne samorządy AW, choć nie dla każdej rozwój funkcji turystycznej w obrębie zasięgu własnej gminy ma znaczenie strategiczne.

Inwestycje w turystykę, tworzenie produktów sieciowych oraz odpowiednia ich promocja mogą znacząco zmienić wizerunek aglomeracji, wzmocnić ją ekonomicznie a przy tym jednocześnie poprawić jakość życia mieszkańców, którzy również korzystają z budowanej czy modernizowanej na rzecz turystyki infrastruktury.

W tym celu przydatna będzie diagnoza potencjału turystycznego obszaru AW, która pomoże zorientować się, na jakie obszary turystyki poza tymi już rozwijającymi się gminy aglomeracji powinny zwrócić swoją uwagę, które z funkcjonujących jej form wzmocnić, a także zastanowienie się, czy na bazie istniejących walorów turystycznych możliwe jest utworzenie wspólnego, markowego turystycznego produktu sieciowego - wyróżnika, który spajałaby cały obszar i wyróżniał go na tle konkurencyjnych regionów.

5. Literatura

Harasimowicz J (2007) Dolny Śląsk.

Junak S (1995) Schroniska górskie i młodzieżowe województwa wałbrzyskiego.

Kosmaty J (2011) Wałbrzyskie tereny pogórnicze po 15 latach od zakończenia eksploatacji węgla.

Górnictwo i Geologia 6 (1): 145-146.

Potocki J (2004) Rozwój zagospodarowania turystycznego Sudetów od połowy XIX w. do II wojny światowej.

Staffa M (red.) (1996) Góry Kamienne. Słownik geografii turystycznej Sudetów.

Staffa M (red.) (2004) Wzgórza Strzegomskie. Słownik geografii turystycznej Sudetów.

Mayer B, Milewski D (red.) (2009) Strategie rozwoju turystyki w regionie.

Suchodolski J (2014) Architektura schronisk górskich w Sudetach.

Marek A, Olszak J (red) (2014) Sudety i Przedgórze Sudeckie. Środowisko, ludność, gospodarka.

Korta W (red.) (1995) Świdnica. Zarys monografii miasta.

Michalkiewicz S (red.) (1993) Wałbrzych zarys monografii miasta na tle regionu.

Wałbrzyskie szkice (2012).

Żochowska M (2014) Gospodarka Sudetów i Przedgórza Sudeckiego. Sudety i Przedgórze Sudeckie. Środowisko, ludność, gospodarka: 335-354.