Pola elektromagnetyczne

W aktualnym stanie prawnym można wyróżnić promieniowanie:

 jonizujące, powstające w wyniku użytkowania substancji promieniotwórczych w energetyce jądrowej, ochronie zdrowia, przemyśle, badaniach naukowych, przed którym ochrona unormowana jest w ustawie z 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz.U. z 2019 r. poz. 1792 z późn. zm.),

 niejonizujące promieniowanie elektromagnetyczne, związane ze zmianami pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez źródła energetyczne i radiokomunikacyjne, przed którym ochronę reguluje ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1219), w dziale VI pod nazwą „Ochrona przed polami elektromagnetycznymi”.

Niejonizujące promieniowanie elektromagnetyczne w postaci pól elektromagnetycznych (PEM) zawsze występowało w środowisku naturalnym. Pochodzi ono od naturalnych źródeł, jakimi są np.: Słońce, Ziemia, zjawiska atmosferyczne. Natomiast sztuczne pola elektromagnetyczne zaczęły pojawiać się w środowisku ponad sto lat temu i były związane z techniczną działalnością człowieka. Promieniowanie elektromagnetyczne występuje wszędzie. Do najważniejszych źródeł promieniowania należą:

 stacje i linie energetyczne,

 nadajniki radiowe i telewizyjne oraz CB-radio i radiostacje amatorskie,

 stacje bazowe telefonii komórkowej,

 wojskowe i cywilne urządzenia radionawigacji i radiolokacji,

 urządzenia powszechnego użytku: kuchenki mikrofalowe, monitory, aparaty komórkowe itp.

Zgodnie z art. 3 pkt 18 u.p.o.ś przez pola elektromagnetyczne rozumie się pole elektryczne, magnetyczne oraz elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0 Hz do 300 GHz.

Promieniowanie niejonizujące uważa się obecnie za jedno z poważniejszych zanieczyszczeń środowiska. Pole elektromagnetyczne wytwarzane przez silne źródło niekorzystnie zmienia warunki bytowania człowieka, wpływa na przebieg procesów życiowych. Może powodować wystąpienie zaburzeń funkcji ośrodkowego układu nerwowego, układów: rozrodczego, hormonalnego, krwionośnego oraz narządów słuchu i wzroku. Obecnie prowadzone są także badania nad wpływem promieniowania elektromagnetycznego na powstawanie nowotworów u człowieka.

SIECI I URZĄDZENIA WYSOKIEGO, ŚREDNIEGO I NISKIEGO NAPIĘCIA

Obszar terytorialny gminy Leśna Podlaska jest zasilany z Głównego Punktu Zasilania 110/15 kV Biała Podlaska-Sitnicka zlokalizowanej na obszarze miasta Biała Podlaska.

Struktura infrastruktury elektroenergetycznej na terenie gminy składa się z: Głównego Punktu Zasilania (GPZ), sieci wysokiego napięcia (WN) (110 kV), średniego napięcia SN (15 kV), niskiego napięcia (0,4 kV), stacji transformatorowych 15/0,4 kV.

INSTALACJE RADIOKOMUNIKACYJNE

Na terenie gminy Leśna Podlaska zlokalizowanych jest 5 stacji bazowych telefonii komórkowej różnych nadawców sygnałów, typu GSM, UMTS i LTE, których transmisja mowy i danych może odbywać się w równych pasmach częstotliwości. Są to stacje:

 Leśna Podlaska, maszt Orange (GSM900, LTE800, UMTS2100), sieć Orange,

 Leśna Podlaska, maszt Plusa (GSM900, UMTS900), sieć Plus,

 Leśna Podlaska, maszt Plusa (LTE1800, LTE900), sieć Aero 2,

 Ossówka, maszt własny (GSM900, UMTS2100,UMTS900), sieć Plus,

 Leśna Podlaska, maszt Orange (GSM900, LTE800, UMTS2100), sieć T-Mobile.

Umiejscowienie pojedynczych stacji bazowych telefonii komórkowej znajdujących się na terenie gminy prezentuje poniższy rysunek – Plus (kolor zielony), T-Mobile (kolor różowy), Orange (kolor pomarańczowy), Aero2 (kolor błękitny).

Rysunek 8. Stacje bazowe telefonii komórkowej na terenie i w okolicy gminy Leśna Podlaska

Źródło: Mapa nadajników GSM, UMTS, CDMA, LTE w Polsce, http://beta.btsearch.pl

W ostatnich latach rozwinęły się nowe technologie, które emitują pola elektromagnetyczne do środowiska. Są to m.in. urządzenia wi – fi umożliwiające dostęp do sieci internetowej oraz sieć 5G.

5G to skrót oznaczający piątą generację sieci komórkowej. Sieć ta jest o wiele szybsza niż sieci funkcjonujące do tej pory (4G/LTE/LTE-Advanced) i pozwala na podłączenie do Internetu milionów dodatkowych urządzeń, co umożliwia zmianę na lepsze wielu dziedzin życia, poprzez: dużo większą prędkość przesyłania danych, praktycznie niezauważalne

opóźnienia, stabilniejsze połączenia oraz możliwość podłączenia nawet miliona urządzeń na 1 km2.

Sieć ta stanowi również duże zagrożenie dla środowiska i zdrowia mieszkańców.

Technologia 5G, podobnie jak poprzednie generacje, wykorzystuje fale elektromagnetyczne.

Wdrożenie masowego korzystania z sieci 5G, wymaga wybudowania wielu nowych anten, ponieważ przesyłanie informacji, w tych częstotliwościach działa prawidłowo jedynie w niewielkich odległościach. Na uwagę zasługuje również aspekt bezpieczeństwa obywateli.

Wraz z wprowadzaniem nowej technologii wymagane jest uaktualnienie przepisów prawa, aby te oparte były na aktualnej wiedzy bazującej na wiarygodnych badaniach i dorobku nauki. Po drugie, należy przestrzegać regulacji w zakresie dopuszczalnego poziomu pola elektromagnetycznego. Spełnienie powyższych punktów pozwoli na zapewnienie bezpieczeństwa obywateli.

W 2020 roku planowane jest wprowadzenie ogólnodostępnego, bezpłatnego programu SI2PEM, dzięki któremu możliwe będzie sprawdzenie poziomu pola elektromagnetycznego w dowolnie wybranych miejscu na terenie całego kraju. System ten, będzie opary na danych z dziesiątek tysięcy pomiarów pól elektromagnetycznych wspartych zaawansowanymi modelami matematycznymi.

BADANIA PEM

Pomiary monitoringowe pół elektromagnetycznych prowadzone są w cyklu trzyletnim, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz.U. z 2007 r. Nr 221, poz. 1645).

Według danych Inspekcji Ochrony Środowiska uzyskanych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska ocena poziomów pól elektromagnetycznych na terenie gminy Leśna Podlaska nie wyznaczono punktów pomiarowych PEM w ramach Państwowego monitoringu Środowiska na lata 2016-2020.

PODSUMOWANIE ANALIZA SWOT

Tabela 16. Analiza SWOT dla obszaru interwencji: Pola elektromagnetyczne

Mocne strony Słabe strony

 Niska koncentracja stacji bazowych na terenie gminy.

 Brak prowadzonych pomiarów PEM na obszarze gminy;

 Stacja GPZ 110/15kV oraz linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia przebiegające przez obszar gminy;

 Rozwój telefonii komórkowej i innych technologii emitujących promieniowanie elektromagnetyczne.

Szanse Zagrożenia

 Regulacje prawne dotyczące poziomów dopuszczalnych pól elektromagnetycznych oraz lokalizacji instalacji emitujących pola elektromagnetyczne;

 Uwzględnianie infrastruktury technicznej

emitującej promieniowanie

elektromagnetyczne w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego;

 Modernizacja sieci energetycznych przez operatora.

 Wzrastające zapotrzebowanie społeczeństwa na media (radio, telewizję, Internet);

 Niska świadomość społeczna odnośnie

zagrożeń płynących z pól

elektromagnetycznych na życie i zdrowie człowieka;

 Wschodzący system sieci 5G (technologia mobilna piątej generacji).

Źródło: Opracowanie własne