Daniel Wilczek
66
nie. — Czy nie pamiętasz, jak mój ojciec przedstawiał naszego gościa podczas uczty? — spytała.
— Nie, pan wybaczy, ale z reguły nie opuszczam swo-jej komnaty, zwłaszcza podczas zamkowych uczt. Raczej stronię od ludzi, a na co dzień wolę moich starych, dobrych przyjaciół — liczby — zaśmiał się. Elise przedstawiła was sobie, po czym udaliście się do dalszej części komnaty. Ka-rzeł uraczył was kufelkiem czegoś nieokreślonego o barwie brązowo-szarej, po czym założył swe małe ręce do tyłu i za-czął się przechadzać: — Liczby, niczym źródełko, ukazują oblicze. Dzięki nim, nawet nie zamieniając z nikim słowa, możemy dowiedzieć się, w jakiej sytuacji się znajduje. Licz-by wprowadzają ład i harmonię do naszego życia. Liczmożemy dowiedzieć się, w jakiej sytuacji się znajduje. Licz-by uprzedzają fakty. Uspokajają, gdy sytuacja jest pod kontrolą oraz biją na alarm, gdy zaczyna dziać się źle — tu pogroził ci karłowatym palcem i kontynuował swój wykład. — Jeśli wiesz, co mówią do ciebie liczby, masz władzę. Liczby to potęga! Liczby to…
— Trypoliuszu, przepraszam, że przerywam, ale czy mógł- byś przejść do omawiania zwojów? — Elise spytała najdelikat-niej, jak tylko potrafiła, by nie urazić sekretarza.
— Ech, mało kto potrafi dostrzec piękno liczb! I dlatego zapewne moim przyjacielem zostało liczydło — karzeł wes-tchnął, a ty razem z Elise próbowałeś powstrzymać się od śmiechu. — Dobrze więc, najpierw pokażemy jaśnie panu taką oto tabelkę, która dotyczy stanu w naszym zamku:
Finansowa twierdza
67
— Zapewne nic to panu nie mówi. Powiem tylko tyle, że tutaj licz-by szepcą mi na ucho, że sytuacja wygląda dobrze — powiedział, dumny z posiadanej wiedzy. — Dodajmy do tego taki obrazek:
Aktywa
(dodawacze) Pasywa (wyjmowacze) 13 000
27 500 4820 157
12 300 8900 2150 30
Aktywa
(dodawacz pieniedzy)
Daniel Wilczek
68
— Jak jaśnie pan zapewne się domyślił, aktywa są czymś do-brym, pożądanym przez osobę mądrą pod względem finan-sowym. Aktywa dodają złote monety do naszej sakiewki. Czy podać przykład?
— Tak, oczywiście! — odpowiedziałeś pospiesznie.
— Świetnie. Widzę, że nabrał pan ochoty do nauki. Bar-dzo mnie to raduje. Przypominam sobie jaśnie panienkę, rządzą się moje liczby, czy też do końca życia będzie miał z tym trudności. tele. Muszę przyznać, że i ja mam jeden egzemplarz i czę-sto do niego zaglądam. Dodawaczem może być pożycze-nie złotych monet na jakiś czas, przy czym zwykle ten, kto pożycza, płaci swemu dobroczyńcy dodatkowo co miesiąc drobny procent od pożyczonej sumy, jako wyraz wdzięcz-ności. Możemy też „pożyczyć” pieniądze, na tych samych
Finansowa twierdza
69
zasadach, naszemu cesarstwu, a dokładniej takim jak ja — sekretarzom. Wówczas pieniądze mieszkańców Estarionu przeznaczane są na większe aktywa naszego cesarstwa, by mogło się rozwijać i bogacić, a tym samym, aby bogaciło się się różnią? Już wyjaśniam: dodawacz aktywny wymaga twojej uwagi dosyć często. Jest to jednak lepsze od wyboru państwo-wego stanowiska, gdzie także musimy pracować, lecz zgodnie z odgórnymi zaleceniami, za co jesteśmy regularnie opłacani.
Dlaczego? Ponieważ dodawacz aktywny i prace z nim związane wybieramy sami! To my decydujemy, kiedy i jak chcemy praco- wać nad ulepszaniem swojego dodawacza. Możemy dużo wię-cej zyskać i równie dużo stracić. A ilość złotych monet, jaka
Daniel Wilczek
70
teraz do znaczenia dodawacza pasywnego. Tutaj rzeczy mają się dużo ciekawiej. W tym przypadku dzięki jednorazowej, so-lidnej pracy, możemy cieszyć się później zyskami, już nic więcej nie robiąc! Czy przychodzi coś panu na myśl? Tak, tak, właśnie tak! Księga naszego cesarza Elriniusa! Nasz wspaniały cesarz zebrał całą swą mądrość w jednym tomie, a następnie polecił
W naszym gronie sekretarzy wyróżniamy jeszcze jeden podział, a mianowicie podział przychodów z dodawaczy.
Nazywamy je: przychodem pasywnym i zyskami kapitało-wymi. Omówmy ten pierwszy typ. Otóż przychód pasyw-ny to dochód dla naszego skarbca, który wpływa do niego regularnie. Generuje się cały czas, czy śpimy, czy jesteśmy chorzy, czy zdrowi. Raz odpowiednio zbudowany, po prostu jest. Nie znaczy to, że bierze się bez pracy. Trzeba w niego włożyć często nawet więcej pracy, ale raz wykonana, starcza na długo. Czasem wymaga jedynie jakiejś formy kontroli.
Gdybyśmy kupili pole, a następnie znaleźli chłopów, którzy chętnie by na nim pracowali, wówczas co miesiąc do naszej sakwy wpadałoby kilkadziesiąt złotych monet. Przejdźmy do drugiej kategorii. Zyski kapitałowe z kolei to przychód od wzrostu wartości nabytych dóbr. Wyobraźmy sobie taką oto
Finansowa twierdza
71
sytuację: wybieramy się na targowisko, tam oglądamy różne rodzaje uprzęży, w końcu decydujemy się na jedną z nich — cenną i bogato zdobioną, wydaje się nam bowiem, iż ma ona dużą wartość, większą niż jej cena. Kosztuje nas dwieście denarów. Po miesiącu okazuje się, że ktoś chce kupić od nas ową uprząż za dwieście pięćdziesiąt denarów. Różnica mię- dzy naszym kosztem nabycia uprzęży a zapłatą owego kup-ca to nasz zysk kapitałowy. Wartość naszego dobra wzrosła o pięćdziesiąt denarów, co spowodowało, że się wzbogacili-śmy.— A pasywa? — spytałeś zaciekawiony.
— Pasywa to już nie jest taka przyjemna finansowo sprawa.
Posłużmy się kolejnym obrazkiem:
Pasywa
(wyjmowacz pieniedzy)
Daniel Wilczek Przejdźmy do kolejnych przykładów. Wozy naszych kup-ców, czy też karoca naszego zarządcy. Są to rzeczy ułatwia-jące podróż, ale… wyjmują złote monety z naszego skarbca.
Poza tym, że kiedyś trzeba było zapłacić za ich wykonanie, to
Finansowa twierdza
73
co jakiś czas trzeba zadbać o utrzymanie ich w odpowiednim stanie lub ewentualną naprawę, gdy się zepsują. I tutaj my — sekretarze — wyróżniliśmy dwie odmiany wyjmowacza: stałe i jednorazowe.
Po pierwsze, wyjmowacze stałe. W tym wypadku, oprócz ceny, jaką płacimy na początku, gdy nabywamy daną rzecz, bie- rzemy na siebie odpowiedzialność także za comiesięczne wy-datki z nią związane. Dla przykładu: nasz zamek jest właśnie wyjmowaczem stałym. Natomiast wyjmowacz jednorazowy kosztuje nas tylko raz pewną ilość denarów. Nie generuje sta-łych odpływów z naszego skarbca. I tak przykładowo, jeśli nieco zasmucony.
— Mój panie, wszystko w swoim czasie. Oczywiście, że na
początku, gdy jesteśmy jeszcze finansowo „słabi”, nie powin-Daniel Wilczek
74
niśmy trwonić naszych denarów na przyjemności, zwłaszcza te stałe. Jednak, gdy za sprawą naszej wiedzy doprowadzimy do tego, iż na naszym zwoju kolumna dodawaczy się wydłuży, wtedy to one pokryją koszty związane z wyjmowaczami, które chcielibyśmy nabyć. Wystarczy odrobina cierpliwości i dyscy- pliny i możemy mieć wszystko, czego tylko zapragniemy. Opo-wiem wam o jeszcze jednej, nader istotnej kwestii. Otóż, jako człowiek finansowo mądry, musisz patrzeć na aktywa i pasywa jak gdyby z obu stron. Bowiem świat pieniędzy zawsze jest dwustronny.
— Nie rozumiem — pokręciłeś głową.
— Już tłumaczę. Weźmy taką oto sytuację. Jesteśmy wła-ścicielami pola, z którego co miesiąc otrzymujemy zapłatę za jego użytkowanie w wysokości dwustu denarów. W finanso-wych zwojach wygląda to tak:
— Pole to przykład aktywów. Co miesiąc jesteśmy dzięki nie-mu bogatsi. Lecz spróbujmy teraz wczuć się w sytuację chłopa,
Aktywa
(dodawacze) Pasywa (wyjmowacze)
Pole:
+200 denarów
Finansowa twierdza
75
który dzierżawi nasze pole. Tak! Otóż to! Dla chłopa sytuacja wygląda tak:
Dla chłopa dzierżawa naszego pola to wyjmowacz. Co miesiąc część zysków ze swoich plonów musi oddać nam w zamian za to, że może korzystać z naszej własności. Aby lepiej pan to zrozumiał, proszę, spojrzeć na ten rysunek — karzeł podsunął ci zwój:
Aktywa
(dodawacze) Pasywa (wyjmowacze)
Dzierzawa:
–200 denarów
Daniel Wilczek
76
To, co do jednej sakiewki wpływa, z innej musi wypłynąć. Te- raz przeanalizujmy jeszcze jedną sytuację. Otóż budujemy za-mek. Cudownie. Każdy wielki możny powinien mieć zamek, ale tylko wtedy, jeśli jego finansowe zwoje mówią mu, że może sobie na to pozwolić, gdyż od strony moich kochanych liczb wygląda to następująco:
Aktywa
(dodawacze) Pasywa (wyjmowacze)
Zamek