Wyniki niniejszego przeglądu typu przegląd lite-ratury są przydatne dla osób decyzyjnych w służbie
zdrowia w celu zarządzania zmieniającymi się potrze-bami pacjentów, cierpiących nie tylko na nowotwory, ale także na choroby przewlekłe, które ograniczają ich życie. Autorzy przewidują, że niniejszy przegląd będzie pomocny w opracowywaniu modeli zintegro-wanej OP oraz procedur, które mogą przyczynić się do zaspokojenia potrzeb osób starszych. Przegląd ten może być również wskazówką dla lekarzy i pomóc im w zaznajomieniu się z przebiegiem, choroby i nie-pewnością w prognozowaniu chorób ograniczających życie, a także podkreślić znaczenie planowania opieki z wyprzedzeniem (ACP).
Kolejne obszary badań obejmują ocenę, czy za-stosowanie wzmożonych konsultacji w zakresie OP prowadzi do zwiększenia lęku na skutek przywiązy-wania zbyt dużej uwagi objawom. Większe badania RCT, z dłuższymi terminami kontrolnymi, są koniecz-ne w celu ustalenia różnicy w jakości życia pacjen-tów korzystających z OP od momentu postawienia diagnozy, a pacjentów korzystających z OP na dal-szym etapie przebiegu choroby, aby doprecyzować jej wpływ na przeżywalność. Korzystne dla służby zdrowia mogłoby być również określenie idealnego pracownika służby zdrowia zdolnego do centralnej koordynacji OP.
Wnioski
W niniejszym przeglądzie dokonano oceny lite-ratury przedmiotu w celu zrozumienia sposobów, w jakie zintegrowane podejście do OP może wpływać na świadczenie opieki zdrowotnej w starszym wieku, powyżej 65. roku życia. Na całym świecie rośnie świa-domość znaczenia OP, a co za tym idzie — potrzeba zrozumienia zmieniającego się „krajobrazu” OP i roz-ważenia możliwości opracowania zintegrowanych modeli OP dla osób starszych. Zidentyfikowane ba-dania wskazują, że wczesna integracja OP znacząco poprawia jakość życia pacjentów, odciąża opieku-nów, ogranicza liczbę hospitalizacji i całkowity czas pobytów w szpitalu, a także ogranicza czas pobytu na OIT. Ponadto z punktu widzenia służby zdrowia, jest to korzystne ekonomicznie rozwiązanie. Błędne postrzeganie OP wśród pacjentów i ich opiekunów jest w dużej mierze spowodowane niewystarczającą wiedzą na ten temat. Lekarze odgrywają kluczową rolę w świadczeniu opieki zdrowotnej i do ich zadań należy pomoc w pokonywaniu istniejących barier poprzez prowadzenie otwartej komunikacji z pacjen-tami na temat przebiegu choroby, dostępnych metod leczenia, rokowania i opieki u schyłku życia. Zadanie to można ułatwić poprzez poprawę edukacji wśród lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej oraz lekarzy specjalistów. W celu zmaksymalizowania korzyści dla
pacjenta niezbędna jest terminowa i odpowiednia koordynacja opieki między różnymi pracownikami służby zdrowia. Właściwa opieka może tym samym przyczynić się do zminimalizowania cierpienia pacjen-ta i rozwiązać problem obciążenia osób świadczących opiekę u schyłku życia pacjenta.
Podziękowania
Pragniemy podziękować dr Akashowi Yendamuri, dr Amandzie Chen oraz dr Judith Kwok za ich starania w zakresie poszukiwania literatury, zbierania danych i redagowania manuskryptów.
Konflikt interesów
Autorzy deklarują brak konfliktu interesów.
Finansowanie
Niniejsze badanie nie zostało sfinansowane.
Piśmiennictwo
1. WHO, Palliative Care. WHO 2017. www.who.int/mediacen-tre/factsheets/fs402/en/ (October 21, 2017).
2. The Palliative Approach: Improving Care for Canadians with Life-Limiting Illnesses Canadian Hospice Palliative Care Association 2017. www.hpcintegration.ca/me-dia/38753/TWF-palliative-approach-report-English-final2.
pdf (November 16, 2017).
3. Strengthening of palliative care as a component of com-prehensive care throughout the life course. Sixty-seventh World Health Assembly 2014. apps.who.int/gb/ebwha/pdf_
files/WHA67/A67_R19-en.pdf (November 16, 2017).
4. Arksey H, O’Malley L. Scoping studies: towards a methodological framework. International Journal of Social Research Methodology. 2005; 8(1): 19–32, doi:
10.1080/1364557032000119616.
5. Pawson R, Greenhalgh T, Harvey G, et al. Realist synthesis - an introduction. ESRC Res Methods Program. 2004, doi:
10.1186/1748-5908-7-33.
6. El-Jawahri A, Traeger L, Greer JA, et al. Effect of Inpatient Palliative Care During Hematopoietic Stem-Cell Transplant on Psychological Distress 6 Months After Transplant: Re-sults of a Randomized Clinical Trial. J Clin Oncol. 2017;
35(32): 3714–3721, doi: 10.1200/JCO.2017.73.2800, in-dexed in Pubmed: 28926288.
7. Rugno FC, Paiva BS, Paiva CE. Early integration of palliative care facilitates the discontinuation of anticancer treatment in women with advanced breast or gynecologic can-cers. Gynecol Oncol. 2014; 135(2): 249–254, doi: 10.1016/j.
ygyno.2014.08.030, indexed in Pubmed: 25173586.
8. Ng AY, Wong FK, Lee PH. Effects of a transitional palliative care model on patients with end-stage heart failure: study protocol for a randomized controlled trial. Trials. 2016;
17: 173, doi: 10.1186/s13063-016-1303-7, indexed in Pubmed: 27037096.
9. Hua CY, Huang Y, Su YH, et al. Collaborative care mo-del improves self-care ability, quality of life and cardiac function of patients with chronic heart failure. Braz J Med Biol Res. 2017; 50(11): e6355, doi: 10.1590/1414-431X20176355, indexed in Pubmed: 28953989.
10. El-Jawahri A, Greer JA, Pirl WF, et al. Effects of Early Integrated Palliative Care in Patients With Lung and GI Cancer: A Randomized Clinical Trial. J Clin Oncol. 2017;
35(8): 834–841, doi: 10.1200/JCO.2016.70.5046, indexed in Pubmed: 28029308.
11. Brännström M, Boman K. Effects of person-centred and integrated chronic heart failure and palliative home care.
PREFER: a randomized controlled study. Eur J Heart Fail.
2014; 16(10): 1142–1151, doi: 10.1002/ejhf.151, indexed in Pubmed: 25159126.
12. Salins N, Ramanjulu R, Patra L, et al. Integration of Early Specialist Palliative Care in Cancer Care and Patient Re-lated Outcomes: A Critical Review of Evidence. Indian J Palliat Care. 2016; 22(3): 252–257, doi: 10.4103/0973-1075.185028, indexed in Pubmed: 27559252.
13. Hoek PD, Schers HJ, Bronkhorst EM, et al. The effect of we-ekly specialist palliative care teleconsultations in patients with advanced cancer -a randomized clinical trial. BMC Med. 2017; 15(1): 119, doi: 10.1186/s12916-017-0866-9, indexed in Pubmed: 28625164.
14. Maltoni M, Scarpi E, Dall’Agata M, et al. Early Palliative Care Italian Study Group (EPCISG), Early Palliative Care Italian Study Group (EPCISG). Systematic versus on-demand early palliative care: A randomised clinical trial assessing quality of care and treatment aggressiveness near the end of life. Eur J Cancer. 2016; 69: 110–118, doi: 10.1016/j.
ejca.2016.10.004, indexed in Pubmed: 27821313.
15. Duenk RG, Verhagen C, Bronkhorst EM, et al. Proacti-ve palliatiProacti-ve care for patients with COPD (PROLONG):
a pragmatic cluster controlled trial. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis. 2017; 12: 2795–2806, doi: 10.2147/COPD.
S141974, indexed in Pubmed: 29033560.
16. Yancy CW, Jessup M, Bozkurt B, et al. American College of Cardiology Foundation, American Heart Association Task Force on Practice Guidelines. 2013 ACCF/AHA guideline for the management of heart failure: a report of the American College of Cardiology Foundation/American He-art Association Task Force on Practice Guidelines. J Am Coll Cardiol. 2013; 62(16): e147–e239, doi: 10.1016/j.
jacc.2013.05.019, indexed in Pubmed: 23747642.
17. Zimmermann C, Swami N, Krzyzanowska M, et al. Early pal-liative care for patients with advanced cancer: a cluster-ran-domised controlled trial. The Lancet. 2014; 383(9930):
1721–1730, doi: 10.1016/s0140-6736(13)62416-2.
18. Sahlen KG, Boman K, Brännström M. A cost-effective-ness study of person-centered integrated heart failu-re and palliative home cafailu-re: Based on a randomized controlled trial. Palliat Med. 2016; 30(3): 296–302, doi: 10.1177/0269216315618544, indexed in Pubmed:
26603186.
19. Zhang Y, Tang W, Zhang Y, et al. Effects of integrated chro-nic care models on hypertension outcomes and spending:
a multi-town clustered randomized trial in China. BMC Public Health. 2017; 17(1): 244, doi: 10.1186/s12889-017-4141-y, indexed in Pubmed: 28284202.
20. Zimmermann C, Swami N, Krzyzanowska M, et al. Percep-tions of palliative care among patients with advanced can-cer and their caregivers. CMAJ. 2016; 188(10): E217–E227, doi: 10.1503/cmaj.151171, indexed in Pubmed: 27091801.
21. A different ending – addressing inequalities in end of life care. Care Quality Commission 2016. www.cqc.org.uk/si- tes/default/files/20160505%20CQC_EOLC_OVERVIEW_FI-NAL_3.pdf (August 4, 2018).
22. Kavalieratos D, Corbelli J, Zhang Di, et al. Association Between Palliative Care and Patient and Caregiver Outco-mes: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA. 2016;
316(20): 2104–2114, doi: 10.1001/jama.2016.16840, in-dexed in Pubmed: 27893131.
23. Veronese S, Gallo G, Valle A, et al. Specialist palliative care improves the quality of life in advanced neurodege-nerative disorders: NE-PAL, a pilot randomised controlled
study. BMJ Support Palliat Care. 2017; 7(2): 164–172, doi:
10.1136/bmjspcare-2014-000788, indexed in Pubmed:
26182947.
24. Mitchell G. Rapidly increasing end-of-life care ne-eds: a timely warning. BMC Med. 2017; 15(1): 126, doi: 10.1186/s12916-017-0897-2, indexed in Pubmed:
28689496.
25. Hawley P. Barriers to Access to Palliative Care. Pal-liat Care. 2017; 10: 1178224216688887, doi:
10.1177/1178224216688887, indexed in Pubmed:
28469439.
26. Hupcey JE, Penrod J, Fenstermacher K. Review article: a mo-del of palliative care for heart failure. Am J Hosp Palliat Care.
2009; 26(5): 399–404, doi: 10.1177/1049909109333935, indexed in Pubmed: 19357374.
27. Lanken PN, Terry PB, Delisser HM, et al. ATS End-of-Life Care Task Force. An official American Thoracic Society clinical po-licy statement: palliative care for patients with respiratory diseases and critical illnesses. Am J Respir Crit Care Med.
2008; 177(8): 912–927, doi: 10.1164/rccm.200605-587ST, indexed in Pubmed: 18390964.
28. The Gold Standards Framework Proactive Identification Guidance (PIG) The National GSF Centre’s Guidance for Clinicians to Support Earlier Identification of Patients Nearing the End of Life Leading to Improved Proactive Person-Centred Care National Policy Support for Ear-lier Identification. General Medical Council 2010. www.
goldstandardsframework.org.ukformoredetailsseegsfpig (August 24, 2018).
29. Mitchell GK, Senior HE, Rhee JJ, et al. Using intuition or a formal palliative care needs assessment screening process in general practice to predict death within 12 months:
A randomised controlled trial. Palliat Med. 2018; 32(2):
384–394, doi: 10.1177/0269216317698621, indexed in Pubmed: 28452570.
30. White N, Kupeli N, Vickerstaff V, et al. How accurate is the
‘Surprise Question’ at identifying patients at the end of life?
A systematic review and meta-analysis. BMC Med. 2017;
15(1): 139, doi: 10.1186/s12916-017-0907-4, indexed in Pubmed: 28764757.
31. Lau F, Maida V, Downing M, et al. Use of the Palliative Performance Scale (PPS) for end-of-life prognostication in a palliative medicine consultation service. J Pain Symptom Manage. 2009; 37(6): 965–972, doi: 10.1016/j.jpainsym-man.2008.08.003, indexed in Pubmed: 19232892.
32. PPS and Stages. Victoria Hospice Society. Queens Fa-culty of Health Sciences 2007. collaborativecurriculum.
ca/en/modules/PPS/PPS-thepalliativeperformancescale-02.
jsp (August 24, 2018).
33. Morrison RS. Models of palliative care delivery in the United States. Curr Opin Support Palliat Care. 2013; 7(2):
201–206, doi: 10.1097/SPC.0b013e32836103e5, indexed in Pubmed: 23635879.
34. Ddungu H. Palliative care: what approaches are suitable in developing countries? Br J Haematol. 2011; 154(6):
728–735, doi: 10.1111/j.1365-2141.2011.08764.x, indexed in Pubmed: 21707576.
35. Glogowska M, Simmonds R, McLachlan S, et al. “Some-times we can’t fix things”: a qualitative study of health care professionals’ perceptions of end of life care for patients with heart failure. BMC Palliat Care. 2016; 15:
3, doi: 10.1186/s12904-016-0074-y, indexed in Pubmed:
26762266.
36. Structure and Processes of Care. Texas Pediatric Society 2014. txpeds.org/palliative-care-toolkit/structure-processes (August 24, 2018).
37. Ferris FD, Bruera E, Cherny N, et al. Palliative cancer care a decade later: accomplishments, the need, next steps --
from the American Society of Clinical Oncology. J Clin Oncol.
2009; 27(18): 3052–3058, doi: 10.1200/JCO.2008.20.1558, indexed in Pubmed: 19451437.
38. Milstein J. A paradigm of integrative care: healing with curing throughout life, “being with” and “doing to”. J Pe-rinatol. 2005; 25(9): 563–568, doi: 10.1038/sj.jp.7211358, indexed in Pubmed: 16034476.
39. Bakitas MA, Tosteson TD, Li Z, et al. Early Versus De-layed Initiation of Concurrent Palliative Oncology Care:
Patient Outcomes in the ENABLE III Randomized Con-trolled Trial. J Clin Oncol. 2015; 33(13): 1438–1445, doi: 10.1200/JCO.2014.58.6362, indexed in Pubmed:
25800768.
40. Olmsted CL, Johnson AM, Kaboli P, et al. Use of palliative care and hospice among surgical and medical specialties in the Veterans Health Administration. JAMA Surg. 2014;
149(11): 1169–1175, doi: 10.1001/jamasurg.2014.2101, indexed in Pubmed: 25251601.
41. Emanuel EJ. Where are the health care cost savings? JAMA.
2012; 307(1): 39–40, doi: 10.1001/jama.2011.1927, in-dexed in Pubmed: 22215161.
42. Smith TJ, Coyne P, Cassel B, et al. A high-volume specia-list palliative care unit and team may reduce in-hospital end-of-life care costs. J Palliat Med. 2003; 6(5): 699–705, doi: 10.1089/109662103322515202, indexed in Pubmed:
14622449.
43. Teno JM, Clarridge BR, Casey V, et al. Family perspectives on end-of-life care at the last place of care. JAMA. 2004;
291(1): 88–93, doi: 10.1001/jama.291.1.88, indexed in Pubmed: 14709580.
44. Berry LL, Danaher TS, Beckham D, et al. When Patients and Their Families Feel Like Hostages to Health Care.
Mayo Clin Proc. 2017; 92(9): 1373–1381, doi: 10.1016/j.
mayocp.2017.05.015, indexed in Pubmed: 28843434.
45. Allen L. Palliative care for patients with advanced heart failure: Decision support, symptom management, and psychosocial assistance. UpToDate 2017.
46. Sidebottom AC, Jorgenson A, Richards H, et al. Inpa-tient palliative care for paInpa-tients with acute heart failure:
outcomes from a randomized trial. J Palliat Med. 2015;
18(2): 134–142, doi: 10.1089/jpm.2014.0192, indexed in Pubmed: 25479182.
47. Hupcey JE, Penrod J, Fogg J. Heart failure and palliative care: implications in practice. J Palliat Med. 2009; 12(6):
531–536, doi: 10.1089/jpm.2009.0010, indexed in Pub-med: 19508139.
48. Dying without Dignity Investigations by the Parliamentary and Health Service Ombudsman into Complaints about End of Life Care. Paliamentary and Health Service Om-budsman 2018. ww.omOm-budsman.org.uk/sites/default/fi- ww.ombudsman.org.uk/sites/default/fi-les/Dying_without_dignity.pdf (August 4, 2018).
49. Mason B, Epiphaniou E, Nanton V, et al. Coordination of care for individuals with advanced progressive conditions:
a multi-site ethnographic and serial interview study. Br J Gen Pract. 2013; 63(613): e580–e588, doi: 10.3399/bjg-p13X670714, indexed in Pubmed: 23972199.
50. Lynch T, Clark D, Centeno C, et al. Barriers to the deve-lopment of palliative care in Western Europe. Palliat Med.
2010; 24(8): 812–819, doi: 10.1177/0269216310368578, indexed in Pubmed: 20501511.