mocniczych. Rozporządzenie wyszczególnia kapitały i fundusze przedsiębiorstwa (kapitał zakładowy i obrotowy oraz fundusze
5. PROCES CYWILNY
wy nie wytoczono, lub jeżeli po wytoczeniu nie popierano sprawy w urzędzie w ciągu dziesięciu lat. Przedawnienie ziemskie zobo
wiązań bezterminowych i płatnych za okazaniem biegnie od dnia, kiedy zażądano zapłaty z takiego zobowiązania.
Prof. Alfred Ohanowicz (Poznań).
5. PROCES CYWILNY
(od 1 kwietnia 1932 do 31 marca 1933 r.).
A. I. Z dniem 1 stycznia 1933 r. wszedł w życie „K o d e k s P o s t ę p o w a n i a C y w i l n e g o " z 2 9 listopada 1930 r . (Dz.
Ust. poz. 651) wraz z wprowadzającemi go przepisami wydanemi tegoż samego dnia (Dz. Ust. poz. 652). Jednakże przed wejściem w życie nowy Kodeks wraz z przepisami wprowadzającemi doznał znacznych zmian przez rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospoli
tej z 27 października 1932 r. (Dz. Ust. poz. 802). Równocześnie wydano rozporządzenie z tego samego dnia „P r a w o o s ą d o w e m p o s t ę p o w a n i u e g z e k u c y j n e m " (Dz. Ust. poz. 803) wraz z przepisami wprowadzającemi to prawo (Dz. Ust. poz. 804).
Następnie znowelizowany „Kodeks Postępowania Cywilnego" złą
czono z prawem egzekucyjnem i w drodze obwieszczenia Ministra Sprawiedliwości z 1 grudnia 1932 r. (Dz. Ust. poz. 934) ogłoszono jednolity tekst „Kodeksu Postępowania Cywilnego" zawierający jako drugą część prawo o sądowem postępowaniu egzekucyjnem.
Do stworzonego w t e n sposób jednolitego „Kodeksu Postępowania Cywilnego" nie dołączono jednak jednolitych przepisów wprowa
dzających. Istnieją więc nadal osobne przepisy wprowadzające Ko
deks Postępowania Cywilnego i odrębne od nich przepisy wprowa
dzające prawo o sądowem postępowaniu egzekucyjnem. Sprawa k o s z t ó w s ą d o w y c h jest jednolicie uregulowana przez rozp.
P r e z . Rzeczyp. z 27 października 1932 r. (Dz. Ust. poz, 805). — Równocześnie wydano cały szereg przepisów u s t r o j o w y c h . Zmieniono więc niektóre przepisy prawa o ustroju sądów; powszech
nych z dnia 6 lutego 1928 r. (Dz. Ust. poz, 93) przez rozp. P r e z , Rzeczyp. z 23 sierpnia 1932 (Dz. Ust. poz. 661) oraz z 7 paździer
nika 1932 r. (Dz. Ust. poz. 734) i ogłoszono następnie w drodze obwieszczenia Min. Sprawiedliwości z dnia 15 listopada 1932 r.
(Dz, Ust. poz. 863) j e d n o l i t y t e k s t z m i e n i o n e g o p r a w a o u s t r o j u s ą d ó w p o w s z e c h n y c h . Dalej rozp. Min.
Spraw. z 25 października 1932 r. (Dz. Ust. poz. 825)) reguluje sprawy a p l i k a n t ó w i a s e s o r ó w s ą d o w y c h . Rozporzą
dzenie zaś Prezydenta Rzeczypospolitej z 7 października 1932 r.
(Dz. Ust. poz. 733) wprowadziło jeden jednolity u s t r ó j a d w o k a t u r y dla całego Państwa,, zbudowany na zasadach szerokiej autonomji adwokackiej (Rady adwokackie; Naczelna Rada Adwo
kacka). Rozporządzenie Min. Spraw, z 25 października 1932 r. (Dz.
Ust. poz. 839) reguluje sprawy s t r o j u a d w o k a t ó w przy roz
prawach a rozp. z 15 listopada 1932 (Dz. Ust. poz. 871) sprawę p i e c z ę c i organów adwokatury. Dalej rozp. Min. Spraw.
z 15 grudnia 1932 r. (Dz. Ust.1 poz. 943] dotyczy sprawy obowiązko
wego zastępstwa adwokackiego przed sądami okręgowemi w okrę
gu Sądu Apelacyjnego w Wilnie i przed sądami okręgowemi w Łucku i Równem. Wreszcie rozp. Min. Spraw, z 13 lutego 1933 r.
(Dz. Ust. poz. 77) normuje w y n a g r o d z e n i e a d w o k a t ó w za wykonywanie czynności zawodowych. Rozporządzenie to zmie
niono wkrótce potem i zastąpiono je rozp. Min. Spraw, z 1 kwiet
nia 1933 r. (Dz. Ust. poz. 201) — Nowe prawo procesowe i egze
kucyjne wymagało dalszych jeszcze uzupełnień ustawodawczych.
I tak w wykonaniu art. XI przepisów wprowadzających „Kodeks Postępowania Cywilnego" rozp. Min. Spraw, z 15 grunia 1932 r.
(Dz. Ust. poz. 942) wprowadziło w życie przepisy Kodeksu postę
powania cywilnego o p o s t ę p o w a n i u u p o m i n a w c z e m na obszarze Sądów Apelacyjnych w Krakowie, Katowicach, Lwo
wie, Poznaniu i Toruniu i to już od dnia 1 stycznia 1933 r. Dalej w wykonaniu art. X I I I przepisów wprowadzająych oraz art. 143
§ 2 i art. 162 K. p. c. wydano rozp. Min. Spraw, z 29 grudnia 1932 r . (Dz. Ust. poz. 973) o d o r ę c z e n i u p i s m s ą d o w y c h przez pocztę w postępowaniu cywilnem i karnem, oraz rozporzą
dzenie z tego samego dnia w sprawie doręczania pism sądowych osobom zamieszkałym zagranicą oraz osobom, będącym w służbie dyplomatycznej państw obcych, tudzież osobom u nich zamieszka
łym (Dz. Ust. poz. 974). Wreszcie w uzupełnieniu art. 100, 310 i 320 K. p. c. wydano rozp. Min. Spraw, z 15 grudnia 1932 (Dz.
Ust. poz. 944) o n a l e ż n o ś c i a c h ś w i a d k ó w , b i e g ł y c h ( t ł u m a c z ó w ) i s t r o n w sprawach cywilnych. — Również i no
w e postępowanie e g z e k u c y j n e wymagało wydania rozporzą
dzeń uzupełniających i wykonawczych. Rozporządzenie Min. Spraw.
z 1 grudnia 1932 (Dz. Ust. poz. 886) o k o m o r n i k a c h uregu
lowało dla całego państwa ustrój instytucji komorników sądowych.
Do tego wydano w rozp. Min. Spraw, z 15 grudnia 1932 r. (Dz. Ust.
poz. 946 i n s t r u k c j ę d l a k o m o r n i k ó w i w dalszem rozpo
rządzeniu z tego samego dnia ogłoszono t a k s ę z a c z y n n o ś c i k o m o r n i k ó w (Dz. Ust. poz. 948). Rozporządzenie Min. Spraw.
z 15 grudnia 1932 r. (Dz. Ust. poz. 947) daje przepisy o postępo
waniu przy spisie i oszacowaniu nieruchomości. Dalej uregulowano
5. Proces cywilny 7 1 1 sprawę dochodzenia r o s z c z e ń p i e n i ę ż n y c h i e g z e k u
c j i należności pieniężnych opartych na tytułach prywatno-praw-nych przypadających o d z w i ą z k ó w k o m u n a l n y c h — od
powiednio do postanowienia art. 578 §j 1 K. p. c. — w rozp. Prezy
denta Rzeczyp. z 27 października 1932 r. (Dz. Ust. poz. 809). Po
za tem ogłoszono rozp. Prezydenta Rzeczp. z 27 października 1932 (Dz. Ust. poz. 812) o u p r a w n i e n i a c h n i e k t ó r y c h t o w a r z y s t w k r e d y t o w y c h ziemskich i miejskich oraz banków hipotecznych przy przeprowadzaniu egzekucji z nierucho
mości. W łączności z tem trzeba przytoczyć rozp. P r e z . Rzeczp.
z 21 października 1932 r. (Dz. Ust. poz. 769) o wykonywaniu egze
kucji z nieruchomości przez Państwowy Bank Rolny tudzież rozp.
Min. Skarbu z 3 września 1932 (Dz, Ust. poz. 66 na rok 1933 oraz poz. 204 na rok 1933) w sprawie zmiany ustawy (statutu) Towa
rzystwa Kredytowego Ziemskiego w Warszawie (por. art. 212 i nast.
dotyczące egzekucji). — Wprowadzenie przytoczonych wyżej ustaw i rozporządzeń wywołało konieczność zmian w przepisach o we-wnętrznem urzędowaniu sądów. To też rozp. Min. Spraw, z 1 grud
nia 1932 r. (Dz. Ust. poz. 905) wprowadziło R e g u l a m i n o g ó 1-n y wew1-nętrz1-nego urzędowa1-nia sądów apelacyj1-nych, okręgowych i grodzkich a rozp. z 15 grudnia 1932 (Dz. Ust. poz. 941)j r e g u l a m i n wewnętrznego urzędowania tychże sądów w sprawach c y w i l n y c h . Regulamin S ą d u N a j w y ż s z e g o ogłoszony jest w rozporządzeniu Min. Spraw, z 1 grudnia 1932 (Dz. Ust. poz.
911). Równocześnie wyszły tego samego dnia dalsze rozporządze
nia a mianowicie o t r y b i e p o s t ę p o w a n i a p r z y p r z e n o s z e n i u s ę d z i ó w i p r o k u r a t o r ó w n a inne miejsce służ
bowe1 i w stan spoczynku (Dz. Ust. poz. 906) oraz rozporządzenie o z ł ą c z e n i u i z b c y w i l n y c h w S ą d z i e N a j w y ż s z y m (Dz. Ust. poz. 907). Poza tem dalsze jeszcze rozporządzenie wydane również 1 grudnia 1932 (Dz. Ust. poz. 908) uchyliło i zmieniło nie
k t ó r e rozporządzenia w y k o n a w c z e d o p r a w a o u s t r o j u s ą d ó w p o w s z e c h n y c h . — Wobec wejścia w życie nowej procedury cywilnej i złączonych z tem zmian wydano rozporządze
nie Prezydenta Rzeczp. z 23 sierpnia 1932 (Dz. Ust. poz. 663) w sprawie u p o w a ż n i e n i a w ł a d z y m i a n u j ą c e j d o p r z e n o s z e n i a s ę d z i ó w w s t a n s p o c z n k u i n a i n n e m i e j s c e s ł u ż b o w e w czasie aż do 31 października 1932 r. — Wreszcie wspomnieć jeszcze należy o rozp. Min. Spraw, z 15 listo
pada 1932 (Dz. Ust. poz. 872) w sprawie w p r o w a d z e n i a t o g i i b i r e t u jako stroju urzędowego dla sędziów i prokurato
rów przy rozprawach oraz rozp. z 10 grudnia 1932 (Dz. Ust. poz.
971) w sprawie u m u n d u r o w a n i a n i ż s z y c h f u n k c j o
-n a r j u s z ó w s ą d o w y c h i prokuratorskich. — Z rozporządzeń dotyczących u p o s a ż e n i a o r a z n a l e ż n o ś c i z a p o d r ó -że trzeba wymienić rozporządzenie P r e z . Rzeczp. z 21 maja 1932 (Dz. Ust. poz. 419) o zmianie wysokości uposażeń funkcjonarju-szów państwowych i wojskowych zawodowych oraz zaopatrzeń emerytalnych, dalej rozp. Rady Ministrów z 10 czerwca 1932 (Dz.
Ust. poz. 461 w sprawie zmiany przepisów o należnościach za po
dróże służbowe, delegacje (odkomenderowania) i przeniesienia funkcjonarjuszów państwowych, sędziów i prokuratorów oraz ob
wieszczenie Prezesa Rady Ministrów z 4 października 1932 (Dz.
Ust. poz. 755) o sprostowaniu błędu w rozp. Rady Ministrów z 10 kwietnia 1931 (Dz. Ust. poz. 292) w sprawie zmiany przepisów 0 należnościach za podróże służbowe, delegacje (odkomenderowa
nia) i przeniesienia funkcjonarjuszów państwowych zagranicę wraz z obwieszczeniem Ministra Skarbu z 4 listopada 1932 (Dz. Ust. poz.
904) o sprostowaniu błędu w obwieszczeniu tegoż ministra z 12 sierpnia! 1931 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu od
nośnych przepisów, wreszcie obwieszczenie Min. Spraw, z 9 grud
nia 1932 (Dz. Ust. poz. 933) o sprostowaniu błędu w załączniku do obwieszczenia Ministra Skarbu z 6 lipca 1932 r. w sprawie ogło
szenia jednolitego tekstu rozp. Rady Min. z 17 września 1927 o na
leżnościach za podróże służbowe, delegacje (odkomenderowania) i przeniesienia funkcjonarjuszów państwowych, sędziów, prokura
torów oraz wojskowych w kraju. W tym związku należy też przy
toczyć rozp. Rady Ministrów z 30 stycznia 1933 (Dz. Ust. poz. 51) w sprawie zmiany rozp. Rady Min. z 22 marca 1932 (Dz. Ust. poz.
254) o p a ń s t w o w e j p o m o c y l e k a r s k i e j dla funkcjo
narjuszów państwowych, sędziów i prokuratorów, członków ich ro
dzin oraz emerytów.
I I . Liczne są też ustawy i rozporządzenia mające na celu nie
sienie pomocy rolnictwu zagrożonemu przez kryzys gospodarczy.
I t a k rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 23 sierpnia 1932 (Dz. Ust. poz. 652) o z a p o b i e g a n i u s k u t k o m t r u d n o ś c i p ł a t n i c z y c h w r o l n i c t w i e zastosowało d o rol
nictwa odroczenie wypłat i układ zapobiegawczy. W wykonaniu te
go rozporządzenia Minister Sprawiedliwości wydał dnia 24 sierpnia 1932 r. (Dz. Ust. poz. 659) rozporządzenie określające instytucje powołane do współdziałania przy stosowaniu przytoczonego wyżej rozporządzenia Prezydenta. Dalsze rozp. z tego samego dnia (Dz.
Ust. poz. 258) dotyczy powołania delegatów do spraw finansowo-rolnych (por. art. 100 irozp. Prez. z 23 sierpnia 1932 r. Dz. Ust.
poz. 652). Dalej utworzono roporządzeniem Prezydenta Rzeczypo
spolitej z 23 sierpnia 1932 (Dz. Ust. poz. 653) u r z ę d y r o
z-5. Proces cywilny 713 j e m c z e do spraw kredytowych małej własności rolnej a rozp.
Min. Spraw, z 24 sierpnia 1932 (Dz. Ust. poz. 660) określa i n s t y t u c j e p o w o ł a n e d o u d z i e l a n i a o p i n j i przy stosowa
niu tych postanowień. Późniejsza ustawa z dnia 28 marca 1933 (Dz.
Ust. poz. 253) zastosowała instytucję urzędów rozjemczych do wszystkich posiadaczy gospodarstw wiejskich i uchyliła rozporzą
dzenie z 23 sierpnia 1932 (Dz. Ust. poz. 653). — Dziedziny p a r c e l a c j i dotyczy rozp. Prezydenta Rzeczypospolitej z 23 sierpnia 1932 (Dz. Ust. poz. 654) o s e g r e g a c j i w i e r z y t e l n o ś c i na nieruchomościach ziemskich parcelowanych w celu spłaty ucią
żliwych zobowiązań. Rozporządzenie Min. Rol. i Reform Rolnych z 10 października 1932 (Dz. Ust. poz. 914) dokonało kilku zmian w rozp. z 7 grudnia 1926 (Dz. Ust. poz. 662 w brzmieniu rozp.
z 30 października 1928 Dz. Ust. poz. 903) do ustawy o wykonaniu reformy rolnej. Dalej rozp. z tegoż samego dnia (Dz. Ust. poz. 915) zaprowadziło różne zmiany w rozp. z 12 maja 1930 (Dz. Ust. poz.
515) o p o s t ę p o w a n i u z f u n d u s z a m i u z y s k a n e m i z p a r c e l a c j i z w o l n e j r ę k i l u b z p r z y m u s o w e j s p r z e d a ż y majątków związanych stałemi ograniczeniami. Wy
mienić też należy jeszcze rozp. Min. Spraw, z 15 listopada 1932 (Dz. Ust. poz. 67 z roku 1933) zmieniające rozp. z 16 marca 1928 (Dz. Ust. poz. 447) o o s t r z e ż e n i a c h (adnotacjach) hipotecz
nych przewidzianych ustawą o wykonaniu reformy rolnej. — Spraw r o b o t n i k ó w r o l n y c h dotyczy rozp. Prez. Rzeczypospolitej z 25 września 1932 (Dz. Ust. poz. 713) zmieniające ustawę z 1 sierp
nia 1919 r. o załatwianiu zatargów zbiorowych pomiędzy praco
dawcami a pracownikami rolnymi. Ustawa zaś z 25 marca 1933 (Dz. Ust. poz. 174) dotyczy m o r a t o r j u m m i e s z k a n i o w e g o d l a b e z r o b o t n y c h . — Ochronę d r o b n y c h d z i e r ż a w c ó w r o l n y c h utrzymuje nadal w mocy rozp. Prez. Rze
czypospolitej z 21 października 1932 (Dz. Ust. poz. 775) przedłu
żające ustawę z 31 lipca 1924 do 1 października 1938 r., oraz dalsze rozporządzenie z tego samego dnia (Dz. Ust. poz.
776) zmieniające niektóre postanowienia ustawy z 18 marca 1932 (Dz. Ust., poz. 507) o wykupie gruntów podlegających ustawie w przedmiocie ochrony drobnych dzierżawców rol
nych. — W związku z rozporządzeniami chroniącemi dzierżaw
ców rolnych należy wymienić ustawę z 28 marca 1933 (Dz. Ust.
poz. 187) o wstrzymaniu eksmisji dzierżawców gruntów zajętych pod budynki i położonych w obrębie wsi i! osad na obszarze okrę
gów sądów apelacyjnych w Warszawie, Lublinie i Wilnie. — Dalej trzeba przytoczyć ustawodawstwo dotyczące s c a l e n i a gruntów.
Ruch III. 1933 47
Rozp. Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych oraz Sprawiedliwości z 10 października 1932 (Dz. Ust. poz. 918) w sprawie zmian w roz
porządzeniu z| 19 czerwca 1928 (Dz. Ust. poz. 659) dotyczy t r y b u p r z y m u s o w e g o w y k o n a n i a o r z e c z e ń K o m i s j i Z i e m s k i c h nakładających n a uczestników scalenia obowiązek dopłat pieniężnych. Dalsze rozporządzenie wydane w tymże samym dniu (Dz. Ust. poz. 919) w sprawie zmian w rozp. z 27 sierpnia 1928 r. (Dz. Ust. poz. 763 w brzmieniu rozp. z 5 maja 1930 Dz.
Ust. poz, 334 i rozp. z 30 maja 1931 Dz. Ust. poz. 485) dotyczy w y k o n y w a n i a u s t a w y o s c a l e n i u g r u n t ó w . — Spra
wie z n o s z e n i a s ł u ż e b n o ś c i poświęcone jest rozp. z 10 paź
dziernika 1932 (Dz. Ust. poz. 920) odnoszące się do wykonywania rozp. Prez. Rzeczyp. z 1 lutego 1927 o zniesieniu służebności w województwie kieleckiem, lubelskiem, łódzkiem, warszawskiem i w zachodniej części województwa białostockiego (por. do tego rozp. Ministra Reform Rolnych z 14 lutego 1927 Dz. Ust. poz. 109) oraz dalsze rozporządzenie z tego samego dnia (Dz. Ust. poz. 921) odnoszące się do województwa wołyńskiego, poleskiego, nowo
grodzkiego, wileńskiego i do wschodniej części województwa biało
stockiego (por. do tego rozp. Ministra Reform Rolnych z 14 lutego 1927 r. Dz. Ust. poz. 110). — Wreszcie wydano szereg rozporzą
dzeń dotyczących różnych dziedzin związanych z rolnictwem. I tak rozp. Min. Spraw, zi 7 maja 1932 (Dz. Ust. poz. 464) określa i n s t y t u c j e p o w o ł a n e d o p e ł n i e n i a n a d z o r u n a d p r z y m u s o w y m z a r z ą d e m g o s p o d a r s t w r o l n y c h p o r u c z o n y m d ł u ż n i k o m oraz d o wydawania opinji o ich nie gospodarczym. — Rozporządzenie Min. Spraw, z 4 lipca 1932 (Dz. Ust. poz. 632) odnosi się d o r e j e s t r u z a s t a w o w e g o d r z e w n e g o i z n a k ó w z a s t a w n i c z y c h (rozp. wydane na podstawie art. 5, 9 i 23 ust. z 14 marca 1932 o rejestrowym za stawie drzewnym Dz. Ust. poz. 317) a rozporządzenie Prez, Rzeczy
pospolitej z 23 sierpnia 1932 (Dz. Ust. poz, 655) zmienia rozporzą
dzenie z 2 2 marca 1928 o r e j e s t r o w y m z a s t a w i e r o l n i c z y m . — Wydane w porozumieniu z Min. Spraw, rozporządzenie w sprawie o k r e ś l e n i a s t o p y p r o c e n t o w e j o d d ł u g ó w p i e n i ę ż n y c h m a ł e j w ł a s n o ś c i r o l n e j daje moż
ność obniżenia przez urzędy rozjemcze wysokości odsetek do 6%
a ustawa z 29 marca 1933 r. (Dz. Ust. poz. 213) wprowadza — i to nietylko dla rolnictwa lecz i dla nieruchomości miejskich — daleko idące ulgi w zakresie o p r o c e n t o w a n i a i t e r m i n ó w s p ł a t y w i e r z y t e l n o ś c i h i p o t e c z n y c h . — Dalej wprowadza rozp. Min. Spraw, z 22 paźdz. 1932 r. (Dz. Ust. poz.
5. Proces cywilny
715
801) zniżki przy s ą d o w y c h o p ł a t a c h h i p o t e c z n y c h i s t a w k a c h w y n a g r o d z e n i a p i s a r z y h i p o t e c z n y c h za czynności związane ze sprzedażą działek przy parcelacji dokonywanej na, mocy ustawy o wykonaniu reformy rolnej. — Bar
dzo ważne ulgi dla rolnictwa zawiera również i ustawa z 20 grud
nia 1932 (Dz. U . poz. 950) o o b n i ż e n i u o p r o c e n t o w a n i a i p r z e d ł u ż e n i u o k r e s ó w u m o r z e n i a w i e r z y t e l n o ś c i d ł u g o t e r m i n o w y c h zabezpieczających listy zastawne i obligacje, oraz wydanych na podstawie tych wierzytel
ności listów zastawnych i obligacyj.
III. Dalej przytoczyć trzeba szereg rozporządzeń dotyczących różnych dziedzin życia państwowego mających znaczenie rów
nież i dlä postępowania sądowego. I tak rozp. Min. Spraw. z 5-go sierpnia 1932 (Dz. Ust. poz. 640) normuje t r y b p o s t ę p o w a n i a w s p r a w a c h wynikłych z e stosowania rozp. Prezydenta Rzplitej z 26 czerwca 1932 (Dz. Ust. poz. 496) o o g r a n i c z e n i u n a d m i e r n y c h w y n a g r o d z e ń w p r z e d s i ę b i o r s t w a c h . — Rozporządzenie Ministra Skarbu z 10 paźdz.
1932 (Dz. Ust. poz. 842) zawiera przepisy w y k o n a w c z e do ustawy z 1 lipca 1926 o o p ł a t a c h s t e m p l o w y c h (Dz.
Ustl poz. 403. P o r . też art. 3, 5 i 6 ustawy z 18 marca 1932 Dz.
Ust. poz. 340). — Rozp. Min. Spraw, z 22 grudnia 1932 (Dz, Ust.
poz. 977) uchyla u p o w a ż n i e n i a o r g a n ó w s ą d o w y c h d o s p o r z ą d z a n i a p r o t e s t ó w w e k s l o w y c h i c z e k o w y c h , uchylając rozporządzenie z 16 czerwca 1925 (Dz. Ust.
poz, 431). — Ustawa z 15 lutego 1933 (Dz. Ust. poz. 117) zmie
niła częściowo ustawę z 18 marca 1925 (Dz, Ust. poz, 243) o i z b a c h m o r s k i c h . — Rozporządzenie Prezydenta Rzplitej z 2 4 marca 1933 (Dz, Ust. poz, 151) uzupełnia rozp. Prezydenta z 9 grud
nia 1924 (Dz. Ust. poz. 967) o z m i a n i e u s t r o j u P r o k u r a -t o r j i G e n e r a l n e j R z e c z y p o s p o l i -t e j P o l s k i e j . — Wreszcie należy wymienić rozp. Min. Spraw, z 6 marca 1933 (Dz.
Ust. poz. 123) o wprowadzeniu r e j e s t r u h a n d l o w e g o dla państwowego przedsiębiorstwa „Polska Poczta, Telegraf i Telefon", a także ustawę z 14 marca 1933 (Dz. Ust, poz, 147) o p r z e k a z y w a n i u b a n k o m p a ń s t w o w y m z a r z ą d u i ś c i ą g a n i a n i e k t ó r y c h b e z s p o r n y c h p r y w a t n o - p r a w n y c h r o s z c z e ń S k a r b u P a ń s t w a .
IV. Z umów m i ę d z y n a r o d o w y c h należy wymienić ustawę z 10 marca 1932 (Dz. Ust. poz. 324) w sprawie r a t y f i k a c j i k o n w e n c j i m i ę d z y P o l s k ą a W i e l k ą B r y -t a n j ą i P ó ł n o c n ą I r l a n d j ą o p o s -t ę p o w a n i u
47*
w s p r a w a c h c y w i l n y c h i h a n d l o w y c h , podpisanej w Warszawie dnia 26 sierpnia 1931. Konwencję ogłoszono w Dz.
Ust. z r o k u 1932 pod poz. 533 a oświadczenie rządowe o wymianie dokumentów ratyfikacyjnych pod poz. 534. Konwencję tę rozcią
gnięto na Palestynę i Transjordanję (Dz. Ust. z 1932 r. poz. 761).
Tej samej konwencji dotyczy również i oświadczenie rządowe z 18 listopada 1932 (Dz. Ust. poz. 58 na rok 1933) o przystąpieniu do niej Nowej Zelandji. — Również i z R u m u n ją zawarła Pol
ska konwencję podpisaną w Bukareszcie dnia 19 grudnia 1929 r.
dotyczącą p o m o c y i o c h r o n y s ą d o w e j w s p r a w a c h c y w i l n y c h (Dz. Ust. poz. 427; oświadczenie rządowe o wymia
nie dokumentów ratyfikacyjnych Dz. Ust. poz. 428). — W końcu trzeba przytoczyć ustawę z 15 grudnia 1932 (Dz. Ust. poz. 17 na rok 1933) w sprawie ratyfikacji układu między Rządem P o l s k i m a N i e m i e c k i m dotyczącego zaprzestania działalności Mieszanego Trybunału Rozjemczego niemiecko-polskiego a podpi
sanego w Paryżu dnia 1 grudnia 1931 r.
B. Wobec unifikacji dziedziny prawa procesowego oraz ustro
ju sądowego i adwokatury ustawodawstwo dzielnicowe posiada małe tylko znaczenie.
I. 0 ile idzie o b. zabór r o s y j s k i , to jeżeli pominąć rozpo
rządzenie dotyczące zmiany okręgów sądowych (por. Dz. Ust. na rok 1932 poz. 449, 501, 545, 553, 826 oraz Dz. Ust. na rok 1933 poz. 42) i utworzenia nowych wydziałów hipotecznych (Dz. Ust.
z 1932 r. poz. 857 i z 1933 r. poz. 76), należy przytoczyć tylko rozp. Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych oraz Ministra Sprawie
dliwości z 13 września 1932 (Dz. Ust. poz. 721) w sprawie wykona
nia ustawy z 18 marca 1932 (Dz. Ust. poz. 308) o u r e g u l o w a n i u p r a w a w ł a s n o ś c i g r u n t ó w o d d a n y c h w d r o d z e p a r c e l a c j i w p o s i a d a n i e n a b y w c ó w n a obszarze województw centralnych i wschodnich oraz rozp. Min. Spraw, z 15 grudnia 1932 (Dz. Ust. poz. 945) o w y k a z i e z a j ę t y c h n i e r u c h o m o ś c i n i e c h i p o t e k o w a n y c h , wydane w wy
konaniu art. XXII przepisów wprowadzających prawo o sądowem postępowaniu egzekucyjnem (Dz. Ust. 1932 poz. 804). Rozporzą
dzenia Min. Spraw, z 10 maja 1932 w sprawie ogłoszenia jednoli
tego tekstu przepisów tymczasowych o kosztach sądowych obowią
zujących w okręgach sądów apelacyjnych w Warszawie, Lublinie i Wilnie (Dz. Ust. poz. 448 i 460) oraz rozp. Min. Spr. z 20 czerw
ca 1932 w tej samej sprawie (Dz. Ust. poz. 554) straciły na
przy-5. Proces cywilny 7 1 7 szłość swe znaczenie wobec art. 114 (por. jednak art. 117) prze
pisów o kosztach sądowych z 27 października 1932 (Dz. Ust. poz.
805). — W końcu przytoczyć należy rozp. Min. Spraw Wcwn.
z 7 września 1932 (Dz. Ust. poz. 745) w sprawie oznaczenia termi
nów licytacyj majątków nieruchomych.
II. W odniesieniu do b. zaboru a u s t r j a c k i e g o trzeba, poza rozporządzeniami o zmianie okręgów sądowych (Dz. Ust. 1932 poz. 361 i 741), wymienić ustawę z 17 marca 1932 (Dz. Ust. poz.
392) o p o s t ę p o w a n i u u p r o s z c z o n e m p r z y r e g u l o w a n i u s t a n u h i p o t e c z n e g o g r u n t ó w w z w i ą z k u ze s c a l e n i e m w okręgach sądów apelacyjnych w Krakowie i Lwowie oraz rozp. Min. Spraw, z 6 czerwca 1932 (Dz. Ust. poz.
459) o u p r o s z c z o n e m z a ł a t w i a n i u p o d a ń h i p o t e c z n y c h i w n i o s k ó w o w y d a n i e n a k a z ó w z a p ł a t y w p o s t ę p o w a n i u w e z w a w c z e m n a obszarze sądów apelacyjnych w Krakowie i Lwowie oraz sądu okręgowego w Cie
szynie. Wreszcie należy przytoczyć rozp. z 10 października 1932 (Dz. Ust. poz. 913) o uchyleniu niektórych przepisów rozp.
z: 16 sierpnia 1929 w sprawie wykonania ustawy z 23 marca 1929 (Dz. Ust. poz. 276) o u r e g u l o w a n i u s t a n u h i p o t e c z n e g o n i e r u c h o m o ś c i o d d a n y c h w t o k u p a r c e l a c j i w p o s i a d a n i e n a b y w c ó w n a obszarze województw:
krakowskiego, lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego.
III. Również i dla Z i e m Z a c h o d n i c h i G ó r n e g o Ś l ą s k a wydano kilka specjalnych rozporządzeń. Przedewszyst-kiem trzeba tu wymienić rozp. Prezydenta Rzeczyp. z 21 czerwca 1932 :r. (Dz. Ust. poz. 495) uchylające e g z e k u c j ę z p ł o d ó w na p n i u , której nie zna również nowy kodeks postępowania cy
wilnego. Inne rozporządzenia dotyczą zniesienia sądu okręgowego w Lesznie wraz ze zmianami okręgów sądów okręgowych w Ostro
wie i Poznaniu (Dz, Ust. poz. 444 oraz poz. 502) oraz sądu okrę
gowego w Starogardzie i utworzenia sądu okręgowego w Gdyni (Dz. Ust. poz. 445 i poz. 503) tudzież zniesienia w Inowrocławiu wydziału zamiejscowego sądu okręgowego w Bydgoszczy (Dz, Ust.
poz. 363). — W odniesieniu do Górnego Śląska trzeba przyto
czyć oświadczenie Prezesa Rady Ministrów z 11 lutego 1933 (Dz.
Ust. poz, 68) o wyrażeniu zgody Sejmu Śląskiego na wejście w ży
cie na obszarze województwa śląskiego rozporządzenia Prezydenta Rzeczyp. z 29 listopada 1930 o „Prawie G ó r n i c z e m " (Dz. Ust.
z 1930 r. poz. 654). Zgodę wyrażono przez ustawę Sejmu Śląskiego z 14 listopada 1932 r. (Dz. Ust. Śląskich z 1 stycznia 1933 N r . 1 poz. 1). Prof. Br. Stelmachowski (Poznań).
6. K R O N I K A USTAWODAWCZA (za czas od 6 kwietnia do 27 maja) Ustawy:
54. z dn. 17. III. 1933 o ratyfikacji t r a k t a t u przyjaźni, handlo
wego i praw konsularnych między polską a St. Zj. A. P. pod
pisanego w Waszyngtonie 15. VI. 1931 (Dz. U. Nr. 24, poz. 193).
55. z dn. 17. III. 1933 o ratyfikacji konwencji o połowie wielo
rybów podpisanej w Genewie 24. IX. 1931 (Dz. U. Nr. 24, poz. 194).
56. z dn. 17. III. 1933 o ratyfikacji aktu dodatkowego do kon
wencji międzynarodowej podpisanej w Bernie 23. XI. 1924 dotyczącej przewozu towarów kolejami żelaznemi, sporzą
dzonego w Bernie 2. IX. 1932 (Dz. U. Nr. 24, poz. 195).
57. z dn. 17. I I I . 1932 o ratyfikacji 1) r a p o r t u , przyjętego w Lon
dynie przez komitet rzeczoznawców z 11. VIII. 1931; 2) pro
tokółów, dotyczących Bułgarji i Węgier, podpisanych w Lon
dynie dn. 2 1 . I. 1932 (Dz. U. N r . 24, poz. 196).
58. z dn. 17. III. 1933 o ratyfikacji międzynarodowej konwencji o linjach ładunkowych (Dz. U. Nr. 25, poz. 205).
59. z dn. 18. III. 1933 o zmianie ustawy z 6. V. 1924 o pomocy państwowej na odbudowę budunków zniszczonych wskutek wojny (Dz. U. N r . 25, poz. 206).
60. z dn. 18. III. 1933 o państwowych stypendjach i in. formach pomocy dla młodzieży szkół wyższych (Dz. U. Rr. 25, poz. 206).
6 1 . z dn. 18. III. 1933 o przedłużeniu terminów składania nie
których egzaminów w szkołach akademickich (Dz. U. N r . 25, poz. 207).
62. z dn. 24. III. 1933 o zmianie rozp. P. R. P. z 7. VI. 1924 o prawie przemysłowem (Dz. U. N r . 25, poz 208).
63. z dn. 24. III. 1933 o zmianie rozp. P r . R. P. z dn. 15. III.
1927 o izbach przemysłowo - handlowych (Dz. U. Nr. 25, poz. 210).
64. z dn. 24. III. 1933 o ułatwieniach dla instytucyj kredyto
wych, przyznających dłużnikom ulgi w zakresie wierzytelno
ści rolniczych (Dz. U. N r . 25, poz. 211).
65. z dn. 25. III. 1933 o sprzedaży części państwowej nierucho
mości w Hadze (Dz. U. N r . 25, poz. 212).
66. z dn. 29. III. 1933 o ulgach w zakresie oprocentowania i ter
minów spłaty wierzytelności hipotecznych (Dz. U. Nr. 25, poz. 213).
6. Kronika ustawodawcza 7 1 9 67. z dn. 18. III. 1933 o zmianie rozp. P r . R. P. z 22. III. 1928
o badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa (Dz. U. Nr. 27, poz. 226).
68. z dn. 22. III. 1933 o zmianie ustawy z 18. XII. 1919 o czasie pracy w przemyśle i handlu (Da. U. N r . 27, poz. 227).
69. z dn. 22. III. 1933 o zmianie ustawy z 16. V. 1922 o urlo
pach dla pracowników zatrudnionych w przemyśle i handlu (Dz. U. Nr. 27, poz. 228).
70. z dn. 22. III. 1933 o zmianie rozp. P r . R. P. z 24. XI. 1927 o ubezpieczeniu pracowników umysłowych (Dz. U. N r . 27, poz. 229).
7 1 . z dn. 24. III. 1933 o wyłączeniu terenów budowlanych z pod działania przepisów o przebudowie ustroju rolnego (Dz. U.
Nr. 27, poz. 230).
72. z dn. 14. III. o likwidacji mienia kasy oszczędn. zapomogo
wej pracowników Tow. Drogi Żelazno Fabryczno-Łódzkiej (Dz. U. Nr. 28, poz. 233).
7 3 . z dn. 24. III. 1933 o nadzorze nad zbiornikami pod ciśnie
niem (Dz. U. N r . 28, poz. 234).
75. z dn. 24. III. 1933 o zmianie warunków nabycia rozparcelo
wanych gruntów państwowych w woj. poznańskiem i pomor
skiem (Dz. U. Nr. 28, poz. 235).
76. z dn. 28. III. 1933 o zmianie ustawy z 18. III. 1932 o wyku
pie gruntów, podlegających ustawie o ochronie drobnych dzierżawców rolnych (Dz. U. Nr. 28, poz. 236).
77. z dn. 14. III. 1933 o zmianie rozp. P r . R. P. z 13. XII. 1927 o godłach i barwach państwowych, oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. N r . 29, poz. 246).
78. z dn. 15. III. 1933 o szkołach akademickich (Dz. U. N r . 29, poz. 247).
79. z dn. 24. III. 1933 o nadzwyczajnej daninie majątkowej (Dz.
U. Nr. 29, poz. 248).
80. z dn. 25. III. 1933 o upoważnieniu P r . R. P. do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy (Dz. U. Nr. 29, poz. 249).
8 1 . z dn. 28. III. o wykupie przez dzierżawców gruntów, zaję
tych pod budynki oraz gruntów czynszowych w miastach i miasteczkach na obszarze sądów apelacyjnych w Warsza
wie, Lublinie i Wilnie (Dz. U. Nr. 29,, poz. 250).
82. z dn. 28. III. 1933 o zmianie rozp. P r . R. P. z 1. I I . 1927 o zniesieniu służebności w woj. kieleckiem, lubelskiem, łódzkiem, warszawskiem i zach. części woj. białostockiego (Dz. U. Nr. 29, poz. 251).