Za-dbano też o odtworzenie detali zdobią-cych obiekt (fot. 4).
Największą dotychczas (poza wa-riantami D i E wg tabl. 1) realizację poszerzenia mostu w Polsce, mostu im. gen. Stefana Grota-Roweckiego w Warszawie, pokazano na fot. 5 i 6.
Można ją zakwalifikować do wariantu A1 wg tabl. 1. Polegała ona na ob-cięciu istniejących wsporników płyty ortotropowej, wzmocnieniu konstruk-cji stalowej za pomocą sprężenia ze-wnętrznego w przęsłach i nad pod-porami oraz zamontowaniu nowych, wydłużonych wsporników wspartych na rurowych zastrzałach. Dzięki temu zabiegowi udało się poszerzyć pomost obu nitek z 37,00 m (2 · 18,50 m) do 46,15 m (23,615 m + 22,535 m), zwiększając całkowitą liczbę pasów ruchu na moście z 8 do 10. Uzyskany efekt wizualny bez wątpienia można uznać za udany.
Inny przykład poszerzenia mostu
W ostatnich latach zrealizowano na świecie wiele poszerzeń dużych obiektów mostowych. Są to obiek-ty o różnych konstrukcjach – belko-we, kratownicobelko-we, łukobelko-we, wiszące i podwieszone. Odpowiednie przy-kłady są zamieszczone w monogra-fii [8]. Tu ograniczymy się tylko do bardzo interesującego przykładu mostu w Auckland w Nowej Zelandii o łącznej długości 1020 m i głów-nym przęśle rozpiętości 243,80 m (fot. 7). Most ten został oddany do użytku w 1959 r. jako obiekt o czte-rech pasach ruchu. Już po niespełna dziesięciu latach eksploatacji okazał się wąskim gardłem i dlatego zade-cydowano o jego poszerzeniu. Prace ukończono w 1969 r., dobudowując Fot. 5 Ι Most im. gen. Stefana Grota-Roweckiego – zakotwienia kabli sprężających
(fot. A. Kasprzak)
dodatkowe cztery pasy ruchu (zwiększono zatem ich liczbę do ośmiu). Poszerzenie to można zakwalifikować jako wariant B1 (tabl. 1). W 1990 r. sygnalizację świetlną, informującą o liczbie pasów ruchu w danym kierunku, zastąpiono specjalnie zaprojek-towaną maszyną, która zmienia położenie betonowej bariery dzie-lącej dwa kierunki ruchu (rys. 8).
Maszyna ta, jadąca z prędkością 6 km/h, czterokrotnie w ciągu doby zmienia położenie wspomnia-nej bariery dzielącej wzdłuż całej przeprawy, co zajmuje jej ok. 40 minut. Rozwiązanie to promowane jest jako pierwsze na świecie.
Podsumowanie
Poszerzanie obiektów mostowych jest stosunkowo często w ostat-nich latach realizowane, i to w od-niesieniu do obiektów o różnych rozwiązaniach konstrukcyjnych – od prostych układów płytowych i belkowych, po złożone układy wi-szące i podwieszone. Poszerzanie zawsze należy do bardzo trud-nych, nierutynowych działań tech-nicznych i musi być poprzedzone wnikliwą analizą kosztów (także społecznych), diagnostyką stanu technicznego istniejącego obiektu oraz analizą obliczeniową. Niektó-re przypadki poszerzeń są szcze-gólnie spektakularne i stanowią inspirację do poszukiwania i rea-lizacji innowacyjnych rozwiązań funkcjonalnych, czego przykładem jest przedstawiony most Auck-land Harbour w Nowej ZeAuck-landii.
W artykule zasygnalizowano tylko niektóre najważniejsze problemy dotyczące poszerzania obiektów mostowych. Obszerne ujęcie tej tematyki jest przedmiotem przy-woływanej już kilkakrotnie mono-grafii [8].
Fot. 6 Ι Widok mostu im. gen. Grota-Roweckiego po przebudowie nitki północnej (fot. A. Kasprzak)
Fot. 7 Ι Most Auckland Harbour, Nowa Zelandia: a) poszerzony most, b) widok z boku na przęsło główne, c) widok od spodu, d) poszerzone podpory
(zdjęcia Fotolia: a) Rafael Ben-Air, b) carolemarygrant, c) Natalia, d) Danil Pohola) a
c
b
d
technologie
Fot. 8 Ι Maszyna do zmiany położenia bariery oddzielającej dwa kierunki ruchu na moście Auckland Harbour (fot. wikimedia, Alan Levine)
Piśmiennictwo
1. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Synteza wyników GPR 2015 na zamiejskiej sieci dróg krajo-wych, Warszawa, marzec 2016.
2. A. Kasprzak, A. Berger, A. Nadolny, Poszerzenie i wzmocnienie mostu gen.
Stefana Grota-Roweckiego w War-szawie, X Jubileuszowe Seminarium Naukowo-Techniczne Wrocławskie Dni Mostowe – Współczesne Technologie Budowy Mostów, Wrocław 27–28 listo-pada 2014.
3. A. Kasprzak, M. Gałecki, A. Berger, A. Nadolny, Przebudowa mostu Grota--Roweckiego w Warszawie, „Materiały Budowlane” nr 7/2015.
4. M. Gałecki, A. Kasprzak, A. Berger, A. Nadolny, Aspekty wykonawcze prze-budowy mostu gen. Grota-Roweckiego Tabl. 1 Ι Podstawowe warianty poszerzania obiektów mostowych (powtórzenie z części I artykułu)
Wariant Opis wariantu
A
Poszerzany sam pomost (istniejący lub wymieniony na nowy) bez istotnych modyfikacji innych elementów konstrukcji nośnej przęsła (np. dodania nowych dźwigarów głównych lub wzmocnienia istniejących), bez poszerzania i wzmacniania podpór i fundamentów
A1 Jak w wariancie A, tylko ze wzmocnieniem istniejących nośnych elementów konstrukcji przęseł z zastosowaniem różnych metod, opisanych np. w [8]
B
Poszerzenie pomostu wraz z dodaniem nowych elementów nośnych (np. dźwigarów stalowych lub betonowych belek głów-nych), ale bez wzmacniania istniejących elementów nośnych. Dodanie nowych elementów nośnych wymaga zazwyczaj posze-rzenia podpór (przynajmniej górnych ich części), jednak bez wzmocnienia lub poszeposze-rzenia istniejących fundamentów
B1 Jak w wariancie B, ale ze wzmocnieniem istniejących elementów nośnych przęsła z zastosowaniem różnych metod, opisanych np. w [8]
C Poszerzenie pomostu wraz z dodaniem nowych elementów nośnych, co wymaga poszerzenia istniejących podpór oraz poszerze-nia istniejących fundamentów
C1 Jak w wariancie C, ale ze wzmocnieniem istniejących elementów nośnych przęsła oraz wzmocnieniem istniejących podpór i/lub fundamentów z zastosowaniem różnych metod, opisanych np. w [8]
D Remont (jeśli jest konieczny) istniejącego obiektu (niekiedy ze stosunkowo niewielkim poszerzeniem jego pomostu) i wybu-dowanie równolegle w jego bezpośrednim sąsiedztwie nowego obiektu pod drugi kierunek ruchu na nowej nitce drogowej D1 Jak wariancie D, ale ze wzmocnieniem istniejącego obiektu z zastosowaniem różnych metod, opisanych np. w [8]
E Wybudowanie nowej trasy mostowej z pominięciem istniejącego obiektu, który staje się obiektem na drodze lokalnej
E1 Jak w wariancie E, ale z remontem i ewentualnie wzmocnieniem istniejącego obiektu z zastosowaniem różnych metod, opisanych np. w [8]
w Warszawie, Archiwum Instytutu Inży-nierii Lądowej Politechniki Poznańskiej, 19, 2015.
5. A. Kasprzak, A. Berger, A. Nadolny, Sprężenie zewnętrzne mostów sta-lowych, „Inżynier Budownictwa” nr 9/2015.
6. J. Bartoszewski, Wzmacnianie i posze-rzanie mostów, WKŁ, Warszawa 1962.
7. M. Rybak, Przebudowa i wzmacnianie mostów, WKŁ, Warszawa 1983.
8. W. Radomski, A. Kasprzak, Poszerzanie mostów, PWN, Warszawa 2017.
9. T. Siwowski, Algorytm wyboru tech-nologii naprawy mostu według zasad zrównoważonego rozwoju, „Materiały Budowlane” nr 9/2013.
10. J. Bień, Uszkodzenia i diagnostyka obiektów mostowych, WKŁ, Warsza-wa 2010.