Listwy uszczelniające wpuszczane
Z asortymentu listew uszczelniających najbardziej rozpowszechnione są listwy wpuszczane, czyli
moco-W przypadku drzwi drewnianych wykonuje się w ra-miaku dolnym kanał, o szerokości i wysokości zgod-nej z wymiarami gabarytowymi listwy uszczelniającej.
Przykładowym z tego zakresu wyrobem są produko-wane przez firmę ASTROFLAME listwy uszczelniające
„Astro DB Plus Seal”, których przekrój przestawiono na rys. 4. Uszczelka listwy automatycznie unosi się do góry w chwili, gdy skrzydło dotychczas zamkniętych drzwi zostaje uchylone nawet o kilka milimetrów. Z kolei za-mknięcie drzwi powoduje nacisk płaszczyzny węgarka ościeżnicy na mechanizm aktywujący, czego skutkiem jest automatyczne opadnięcie uszczelki. Zakres wymia-rowy uszczelnianej szczeliny wynosi od 3 do 14 mm.
Sam mechanizm powodujący opadanie i podnoszenie uszczelki może być regulowany, co pokazano na przy-kładzie prezentowanej listwy uszczelniającej zamoco-wanej w drzwiach drewnianych, na rys. 5.
W drzwiach wykonanych z kształtowników metalo-wych lub tworzywometalo-wych nie występuje potrzeba fre-zowania kanałów, gdyż elementy te mają przestrzenie umożliwiające montaż, poprzez przykręcenie, listew Rys. 5. Regulacja listwy uszczelniającej zainstalowanej
w skrzydle drzwi drewnianych Rys. 7. Sposób działania listwy „Magnetic”
Rys. 6. Przekrój kształtownika wraz z listwą „Magnetic”
DRZWI
uszczelniających. Może to być np. listwa typu „Magne-tic”, produkowana przez firmę GATENAL, której przekrój wraz z aluminiowym kształtownikiem drzwi do jakiego ją zamocowano przedstawia rys. 6. Są to wyroby wypo-sażone w specjalną uszczelkę silikonową, która zapew-nia dużą odporność na przenikanie pyłu i kurzu oraz charakteryzuje się dobrą szczelnością termoizolacyjną i akustyczną. Ponadto cechują się automatycznym sys-temem dopasowania do posadzki i łatwą regulacją siły docisku uszczelki. Zapewnia to równomierne uszczelnie-nie na całej szerokości drzwi. Listwa uszczelniająca typu
„Magnetic” ma zakres opadania w granicach od 2 do 13 mm, a sposób jej działania obrazuje rys. 7.
Również w drzwiach wykonywanych z kształtowni-ków stalowych m.in. przez firmę Hörmann, stosowane są listwy uszczelniające. Wymieniony producent instaluje w swoich drzwiach listwy firmy ATHMER, co przykładowo przedstawiono na rys. 8. Listwy charakteryzują się jedno-stronnym lub dwujedno-stronnym mechanizmem opadania silikonowej uszczelki i wysoką izolacyjnością akustyczną.
Specyficzną odmianą prezentowanych wyro-bów są listwy uszczelniające z uszczelką wyposażoną w płetwę. Są one przeznaczone m.in. do drzwi in-stalowanych w pomieszczeniach z nierównymi, po-falowanymi lub pochyłych posadzkami.
Producen-tem takich wyrobów jest m.in. firma PLANET, oferu-jąca listwy kompensujące pochyłość podłoża wyno-szącą nawet do 15 mm dla drzwi o szerokości 1000 mm. Przekrój przykładowej listwy z płetwą pokaza-no na rys. 9. Zakres jej opadania wypokaza-nosi maksymalnie 27 mm i może być stosowana do drzwi rozwiera-nych, przesuwnych i składanych o szerokości skrzy-dła do 1460 mm.
Listwy uszczelniające z opóźnionym opadaniem Wśród nowości z zakresu listew uszczelniających wyróżnić można wyroby wyposażone w funkcję opóź-nionego opadania. Przykładem takiego innowacyjne-go rozwiązania są listwy typu „Chronoseal”, z hydrau-licznym systemem uruchamiającym opadanie dopiero po upływie ośmiu sekund od momentu zamknię-cia drzwi. Opóźnione opadanie zapewnia precyzyjne doszczelnienie drzwi oraz płynną i bezawaryjną pracę uszczelki. System ten wyklucza jakąkolwiek możliwość porysowania podłogi w trakcie otwierania lub zamy-kania drzwi, dlatego zalecany jest szczególnie do po-mieszczeń z wykładzinami (np. pokoje hotelowe). Pod-kreślić jeszcze należy, że wyroby tego typu nie wyma-gają żadnej regulacji. Listwę uszczelniającą z opóźnio-nym opadaniem typu „Chronoseal” przedstawia rys. 10,
natomiast na rys. 11 zaprezentowano hydrauliczny me-chanizm typu „Double Plunger”, pozwalający na opa-danie uszczelki tylko wtedy, gdy minie osiem sekund od całkowitego zamknięcia drzwi.
Oferująca w Polsce te wyroby firma NOVET de-klaruje, iż powyższe listwy uszczelniające mają wy-soką trwałość i niezawodnie działają przez minimum 200 000 cykli roboczych opuszczania i podnosze-nia uszczelki.
Listwy uszczelniające przeciwpożarowe Coraz większe zastosowanie w drzwiach prze-ciwpożarowych o wymaganej klasie odporności ogniowej znajdują stosowne listwy uszczelniają-ce. Zgodnie z normą PN-EN 14600:2009, uszczel-ki instalowane w drzwiach przeciwpożarowych i technika ich mocowania, powinny wykazać swoją przydatność w zakresie odporności ogniowej pod-czas badań przeprowadzonych według wskazanej już w publikacji normy PN-EN 1634-1:2008. Produ-cent uszczelek, w tym listew uszczelniających, firma INTER DEVENTER deklaruje, że ich listwy o symbo-lu „DBB 1530” spełniają te wymagania.
Rys. 10. Listwa uszczelniająca z opóźnionym opadaniem typu
„Chronoseal”
Rys. 11. Mechanizm opóźniający opadanie „Double Plunger”
Rys. 12. Przekrój listwy uszczelniającej „DBB 1530”
Rys. 13. Listwa uszczelniająca dymoszczelna firmy HALSPAN Rys. 14. Przekroje listwy uszczelniającej „DSD 1530” Rys. 15. Przekrój listwy uszczelniającej „Astro ASDB/SM Seal”
Profesjonalne masy uszczelniające
DRZWI
Wymieniony wyrób, którego przekrój przed-stawiono na rys. 12, jest dodatkowo wyposażony w dwie uszczelki pęczniejące. Podczas pożaru (zazwy-czaj już po przekroczeniu temperatury 100°C) uszczelki te wielokrotnie zwiększają swą objętość, co w pełni za-bezpiecza dolną krawędź skrzydła drzwi przed przenika-niem płomieni i dymu w wymaganym okresie czasu. Pro-dukowane są listwy o długości od 235 mm do 1500 mm, przy czym przy zamówieniu należy podawać dokładną długość, gdyż nie powinno się ich samodzielne skracać.
Listwy uszczelniające dymoszczelne W problematyce przeciwpożarowej budynków istotną rolę odgrywają także drzwi dymoszczelne. Kon-strukcje takich drzwi przewidują w wielu przypadkach zastosowanie listew uszczelniających, cechujących się stosowną dymoszczelnością. Jednym z producentów prezentowanych wyrobów jest firma HALSPAN, oferu-jąca m.in. listwę pokazaną na rys. 13. Charakteryzuje się ona uszczelką z trzema krótkimi płetwami, które oprócz dymoszczelności zapewniają wyższą izolacyjność aku-styczną. Przedstawiane listwy mają wysokością opada-nia wynoszącą maksymalnie 13 mm, a dostarczane są w długościach od 335 mm do 1235 mm. Producent de-klaruje, że listwy te mają minimalną trwałość wynoszą-cą 500 000 cykli bezawaryjnej pracy (opuszczania i po-wrotu do pozycji wyjściowej).
Listwy uszczelniające dźwiękoszczelne Firma INTER DEVENTER ma w swoim asortymen-cie wyrobów również listwy uszczelniające dźwię-koszczelne typu „DSD 1530”. Listwy charakteryzują się innowacyjną konstrukcją, pozwalającą na uzy-skanie długotrwałej i pewnej ochrony akustycznej, optymalnej szczelności oraz możliwością uszczel-nienia wyjątkowo wysokiej szczeliny w dole drzwi, wynoszącej nawet 20 mm. W zależności od wysoko-ści szczeliny, uzyskuje się izolację akustyczną w gra-nicach 54 dB do 51 dB.
Przekroje listwy uszczelniającej „DSD 1530” przy otwartych i zamkniętych drzwiach przedstawiono na rys. 14.
Listwy uszczelniające nawierzchniowe Jak już w publikacji wspomniano, listwy
na-wnątrz skrzydła drzwiowego, głównie przy pomo-cy śrub lub dwustronnej taśmy samoprzylepnej. Jed-nym z przykładowych wyrobów jest listwa uszczel-niająca „Astro ASDB/SM Seal” o przekroju przedsta-wionym na rys. 15. Listwa ta może być instalowana do drzwi drewnianych, co pokazano na rys. 16, oraz do drzwi metalowych. Umożliwia opuszczenie uszczel-ki z dolnej krawędzi skrzydła drzwi w granicach od 3 do 14 mm, a jej długość wynosi od 330 do 1230 mm.
Producent tych listew – firma ASTROFLAME – de-klaruje ich trwałość na minimum 200 000 cykli opusz-czania i powrotu do pozycji wyjściowej bez żadnego uszkodzenia oraz korzystne właściwości akustyczne.
Listwy uszczelniające nawierzchniowe są zaleca-ne szczególnie do drzwi ze skrzydłami całoszklany-mi. Montaż, z zasady od strony wewnętrznej pomiesz-czenia, realizowany jest przy pomocy obustronnych taśm klejących lub specjalnych klejów. Listwy mogą być stosowane do skrzydeł szklanych o dowolnej gru-bości i zapewniają opuszczenie uszczelki nie przekra-czające zazwyczaj 20 mm. Producentem szerokiego asortymentu listew uszczelniających do drzwi szkla-nych jest firma PLANET, a przykładowy wyrób poka-zano na rys. 17.
Wymieniona firma proponuje również innowa-cyjny sposób mocowania listew uszczelniających do
skrzydeł szklanych drzwi rozwieranych oraz przesuw-nych. Aluminiowy korpus listwy ma w swojej górnej części kanał, w którym usytuowana jest tafla szklana i połączona przy pomocy kleju silikonowego. Przykła-dowe nowe rozwiązanie listwy tej firmy, uszczelniają-ce drzwi ze skrzydłem wykonanym z tafli szklanej o grubości 10 mm lub 12 mm, przedstawiono na rys. 18.
Prezentowany sposób mocowania do drzwi szkla-nych obejmuje także listwy przeciwpożarowe i dy-moszczelne, o podwyższonej izolacyjności akustycz-nej (48 dB) oraz z uszczelkami wyposażonymi w płe-twę, zalecaną szczególnie do stosowania na nierów-nych posadzkach. Przykładową listwę uszczelniają-cą do takich posadzek pokazano na rys. 19.
Literatura Normy: PN-EN 14351-1:2006+A1:2010, PN-EN 16034:2014, PN-EN 14600:2009, PN-EN 1634-1,-3:2008, PN-EN 573:2006, PN-EN 12365-1,-2,-3,-4:2006, PN-EN 22768-2:1999 Rekomendacja Techniczna RT ITB – 1169/2010 Materiały informacyjne firm: ASTROFLAME, GATENAL, PLANET, NOVET, INTER DEVENTER, HALSPAN, ATHMER, Hörmann Rys. 16. Widok nawierzchniowej listwy uszczelniającej
zainsta-lowanej do drzwi drewnianych
Rys. 17. Nawierzchniowa listwa uszczelniająca firmy PLANET do drzwi szklanych
Rys. 18. Nowe rozwiązanie listwy uszczelniającej firmy PLANET do drzwi szklanych
Rys. 19. Listwa uszczelniająca firmy PLANET do
nierów-AUTOR inż. Zbigniew Czajka
Masz pytanie do autora
lub chciałbyś skomentować artykuł?
Zapraszamy do wysyłania komentarzy na adres artykuly@swiat-szkla.pl www.swiat-szkla.pl
DRZWI
Norma PN-EN 12365-1:2006
W odniesieniu do uszczelek stosowana jest naj-częściej norma PN-EN 12365-1:2006 Okucia budow-lane. Uszczelki i taśmy uszczelniające do drzwi, okien, żaluzji i ścian osłonowych. Część 1: Wymagania eks-ploatacyjne i klasyfikacja. Norma ta w szczegółowy sposób opisuje wymagania stawiane uszczelkom i taśmom uszczelniającym, określa warunki i zakres ich pracy, a także definiuje kluczowe pojęcia oraz metody badań uszczelek.
Zastosowanie
Uszczelki opadające można instalować zarów-no w drzwiach rozwiernych, jak i przesuwnych, wykonanych z takich materiałów, jak: szkło, drew-no, stal, aluminium czy PVC. Wybrane modele uszczelek z dodatkowym materiałem pęcznieją-cym przeznaczone są do montażu w drzwiach dy-moszczelnych i przeciwpożarowych. Takie uszczel-ki pod wpływem wysouszczel-kiej temperatury wielokrot-nie zwiększają swoją objętość i tworzą warstwę izolacyjną, która przez określony czas zapobiega przedostawaniu się płomieni oraz dymu do wnę-trza pomieszczenia.
Montaż
Wyróżnia się uszczelki montowane nawierzchnio-wo oraz wpuszczane. Uszczelki wpuszczane
instalo-wane są wewnątrz skrzydła, w specjalnie wyfrezowa-nych otworach (drzwi drewniane) lub komorach sys-temowych (drzwi stalowe i profilowe). W zależności od szerokości drzwi oraz warunków występujących w danym miejscu instalacji, większość takich uszcze-lek można skracać nawet o kilkaset milimetrów po stronie przeciwnej od aktywatora. Z kolei uszczel-ki nawierzchniowe (np. szczotkowe) montowane są na drzwiach za pomocą śrub lub dwustronnej taśmy samoprzylepnej.