Przykłady instalacji fotowoltaicznych w  Polsce

Nasz przegląd instalacji fotowoltaicznych rozpoczniemy od pierwszej w Pol-sce elektrowni fotowoltaicznej o mocy 1 MW zlokalizowanej na terenie gmi-ny Wierzchosławice pod Tarnowem. Budowa farmy rozpoczęła się 15  lip-ca 2011 roku i  zakończyła 30 września 2011 roku. Energia produkowana w farmie jest sprzedawana bezpośrednio do sieci energetycznej. Farma skła-da się z 4445 baterii słonecznych (każskła-da o mocy 225 W), na działce o po-wierzchni 2 ha. Poszczególne panele zamontowane są na konstrukcji stalo-wej wbijanej kafarem do ziemi. Energia „spływa” z  paneli do przetwornic, które zamieniają prąd stały na prąd zmienny, a  następnie przez transfor-mator przesyłany jest do sieci energetycznej [20,21].

W ciągu pierwszego roku pracy farma słoneczna w  Wierzchosławi-cach wyprodukowała około 1000 megawatogodzin prądu. Wcześniej, na podstawie doświadczeń podobnych instalacji w  Niemczech

prognozo- technologie helioenergetyczne W  polSce 151

wano, że elektrownia wytworzy między 850 a  950 MWh energii. Dzięki temu gmina Wierzchosławice zarobiła w  pierwszym roku funkcjonowania farmy około 500 tys. zł na sprzedaży energii elektrycznej i  zielonych cer-tyfikatów [20,21].

Jak informują władze gminy, elektrownia cieszy się wielkim zaintere-sowaniem chcących zaistnieć na rynku fotowoltaiki. Farmę ciągle wizytują potencjalni inwestorzy, którzy pragną na własne oczy zobaczyć jak pracu-je elektrownia. Ze względu na dobre wyniki gmina planupracu-je rozbudowę in-westycji. Niedługo, dzięki dodatkowym 3 tys. paneli moc elektrowni zosta-nie powiększona z  obecnego 1 MW do 1,8 MW. Warto dodać, że Energia Wierzchosławice Sp. z  o.o. ma plany związane także z  energią geotermal-ną. W tym celu spółka już ogłosiła konkurs ofert na wybór partnera do po-szukiwań zasobów wód geotermalnych w  gminie [21].

Druga największa elektrownia słoneczna w Polsce o mocy 311 kW i za-razem największa na Śląsku została uruchomiona 19 października 2012 r. w  Rudzie Śląskiej, najbardziej górniczym mieście w  kraju. Na dachu zbior-nika wody należącego do Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów za-montowano instalację fotowoltaiczną, która uzyskuje prąd bezpośrednio ze Słońca. Panele o  łącznej powierzchni ponad 2100 m2 w  optymalnych wa-runkach mogą wyprodukować 300 megawatogodzin energii rocznie, co jest wystarczające do zasilania w  energię około 100 rodzin przez cały rok. Po-mimo pochmurnej pogody rudzka elektrownia słoneczna bez przeszkód za-silała uroczystość jej otwarcia 19 października 2012 r. [22].

Firma FRoSTA, producent mrożonek, już od ponad 4 lat stosuje włas-ną instalację solarwłas-ną (rysunek 16). Redukcja rachunków za prąd elektryczny oraz dbałość o  środowisko atmosfery były głównym powodem inwestycji. Elektrownia słoneczna o  mocy 80,5 kW, zainstalowana na dachu zajmuje powierzchnię blisko 600 m2. Energia, pochodząca z instalacji w całości jest wykorzystywana na potrzeby Zakładu. Inwestycja pozwala zaoszczędzić na-wet do 30% energii potrzebnej do zapewnienia warunków chłodniczych. Moduły słoneczne firmy Conergy są w  całości produkowane oraz dokład-nie sprawdzane w oddokład-niesieniu do nowego dokład-niemieckiego standardu bezpie-czeństwa IEC 61730. Szyba solarna o  grubości 4 mm oraz solidna alumi-niowa rama zapewniają wytrzymałość na poziomie 5400 Pa. Pozwala to na wykorzystanie modułów w  bardzo trudnych warunkach [23]8.

Na rysunku 17 przedstawiono ilość wyprodukowanej energii elektrycz-nej w  poszczególnych miesiącach w  2010 r. Instalacja w  Bydgoszczy jest obiektem zainteresowania wielu inwestorów, chcących stawiać podobne in-stalacje w  Polsce.

152 technologie helionergetyczne

Rys. 16. Instalacja fotowoltaiczna, firma FRoStA, Bydgoszcz [23]

Rys. 17. Ilość uzyskanej energii z ogniw fotowoltaicznych, firma FRoStA, Bydgoszcz [23]

Systemy fotowoltaiczne wykorzystuje się coraz częściej do zasilania syg-nalizacji świetlnej. W  kraju, jeden z  pierwszych projektów takiej instala-cji zrealizowano w  Halinowie pod Warszawą w  1999 r., który działa do dziś. System fotowolaticzny zasila oświetlenie znaku D6 „uwaga przejście dla pieszych”. Sygnalizator składa się z  podświetlanej od wewnątrz kase-ty znaku D6, 2 pulsujących świateł ostrzegawczych i  lampy doświetlają-cej przejście dla pieszych. Generator słoneczny składa się z  4 modułów PV o  mocy 55 W  każdy i  sumarycznej powierzchni 1,68 m2. Do maga-zynowania energii wykorzystuje się trzy 12 voltowe, żelowe akumulatory

technologie helioenergetyczne W  polSce 153

o pojemności 130 Ah każdy. Akumulatory powalają na pracę całej instalacji przez 10 pochmurnych dni z rzędu. Cały system został ponadto wyposażo-ny w  system monitorujący warunki meteorologiczne: całkowite promienio-wanie słoneczne w  płaszczyźnie horyzontalnej oraz temperaturę modułów i  otoczenia [24].

W Polsce, pionierem w  instalowaniu autonomicznych hybrydowych lamp solarnych (rysunek 18) jest gmina Kowalewo Pomorskie. Na przeło-mie 2010/11 r. postawiono 83 lampy, w  2013 r. kolejne 97. Lampy po-zwalają na znaczne oszczędności, gdyż nie płaci się za prąd elektryczny. Projekt pod nazwą „Montaż systemu oświetlenia zewnętrznego typu solar-nego wzdłuż ciągów pieszo-jezdnych na terenie gminy Kowalewo Pomor-skie” został dofinansowany ze środków Unii Europejskiej. Jak wspominają władze gminy, na początku było wielu sceptyków, zdarzały się drobne awa-rie. Obecnie, cały system pracuje bardzo dobrze. Wiele gmin w  Polsce jest zainteresowanych wdrożeniem lamp hybrydowych [25,26].

Rys. 18. Latarnia hybrydowa w Kowalewie Pomorskim (fot. S. Szymański)

Od 2008 roku po Brdzie w Bydgoszczy kursuje solarny statek spacero-wy „Słonecznik” (rysunek 19). Pełni on podwójną funkcję: jest środkiem ko-munikacji miejskiej oraz atrakcją turystyczną Bydgoszczy. Elektryczny napęd „Słonecznika” zasilany jest energią pobieraną tylko i  wyłącznie przez bate-rie słoneczne, dzięki czemu statek jest jednostką w  100% ekologiczną. Na pokładzie mieści się 28 pasażerów oraz dwóch członków załogi, a  maksy-malna prędkość tej jednostki wynosi 12 km/h. Od 2010 r. po Brdzie pływa „Słonecznik II”, również zasilany energią promieniowania słonecznego, rów-nież w  dni pochmurne [27].

154 technologie helionergetyczne

Rys. 19. Bydgoski Tramwaj Wodny „Słonecznik” [3]

W Polsce, parkometry coraz częściej zasilane są energią Słońca. Przy-kładowo, w  Brodnicy, ogniwa niewielkiej mocy mieszczą się na wysokości około 2 m, na górnej pokrywie parkometru (rysunek 20). Pomimo niewiel-kiej objętości, ogniwa fotowoltaiczne stanowią alternatywne źródło pozy-skania energii potrzebnej do obsługi urządzeń [13].

Na terenie gminy Złotów w  woj. wielkopolskim ma powstać jedna z  największych elektrowni fotowoltaicznych w  Europie. Jeśli wszystko zo-stanie zrealizowane zgodnie z  planem, ogniwa fotowoltaiczne pojawią się w  krajobrazie gminy już w  przyszłym roku. Inwestycja, która planowana jest na gruntach położonych w  obrębie Nowego Dworu oraz Dzierzążna, ma zająć powierzchnię prawie 200 ha. Planowana instalacja będzie wytwa-rzać energię o mocy 70 MW. Zainteresowany gminnymi terenami inwestor, firma Smart Eco-Wind, powierzył wykonanie konstrukcji jednemu z  pod-wykonawców – złotowskiej firmie Unam, funkcjonującej w  branży narzę-dziowej i  metalowej. Panele fotowoltaiczne dostarczy i  zamontuje firma Solet [28].

technologie helioenergetyczne W  polSce 155

Rys. 20. Parkometry fotowoltaiczne w Brodnicy (fot. R. Koj)

Amber Energia Wytwarzanie Sp. z o.o. otrzymała niedawno 13,9 mln zł dotacji z  Regionalnego Programu Operacyjnego na budowę 4 farm foto-woltaicznych w województwie podlaskim o łącznej mocy 4 MW. Realizacja rozpocznie się jeszcze w  2013 r., a  jej zakończenie planowane jest w  roku 2014. Farmy słoneczne powstaną w  miejscowościach: Kolno, Lipsk i  Je-dwabne. Inwestycja zajmie ponad 9 hektarów powierzchni i  rocznie wy-produkuje prąd zapewniający energię elektryczną dla dwóch tysięcy gospo-darstw domowych. Firma czeka na decyzję w  sprawie przyznania nowych dotacji o wartości ok. 13 mln zł. Środki te zostaną przeznaczone na budo-wę kolejnych trzech farm słonecznych [29].