Publikacje usunięte to takie publikacje, które skasowano z systemu. Nie są one widoczne w aplikacji redaktora i administratora, nie można ich odnaleźć w aplikacji czytelnika (wyszukując lub na liście publikacji). W systemie przechowywane są szczątkowe informacje związane z taką publikacją w razie gdyby czytelnik posiadał stały odnośnik dostępu do niej. Po wejściu na stronę stałego odnośnika publikacji usuniętej, czytelnik otrzymuje szczątkowe informacje związane z publikacją wraz z informacją o dacie całkowitego usunięcia publikacji.
W normalnym działaniu biblioteki cyfrowej nie powinno się usuwać całkowicie raz opublikowanych pozycji (ewentualnie usunąć treść). Całkowite usuwanie publikacji przydatne jest jedynie podczas wykonywania testów, czy innych tego typu czynnościach.
05. Cykl życia publikacji
Cykl życia publikacji
Początkowo redaktora ma dwie możliwości. Po pierwsze może utworzyć publikację planowaną, a po drugie może utworzyć od razu publikację zwykłą (normalną). Aby przekształcić publikację planowaną do zwykłej należy dodać do niej treść. Oczywiście publikację planowaną można całkowicie usunąć. Publikacja normalna posiada domyślnie utworzone pierwsze wydanie. Wydanie to można opublikować lub nie (w zależności od stanu tej właściwości wydanie jest bądź nie jest widoczne na stronach
internetowych). Następnie redaktor może usunąć treść publikacji normalnej. Powoduje to przekształcenie jej na publikację bez treści. Publikację normalną i publikację bez treści można też całkowicie usunąć.
02. Przechowywanie metadanych obiektów cyfrowych
01. Rodzaje metadanych w systemie dLibra
02. Metadane strukturalne
03. Metadane administracyjne
04. Metadane opisowe
01. Informacje podstawowe 02. Słownik synonimów
01. Rodzaje metadanych w systemie dLibra
W systemie dLibra przechowywane obiekty cyfrowe posiadają wiele różnych właściwości, które je opisują i są z nimi związane. Właściwości takie nazywamy metadanymi. Ze względu na charakter tych właściwości (metadanych) dzielimy je na trzy podstawowe rodzaje:
metadane strukturalne - definiują w jaki sposób są zorganizowane złożone obiekty cyfrowe,
metadane administracyjne - informacje pozwalające na zarządzanie obiektem, takie jak prawa dostępu do obiektu, format cyfrowy plików wchodzących w skład obiektu,
metadane opisowe - opisują obiekt by możliwe było jego odnalezienie czy identyfikacja. Mogą zawierać takie informacje jak autor, tytuł, itp.
02. Metadane strukturalne
W systemie dLibra podstawową rolę metadanych strukturalnych odgrywają publikacje grupowe, które pozwalają na tworzenie powiązań między elementarnymi obiektami (publikacjami) przechowywanymi w systemie. Dzięki temu mogą powstawać złożone obiekty reprezentujące gazety, czasopisma, pozycje wielotomowe czy grupy powiązanych w inny sposób obiektów.
złożone obiekty reprezentujące gazety, czasopisma, pozycje wielotomowe czy grupy powiązanych w inny sposób obiektów. Innym elementem pozwalającym tworzyć złożone struktury są kolekcje, które pozwalają na hierarchiczną organizację zasobów biblioteki cyfrowej. Kolekcje są bardziej ogólnym mechanizmem, ponieważ przynależność obiektu do co najmniej jednej kolekcji jest obligatoryjna, przez co każdy obiekt może być odnaleziony poprzez przeglądanie struktury kolekcji na stronach
internetowych biblioteki cyfrowej.
03. Metadane administracyjne
Metadane administracyjne w systemie dLibra są bardzo rozbudowane i często nie angażują czynnie użytkowników (redaktorów i administratorów) do ich utworzenia. Podstawowymi informacjami jakie muszą być wprowadzone przez redaktorów i
administratorów to prawa do poszczególnych elementów systemu (w tym publikacji). Inne informacje takie jak formaty cyfrowe plików, użytkownicy odpowiedzialni za modyfikację obiektu są wprowadzane automatycznie przez system dLibra.
04. Metadane opisowe
Metadane opisowe w systemie dLibra tworzone są przede wszystkim przez redaktorów wprowadzających obiekty cyfrowe. Są to informacje takie jak autor wprowadzanego obiektu, słowa kluczowe związane z obiektem, tytuł, data wydania, itd. Domyślnymi elementami, które mogą wystąpić w systemie dLibra w metadanych opisowych są elementy schematu Dublin Core w wersji 1.1. Jest to powszechnie uznany zestaw 15 elementów wykorzystywanych do opisu różnego rodzaju zasobów.
01. Informacje podstawowe 02. Słownik synonimów
01. Informacje podstawowe
Wprowadzenie
Domyślnym zestawem elementów, który może być wykorzystywany do tworzenia metadanych opisowych obiektów w bibliotece cyfrowej dLibra jest zestaw elementów Dublin Core w wersji 1.1. W systemie dLibra zestaw elementów, który może być wykorzystywany przy tworzeniu metadanych opisowych nazywamy schematem metadanych opisowych a elementy tego zestawu atrybutami. W dalszej części opisu schemat metadanych lub metadane odnoszą się odpowiednio do schematu metadanych opisowych i metadanych opisowych, chyba że zaznaczono inaczej. Zatem jak wspomniano wcześniej w systemie dLibra domyślnym schematem metadanych (opisowych) jest Dublin Core w wersji 1.1. Schemat ten może być dowolnie zmodyfikowany przez administratora biblioteki cyfrowej. Administrator biblioteki może dodać nowy atrybut (element
schematu), usunąć atrybut, zmienić właściwości atrybutu (np. nazwę). Każdy atrybut może mieć dowolną liczbę podatrybutów, zatem struktura schematu metadanych jest hierarchiczna. Poniżej na rysunku znajduje się przykładowy schemat metadanych.
Przykładowy schemat metadanych opisowych
Jak widać na rysunku powyżej głównym atrybutem w schemacie jest Przykładowy schemat, który zawiera między innymi atrybut Tytuł Autor, i Identyfikator. Ponadto atrybuty Identyfikator oraz Tytuł zawierają po dwa podatrybuty. Atrybut Identyfika
zawiera oraz , natomiast atrybut zawiera oraz . Warto podkreślić, że ten schemat
tor ISBN DOI Tytuł Tytuł właściwy Podtytuł
metadanych jest wykorzystywany do tworzenia metadanych opisowych wszystkich elementów biblioteki cyfrowej dLibra, które takie metadane mogą posiadać.
Istotną informacją jest również to, że tworząc metadane opisowe redaktorzy mogą wprowadzać kilka wartości do jednego atrybutu (np. kilku autorów do atrybutu Autor). Oczywiście nie wszystkie atrybuty muszą mieć wprowadzone wartości.
atrybutu (np. kilku autorów do atrybutu Autor). Oczywiście nie wszystkie atrybuty muszą mieć wprowadzone wartości.
Atrybuty, które nie mają wypełnionych wartości dla określonego obiektu nie będą pojawiały się na stronach internetowych przy prezentacji metadanych opisowych. To z kolei daje dodatkowe możliwości definiowania kilku wirtualnych schematów
metadanych w ramach jednego schematu metadanych biblioteki cyfrowej dLibra.
Wszystkie metadane opisowe w systemie dLibra mogą być wprowadzane w wielu językach. To jakich języków używa się w danej bibliotece cyfrowej do tworzenia metadanych opisowych definiuje administrator biblioteki.
Ponadto w systemie dLibra znajduje się pewien określony zestaw ról, które mogą być przypisane do atrybutów. Role mają charakter znaczeniowy, tzn. mówią systemowi, że dany atrybut odgrywa określoną rolę w systemie. Przykładowo, mając w schemacie metadanych atrybut Tytuł system nie wie, że jest to podstawowe oznaczenie elementu, które powinno stanowić domyślną nazwę elementu. Dopiero po przypisaniu roli —Tytuł atrybutowi Tytuł system jest świadomy roli —Tytuł atrybutu Tytu
. Innym przykładem może być atrybut . Aplikacja redaktora nie będzie wiedziała, że rolą tego atrybutu jest
ł Format
przechowywanie formatów cyfrowych dopóki nie zostanie mu przypisana rola —Format. Po przypisaniu tej roli aplikacja będzie mogła automatycznie wprowadzić wartość formatu cyfrowego pliku głównego wprowadzanego obiektu do wartości atrybutu For
. mat