Oferty pracy według sekcji PKD
IV. ANALIZA ZAWODÓW NADWYŻKOWYCH I DEFICYTOWYCH
4.1. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych
Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Oznacza to, że w badanym okresie było więcej ofert pracy aniżeli zarejestrowanych bezrobotnych.
Zawody deficytowe to takie, gdzie wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów jest większy od 1,1.
Przez zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawody nadwyżkowe to takie, gdzie wskaźnik deficytowości (nadwyżki) zawodów jest mniejszy od 0,9.
Przez zawód zrównoważony należy rozumieć zawód, na który występuje na danym rynku pracy takie samo zapotrzebowanie jak liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie.
Zawody zrównoważone to takie, gdzie wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów zawiera się w przedziale od 0,9 do 1,1.
Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie sanockim w ramach dużych grup zawodów przedstawia tabela nr 13.
Tabela Nr 13 1 "92" Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 0 2 "11" Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy
generalni 0
3 "26" Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 0,0455 4 "31" Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 0,0478
5 "35" Technicy informatycy 0,05
6 "21" Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0,061 7 "53" Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0,0625
8 "82" Monterzy 0,0784
9 "75" Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji
wyrobów tekstylnych i pokrewni 0,0926
10 "74" Elektrycy i elektronicy 0,0957
11 "24" Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 0,1 12 "25" Specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych 0,1111 13 "72" Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 0,1364
14 "23" Specjaliści nauczania i wychowania 0,1382
15 "32" Średni personel do spraw zdrowia 0,1463
16 "22" Specjaliści do spraw zdrowia 0,1566
17 "12" Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,1667
18 "81" Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0,1726
19 "42" Pracownicy obsługi klienta 0,186
20 "43" Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych i ewidencji
materiałowej 0,2527
21 "33" Średni personel do spraw biznesu i administracji 0,2588
22 "91" Pomoce domowe i sprzątaczki 0,2647
23 "71" Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 0,2727
24 "62" Leśnicy i rybacy 0,2812
25 "13" Kierownicy do spraw produkcji i usług 0,2857
26 "34" Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i
pokrewny 0,2909
27 "51" Pracownicy usług osobistych 0,3354
28 "52" Sprzedawcy i pokrewni 0,3499
29 "73" Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0,3889
30 "54" Pracownicy usług ochrony 0,4815
31 "83" Kierowcy i operatorzy pojazdów 0,4918
32 "93" Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i
transporcie 0,5412
33 "44" Pozostali pracownicy obsługi biura 0,5909
34 "96" Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 0,6909
35 "61" Rolnicy produkcji towarowej 0,7143
36 "94" Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 0,7273 37 "41" Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 1,3973 38 "14" Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach
usługowych 4
Analizując ranking zawodów nadwyżkowych i deficytowych, biorąc pod uwagę 38 dużych grup zawodów w najlepszej sytuacji na rynku pracy są:
„Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych”, dla której to grupy zawodów wskaźnik intensywności deficytu zawodów wynosi 4,
„Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni”, gdzie wskaźnik intensywności wynosi prawie 1,40.
Oznacza to, że w 2011 roku było więcej ofert pracy dla tej grupy zawodów niż liczba zarejestrowanych bezrobotnych.
Pozostałe grupy zawodów według kodu 2-cyfrowego są nadwyżkowe na rynku pracy.
Część stanowią grupy, na które zapotrzebowanie na rynku pracy jest znikome lub wynosi zero.
Należą do nich zawody z dużych grup:
„Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie”,
„Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni”.
Przechodząc do analizy zawodów według 6-cyfrowych kodu zawodu należy zwrócić uwagę na zawody, których wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów jest maksymalny. Oznacza to, że w ewidencji osób bezrobotnych nie było osób posiadających zawód wskazany przez pracodawcę w danej ofercie. Maksymalny wskaźnik w 2011 roku miało 49 zawodów. Zawody z maksymalnym wskaźnikiem deficytowości i równocześnie z liczbą
ofert wynoszącą co najmniej dwie, a skierowaną do osób legitymującymi się tym zawodem przedstawia tabela nr 14.
Tabela Nr 14
Lp Nazwa zawodu Liczba
oferty 1 Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 9 2 Operator urządzeń do obróbki płomieniowej szkła 5
3 Opiekun w domu pomocy społecznej 4
4 Serwisant sprzętu komputerowego 3
5 Doradca rolniczy 2
6 Specjalista do spraw ubezpieczeń społecznych 2
7 Instalator systemów alarmowych 2
8 Laborant biochemiczny 2
9 Recepcjonista hotelowy 2
10 Spawacz metodą TIG 2
11 Topiarz szkła 2
12 Operator żurawia jezdniowego 2
Zawodów takich jest 12 a te, w których ofert pracy było najwięcej to:
Pracownik ochrony fizycznej bez licencji,
Operator urządzeń do obróbki płomieniowej szkła,
Opiekun w domu pomocy społecznej.
W przypadku pozostałych 37 zawodów z maksymalnym wskaźnikiem deficytowości zgłoszono po jednej ofercie w ciągu roku. Należy tutaj zauważyć, że w przypadku zarejestrowania się co najmniej jednej osoby z takim zawodem, zawód ten będzie już zawodem w równowadze, natomiast gdy zarejestruje się więcej osób stanie się zawodem nadwyżkowym.
Z kolei tabela nr 15 przedstawia zestawienie zawodów deficytowych w 2011 roku, czyli tych, dla których wskaźnik intensywności nadwyżki jest większy od 1,1.
Tabela Nr 15
9 Grafik komputerowy multimediów 2 2 1
10 Recepcjonista 2 4 2
11 Pracownik do spraw osobowych 2 2 1
12 Pracownik ochrony fizycznej I
stopnia 2 2 1
13 Blacharz 2 4 2
14 Pozostałe pomoce i sprzątaczki
biurowe, hotelowe i podobne 2 2 1
15 Dozorca 1,9286 27 14
16 Cieśla 1,75 7 4
17 Spawacz metodą MAG 1,6667 5 3
18 Glazurnik 1,5 3 2
19 Mechanik maszyn i urządzeń
przemysłowych 1,5 3 2
20 Fotograf 1,25 5 4
21 Agent ubezpieczeniowy 1,2 6 5
22 Robotnik pomocniczy w przemyśle
przetwórczym 1,1698 62 53
23 Technik handlowiec 1,1667 7 6
24 Przedstawiciel handlowy 1,15 23 20
Zawodów takich jest 24, należy tu jednak zaznaczyć, że na niektóre oferty pracy w tych zawodach mogą zgłaszać się osoby posiadające pokrewny lub inny zawód i podjąć pracę po wcześniejszym przeszkoleniu. Część ofert pracy dotyczących zawodów deficytowych wymaga od potencjalnych kandydatów do pracy, oprócz odpowiedniego wykształcenia, doświadczenia zawodowego. Takie wymogi formułowane są przez pracodawców.
Należy mieć świadomość, że tylko część ofert trafia do urzędów pracy, a ponadto często osoby posiadające wysokie kwalifikacje, na które istnieje popyt, poszukują zatrudnienia na własną rękę.
Zawody będące w równowadze na powiatowym rynku pracy, czyli te, dla których wskaźnik intensywności nadwyżki wynosi od 0,9 do 1,1 przedstawia tabela nr 16.
Tabela Nr 16
8 Fakturzystka 1 2 2 zgłoszono pojedyncze oferty pracy. Zawody w równowadze, które dotyczyły większej liczby zarejestrowanych bezrobotnych i ofert pracy to:
technik prac biurowych, robotnik gospodarczy, kierowca autobusu, betoniarz – zbrojarz.
Zawody nadwyżkowe to te, w których wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodu jest najniższy, czyli równy zero. Sytuacja taka ma miejsce wówczas, gdy są zarejestrowane osoby bezrobotne w danym zawodzie a nie ma ofert pracy. Tabela nr 17 przedstawia zawody, dla których wskaźnik intensywności nadwyżki zawodu jest najniższy, a urząd posiadał oferty pracy. Tabela ta zawiera również liczbę zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie oraz liczbę ofert pracy.
Tabela Nr 17
2 Wychowawca w placówkach oświatowych,
wychowawczych i opiekuńczych 0,8333 5 6
3 Sekretarka 0,8333 5 6
4 Pomoc kuchenna 0,7619 16 21
5 Opiekunka dziecięca 0,75 6 8
6 Formierz odlewnik 0,75 3 4
7 Kierowca samochodu osobowego 0,6957 16 23
8 Specjalista do spraw sprzedaży 0,6667 2 3
9 Muzealnik 0,6667 2 3
10 Asystent do spraw księgowości 0,6667 2 3
11 Technik usług kosmetycznych 0,6667 2 3
12 Mechanik samochodów osobowych 0,6429 9 14
13 Drwal / pilarz drzew 0,625 5 8
14 Murarz 0,6049 49 81
15 Technik elektryk 0,6 3 5
16 Kierowca samochodu dostawczego 0,6 3 5
17 Kierowca operator wózków jezdniowych 0,5714 4 7
18 Kelner 0,5238 11 21
19 Kierowca samochodu ciężarowego 0,5 25 50
20 Inżynier geodeta - kataster i gospodarka
nieruchomościami 0,5 2 4
21 Operator koparko - ładowarki 0,5 2 4
22 Operator pilarek do pozyskiwania tarcicy 0,5 2 4
23 Inżynier mechanik - środki transportu 0,5 1 2
24 Monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej
wody 0,5 1 2
25 Monter wyrobów z tworzyw sztucznych 0,5 1 2
26 Pokojowa 0,5 1 2
27 Barman 0,4615 12 26
28 Robotnik budowlany 0,45 45 100
29 Robotnik drogowy 0,4412 15 34
30 Kosmetyczka 0,4 4 10
V. WNIOSKI
W oparciu o sporządzony ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych, analizę napływu bezrobotnych, ofert pracy, można wysnuć następujące wnioski i spostrzeżenia:
Po kilkuletnim okresie wzrostu stopy bezrobocia, nastąpił jej spadek z 14,6 % w 2010 roku do 12,50% w 2011 roku, czyli o 2,1% (wykres nr 1).
Wskaźnik procentowego udziału kobiet w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych wzrastał od 2009 roku, obecnie można stwierdzić że utrzymuje się na zbliżonym poziomie.
Na koniec grudnia 2011 roku procentowy udział kobiet w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych wynosił 52,62% , co stanowi niewielki wzrost w stosunku do roku 2010 o 0,07%. Nadal stanowią większość wśród osób zarejestrowanych jako bezrobotne (wykres nr 4).
Największy odsetek w strukturze zarejestrowanych bezrobotnych stanowi grupa siódma, tj. „Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy” (27,5%) i grupa piąta, czyli „Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy”(21,3%). Podobnie jak w latach ubiegłych (tabela nr 2).
Utrzymujący się od kilku lat wśród zarejestrowanych bezrobotnych wzrost procentowego udziału bezrobotnych legitymujących się zawodem z grupy ósmej klasyfikacji zawodów tj. Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń zatrzymał się w 2010 roku, natomiast w 2011 uległ znacznemu spadkowi. Utrzymuje się natomiast wzrost grupy drugiej Specjaliści oraz Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (tabela nr 2).
Najliczniejszą grupę bezrobotnych - 744 osoby, stanowią osoby bez zawodu tj. 14,61%
ogółu zarejestrowanych bezrobotnych, w tym kobiety stanowią 53,90% tej grupy bezrobotnych tj. 401 osób. Należy jednak zauważyć, że w roku 2011 zmalał procentowy udział bezrobotnych bez zawodu w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych – w 2010 roku osoby te stanowiły 15,64 % ogółu zarejestrowanych bezrobotnych (tabela nr 3).
Udziału procentowy absolwentów w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych po spadku w 2010 roku, ponownie nieznacznie wzrósł w 2011 roku o 0,17 %, jednak liczbowo zauważalny jest stopniowy spadek: na koniec roku zarejestrowanych było 397 absolwentów (w 2009 roku 438, w 2010 412 absolwentów), wzrosła natomiast liczba kobiet w tej grupie do 242 osób (w 2010 roku - 224 kobiety). Zauważalna jest natomiast tendencja malejąca wśród osób nie posiadających wyuczonego zawodu, zmniejszyła się o 5,23% w stosunku do roku ubiegłego (wykres nr 7 i 8).
Na koniec 2010 roku zwiększył się po kilku latach spadkowych wskaźnik procentowego udziału osób zarejestrowanych powyżej 12 miesięcy do ogółu bezrobotnych do 27,84%
(2009 – 22,46%) i nadal utrzymuje się tendencja wzrostowa- 32,00 % na koniec 2011 roku (wykres nr 9).
Największy udział w ogólnej liczbie bezrobotnych pozostających bez pracy dłużej niż 12 miesięcy odnotowano w zawodach: „Sprzedawca”, „Ślusarz”, „Robotnik placowy”. Duży udział stanowią również osoby nie posiadające wyuczonego zawodu (tabela nr 5).
Nadal w trudnej sytuacji na rynku pracy pozostają sprzedawcy (dotyczy to bezrobotnych deklarujących posiadanie tego zawodu - zawód wyuczony lub wykonywany).W grupie tej 89,32 % to kobiety. Pomimo, że liczba ofert skierowana do tej grupy bezrobotnych jest duża, ale również napływ do ewidencji bezrobotnych w 2011 roku tej grupy zawodowej był duży. Wskazuje to na częste zmiany zatrudnienia na tych stanowiskach pracy (tabela nr 5 i 7).
Lokalny rynek pracy charakteryzuje się głęboką nierównowagą. Nadmiar pracowników występuje w większości zawodów i specjalności, którego rynek pracy nie jest w stanie wchłonąć. Wykres nr 14 przedstawia tę sytuację w 2011 roku.
Wykres Nr 14