Rekomendacje

Na podstawie przeprowadzonej analizy SWOT należy wymienić następu-jące rekomendacje:

– edukacja społeczeństwa na temat uprawy roślin energetycznych, – długoterminowe umowy rolnik–elektrownia,

– stała cena zakontraktowanej biomasy,

– większy stopień wykorzystania odpadów stałych leśnych i rolni-czych na cele energetyczne,

– większe wsparcie finansowe biogazowni rolniczych (utylizacyjnych), – gospodarcze wykorzystanie ciepła z biogazowni.

9. Literatura

1. B. Igliński, R. Buczkowski, M. Cichosz, Technologie bioenergetyczne, Wyd. Naukowe UMK, Toruń 2009.

2. W.M. Lewandowski, Proekologiczne odnawialne źródła energii, WNT, War-szawa 2007.

3. J. Szlachta, Energetyczne aspekty wykorzystania biomasy, Akademia Rolni-cza we Wrocławiu, Dolnośląski Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego z/s w Świdnicy, Świdnica 2001.

4. World Energy Council, World Energy Resources. Bioenergy, 2016.

5. J. Neterowicz i in., Energia z odpadów – doświadczenia szwedzkie i realia pol-skie, Wydawnictwo Naukowe PIMOT, Warszawa 2015.

9. Literatura

6. R. Buczkowski i in., Odnawialne źródła energii szansą dla Wielkopolski, Wyd. Naukowe UMK, Toruń 2016.

7. Mapa odnawialnych źródeł energii, www.ure.gov.pl/uremapoze/mapa.html (dostęp 24.02.18).

8. Agencja Rynku Rolnego, Rejestr wytwórców biopaliw i biokomponentów. 9. www.eo.org.pl (dostęp 24.02.18).

10. https://sozosfera.pl/zielona-energia/wykorzystanie-biomasy-w-systemie-energetycznym-zloczewa (dostęp 26.02.18).

11. w w w.teraz-sro dowisko.pl/aktualnos ci/L o

dzkie-ma-cieplownie-wykorzystujaca-biomase-i-energie-sloneczna-147.html (dostęp 27.02.18). 12. E.T. Kochańska (red.), Strategia Marki, Łódzkie Energetyczne, Wyd. Centrum

Badań i Innowacji Pro-Akademia, Łódź 2014.

13. http://lodz.rdos.gov.pl/produkcja-biopaliw-w-wojewodztwie-lodzkim (do-stęp 28.02.18).

14. http://belchatow.naszemiasto.pl/artykul/ekobenz-otworzyl-innowacyjny-zaklad-w-bogumilowie,3938705,artgal,t,id,tm.html (dostęp 06.03.18). 15. J. Berek, Informacje o Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Łodzi

Sp. z o.o.

16. Agencja Rynku Rolnego, Rejestr biogazowni rolniczych, 2018.

17. http://www.farmer.pl/energia/oze/ruszyla-kolejna-biogazownia,39192.html (dostęp 07.03.18). 18. www.chronmyklimat.pl/projekty/biogazownia-przemyslany-wybor/dobre--praktyki/biogazownia-w-konopnicy (dostęp 08.03.18). 19. www.gmina.bio-gazownie.edu.pl/-9-12-biogazownia-rolnicza-w-sobawinach-pod-opocznem (dostęp 08.03.18). 20. www.odnawialnezrodlaenergii.pl/biomasa-aktualnosci/item/1592-w-kutnie-powstanie-biogazownia-z-nowatorska-technologia-odtp (dostęp 08.03.18). 21. https://portalkomunalny.pl/zobacz-jak-powstaje-biogazownia-w-kutnie-wi-deo-317356 (dostęp 08.03.18).

22. GUS, Leśnictwo 2017, Warszawa 2017.

23. GUS, Rocznik statystyczny województw 2017, Warszawa 2017. 24. GUS, Rolnictwo 2017, Warszawa 2017.

25. M. Jasiulewicz, Potencjał biomasy w Polsce, Wyd. Politechniki Koszalińskiej, Koszalin 2010.

26. R. Buczkowski, B. Igliński, M. Cichosz, G. Ojczyk, M. Stańczak, G. Piechota, Biomasa w energetyce, Wyd. Naukowe UMK, Toruń 2012.

60

W y k o r z y s t a n i e i p o t e n c j a ł b i o m a s y w w o j e w ó d z t w i e ł ó d z k i m

27. B. Kościk (red.), Rośliny energetyczne, Wyd. AR, Lublin 2003.

28. M.F. Demirbaş, M. Balat, H. Balat, Potential contribution of biomass to the sustainable energy development, Energy Conversion&Management 50, 1746– –1760, 2009.

29. Eurostat, Preparatory study on food waste across EU 27, Technical Report – 1010-054, October 2010.

30. W. Golimowski, Biopaliwa z oleju posmażalniczego wytwarzanego za pomocą technologii na zimno, Problemy Inżynierii Rolniczej 1, 163–172, 2011. 31. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie

określe-nia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przed-sięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko, Dz.U. Nr 257, poz. 2573.

32. J. Kutera, Gospodarka gnojowicą, Wyd. Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław 1994.

33. A. Curkowski, A. Oniszk-Popławska, P. Mroczkowski, M. Owsik, G. Wiś- niewski, Przewodnik dla inwestorów zainteresowanych budową biogazowni rolniczych, Instytut Energetyki Odnawialnej, Warszawa 2011.

34. M. Cichosz, Wpływ wybranych metali ciężkich na efektywność fermentacji metanowej kukurydzy twardej Zea Mays Var. Indurata, rozprawa doktorska, Toruń 2009.

35. www.kukurydza.org.pl/kukurydzajakopasza.php (dostęp 09.03.18). 36. GUS, Produkcja upraw rolnych i ogrodniczych w 2016 r., Warszawa 2017. 37. GUS, Ochrona środowiska 2017, Warszawa 2017.

38. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, Dz.U. 2013, poz. 21.

39. J. Leoniewska-Gogola (kier.), Plan gospodarki odpadami dla województwa łódzkiego na lata 2016–2022 z uwzględnieniem lat 2023–2028, Łódź 2016. 40. GUS, Zużycie paliw i nośników energii w 2017 r., Warszawa 2017.

41. Ministerstwo Energii, Polityka energetyczna Polski do 2030 r., Warszawa 2009. 42. J. Terrados, G. Almonacid, L. Hontoria, Regional energy planning through

SWOT analysis and strategic planning tools. Impact on renewables develop-ment, Renewable and Sustainable Energy Reviews 11, 1275–1287, 2007. 43. W.-M. Chen, H. Kim, H. Yamaguchi, Renewable energy in eastern Asia:

Re-newable energy policy review and comparative SWOT analysis for promot-ing renewable energy in Japan, South Korea, and Taiwan, Energy Policy 74, 319–329, 2014.

9. Literatura

45. A. Zyadin, K. Natarajan, B. Igliński, A. Iglińska, A. Kaczmarek, J. Kajdanek, A. Pappinen, P. Pelkonen, Farmers’ willingness to supply biomass for energy generation: evidence from South and Central Poland, Biofuels 4(8), 421–430, 2017.

46. B. Igliński, G. Piechota, A. Iglińska, M. Cichosz, R. Buczkowski, The study on the SWOT analysis of renewable energy sector on the example of the Pomorskie Voivodeship (Poland), Clean Technology and Environmental Policy 1(18), 45–61, 2016.

47. B. Igliński, R. Buczkowski, M. Cichosz, Biogazownie rolnicze w Polsce – stan aktualny, potencjał, analiza SWOT, Rynek Energii 3(118), 93–111, 2015. 48. International Renewable Energy Agency, Renewable Energy and Jobs, Annual

Energetyka wiatrowa

w województwie łódzkim

1. Wprowadzenie

Wiatr definiuje się jako poziomy ruch mas powietrza, który wieje od wyżu do niżu. Pierwotnym powodem tego zjawiska jest fakt, że promie-nie słoneczne ogrzewają pewien obszar powierzchni Ziemi bardziej niż sąsiednie. Przyczyn tego jest wiele, np. ciemniejszy kolor gleby powoduje silniejsze pochłanianie ciepła przez ląd. Powietrze znajdujące się nad nim zaczyna się nagrzewać, czyli rozszerza się. Masa tego powietrza będzie się rozprzestrzeniać w kierunku niższego ciśnienia, więc ku górze. Wypię-trzanie słupa powietrza powoduje jego przepływ górą nad sąsiednie ob-szary, gdzie następuje wzrost ciśnienia (powstaje wyż). Z kolei nad obsza-rem nagrzanym kształtuje się niż. Różnica ciśnień wywołuje wiatr [1, 2].

Wiatr był najwcześniej, obok Słońca i biomasy, wykorzystywanym przez człowieka odnawialnym źródłem energii. Najstarsze informa-cje o urządzeniach wiatrowych znajdują się w kodeksie Hammurabiego (1750 r. p.n.e.). Hinduska księga „Arthasatha of Kantilya” (400 r. p.n.e.) opisuje wiatrak służący do pompowania wody [3].

W Polsce pierwszą wzmianką o wiatraku jest zezwolenie na jego budo-wę, wydane w 1271 r. dla klasztoru w Białym Buku przez księcia Wiesława z Rugii. Kolejną udokumentowaną zgodę na budowę dwu młynów wia-trowych w okolicy Chojnic wydał wielki mistrz krzyżacki w 1377 r. [2, 3].

64

E n e r g e t y k a w i a t r o w a w w o j e w ó d z t w i e ł ó d z k i m

Na przełomie 1887/1888 r. Amerykanin C.F. Brush zbudował pierw-szą samoczynnie działającą siłownię wiatrową produkującą energię elek-tryczną. Elektrownia ta została wykonana z drewna cedrowego i składała się ze 144 łopat, miała 17 m średnicy i ważyła 80 ton. Elektrownia Brusha pracowała przez 20 lat, zasilając akumulatory [2].